อำเภอตาคลี
บทความนี้ไม่มีการอ้างอิงจากแหล่งที่มาใด |
ตาคลี [ตา-คลี] เป็นอำเภอหนึ่งตั้งอยู่ทางใต้สุดของจังหวัดนครสวรรค์ เดิมเป็นเขตท้องที่ของอำเภอพยุหะคีรีทั้งหมด ก่อนที่จะขอจัดตั้งเป็นกิ่งอำเภอโดยการปกครองบางส่วนออกจากอำเภอพยุหะคีรี และยกฐานะเป็นอำเภอในวันที่ 2 สิงหาคม 2480[1] ชื่ออำเภอมีที่มาจากลานตีคลี สถานที่แห่งหนึ่งในบทละครเรื่องสังข์ทอง พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย เป็นอำเภอที่มีประชากรมากที่สุดเป็นอันดับ 2 ของจังหวัดนครสวรรค์ รองจากอำเภอเมืองนครสวรรค์
อำเภอตาคลี | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Amphoe Takhli |
คำขวัญ: ตำนานเมืองพระสังข์ หลวงพ่อดังสามอาจารย์ จันเสนเมืองโบราณ งามตระการถ้ำเพชรถ้ำทอง | |
แผนที่จังหวัดนครสวรรค์ เน้นอำเภอตาคลี | |
พิกัด: 15°15′47″N 100°20′37″E / 15.26306°N 100.34361°E | |
ประเทศ | ไทย |
จังหวัด | นครสวรรค์ |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 854 ตร.กม. (330 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2564) | |
• ทั้งหมด | 103,034 คน |
• ความหนาแน่น | 120.65 คน/ตร.กม. (312.5 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 60140 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 6007 |
ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอตาคลี เลขที่ 293/50 ถนนพหลโยธิน ตำบลตาคลี อำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์ 60140 |
เว็บไซต์ | http://www.takhlicity.go.th/ |
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย |
การปกครอง
แก้ในอดีต อำเภอตาคลีมีทั้งหมด 12 ตำบล ได้แก่ ตำบลตาคลี ตำบลหนองสร้อยทอง(ตำบลสร้อยทอง ในปัจจุบัน) ตำบลช่องแค ตำบลหัวหวาย ตำบลหนองหม้อ และตำบลจันเสน รวมทั้งบางส่วนของอำเภอตากฟ้าอีก 6 ตำบล ต่อมาได้มีการแบ่งพื้นที่การปกครองออกใหม่ดังนี้
- วันที่ 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2480 โอนพื้นที่ตำบลหนองโพ จากอำเภอพยุหะคีรีมาขึ้นกับกิ่งอำเภอตาคลี
- วันที่ 2 สิงหาคม พ.ศ. 2480 จัดตั้งกิ่งอำเภอตาคลี อำเภอพยุหะคีรี เป็น อำเภอตาคลี
- วันที่ 17 กันยายน พ.ศ. 2498 จัดตั้งสุขาภิบาลตำบลตาคลี โดยกินพื้นที่บางส่วนของอำเภอตาคลี
- วันที่ 18 กรกฎาคม พ.ศ. 2504 ตั้งตำบลตากฟ้า แยกออกจากตำบลตาคลี
- วันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2504 จัดตั้งสุขาภิบาลตำบลช่องแค อำเภอตาคลี
- วันที่ 11 เมษายน พ.ศ. 2510 ตั้งตำบลห้วยหอม แยกออกจากตำบลช่องแค
- วันที่ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2512 จัดตั้งนิคมสร้างตนเองอำเภอตาคลี
- วันที่ 13 ตุลาคม พ.ศ. 2513 จัดตั้งอำเภอตากฟ้า ตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งอำเภอตากฟ้า พ.ศ. 2513 โดยแยกการปกครองออกจากอำเภอตาคลี
- วันที่ 21 มิถุนายน พ.ศ. 2520 ตั้งตำบลลาดทิพรส แยกออกจากตำบลจันเสน
- วันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2524 ยกฐานะสุขาภิบาลตำบลตาคลี ขึ้นเป็นเทศบาลตำบลตาคลี ตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลตำบลตาคลี พ.ศ. 2524
- วันที่ 1 มิถุนายน พ.ศ. 2528 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลช่องแค ตามประกาศกระทรวงมหาดไทย
- วันที่ 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2534 ตั้งตำบลพรหมนิมิต แยกออกจากตำบลช่องแค
- วันที่ 9 กันยายน พ.ศ. 2546 จัดตั้งหมู่บ้านใหม่ดังนี้
- แยกบ้านชอนเดื่อ หมู่ที่ 15 ตำบลตาคลี จัดตั้งเป็นหมู่ที่ 24 บ้านเขาเจดีย์
- แยกบ้านเขาฝา หมู่ที่ 4 จัดตั้งเป็นหมู่ที่ 11 บ้านพวงเพ็ชร และแยกบ้านหนองไม้เสียบ หมู่ที่ 10 ตำบลช่องแค จัดตั้งเป็นหมู่ที่ 12 บ้านหนองตาก้อน
- แยกบ้านหนองยอ หมู่ที่ 7 ตำบลหัวหวาย จัดตั้งเป็นหมู่ที่ 13 บ้านหนองยอพัฒนา
- แยกบ้านหนองสีซอ หมู่ที่ 4 ตำบลหนองหม้อ จัดตั้งเป็นหมู่ที่ 7 บ้านหนองละมั่ง
- แยกบ้านหนองพังพวย หมู่ที่ 4 ตำบลหัวหวาย จัดตั้งเป็นหมู่ที่ 14 บ้านห้วยน้ำลูด
- วันที่ 25 กันยายน พ.ศ. 2548 ยกฐานะเทศบาลตำบลตาคลี ขึ้นเป็นเทศบาลเมืองตาคลี ตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลเมืองตาคลี พ.ศ. 2548
- วันที่ 20 เมษายน พ.ศ. 2546 จัดตั้งหมู่บ้านใหม่อีกครั้งดังนี้
- แยกบ้านโคกจันเสน หมู่ที่ 2 ตำบลจันเสน จัดตั้งเป็นหมู่ที่ 12 บ้านคลองพัฒนา
- แยกราษฎร์พัฒนา หมู่ที่ 7 ตำบลลาดทิพรส จัดตั้งเป็นหมู่ที่ 13 บ้านรักเจริญ
- แยกบ้านโคกสะเทินราษฎร์เจริญ หมู่ที่ 3 ตำบลลาดทิพรส จัดตั้งเป็นหมู่ที่ 12 บ้านโคกกระเทิน
ภูมิศาสตร์
แก้อำเภอตาคลีตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอพยุหะคีรีและอำเภอตากฟ้า
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอตากฟ้า อำเภอหนองม่วง และอำเภอบ้านหมี่ (จังหวัดลพบุรี)
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอบ้านหมี่ (จังหวัดลพบุรี) อำเภออินทร์บุรี (จังหวัดสิงห์บุรี) และอำเภอสรรพยา (จังหวัดชัยนาท)
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอสรรพยา อำเภอเมืองชัยนาท และอำเภอมโนรมย์ (จังหวัดชัยนาท)
การแบ่งเขตการปกครอง
แก้การปกครองส่วนภูมิภาค
แก้อำเภอตาคลีแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 10 ตำบล 125 หมู่บ้าน ได้แก่
ที่ | ชื่อ | ชื่ออังกฤษ | หมู่บ้าน | ประชากร | รหัสไปรษณีย์ |
---|---|---|---|---|---|
1. | ตาคลี | Takhli | 22 | 53,322 | 60140 |
2. | ช่องแค | Chong Khae | 12 | 9,160 | 60210 |
3. | จันเสน | Chan Sen | 12 | 8,131 | 60260 |
4. | ห้วยหอม | Huai Hom | 11 | 4,914 | 60210 |
5. | หัวหวาย | Hua Wai | 14 | 9,399 | 60140 |
6. | หนองโพ | Nong Pho | 15 | 10,519 | 60140 |
7. | หนองหม้อ | Nong Mo | 7 | 3,862 | 60140 |
8. | สร้อยทอง | Soi Thong | 10 | 4,618 | 60210 |
9. | ลาดทิพรส | Lat Thippharot | 13 | 5,201 | 60260 |
10. | พรหมนิมิต | Phrom Nimit | 9 | 5,786 | 60210 |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
แก้ท้องที่อำเภอตาคลีประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 12 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลเมืองตาคลี ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลตาคลี
- เทศบาลตำบลช่องแค ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลช่องแคและตำบลพรหมนิมิต
- องค์การบริหารส่วนตำบลตาคลี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตาคลี (นอกเขตเทศบาลเมืองตาคลี)
- องค์การบริหารส่วนตำบลช่องแค ครอบคลุมพื้นที่ตำบลช่องแค (นอกเขตเทศบาลตำบลช่องแค)
- องค์การบริหารส่วนตำบลจันเสน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลจันเสนทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยหอม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยหอมทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหัวหวาย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหัวหวายทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองโพ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองโพทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหนองหม้อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองหม้อทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลสร้อยทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสร้อยทองทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลลาดทิพรส ครอบคลุมพื้นที่ตำบลลาดทิพรสทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลพรหมนิมิต ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพรหมนิมิต (นอกเขตเทศบาลตำบลช่องแค)
เศรษฐกิจ
แก้อาชีพหลักของประชาชนในอำเภอตาคลี ได้แก่ เกษตรกรรม เช่น ข้าว ข้าวโพด อ้อย สวนผลไม้ (มะม่วง) ค้าขายผลิตภัณฑ์ทางการเกษตร รวมไปถึงการเลี้ยงปศุสัตว์ เช่น โคเนื้อ สุกร ไก่พื้นเมือง ไก่เนื้อ เป็ดเทศ นอกจากนี้ ยังมีโรงงานอุตสาหกรรม เช่น โรงงานน้ำตาล โรงงานผลิตเยื่อกระดาษ เป็นต้น
ธนาคารในอำเภอตาคลีมี 9 บริษัท ได้แก่
- ธนาคารออมสิน ถนนพหลโยธิน
- ธนาคารกรุงไทย ถนนตาคลีพัฒนา
- ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร ถนนพหลโยธิน สาขาช่องแค
- ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร ถนนพหลโยธิน สาขาตาคลี
- ธนาคารกรุงเทพ ถนนตาคลีพัฒนา
- ธนาคารกรุงศรีอยุธยา ถนนตาคลีพัฒนา
- ธนาคารทหารไทยธนชาต ถนนมิตรสัมพันธ์
- ธนาคารไทยพาณิชย์ ถนนศรีเทพ 1
- ธนาคารกสิกรไทย ถนนศรีเทพ 2
สาธารณสุข
แก้- คลีนิคแพทย์ช่องแค
- โรงพยาบาลตาคลี
- โรงพยาบาลกองบิน 4 ตาคลี
การศึกษา
แก้
|
|
|
การขนส่ง
แก้ภายในอำเภอตาคลีมีทางหลวงที่สำคัญ ได้แก่ ถนนพหลโยธิน (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1), ถนนตาคลี–หัวหวาย (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3329) และถนนเลียบคลองชัยนาท–ป่าสัก (ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3196) ส่วนการขนส่งทางราง อำเภอตาคลีมีสถานีรถไฟและที่หยุดรถ ได้แก่ ป้ายหยุดรถไฟโรงเรียนจันเสน สถานีรถไฟจันเสน ป้ายหยุดรถไฟบ้านกกกว้าว สถานีรถไฟช่องแค ที่หยุดรถไฟทะเลหว้า สถานีรถไฟโพนทอง สถานีรถไฟบ้านตาคลี สถานีรถไฟดงมะกุ สถานีรถไฟหัวหวาย และสถานีรถไฟหนองโพ นอกจากนี้ ยังมีสนามบินตาคลี เป็นสนามบินที่ไม่มีสายการบิน ปัจจุบันชื่อกองบิน 4 โดยมีการทำฝนหลวงในย่านภูมิภาคนี้
เทศกาลและประเพณี
แก้- งานประเพณีไหว้พระ 9 วัดเมืองตาคลี ช่วงเดือนสิงหาคมของทุกปี
- ประเพณีงานเจ้าแม่ทับทิม เจ้าพ่อเจ้าแม่เมืองตาคลี จัดช่วงเดือนมกราคม–กุมภาพันธ์ของทุกปี
- ประเพณีงานวันคล้ายวันเกิดเจ้าแม่ทับทิม จัดช่วงเดือนเมษายน (สงกรานต์)
- เทศกาลอาหารดีเมืองตาคลี จัดช่วงเดือนสิงหาคม–กันยายน
- งานนมัสการหลวงพ่อเพชร กองบิน 4 จัดเดือนธันวาคม
- งานต้มยาแจกทานวันเกิดหลวงพ่อพรหม ถาวโร วัดช่องแค จัดวันขึ้น 5 ค่ำ เดือน 5
ราวเดือนเมษายนของทุกปี
- งานวันคล้ายวันมรณภาพของหลวงพ่อพรหม ถาวโร จัดระหว่างวันที่ 29 มกราคม-30 มกราคมของทุกปี
ศาสนสถาน
แก้- ศาสนาพุทธ
- วัดใหม่ราษฎร์บำรุง
- วัดหัวหวาย
- วัดหัวเขาตาคลี
- วัดห้วยดุก
- วัดหลาสะแก
- วัดหนองแอก
- วัดหนองสีนวล
- วัดหนองลาดสามัคคี
- วัดหนองโพ
- วัดหนองบัวทอง
- วัดหนองนางาม
- วัดหนองถ้ำวัว
- วัดหนองเต็งรัง
- วัดหนองตามี
- วัดหนองตาพัน
- วัดหนองดุก (วัดถ้ำทิพย์มงคล)
- วัดหนองจิกรี
- วัดหนองคูน้อย
- วัดหนองกระทุ่ม
- วัดสันทยาศรัทธาธรรม
- วัดสอนจันทร์มงคล
- วัดสว่างวงษ์ (คณะกิจ)
- วัดสระแก้ว
- วัดศรีสำราญ
- วัดวังคาง
- วัดราษฎร์เจริญ
- วัดรัตตวัน
- วัดโพนทอง
- วัดพุน้อยชัยมงคล
- วัดพุทธนิมิตร
- วัดพุช้างล้วง
- วัดพระพุทธบาทถ้ำเขาภูคาจุฬามณี
- วัดพรหมนิมิตร (วัดหลังเขา)
- วัดป่าตาล
- วัดประชาสรรค์ (วัดคลอง 8)
- วัดโบสถ์เทพนิมิตร
- วัดบ้านโป่งโพธิ์ทองสามัคคีธรรม
- วัดบ้านดงมหาชัย
- วัดบ่อนิมิต
- วัดน้ำจั้น
- วัดธรรมรงค์สวัสดิ์ (วัดถ้ำเขาขุย)
- วัดเทพมงคลชานสาราม
- วัดทุ่งทะเลทราย
- วัดตาคลี
- วัดดงมัน
- วัดดงพลับ
- วัดชัยมงคล
- วัดชอนเจริญธรรม
- วัดช่องแค
- วัดจันเสน
- วัดโคกสว่าง
- วัดโคกสลุด (วัดคลองสุธาธรรม)
- วัดโคกคูณ
- วัดเขาวงษ์
- วัดเขาวงษ์
- วัดเขาภูคา
- วัดเขาฝา
- วัดเขาบันไดกลีบ
- วัดเขาทอง
- วัดเขาถ้ำประทุน
- วัดเขาตอง
- วัดเขาดุม
- วัดเขาเจดีย์
- ศาสนาอิสลาม
- มัสยิดนูรู้ลอิสลาม
- ศาสนาคริสต์
- โบสถ์คาทอลิก
- คริสตจักรตาคลีภาค 7
สถานที่ท่องเที่ยว
แก้- พิพิธภัณฑ์จันเสน
- สระทะเล
- เขาถ้ำบุญนาค
- วนอุทยานถ้ำเพชรถ้ำทอง
- วัดเขาภูคา
- วัดช่องแค
- วัดหนองโพ
- วัดหนองสีนวล
- วัดเขาเจดีย์
อ้างอิง
แก้- ↑ "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ตั้งอำเภอตาคลี จังหวัดนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 54 (0 ง): 851–852. August 2, 1937.