อำเภอแก่งคอย

แก่งคอย เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดสระบุรี

อำเภอแก่งคอย
อำเภอ
คำขวัญ: ชุมทางรถไฟ แควใหญ่ป่าสัก เพลินนักล่องแก่ง เป็นแหล่งอุตสาหกรรม คุณธรรมลือเลื่อง คือเมืองแก่งคอย
พิกัดภูมิศาสตร์: 14°35′12″N 100°59′54″E
อักษรไทย	อำเภอแก่งคอย
อักษรโรมัน	Amphoe Kaeng Khoi
จังหวัด	สระบุรี
พื้นที่
• ทั้งหมด	801.1 ตร.กม. (309.3 ตร.ไมล์)
ประชากร (2562)
• ทั้งหมด	101,078 คน
• ความหนาแน่น	126.17 คน/ตร.กม. (326.8 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	18110, 18260 (เฉพาะตำบลทับกวาง)
รหัสภูมิศาสตร์	1902
ที่ตั้ง ที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอแก่งคอย ถนนพระพายัพ ตำบลแก่งคอย อำเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี 18110
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติ

เดิมมีชื่อว่า "แร้งคอย" เนื่องจากเป็นปากทางเข้าสู่เขาใหญ่ มีผู้คนจำนวนมากล้มตายจากไข้ป่าจนมีนกแร้งมาเฝ้าคอยเพื่อกินศพเป็นจำนวนมาก เป็นอำเภอที่มีโรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่อยู่เป็นจำนวนมาก เช่น โรงงานปูนซีเมนต์ โรงไฟฟ้า โรงงานเซรามิก เคมีภัณฑ์ เป็นต้น และยังเป็นชุมทางรถไฟที่สำคัญ ประกอบกับมีถนนมิตรภาพตัดผ่าน ทำให้มีโรงงานจำนวนมากและมีประชากรแฝงเข้ามาทำงานจำนวนมาก

• วันที่ 25 กันยายน 2483 เปลี่ยนแปลงชื่อตำบลบ้านลาว อำเภอแก่งคอย เป็น ตำบลทับกวาง และเปลี่ยนชื่อตำบลหลุบเลา อำเภอแก่งคอย เป็น ตำบลตาลเดี่ยว
• วันที่ 14 ตุลาคม 2484 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดลพบุรี กับจังหวัดสระบุรี โดยโอนพื้นที่อำเภอชัยบาดาล นอกจากตำบลคำพราน จังหวัดสระบุรี ไปขึ้นกับจังหวัดลพบุรี และท้องที่ตำบลคำพราน ให้มาขึ้นกับอำเภอแก่งคอย
• วันที่ 26 ธันวาคม 2487 จัดตั้งเทศบาลตำบลแก่งคอย ในท้องที่บางส่วนของตำบลแก่งคอย
• วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลตาลเดี่ยว แยกออกจากตำบลแก่งคอย และตั้งตำบลท่าตูม แยกออกจากตำบลบ้านธาตุ
• วันที่ 3 สิงหาคม 2491 โอนพื้นที่หมู่ 1 (ในขณะนั้น) ของตำบลแก่งคอย ไปตั้งเป็นหมู่ 9 ของตำบลบ้านป่า และโอนพื้นที่หมู่ 2,3,4,5 (ในขณะนั้น) ของตำบลแก่งคอย ไปตั้งเป็นหมู่ 8,7,9,5 ของตำบลตาลเดี่ยว ตามลำดับ
• วันที่ 4 กรกฎาคม 2504 ตั้งตำบลหนองบัว แยกออกจากตำบลคำพราน และตำบลหินซ้อน
• วันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2505 เปลี่ยนแปลงเขตจังหวัดลพบุรี กับจังหวัดสระบุรี โดยโอนพื้นที่ตำบลหนองบัว อำเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี ไปขึ้นกับอำเภอเมืองลพบุรี จังหวัดลพบุรี เพื่อนำไปจัดตั้งเป็น กิ่งอำเภอพัฒนานิคม ขึ้นกับอำเภอเมืองลพบุรี
• วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2505 จัดตั้งสุขาภิบาลมวกเหล็ก ในท้องที่บางส่วนของตำบลมวกเหล็ก
• วันที่ 23 พฤษภาคม 2510 ตั้งตำบลแสลงพัน แยกออกจากตำบลหินซ้อน
• วันที่ 31 ธันวาคม 2511 แยกพื้นที่ตำบลมวกเหล็ก ตำบลคำพราน และตำบลแสลงพัน อำเภอแก่งคอย มาตั้งเป็น อำเภอมวกเหล็ก โดยไม่ผ่านการตั้งเป็นกิ่งอำเภอ
• วันที่ 3 ตุลาคม 2512 จัดตั้งนิคมสร้างตนเอง ในท้องที่ตำบลทับกวาง อำเภอแก่งคอย
• วันที่ 26 ตุลาคม 2514 ตั้งตำบลชะอม แยกออกจากตำบลชำผักแพว
• วันที่ 4 เมษายน 2515 จัดตั้งสุขาภิบาลทับกวาง ในท้องที่ทั้งหมดของตำบลทับกวาง
• วันที่ 31 สิงหาคม 2531 ตั้งตำบลท่ามะปราง แยกออกจากตำบลชำผักแพว
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลทับกวาง เป็นเทศบาลตำบลทับกวาง

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอแก่งคอยตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอพัฒนานิคม (จังหวัดลพบุรี) และอำเภอวังม่วง
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอมวกเหล็ก
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองนครนายก อำเภอบ้านนา (จังหวัดนครนายก) และอำเภอวิหารแดง
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองสระบุรีและอำเภอเฉลิมพระเกียรติ

การแบ่งเขตการปกครอง

พื้นที่ป่าไม้ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยในอำเภอแก่งคอย

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอแก่งคอยแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 14 ตำบล 117 หมู่บ้าน

1.

แก่งคอย

(Kaeng Khoi)

-

8.

บ้านป่า

(Ban Pa)

11 หมู่บ้าน

2.

ทับกวาง

(Thap Kwang)

10 หมู่บ้าน

9.

ท่าตูม

(Tha Tum)

4 หมู่บ้าน

3.

ตาลเดี่ยว

(Tan Diao)

11 หมู่บ้าน

10.

ชะอม

(Cha-om)

11 หมู่บ้าน

4.

ห้วยแห้ง

(Huai Haeng)

12 หมู่บ้าน

11.

สองคอน

(Song Khon)

11 หมู่บ้าน

5.

ท่าคล้อ

(Tha Khlo)

11 หมู่บ้าน

12.

เตาปูน

(Tao Pun)

7 หมู่บ้าน

6.

หินซ้อน

(Hin Son)

9 หมู่บ้าน

13.

ชำผักแพว

(Cham Phak Phaeo)

10 หมู่บ้าน

7.

บ้านธาตุ

(Ban That)

5 หมู่บ้าน

14.

ท่ามะปราง

(Tha Maprang)

5 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอแก่งคอยประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 13 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลเมืองแก่งคอย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแก่งคอยทั้งตำบล
• เทศบาลเมืองทับกวาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทับกวางทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลตาลเดี่ยว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตาลเดี่ยวทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยแห้ง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยแห้งทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลท่าคล้อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าคล้อทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลหินซ้อน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหินซ้อนทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านป่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านป่าทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลท่าตูม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านธาตุและตำบลท่าตูมทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลชะอม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลชะอมทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสองคอน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสองคอนทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเตาปูน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเตาปูนทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลชำผักแพว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลชำผักแพวทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลท่ามะปราง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่ามะปรางทั้งตำบล