ทางหลวงพิเศษหมายเลข 6

ทางหลวงพิเศษหมายเลข 6 สายบางปะอิน–นครราชสีมา ทางหลวงพิเศษระหว่างเมืองที่กำลังก่อสร้าง ขนาด 4–6 ช่องจราจร เชื่อมต่อจากกรุงเทพมหานครไปยังภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย เส้นทางเริ่มต้นจากอำเภอบางปะอิน จังหวัดพระนครศรีอยุธยา ไปสิ้นสุดที่จังหวัดนครราชสีมา โดยเริ่มก่อสร้างช่วงบางปะอิน–นครราชสีมาเป็นช่วงแรก เมื่อวันที่ 3 สิงหาคม พ.ศ. 2559 มีระยะทางในช่วงนี้ประมาณ 196 กิโลเมตร ทางหลวงพิเศษสายนี้มีลักษณะเส้นทางขนานไปกับถนนพหลโยธินและถนนมิตรภาพ

ทางหลวงพิเศษหมายเลข 6
ทางหลวงพิเศษสายบางปะอิน–นครราชสีมา
ทางหลวงพิเศษหมายเลข 6 ช่วงที่เป็นทางยกระดับ บนถนนมิตรภาพเลียบอ่างเก็บน้ำลำตะคอง
ข้อมูลของเส้นทาง
ความยาว	195.943 กิโลเมตร (121.753 ไมล์)
ประวัติ	เริ่มก่อสร้าง พ.ศ. 2559
ทางแยกที่สำคัญ
ปลายทางทิศตะวันตก	ถ.กาญจนาภิเษก (ตต.) อ.บางปะอิน จ.พระนครศรีอยุธยา
	ทล.พ.5 / ถ.กาญจนาภิเษก ใน อ.บางปะอิน จ.พระนครศรีอยุธยา ทล.309 ใน อ.วังน้อย จ.พระนครศรีอยุธยา ทล.33 ใน อ.หนองแค จ.สระบุรี ถ.พหลโยธิน / ถ.วงแหวนรอบเมืองสระบุรี ใน อ.เมือง จ.สระบุรี ทล.3222 ใน อ.แก่งคอย จ.สระบุรี ถ.มิตรภาพ ใน อ.มวกเหล็ก จ.สระบุรี ถ.ธนะรัชต์ ใน อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา ทล.201 ใน อ.สีคิ้ว จ.นครราชสีมา ทล.290 ใน อ.ขามทะเลสอ จ.นครราชสีมา
ปลายทางทิศตะวันออก	ถ.เลี่ยงเมือง อ.เมือง จ.นครราชสีมา อ.เมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา จ.นครราชสีมา (ระยะยาว 196 กิโลเมตร)
ตำแหน่งที่ตั้ง
ประเทศ	ไทย
ระบบทางหลวง
ทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง

โดยตั้งแต่วันที่ 27 ธันวาคม พ.ศ. 2566 เป็นต้นไป ทางหลวงพิเศษหมายเลข 6 ช่วงปากช่อง - ทางเลี่ยงเมืองนครราชสีมา ระยะทาง 77 กิโลเมตร จะเปิดให้ทดลองวิ่งฟรีไปจนกว่าด่านเก็บค่าผ่านทางจะแล้วเสร็จ ส่วนกำหนดการเปิดใช้บริการทั้งโครงการในปี พ.ศ. 2568

ประวัติ

ทางหลวงพิเศษหมายเลข 6 เป็นส่วนหนึ่งของโครงข่ายเส้นทางในแผนแม่บทระบบทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง ที่ได้รับอนุมัติจากคณะรัฐมนตรี ปี พ.ศ. 2540 ทางหลวงพิเศษหมายเลข 6 ประกอบด้วยโครงการก่อสร้างเส้นทาง 3 สายต่อเนื่องกัน (ระยะทางตามมติคณะรัฐมนตรีปี 2540) ได้แก่ สายบางปะอิน–นครราชสีมา, สายนครราชสีมา–ขอนแก่น และสายขอนแก่น–หนองคาย ทั้ง 3 เส้นทางนี้จะมีระยะทางรวมกัน 535 กิโลเมตร โดยทางหลวงพิเศษสายบางปะอิน–นครราชสีมา เป็นโครงการก่อสร้างทางหลวงพิเศษหมายเลข 6 ที่เริ่มดำเนินการเป็นโครงการแรกซึ่งมี พระราชกฤษฎีกากำหนดเขตที่ดินในบริเวณที่ที่จะเวนคืน

รายละเอียดของเส้นทาง

ทางหลวงพิเศษหมายเลข 6 ประกอบด้วยโครงการก่อสร้างเส้นทาง 3 สายต่อเนื่องกัน ได้แก่

1. บางปะอิน–นครราชสีมา ระยะทาง 196 กิโลเมตร (กำลังก่อสร้าง เปิดใช้งานบางส่วนในปี พ.ศ. 2567)
2. นครราชสีมา–ขอนแก่น ระยะทาง 169 กิโลเมตร (อยู่ในขั้นตอนศึกษาความเหมาะสมด้านเศรษฐกิจ วิศวกรรม และผลกระทบสิ่งแวดล้อม)
3. ขอนแก่น–หนองคาย ระยะทาง 160 กิโลเมตร

บางปะอิน–นครราชสีมา

ทางหลวงพิเศษหมายเลข 6 ช่วงบางปะอิน-ปากช่อง เริ่มต้นจากปลายถนนกาญจนาภิเษก (ด้านตะวันออก) ที่อำเภอวังน้อย จังหวัดพระนครศรีอยุธยา เบี่ยงออกไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ คู่ขนานไปกับถนนพหลโยธินทางฝั่งเหนือ ผ่านจุดตัดโครงการทางหลวงพิเศษหมายเลข 5 สายบางปะอิน–นครสวรรค์ ผ่านพื้นที่อำเภอวังน้อย อำเภออุทัย และเข้าสู่จังหวัดสระบุรีที่อำเภอหนองแค ผ่านบ้านหินกองและเบนไปทางทิศตะวันออกเล็กน้อย จากนั้นตัดถนนพหลโยธินแล้วใช้เขตทางและซ้อนทับไปกับทางเลี่ยงเมืองสระบุรีด้านตะวันออก ที่อำเภอเมืองสระบุรี ก่อนแยกออกจากแนวทางเลี่ยงเมือง ตรงไปผ่านบ้านห้วยแห้ง แล้วขนานกับถนนมิตรภาพทางฝั่งใต้ ผ่านอำเภอแก่งคอย ตัดทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 3222 (แก่งคอย–บ้านนา) ผ่านบ้านโคกกรุง ผ่านด้านเหนือของวิทยาลัยเกษตรสงเคราะห์สระบุรี เข้าสู่เขตพื้นที่นิคมสร้างตนเองทับกวาง แล้วเข้าสู่เขตพื้นที่อำเภอมวกเหล็ก จากนั้นเข้าสู่เขตจังหวัดนครราชสีมา ตัดผ่านพื้นที่บ้านคั่นตะเคียน บ้านกลางดง ตัดผ่านทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2220 (ทางเข้าวัดเทพพิทักษ์ปุณณาราม) ตัดผ่านบริเวณบ้านหนองน้ำแดง ผ่านพื้นที่เขตทหาร ไปสิ้นสุดเส้นทางบริเวณอำเภอปากช่อง รวมระยะทางประมาณ 109 กิโลเมตร

เส้นทางช่วงปากช่อง-นครราชสีมา ครอบคลุมพื้นที่จังหวัดนครราชสีมา 5 อำเภอ ได้แก่ อำเภอปากช่อง อำเภอสีคิ้ว อำเภอสูงเนิน อำเภอขามทะเลสอ และอำเภอเมืองนครราชสีมา โดยแนวเส้นทางส่วนใหญ่เป็นถนนตัดใหม่และใช้แนวเส้นทางถนนมิตรภาพบางส่วน เริ่มจากจุดสิ้นสุดเส้นทางตอนที่ 1 ที่อำเภอปากช่อง โดยเส้นทางขนานไปกับถนนมิตรภาพและห่างออกมาทางทิศใต้ ประมาณ 2 กิโลเมตร ตัดบริเวณหลักกิโลเมตรที่ 2 ของทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2090 (ถนนธนะรัชต์) จนกระทั่งถึงกิโลเมตรที่ 115 แนวเส้นทางจะเลี้ยวเข้าขนานกับถนนมิตรภาพในรูปแบบถนนระดับดิน จากนั้นบริเวณก่อนถึงอ่างเก็บน้ำลำตะคองจะเปลี่ยนเป็นรูปแบบทางยกระดับเหนือถนนมิตรภาพไปจนถึงหน้าเรือนจำคลองไผ่ จากนั้นจะเบี่ยงออกไปขนานกับถนนมิตรภาพฝั่งเหนือ และลดลงสู่ระดับดินบนแนวเส้นทางตัดใหม่ มุ่งหน้าสู่อำเภอสีคิ้ว ตัดทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 201 ผ่านอำเภอสูงเนินและอำเภอขามทะเลสอ ตัดทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 2068 และ 2198 ไปสิ้นสุดเส้นทางบริเวณทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 204 ในพื้นที่อำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา รวมระยะทางประมาณ 87 กิโลเมตร

การเปิดทดลองใช้งานชั่วคราว

เมื่อเดือนมีนาคม พ.ศ. 2564 พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ได้สั่งการมอบหมายให้นายศักดิ์สยาม ชิดชอบ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม และกรมทางหลวง พิจารณาการเปิดทดลองใช้งานชั่วคราว ทางหลวงพิเศษหมายเลข 6 ในบางตอนที่ก่อสร้างแล้วเสร็จและตรวจรับงานแล้ว เพื่อเป็นการอำนวยความสะดวกแก่ประชาชนที่จะเดินทางกลับภูมิลำเนาในช่วงเทศกาลสงกรานต์ 2564 พื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประกอบกับสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา-2019 (โควิด-19) ในประเทศไทย ณ ขณะนั้นมีแนวโน้มที่ดีขึ้น

โดยตอนที่สามารถเปิดให้ทดลองใช้งานชั่วคราวได้นั้น คือ ตอนที่ 24-37 ช่วงถนนมิตรภาพ กิโลเมตรที่ 65 บริเวณศูนย์พักพิงสุนัขชัยบุรินทร์ อ.ปากช่อง ถึง ทางแยกต่างระดับสีคิ้ว (ทล.201) อ.สีคิ้ว จ.นครราชสีมา ระยะทางประมาณ 35 กิโลเมตร โดยเปิดให้ทดลองใช้งานตั้งแต่วันที่ 9 - 19 เมษายน พ.ศ. 2564 โดยการใช้ช่องจราจรเดินรถในเส้นทางจะใช้ช่องจราจรฝั่งขาเข้ากรุงเทพฯ เพียงฝั่งเดียว เนื่องจากช่องจราจรฝั่งขาออกจะสงวนไว้สำหรับรถฉุกเฉินกรณีมีเหตุฉุกเฉินในเส้นทาง ในส่วนทิศทางการเดินรถในเส้นทาง จะแบ่งออกเป็นดังนี้ วันที่ 9 - 13 เมษายน พ.ศ. 2564 เปิดทดลองใช้งานทิศทางขาออก และวันที่ 14 - 19 เมษายน พ.ศ. 2564 เปิดทดลองใช้ทิศทางขาเข้า

หลังจากที่เปิดทดลองใช้งานชั่วคราวในช่วงเทศกาลสงกรานต์ 2564 มีปริมาณรถเข้าใช้งานเส้นทางรวม 206,105 คัน สามารถแบ่งเบาภาระการจราจรของถนนมิตรภาพ ช่วง อ.ปากช่อง ถึง อ.สีคิ้ว ได้ประมาณ 20 - 30% โดยได้รับเสียงตอบรับจากผู้ทดลองใช้เส้นทางเป็นจำนวนมาก และในช่วงเทศกาลปีใหม่ 2565 หากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา-2019 (โควิด-19) ในประเทศไทยมีแนวโน้มดีขึ้น อาจมีการขยายเส้นทางการทดลองใช้งาน จากเดิม ถึง อ.สีคิ้ว (ทล.201) ขยายเส้นทางไปถึงทางแยกต่างระดับเลี่ยงเมืองนครราชสีมา (ทล.204) ทั้งนี้ ขึ้นอยู่กับปัจจัยอื่น ประกอบการเปิดทดลองใช้เส้นทางด้วย

ด่านเก็บค่าธรรมเนียมผ่านทาง

ตลอดเส้นทางเป็นระบบปิด (Close System) มีอาคารเก็บค่าผ่านทางทั้งหมด 9 แห่ง ได้แก่ ด่านบางปะอิน ด่านวังน้อย ด่านหินกอง ด่านสระบุรี ด่านแก่งคอย ด่านมวกเหล็ก ด่านปากช่อง ด่านสีคิ้ว และด่านขามทะเลสอ

การจัดเก็บค่าผ่านทาง ซึ่งคิดค่าธรรมเนียมตามระยะทางที่ใช้จริง โดยมีวิธีการจัดเก็บค่าผ่านทางดังนี้

• แบบเงินสด (Manual Toll Collection : MTC)

• แบบอัตโนมัติแบบมีไม้กั้น (Electronic Toll Collection : ETC) M-pass/Easy pass

• แบบอัตโนมัติแบบไร้ไม้กั้น (Multi-lane Free flow:M-flow)

โดยมีการปรับเพิ่มอัตราค่าผ่านทางตามดัชนีผู้บริโภค (CPI) ทุก 7 ปี

• รถยนต์ 4 ล้อ ค่าแรกเข้าอยู่ที่ 10 บาท และคิดเพิ่ม 1.25 บาท/กม. หากใช้บริการทั้งเส้นทาง ค่าบริการอยู่ที่ 240 บาท
• รถยนต์ 6 ล้อ ค่าแรกเข้าอยู่ที่ 16 บาท และคิดเพิ่ม 2.00 บาท/กม. หากใช้บริการทั้งเส้นทาง ค่าบริการอยู่ที่ 380 บาท
• รถยนต์มากกว่า 6 ล้อ ค่าแรกเข้าอยู่ที่ 23 บาท และคิดเพิ่ม 2.88 บาท/กม. หากใช้บริการทั้งเส้นทาง ค่าบริการอยู่ที่ 550 บาท

รูปแบบการก่อสร้าง

ใช้พื้นผิวคอนกรีต ขนาด 4-6 ช่องจราจร เขตทางทั่วไปกว้างประมาณ 70 เมตร (บริเวณที่มีการออกแบบทางบริการจะเพิ่มความกว้างเขตทางออกไปด้านละ 20 เมตร) มีความกว้างช่องจราจร 3.60 เมตร ความกว้างของไหล่ทางด้านใน 1.50 เมตร และความกว้างของไหล่ทางด้านนอก 3.00 เมตร

ขนาดช่องจราจร

1. ช่วง อ.บางปะอิน - อ.ปากช่อง (กม.0+000 – กม.109+500) มีขนาด 6 ช่องจราจร
2. ช่วง อ.ปากช่อง - อ.เมืองนครราชสีมา (กม.109+500 – กม.+196+000) มีขนาด 4 ช่องจราจร

เขตทางยกระดับ

1. ช่วงบริเวณทางเลี่ยงเมืองสระบุรี (กม.40 – กม.47) เป็นทางยกระดับขนาด 6 ช่องจราจร
2. ช่วงบริเวณโรงปูนซีเมนต์ทีพีไอ (กม.69 – กม.75) เป็นทางยกระดับขนาด 6 ช่องจราจร
3. ช่วงบริเวณองค์การส่งเสริมกิจการโคนม (กม.82 – กม.84) เป็นทางยกระดับขนาด 6 ช่องจราจร
4. ช่วงบริเวณลำตะคอง (กม.125 – กม.143) เป็นทางยกระดับขนาด 4 ช่องจราจร

บริการ

การพัฒนาพื้นที่ริมทางโดยรัฐบาลจะเปิดการประกวดราคาเป็นรูปแบบ PPP Net Cost ระยะเวลา 30 ปี แบบมีเงื่อนไขโดยรัฐบาลจะได้ค่าตอบแทนเพิ่มขึ้นตามปริมาณการจราจรที่เข้าพักริมทางหลวง อย่างไรก็ตามการลงทุนและบริหารจัดการที่พักริมทาง (Rest Area) ไม่ได้รวมอยู่ในการร่วมทุนในส่วนงานระบบดำเนินงานเก็บค่าผ่านทางและบำรุงรักษา (O&M) ทั้งนี้ การพัฒนาพื้นที่ริมทางมีรูปแบบดังนี้

1. ศูนย์บริการทางหลวง (service center) ขนาด 50 ไร่ จำนวน 1 แห่ง : ปากช่อง
2. สถานที่บริการทางหลวง (service area) ขนาด 20 ไร่ จำนวน 2 แห่ง : สระบุรีและสีคิ้ว
3. ที่พักริมทาง (rest area) ขนาด 15 ไร่ จำนวน 5 แห่ง : วังน้อย หนองแค ทับกวาง ปากช่อง และสูงเนิน

รายชื่อทางออก

จังหวัด	อำเภอ	กม. ที่	ทางออก	ชื่อ	จุดหมายปลายทาง	หมายเหตุ
พระนครศรีอยุธยา	บางปะอิน	0+000	1B	บางปะอิน 1	ถนนกาญจนาภิเษก (ตะวันตก) – อ.บางบัวทอง
		2+500	1/1A	บางปะอิน 2	ถนนกาญจนาภิเษก (ตะวันออก) – บางนา, ชลบุรี
		2+500	—		ทล.พ.5 – นครสวรรค์	ทล.พ.5 ยังไม่มีการก่อสร้าง
		—	ด่านเก็บค่าผ่านทางบางปะอิน
	วังน้อย	10+500	2	วังน้อย	ทล.309 – อยุธยา, อ.วังน้อย
สระบุรี	หนองแค	33+000	3	หินกอง	ทล.33 – อ.ภาชี, หินกอง, นครนายก
	หนองแค/เมืองสระบุรี	44+800	4A	สระบุรี	ถนนพหลโยธิน – สระบุรี	มีทางออกเฉพาะบนฝั่งขาออกกรุงเทพฯ
		44+800	4B		ถนนพหลโยธิน – กรุงเทพ	มีทางออกเฉพาะบนฝั่งขาออกกรุงเทพฯ
		44+800	4C		ถนนวงแหวนรอบเมืองสระบุรีด้านตะวันออก – นครราชสีมา, ลพบุรี, เพชรบูรณ์	มีทางออกเฉพาะบนฝั่งขาออกกรุงเทพฯ
	เมืองสระบุรี	50+475	สะพานข้ามทางรถไฟสายชุมทางคลองสิบเก้า–ชุมทางแก่งคอย
	เมืองสระบุรี/แก่งคอย	—	สถานที่บริการทางหลวงสระบุรี
	แก่งคอย	53+500	5	แก่งคอย	ถนนแก่งคอย–บ้านนา – อ.แก่งคอย, อ.บ้านนา
	มวกเหล็ก	78+500	6	มวกเหล็ก	ถนนมิตรภาพ – อ.มวกเหล็ก
นครราชสีมา	ปากช่อง	—	ศูนย์บริการทางหลวงปากช่อง
		110+000	7	ปากช่อง	ถนนธนะรัชต์ – อ.ปากช่อง, เขาใหญ่
	สีคิ้ว	—	สถานที่บริการทางหลวงสีคิ้ว
		154+000	8	สีคิ้ว	ถนนสีคิ้ว-ชัยภูมิ – อ.ด่านขุนทด, ชัยภูมิ, อ.โชคชัย, บุรีรัมย์
	ขามทะเลสอ	—	ด่านเก็บค่าผ่านทางขามทะเลสอ
		186+300	—	ขามทะเลสอ	ถนนวงแหวนรอบเมืองนครราชสีมา – อ.โนนไทย, อ.เฉลิมพระเกียรติ, อ.สูงเนิน
	เมืองนครราชสีมา	195+800	9	นครราชสีมา	ทางเลี่ยงเมืองนครราชสีมา – ขอนแก่น, นครราชสีมา
ทางเข้าออกไม่สมบูรณ์       ยังไม่เปิดให้บริการ

โครงการในอนาคต

นครราชสีมา–ขอนแก่น

กรมทางหลวงโดยสำนักแผนงาน ได้ว่าจ้างกลุ่มบริษัทที่ปรึกษา ขณะนี้เส้นทางนี้อยู่ในระหว่างขั้นตอนศึกษาความเหมาะสมด้านเศรษฐกิจ วิศวกรรม และผลกระทบสิ่งแวดล้อม คาดผลการศึกษาแล้วเสร็จภายใน พ.ศ. 2562 จากนั้นจะเสนอเข้า ครม.เพื่ออนุมัติการก่อสร้าง คาดนำเสนอเข้า ครม. ปี 2567 โดยแนวเส้นทางผ่านจังหวัดนครราชสีมา มหาสารคาม และขอนแก่น

ขอนแก่น–หนองคาย

ปัจจุบันกรมทางหลวงโดยสำนักแผนงานยังไม่มีแผน เริ่มดำเนินการศึกษาความเหมาะสมด้านเศรษฐกิจ วิศวกรรม และผลกระทบสิ่งแวดล้อม สายขอนแก่น-หนองคาย โดยคาดว่าจะเริ่มศึกษาก็ต่อเมื่อสายนครราชสีมา-ขอนแก่นได้รับการอนุมัติโครงการจาก ครม.

ดูเพิ่ม

• ทางหลวงพิเศษระหว่างเมืองในประเทศไทย
• ทางหลวงพิเศษหมายเลข 7 สายกรุงเทพมหานคร−บ้านฉาง
• ทางหลวงพิเศษหมายเลข 81 สายบางใหญ่–กาญจนบุรี

แหล่งข้อมูลอื่น

• แผนที่ Google Maps แนวเส้นทางหลวงพิเศษหมายเลข 6
• โครงการทางหลวงพิเศษระหว่างเมือง สายบางปะอิน-นครราชสีมา (M6) กรมทางหลวง กระทรวงคมนาคม