อำเภอบ้านนา

บ้านนา เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดนครนายก ภาคกลางของประเทศไทย

อำเภอบ้านนา
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Ban Na
น้ำตกกะอาง
คำขวัญ:  หลวงพ่อเกิดพระขลัง มั่งคั่งการค้า ระบำบ้านนาคู่เมือง ลือเลื่องงานสงกรานต์ ถิ่นฐานเกษตรกรรม งามเลิศน้ำตกกะอาง
แผนที่จังหวัดนครนายก เน้นอำเภอบ้านนา
พิกัด: 14°16′0″N 101°3′41″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	นครนายก
พื้นที่
• ทั้งหมด	388.4 ตร.กม. (150.0 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	69,269 คน
• ความหนาแน่น	178.35 คน/ตร.กม. (461.9 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	26110
รหัสภูมิศาสตร์	2603
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอบ้านนา หมู่ที่ 2 ตำบลบ้านนา อำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก 26110
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอบ้านนามีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอวิหารแดงและอำเภอแก่งคอย (จังหวัดสระบุรี)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเมืองนครนายก
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเมืองนครนายกและอำเภอองครักษ์
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอองครักษ์ อำเภอหนองเสือ (จังหวัดปทุมธานี) และอำเภอวิหารแดง (จังหวัดสระบุรี)

ประวัติ

แต่เดิมมีชื่อเรียกว่า อำเภอท่าช้าง ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอบ้านนา เมื่อปี พ.ศ. 2446 ตามประวัติอำเภอนี้เคยเป็นแขวงเมืองนครนายก ซึ่งเป็นเมืองลูกหลวงหรือเมืองหน้าด่านในสมัยที่กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี โดยเฉพาะท้องที่อำเภอบ้านนาเคยเป็นที่ตั้งกองโพนช้างหรือกองจับช้างป่าไว้เป็นพาหนะสำคัญในการทำศึกสงครามมาแต่สมัยโบราณ ปรากฏว่ายังมีหลักฐานอยู่ที่บ้านมะเฟือง ตำบลป่าขะ อำเภอบ้านนา ซึ่งในอดีตเมื่อ 30 กว่าปี หมู่บ้านนี้มีชื่อเรียกว่า "โรงช้าง" และยังมีเศษเสาโรงช้างของกรมพาหนะคชบาล เหลือซากอยู่เป็นหลักฐาน แต่ในปัจจุบันเสาโรงช้างได้ชำรุดผุพังไปจนหมดสิ้นแล้ว

อำเภอบ้านนาเคยโอนไปขึ้นอยู่กับจังหวัดสระบุรีครั้งหนึ่ง เนื่องจากได้มีพระราชบัญญัติยกเลิกจังหวัดนครนายกโดยให้อำเภอต่าง ๆ ไปขึ้นอยู่กับจังหวัดปราจีนบุรี ยกเว้นอำเภอบ้านนาให้ไปขึ้นกับจังหวัดสระบุรี เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2484 ต่อมาได้มีพระราชบัญญัติจัดตั้งจังหวัดนครนายกขึ้นใหม่ เมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2489 อำเภอบ้านนาจึงได้กลับมาขึ้นกับจังหวัดนครนายกจนกระทั่งปัจจุบัน

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอบ้านนาแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 10 ตำบล 116 หมู่บ้าน

ลำดับ	อักษรไทย	อักษรโรมัน	จำนวนหมู่บ้าน	จำนวนประชากร (ธันวาคม 2565)
1.	บ้านนา	Ban Na	11	8,142
2.	บ้านพร้าว	Ban Phrao	12	5,219
3.	บ้านพริก	Ban Phrik	12	10,714
4.	อาษา	Asa	8	2,520
5.	ทองหลาง	Thonglang	8	5,044
6.	บางอ้อ	Bang O	14	4,080
7.	พิกุลออก	Phikun Ok	12	5,729
8.	ป่าขะ	Pa Kha	13	8,802
9.	เขาเพิ่ม	Khao Phoem	16	8,229
10.	ศรีกะอาง	Si Ka-ang	10	10,530

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอบ้านนาประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 11 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลบ้านนา ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบ้านนาและบางส่วนของตำบลพิกุลออก
• เทศบาลตำบลพิกุลออก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพิกุลออก (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบ้านนา)
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านนา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านนา (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลบ้านนา)
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านพร้าว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านพร้าวทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านพริก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านพริกทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลอาษา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลอาษาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลทองหลาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลทองหลางทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบางอ้อ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบางอ้อทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลป่าขะ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลป่าขะทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเขาเพิ่ม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเขาเพิ่มทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลศรีกะอาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลศรีกะอางทั้งตำบล

สถานที่ท่องเที่ยว

• น้ำตกกะอาง

ตั้งอยู่ที่ตำบลศรีกะอาง จากตัวเมืองไปตามถนนสุวรรณศรถึงอำเภอบ้านนา เยื้องกับสถานีตำรวจภูธรบ้านนา มีถนนแยกไปน้ำตกกะอางระยะทาง 11 กิโลเมตร ลักษณะเป็นลานหินกว้าง มีน้ำตกไหลผ่านตามช่องหิน นอกจากนี้บริเวณใกล้เคียงมีพระพุทธรูปปางสมาธิก่อด้วยอิฐประดิษฐานอยู่บนเนินเขา และมีสถานีเพาะชำกล้าไม้ของกรมป่าไม้ตั้งอยู่ด้วย

• พระพุทธบาท 4 รอย

ประดิษฐาน ณ มณฑป วัดทองย้อย เป็นโบราณสถานอันเก่าแก่ มีคุณค่าทางศิลปะซึ่งแสดงถึงความประณีตงดงามในการประดิษฐ์ และการหล่อของฝีมือช่างไทยสมัยโบราณ โดยทางวัดจะจัดให้มีงานนมัสการทุกวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 3 ของทุกปี

สถานศึกษา

• โรงเรียนเตรียมทหาร

ชื่อย่อ รร.ตท.(อังกฤษ: Armed Forces Academies Preparatory School ) เป็นสถาบันการศึกษาระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย สังกัดสถาบันวิชาการป้องกันประเทศ กองบัญชาการกองทัพไทย และเป็นสถาบันการศึกษาแห่งเดียวในประเทศไทย ที่เป็นศูนย์รวมเบื้องต้นสำหรับผู้ที่จะเข้าศึกษาต่อในโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า โรงเรียนนายเรือ โรงเรียนนายเรืออากาศนวมินทกษัตริยาธิราช และโรงเรียนนายร้อยตำรวจ ผู้ที่ศึกษาในโรงเรียนเตรียมทหาร เรียกว่า นักเรียนเตรียมทหาร (นตท.)

อ้างอิง

• สถานที่ท่องเที่ยวอำเภอบ้านนา เก็บถาวร 2007-07-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• ประวัติอำเภอบ้านนา จังหวัดนครนายก เก็บถาวร 2007-03-13 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน