จังหวัดสระบุรี
สระบุรี เป็นจังหวัดหนึ่งในภาคกลางของประเทศไทย ตั้งอยู่ทางตะวันออกของภาคกลาง นับเป็นเสมือนด่านผ่านระหว่างภาคกลางกับภาคตะวันออกเฉียงเหนือ มีแหล่งท่องเที่ยวมากมายทั้งทางประวัติศาสตร์และแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ และยังเป็นจังหวัดที่มีความสำคัญต่อภาคอุตสาหกรรมลำดับต้น ๆ ของประเทศไทย
จังหวัดสระบุรี | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Changwat Saraburi |
      (ตามเข็มนาฬิกาจากบนซ้าย) วัดพระพุทธบาท สัญลักษณ์ประจำจังหวัด, สถานีรถไฟชุมทางแก่งคอย สถานีรถไฟหลักของจังหวัด, กะหรี่ปั๊บ ของดีประจำจังหวัด, ถนนมิตรภาพบริเวณมวกเหล็ก, ย่านการค้าเก่ามวกเหล็ก, น้ำตกเจ็ดสาวน้อย | |
| คำขวัญ: พระพุทธบาทสูงค่า เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ ฐานผลิตอุตสาหกรรม เกษตรนำล้ำแหล่งเที่ยว หนึ่งเดียวกะหรี่ปั๊บนมดี ประเพณีตักบาตรดอกไม้งาม เหลืองอร่ามทุ่งทานตะวัน ลือลั่นเมืองชุมทาง | |
  แผนที่ประเทศไทย จังหวัดสระบุรีเน้นสีแดง | |
| ประเทศ |  ไทย |
| การปกครอง | |
| • ผู้ว่าราชการ | ผล ดำธรรม (ตั้งแต่ พ.ศ. 2565) |
| พื้นที่[1] | |
| • ทั้งหมด | 3,576.486 ตร.กม. (1,380.889 ตร.ไมล์) |
| อันดับพื้นที่ | อันดับที่ 56 |
| ประชากร (พ.ศ. 2564)[2] | |
| • ทั้งหมด | 643,963 คน |
| • อันดับ | อันดับที่ 39 |
| • ความหนาแน่น | 180.06 คน/ตร.กม. (466.4 คน/ตร.ไมล์) |
| • อันดับความหนาแน่น | อันดับที่ 17 |
| รหัส ISO 3166 | TH-19 |
| ชื่อไทยอื่น ๆ | หระรี, ปากเพรียว, เมืองเพรียว |
| สัญลักษณ์ประจำจังหวัด | |
| • ต้นไม้ | ตะแบกนา |
| • ดอกไม้ | สุพรรณิการ์ |
| • สัตว์น้ำ | ปูน้ำตกสระบุรี |
| ศาลากลางจังหวัด | |
| • ที่ตั้ง | ภายในศูนย์ราชการจังหวัดสระบุรี เลขที่ 123 หมู่ที่ 6 ตำบลตะกุด อำเภอเมืองสระบุรี จังหวัดสระบุรี 18000 |
| เว็บไซต์ | http://www.saraburi.go.th/ |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
.png)
สภาพภูมิศาสตร์ของจังหวัดสระบุรี นับว่าเป็นทำเลแห่งการเพาะปลูก ได้รับความอุดมสมบูรณ์จากแม่น้ำสายหลัก คือแม่น้ำป่าสัก และสภาพโดยทั่วไปเป็นที่ราบลุ่ม
ประวัติศาสตร์แก้ไข
สระบุรีเป็นเมืองสำคัญเมืองหนึ่งแต่โบราณ สันนิษฐานว่าตั้งขึ้นเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2092 ในรัชสมัยสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ การตั้งเมืองนี้สันนิษฐานว่า พระองค์โปรดเกล้าฯ ให้แบ่งเขตพื้นที่บางส่วนของเมืองลพบุรี เมืองนครนายก และเมืองนครราชสีมา มารวมกันตั้งขึ้นเป็นเมืองสระบุรี ทั้งนี้เพื่อต้องการให้เป็นศูนย์ระดมพลเมืองในยามศึกสงคราม เพราะฉะนั้นตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นต้นมา จึงมักพบเรื่องราวของจังหวัดสระบุรีเกี่ยวกับการศึกสงครามอยู่เสมอ
ชื่อจังหวัดแก้ไข
สำหรับที่มาของคำว่า "สระบุรี" สันนิษฐานว่า เพราะเหตุที่ทำเลที่ตั้งครั้งแรกมีบึงอยู่ใกล้ คือ "บึงหนองโง้ง" เมื่อตั้งเมืองขึ้นจึงได้นำเอาคำว่า "สระ" มารวมเข้ากันกับคำว่า "บุรี" เป็นชื่อเมือง "สระบุรี"
ภูมิศาสตร์แก้ไข
ภูมิประเทศแก้ไข
สภาพภูมิประเทศโดยทั่วไปมีลักษณะ ดังนี้ ตอนเหนือ ตะวันออก และตอนกลางของจังหวัดเป็นป่ามีเนินเขาสลับที่ราบสูง ซึ่งเหมาะในการปลูกพืชไร่ ตอนใต้และตะวันตกส่วนใหญ่เป็นพื้นที่ราบเหมาะในการทำนา แม่น้ำที่สำคัญมีเพียงสายเดียว คือ แม่น้ำป่าสัก ซึ่งนับว่าเป็นเส้นเลือดใหญ่ของจังหวัดสระบุรี โดยอาศัยน้ำใช้ในการเกษตร และประโยชน์อย่างอื่น แม่น้ำป่าสักไหลผ่านอำเภอมวกเหล็ก อำเภอแก่งคอย อำเภอเมืองสระบุรี อำเภอเสาไห้ ไปบรรจบกับแม่น้ำเจ้าพระยาที่จังหวัดพระนครศรีอยุธยา คิดเป็นความยาวประมาณ 105 กิโลเมตร นอกจากนั้นสระบุรียังมีคลองที่สำคัญ ๆ หลายสาย เช่น คลองรพีพัฒน์ คลองเริงราง คลองวิหารแดง และคลองเพรียว เป็นต้น
ภูมิอากาศแก้ไข
สภาพโดยทั่วไปมีภูมิอากาศแบบร้อนชื้น อยู่ภายใต้อิทธิพลของลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ และยังได้รับอิทธิพลจากพายุดีเปรสชันและพายุไต้ฝุ่นอีกด้วย โดยเฉพาะในช่วงเดือนสิงหาคมถึงเดือนกันยายนมีอุณหภูมิเฉลี่ย 28.3 องศาเซลเซียส มีปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยปีละประมาณ 1147.6 มิลลิเมตร มีฤดูต่าง ๆ 3 ฤดูคือ
- ฤดูร้อน ระหว่างเดือนมีนาคม-พฤษภาคม อากาศร้อนและแห้งแล้ง
- ฤดูฝน ระหว่างเดือนมิถุนายน-ตุลาคม อากาศจะชุ่มชื้นในเดือนกันยายน
- ฤดูหนาว ระหว่างเดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ์ อากาศจะหนาวเย็นสลับกับอากาศร้อน
อุทยานแห่งชาติแก้ไข
- อุทยานแห่งชาติเขาใหญ่
- อุทยานแห่งชาติน้ำตกเจ็ดสาวน้อย
- อุทยานแห่งชาติน้ำตกสามหลั่น
สัญลักษณ์ประจำจังหวัดแก้ไข
- คำขวัญประจำจังหวัด: พระพุทธบาทสูงค่า เขื่อนป่าสักชลสิทธิ์ ฐานผลิตอุตสาหกรรม เกษตรนำล้ำแหล่งเที่ยว หนึ่งเดียวกะหรี่ปั๊บนมดี ประเพณีตักบาตรดอกไม้งาม เหลืองอร่ามทุ่งทานตะวัน ลือลั่นเมืองชุมทาง
- คำขวัญประจำจังหวัด (เดิม): พระพุทธบาทลือนาม แหล่งน้ำอุดม นมเนื้อมากมาย หลากหลายโรงงาน ถิ่นข้าวสารพันธุ์ดี มีมะม่วงรสเลิศ งามบรรเจิดธรรมชาติ
- ตราประจำจังหวัด : เป็นรูปมณฑปครอบรอยพระพุทธบาท ณ วัดพระพุทธบาทราชวรมหาวิหาร ซึ่งวาดจากภาพถ่ายของจริง
- ธงประจำจังหวัดสระบุรี : เป็นแถบสี แดง-ขาว-แดง ทุกแแถบยาวเท่า ๆ กัน มีตราประจำจังหวัดสระบุรีอยู่ตรงกลางผืนธง
- ต้นไม้ประจำจังหวัด: ต้นตะแบกนา (Lagerstroemia floribunda)
- ดอกไม้ประจำจังหวัด: ดอกสุพรรณิการ์ (Cochlospermum regium)
- สัตว์น้ำประจำจังหวัด: ปูน้ำตกสระบุรีหรือปูหิน (Larnaudia larnaudii)
การเมืองการปกครองแก้ไข
รายชื่อผู้ว่าราชการจังหวัดแก้ไข
|
|
การปกครองส่วนภูมิภาคแก้ไข
การปกครองแบ่งออกเป็น 13 อำเภอ 111 ตำบล 965 หมู่บ้าน
การปกครองส่วนท้องถิ่นแก้ไข
จังหวัดสระบุรีมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นจำนวนทั้งสิ้น 109 แห่ง แบ่งออกเป็น องค์การบริหารส่วนจังหวัด 1 แห่ง คือ องค์การบริหารส่วนจังหวัดสระบุรี, เทศบาลเมือง 4 แห่ง, เทศบาลตำบล 34 แห่ง และองค์การบริหารส่วนตำบล 71 แห่ง โดยเทศบาลสามารถจำแนกได้ตามพื้นที่ดังนี้
|
อำเภอเมืองสระบุรี
อำเภอแก่งคอย อำเภอเฉลิมพระเกียรติ
อำเภอดอนพุด
|
อำเภอบ้านหมอ
อำเภอพระพุทธบาท
|
อำเภอมวกเหล็ก
อำเภอวังม่วง
อำเภอวิหารแดง
อำเภอเสาไห้
|
อำเภอหนองแค
อำเภอหนองแซง
อำเภอหนองโดน
|
ประชากรแก้ไข
ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้ |
| ปี | ประชากร | ±% |
|---|---|---|
| 2553 | 617,384 | — |
| 2554 | 620,454 | +0.5% |
| 2555 | 625,689 | +0.8% |
| 2556 | 629,261 | +0.6% |
| 2557 | 633,460 | +0.7% |
| 2558 | 637,673 | +0.7% |
| 2559 | 640,065 | +0.4% |
| 2560 | 642,040 | +0.3% |
| อ้างอิง:กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย | ||
การศึกษาแก้ไข
- ระดับอุดมศึกษา
- จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ศูนย์การศึกษาสระบุรี อำเภอแก่งคอย
- มหาวิทยาลัยนานาชาติเอเชีย-แปซิฟิก (เดิมชื่อ วิทยาลัยมิชชั่น)[3]
- มหาวิทยาลัยสวนดุสิต ศูนย์การศึกษาสระบุรี
- โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช(แห่งใหม่) อำเภอมวกเหล็ก
- วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สระบุรี
- วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พระพุทธบาท
- วิทยาลัยอาชีวศึกษาสระบุรี
- วิทยาลัยเทคนิคสระบุรี
- วิทยาลัยเทคนิคมวกเหล็ก
- วิทยาลัยเทคนิคท่าหลวงซิเมนต์ไทยอนุสรณ์
- วิทยาลัยการอาชีพสระบุรี
- วิทยาลัยการอาชีพหนองแค
- วิทยาลัยสารพัดช่างสระบุรี
- วิทยาลัยชื่นชมไทย-เยอรมัน สระบุรี
สถานที่ท่องเที่ยวแก้ไข
- สถานที่ท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์
- สถานที่ท่องเที่ยวทางธรรมชาติ
การขนส่งแก้ไข
เส้นทางคมนาคมทางถนนที่สำคัญของจังหวัดสระบุรี คือ
- ทางหลวงพิเศษหมายเลข 6 (มอเตอร์เวย์สาย บางปะอิน - นครราชสีมา) เชื่อมต่อระหว่างจังหวัดในภาคกลาง และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สิ้นสุดเส้นทางที่จังหวัดนครราชสีมา
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธิน) เชื่อมต่อระหว่างจังหวัดในภาคกลาง และภาคเหนือ สิ้นสุดเส้นทางที่จังหวัดเชียงราย
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2 (ถนนมิตรภาพ) เชื่อมต่อระหว่างจังหวัดในภาคกลาง และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สิ้นสุดเส้นทางที่จังหวัดหนองคาย
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 21 (ถนนสระบุรี-หล่มสัก-เลย) เชื่อมต่อระหว่างจังหวัดในภาคกลาง และภาคตะวันออกเฉียงเหนือ สิ้นสุดเส้นทางที่จังหวัดเลย
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 33 (ถนนสุวรรณศร) เชื่อมต่อระหว่างจังหวัดในภาคตะวันตก, ภาคกลาง และภาคตะวันออกของประเทศไทย สายทางเริ่มต้นที่จังหวัดสุพรรณบุรี และสิ้นสุดเส้นทางที่ชายแดนประเทศกัมพูชา อำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว
- ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 362 (ถนนวงแหวนรอบเมืองสระบุรี)
จากกรุงเทพมหานครมีรถโดยสารประจำทางทั้งรถธรรมดาและรถปรับอากาศของ บริษัท ขนส่ง จำกัด ออกจากสถานีขนส่งหมอชิต ถนนกำแพงเพชร 2 วันละ 28 เที่ยว
ส่วนการขนส่งทางราง จากสถานีรถไฟกรุงเทพ มีบริการเดินรถไฟไปจังหวัดสระบุรีทุกวัน วันละหลายขบวน ใช้เวลาเดินทางประมาณ 2 ชั่วโมง และบางขบวนยังสามารถแวะลงได้ที่สถานีรถไฟชุมทางแก่งคอย และสถานีรถไฟมวกเหล็กได้ด้วย นอกจากนี้ ยังมีทางรถไฟสายเหนือผ่านที่อำเภอบ้านหมอและอำเภอหนองโดนด้วยอีกเช่นกัน
บุคคลที่มีชื่อเสียงแก้ไข
- ด้านศาสนา
- พระพรหมมงคลญาณ (วิริยังค์ สิรินฺธโร) – พระราชาคณะชั้นธรรม เจ้าอาวาสวัดธรรมมงคลเถาบุญญนนทวิหาร
- ธงชัย สุขโข - อดีตพระราชาคณะเจ้าคณะรอง อดีตเจ้าคณะภาค 10 อดีตประธานกำกับดูแลพระธรรมทูตไปต่างประเทศ อดีตเจ้าอาวาสวัดสระเกศราชวรมหาวิหาร อดีตกรรมการมหาเถรสมาคม ถูกถอดถอนสมณศักดิ์ 30 พฤษภาคม 2561
- ด้านวงการบันเทิง
- ฤทธิ์ ลือชา – นักแสดง นักการเมือง
- โยกเยก เชิญยิ้ม – นักแสดง
- แจ๊ค แฟนฉัน – นักแสดง
- กฤษณะ ไชยรัตน์ – พิธีกรทางช่อง เนชั่นทีวี ประธานมูลนิธิอารยสถาปัตย์เพื่อคนทั้งมวล ผู้จัดการโครงการทูตอารยสถาปัตย์ และประธานคณะทำงานอารยสถาปัตย์ไทยสู่ประชาคมอาเซียน
- จีรนันท์ มะโนแจ่ม – นักแสดง
- อรวิภา กนกนทีสวัสดิ์ – นักแสดง นางแบบ และอดีตนางสาวไทย ปี 2552
- อัจฉราภรณ์ กนกนทีสวัสดิ์ – นักแสดง นางแบบ พิธีกร และอดีตนางสาวไทย ปี 2556
- มิกค์ ทองระย้า – นักแสดง
- ธนภัทร กาวิละ – นักแสดง
- รินรดา อินทร์ไธสง – สมาชิกวงบีเอ็นเคโฟร์ตีเอต
- วัชรี ด่านผาสุกกุล – สมาชิกวงซีจีเอ็มโฟร์ตีเอต
- บอล เชิญยิ้ม – นักแสดงตลก
- ธนดล ศิริแวว – นักร้อง
- กฤษฏ์ ศตพรวรากุล – นักร้อง
- สุภัคชญา ชาวคูเวียง – นักแสดง เน็ตไอดอล
- ด้านกีฬา
- ธชตวัน ศรีปาน อดีตนักฟุตบอลทีมชาติไทย
- บิ๊ก สระบุรี อดีตนักสนุกเกอร์อาชีพชาวไทย
- วีระพล นครหลวงโปรโมชั่น อดีตนักมวยไทยและนักมวยสากลชาวไทย
- พูน ส.ตระกูลเพชร นักมวยไทยอาชีพชาวไทย
- ด้านการเมือง
- พล.ต.อ.ประมาณ อดิเรกสาร อดีตรองนายกรัฐมนตรี อดีตรัฐมนตรีหลายกระทรวง และอดีตผู้ก่อตั้งพรรคชาติไทย
- ปองพล อดิเรกสาร อดีตสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร รองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีหลายกระทรวง
อ้างอิงแก้ไข
- ↑ ศูนย์สารสนเทศเพื่อการบริหารและงานปกครอง. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ข้อมูลการปกครอง." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.dopa.go.th/padmic/jungwad76/jungwad76.htm เก็บถาวร 2016-03-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน [ม.ป.ป.]. สืบค้น 18 เมษายน 2553.
- ↑ กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ พ.ศ. 2564." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.bora.dopa.go.th/stat/pk/pk_64.pdf 2564. สืบค้น 17 มกราคม 2565.
- ↑ "สถานที่ตั้งสถาบันอุดมศึกษาในสังกัดสำนักงานคณะกรรมการอุดมศึกษา". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-11-08. สืบค้นเมื่อ 2010-12-26.
ดูเพิ่มแก้ไข
แหล่งข้อมูลอื่นแก้ไข
- เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของจังหวัด เก็บถาวร 2005-06-23 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
พิกัดภูมิศาสตร์: 14°32′N 100°53′E / 14.53°N 100.88°E
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ จังหวัดสระบุรี
- แผนที่ จาก มัลติแมป โกลบอลไกด์ หรือ กูเกิลแผนที่
- ภาพถ่ายทางอากาศ จาก เทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
- ภาพถ่ายดาวเทียม จาก วิกิแมเปีย