ทางรถไฟสายเหนือ
ทางรถไฟสายเหนือ หรือ ทางรถไฟสายชุมทางบ้านภาชี–เชียงใหม่[1] เป็นเส้นทางรถไฟสายหนึ่งในประเทศไทย แยกออกจากทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือที่สถานีรถไฟชุมทางบ้านภาชี ผ่านหลายจังหวัดในภาคกลางและภาคเหนือ และสิ้นสุดปลายทางที่สถานีรถไฟเชียงใหม่ รวมระยะทาง 751 กิโลเมตร (นับตั้งแต่สถานีรถไฟกรุงเทพ) และที่สถานีรถไฟชุมทางบ้านดารา จังหวัดอุตรดิตถ์ จะมีทางแยกไปยังสถานีรถไฟสวรรคโลก จังหวัดสุโขทัย รวมระยะทาง 457 กิโลเมตร (นับตั้งแต่สถานีรถไฟกรุงเทพ)
| ทางรถไฟสายเหนือ | |
|---|---|
 | |
 สถานีรถไฟอุตรดิตถ์ | |
| ข้อมูลทั่วไป | |
| รูปแบบ | รถไฟระหว่างเมือง |
| ระบบ | รถไฟทางไกล ของการรถไฟแห่งประเทศไทย |
| สถานะ | เปิดให้บริการ / โครงการส่วนต่อขยาย |
| ปลายทาง | ชุมทางบ้านภาชี เชียงใหม่ -สวรรคโลก |
| การดำเนินงาน | |
| เจ้าของ | การรถไฟแห่งประเทศไทย |
| ผู้ดำเนินงาน | การรถไฟแห่งประเทศไทย และบริษัทเอกชนในส่วน ของสถานีขนถ่ายสินค้า |
| ศูนย์ซ่อมบำรุง | โรงรถจักรดีเซลอุตรดิตถ์ โรงรถจักรดีเซลลำปาง โรงรถจักรดีเซลปากน้ำโพ |
| ข้อมูลทางเทคนิค | |
| ระยะทาง | 751.42 กม. (466.91 ไมล์) |
| จำนวนทางวิ่ง | 1 |
| รางกว้าง | ราง 1 เมตร ทางเดี่ยว (ระหว่างโครงการก่อสร้างทางคู่) |
| ความเร็ว | สูงสุด 120 กิโลเมตรต่อชั่วโมง |
| แผนที่ทางรถไฟสายเหนือของการรถไฟแห่งประเทศไทย | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_logo.svg){kind=logo}
ประวัติทางรถไฟสายเหนือแก้ไข
| ลำดับ | ช่วงสถานี | ระยะทาง (กิโลมตร) | เริ่มเดินรถ[2] |
|---|---|---|---|
| 1 | ชุมทางบ้านภาชี–ลพบุรี | 43 | 1 เมษายน พ.ศ. 2444 |
| 2 | ลพบุรี–ปากน้ำโพ | 117 | 31 ตุลาคม พ.ศ. 2448[3] |
| 3 | ปากน้ำโพ–พิษณุโลก | 139 | 24 มกราคม พ.ศ. 2450 |
| 4 | พิษณุโลก–ชุมทางบ้านดารา | 69 | 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2451 |
| 5 | ชุมทางบ้านดารา–ปางต้นผึ้ง | 51 | 15 สิงหาคม พ.ศ. 2452 |
| 6 | ปางต้นผึ้ง–แม่พวก | 19 | 1 มิถุนายน พ.ศ. 2454 |
| 7 | แม่พวก–ปากปาน | 10 | 15 พฤศจิกายน พ.ศ. 2455 |
| 8 | ปากปาน–ห้วยแม่ต้า | 13 | 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2456 |
| 9 | ห้วยแม่ต้า–บ้านปิน | 13 | 15 มิถุนายน พ.ศ. 2457 |
| 10 | บ้านปิน–ผาคอ | 17 | 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2458 |
| 11 | ผาคอ–แม่จาง | 19 | 15 ธันวาคม พ.ศ. 2458 |
| 12 | แม่จาง–นครลำปาง | 42 | 1 เมษายน พ.ศ. 2459 |
| 13 | นครลำปาง–ปางหัวพง | 33 | 20 ธันวาคม พ.ศ. 2459 |
| 14 | ปางหัวพง–ปางยาง | 4 | 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2461 |
| 15 | ปางยาง–อุโมงค์ขุนตาน–เชียงใหม่ | 72 | 1 มกราคม พ.ศ. 2469 |
| ค่าก่อสร้างทั้งหมด 46,817,492 บาท | |||
รถไฟทางคู่แก้ไข
เนื่องจากมีขบวนรถไฟสายเหนือและสายตะวันออกเฉียงเหนือจำนวนมาก ทำให้รถไฟหลายขบวนต้องหลีกกัน ก่อให้เกิดความล่าช้า กรมรถไฟหลวงจึงสร้างทางรถไฟใหม่ข้าง ๆ ทางเดิม และเปิดเดินรถไฟทางคู่ได้เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2485
พื้นที่ที่เส้นทางผ่านแก้ไข
| เขต / อำเภอ | จังหวัด |
|---|---|
| ปทุมวัน / ดุสิต / ราชเทวี / พญาไท / จตุจักร / หลักสี่ / ดอนเมือง | กรุงเทพมหานคร |
| ธัญบุรี / คลองหลวง | ปทุมธานี |
| บางปะอิน / พระนครศรีอยุธยา / อุทัย / ภาชี / ท่าเรือ | พระนครศรีอยุธยา |
| บ้านหมอ / หนองโดน | สระบุรี |
| เมืองลพบุรี / บ้านหมี่ | ลพบุรี |
| ตาคลี / พยุหะคีรี / เมืองนครสวรรค์ / ชุมแสง | นครสวรรค์ |
| บางมูลนาก / ตะพานหิน / เมืองพิจิตร | พิจิตร |
| บางกระทุ่ม / เมืองพิษณุโลก / พรหมพิราม | พิษณุโลก |
| พิชัย / ตรอน / เมืองอุตรดิตถ์ | อุตรดิตถ์ |
| ศรีนคร / สวรรคโลก | สุโขทัย |
| เด่นชัย / ลอง | แพร่ |
| แม่เมาะ / แม่ทะ / เมืองลำปาง / ห้างฉัตร | ลำปาง |
| แม่ทา / เมืองลำพูน | ลำพูน |
| สารภี / เมืองเชียงใหม่ | เชียงใหม่ |
สถานที่สำคัญแก้ไข
สถานีรถไฟแก้ไข
ดูบทความหลักที่: รายชื่อสถานีรถไฟ สายเหนือ
สะพานแก้ไข
อ้างอิง: [4]
- สะพานปรมินทร์ ความยาว 262.36 เมตร
- สะพานคอมโพสิต ความยาว 90 เมตร
- สะพานสามหอ ความยาว 120 เมตร
- สะพานสองหอ ความยาว 120 เมตร
- สะพานทาชมภู (สะพานขาว) ความยาว 80 เมตร
อุโมงค์แก้ไข
| ชื่ออุโมงค์[5] | กิโลเมตรที่ | ความยาว (เมตร) | รูปภาพ |
|---|---|---|---|
| อุโมงค์ปางตูบขอบ | 513 (ปางต้นผึ้ง–เขาพลึง) | 120.09 | 
|
| อุโมงค์เขาพลึง | 516 (ปางต้นผึ้ง–เขาพลึง) | 362.44 | 
|
| อุโมงค์ห้วยแม่ลาน | 574 (บ้านปิน–ผาคัน) | 130.20 | 
|
| อุโมงค์ขุนตาน | 681–682 (แม่ตานน้อย–ขุนตาน) | 1,362.10 | .JPG)
|
โครงการในอนาคตแก้ไข
ในอนาคต จะมีการพัฒนาทางรถไฟจากทางเดี่ยวเป็นแบบทางคู่ ซึ่งจะก่อสร้างเป็นช่วง ๆ ดังนี้
- บ้านกลับ-ท่าวุ้ง-ชุมทางโคกกระเทียม เป็นทางรถไฟเส้นทางใหม่แบบยกระดับ เพื่อเลี่ยงพระปรางค์สามยอด) (อยู่ระหว่างการก่อสร้าง คาดว่าจะแล้วเสร็จ พ.ศ. 2565)[6]
- ท่าแค-ปากน้ำโพ (อยู่ระหว่างการก่อสร้าง คาดว่าจะแล้วเสร็จ พ.ศ. 2565)[6]
- ปากน้ำโพ-ชุมทางเด่นชัย (โครงการ)
- ชุมทางเด่นชัย-เชียงใหม่ (โครงการ)
นอกจากนี้ยังมีโครงการก่อสร้างรถไฟทางคู่สายใหม่ ได้แก่
อ้างอิงแก้ไข
- ↑ สุนันทา เจริญปัญญายิ่ง. "ทางรถไฟที่เชื่อมต่อกับประเทศเพื่อนบ้าน". สถาบันการขนส่ง จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. สืบค้นเมื่อ 7 พฤษภาคม 2561. Check date values in:
|accessdate=(help) - ↑ ตำนานแห่งรถไฟไทย — รถไฟไทยดอตคอม
- ↑ ประวัติ สรพ. ปากน้ำโพ — รถไฟไทยดอตคอม
- ↑ บันทึกข้อมูลเรื่องสะพาน — รถไฟไทยดอตคอม
- ↑ อุโมงค์รถไฟในประเทศไทย — รถไฟไทยดอตคอม
- ↑ 6.0 6.1 http://www.thansettakij.com/content/245842 รฟท.เซ็นสัญญาก่อสร้างรถไฟทางคู่ระยะเร่งด่วน 5 เส้นทาง 6.9 หมื่นล.