อำเภอสูงเม่น
อำเภอในจังหวัดแพร่ ประเทศไทย
สูงเม่น (คำเมือง: 
) เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดแพร่
อำเภอสูงเม่น | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Amphoe Sung Men |
 | |
| คำขวัญ: สูงเม่นถิ่นตำนาน คัมภีร์ใบลานล้ำค่า บูชาพระธาตุเนิ้งคู่บ้าน ตากธรรมงานประเพณี ผลิตภัณฑ์ดีไม้สัก อนุรักษ์อ่างแม่มาน | |
 แผนที่จังหวัดแพร่ เน้นอำเภอสูงเม่น | |
| พิกัด: 18°3′7″N 100°6′42″E / 18.05194°N 100.11167°E | |
| ประเทศ |  ไทย |
| จังหวัด | แพร่ |
| พื้นที่ | |
| • ทั้งหมด | 375.0 ตร.กม. (144.8 ตร.ไมล์) |
| ประชากร (2564) | |
| • ทั้งหมด | 72,567 คน |
| • ความหนาแน่น | 193.51 คน/ตร.กม. (501.2 คน/ตร.ไมล์) |
| รหัสไปรษณีย์ | 54130 54000 (เฉพาะตำบลเวียงทอง) |
| รหัสภูมิศาสตร์ | 5404 |
| ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอสูงเม่น หมู่ที่ 3 ตำบลสูงเม่น อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่ 54130 |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
ที่ตั้งและอาณาเขต แก้ไข
อำเภอสูงเม่นมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับตำบลป่าแมต ตำบลนาจักร ตำบลช่อแฮ อำเภอเมืองแพร่
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับตำบลช่อแฮ อำเภอเมืองแพร่
- ทิศใต้ ติดต่อกับตำบลน้ำหมัน อำเภอท่าปลา ตำบลบ้านด่านนาขาม อำเภอเมืองอุตรดิตถ์ (จังหวัดอุตรดิตถ์) และตำบลแม่จั๊วะ ตำบลปงป่าหวาย อำเภอเด่นชัย
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับตำบลต้าผามอก อำเภอลอง
ประวัติ แก้ไข
อำเภอสูงเม่นตั้งอยู่ที่บ้านสูงเม่น ท้องที่ลำน้ำแม่พวก ต่อมาได้เปลี่ยนชื่อเป็น อำเภอแม่พวก ตามลำน้ำที่ตั้งในปี พ.ศ. 2445[1] ต่อมาเมื่อ พ.ศ. 2460 ทางราชการได้เปลี่ยนชื่อจากอำเภอแม่พวกเป็น อำเภอสูงเม่น[2]
คำว่า "สูงเม่น" ไม่ปรากฏว่ามีผู้ใดจัดทำประวัติไว้เป็นหลักฐาน เพียงแต่ได้รับทราบจากคำบอกเล่าจากบุคคลที่รู้บอกว่า สถานที่ตั้งวัดสูงเม่นเดิมเป็นป่าพงไพรหนาแน่น เป็นที่ชุมนุมของสัตว์ชนิดหนึ่ง คือ เม่น ได้มาชุมนุมอาศัยอยู่ ต่อมาบ้านเมืองได้เจริญขึ้น ป่าแห่งนี้ได้ถูกแผ้วถาง ราษฎรได้ใช้เป็นสถานที่อยู่อาศัยรวมกันเป็นหมู่บ้านพร้อมกับได้สร้างวัดขึ้นชื่อวัดสูงเม่น ด้วยเหตุดังกล่าวทางราชการจึงได้เปลี่ยนชื่อจากอำเภอแม่พวกเป็นอำเภอสูงเม่น แต่คำว่า "สูงเม่น" เป็นการเพี้ยนเสียงและรูปอักษรทางภาษาไทยกลางที่เขียนขึ้นมาตามความเข้าใจผิดของทางราชการในสมัยนั้น ซึ่งถ้าเขียนตามหลักการอ่านการเขียนและความหมายทางภาษาล้านนาแล้ว สูงเม่นจะต้องสะกดเป็น "สุ่งเหม้น" โดยคำว่า "สุ่ง" แปลว่ารู และ "เหม้น" แปลว่าตัวเม่น
- วันที่ 22 มีนาคม 2445 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่ เป็น อำเภอแม่พวก[1]
- วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอแม่พวก จังหวัดแพร่ เป็น อำเภอสูงเม่น[2]
- วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลบ้านกวาง แยกออกจากตำบลบ้านเหล่า ตั้งตำบลสบสาย แยกออกจากตำบลร่องกาศ ตำบลดอนมูล และตำบลบ้านปง[3]
- วันที่ 17 กันยายน 2498 จัดตั้งสุขาภิบาลสูงเม่น ในท้องที่บางส่วนของตำบลสูงเม่น[4]
- วันที่ 21 กุมภาพันธ์ 2499 เปลี่ยนแปลงเขตอำเภอลอง กับอำเภอสูงเม่น โดยโอนพื้นที่หมู่ 15 (ในขณะนั้น) ของตำบลห้วยอ้อ อำเภอลอง ไปขึ้นกับตำบลเด่นชัย อำเภอสูงเม่น[5]
- วันที่ 15 ตุลาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลเด่นชัย ในท้องที่บางส่วนของตำบลเด่นชัย[6]
- วันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2506 แยกพื้นที่ตำบลเด่นชัย และตำบลแม่จั๊วะ อำเภอสูงเม่น ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอเด่นชัย ขึ้นกับอำเภอสูงเม่น[7]
- วันที่ 27 กรกฎาคม 2508 ยกฐานะกิ่งอำเภอเด่นชัย อำเภอสูงเม่น เป็น อำเภอเด่นชัย[8]
- วันที่ 2 กรกฎาคม 2530 เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลสูงเม่น เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการ และการทะนุบำรุงท้องถิ่น[9]
- วันที่ 9 มกราคม 2539 ตั้งตำบลพระหลวง แยกออกจากตำบลดอนมูล[10]
- วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะสุขาภิบาลสูงเม่น เป็นเทศบาลตำบลสูงเม่น[11] ด้วยผลของกฎหมาย
การแบ่งเขตการปกครอง แก้ไข
การปกครองส่วนภูมิภาค แก้ไข
อำเภอสูงเม่นแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 12 ตำบล 110 หมู่บ้าน ได้แก่
| ที่ | ชื่อตำบล | ตัวเมือง | อักษรโรมัน | จำนวนหมู่บ้าน | จำนวนหลังคาเรือน | จำนวนประชากร[12] |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | สูงเม่น |  |
Sung Men | 10 | 2,716 | 8,046 |
| 2. | น้ำชำ |  |
Nam Cham | 15 | 3,326 | 9,959 |
| 3. | หัวฝาย |  |
Hua Fai | 13 | 3,378 | 10,106 |
| 4. | ดอนมูล |  |
Don Mun | 10 | 2,783 | 7,537 |
| 5. | บ้านเหล่า |  |
Ban Lao | 9 | 1,974 | 5,521 |
| 6. | บ้านกวาง |  |
Ban Kwang | 6 | 1,133 | 3,294 |
| 7. | บ้านปง |  |
Ban Pong | 6 | 1,596 | 5,080 |
| 8. | บ้านกาศ |  |
Ban Kat | 7 | 1,129 | 3,197 |
| 9. | ร่องกาศ |  |
Rong Kat | 11 | 2,619 | 7,367 |
| 10. | สบสาย |  |
Sop Sai | 6 | 1,167 | 3,803 |
| 11. | เวียงทอง |  |
Wiang Thong | 12 | 3,656 | 10,003 |
| 12. | พระหลวง |  |
Phra Luang | 5 | 1,402 | 4,004 |
การปกครองส่วนท้องถิ่น แก้ไข
ท้องที่อำเภอสูงเม่นประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 13 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลสูงเม่น ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลสูงเม่น
- องค์การบริหารส่วนตำบลสูงเม่น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสูงเม่น (เฉพาะนอกเขตเทศบาลตำบลสูงเม่น)
- องค์การบริหารส่วนตำบลน้ำชำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลน้ำชำทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหัวฝาย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหัวฝายทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลดอนมูล ครอบคลุมพื้นที่ตำบลดอนมูลทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านเหล่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านเหล่าทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านกวาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านกวางทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านปง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านปงทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านกาศ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านกาศทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลร่องกาศ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลร่องกาศทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลสบสาย ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสบสายทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลเวียงทอง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเวียงทองทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลพระหลวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลพระหลวงทั้งตำบล
อ้างอิง แก้ไข
- ↑ 1.0 1.1 "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย" (PDF). Royal Gazette. 19 (53): 1024. March 22, 1903. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-05-16. สืบค้นเมื่อ 2010-07-31.
- ↑ 2.0 2.1 "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ" (PDF). Royal Gazette. 34 (0 ก): 40–68. April 29, 1917. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-07. สืบค้นเมื่อ 2010-07-31.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. 10 มิถุนายน 2490. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-09. สืบค้นเมื่อ 2020-07-21.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลสูงเม่น อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 72 (74 ง): (ฉบับพิเศษ) 86-87. 17 กันยายน 2498.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตอำเภอในท้องที่จังหวัดนครราชสีมา จังหวัดแพร่ จังหวัดพระนครศรีอยุธยา และจังหวัดพัทลุง พ.ศ. ๒๔๙๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (16 ง): 147–150. 21 กุมภาพันธ์ 2499.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลเด่นชัย อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (83 ง): (ฉบับพิเศษ) 61-63. 15 ตุลาคม 2499.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่ตั้งเป็นกิ่งอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (14 ง): 221–222. 5 กุมภาพันธ์ 2506. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-04-06. สืบค้นเมื่อ 2020-07-21.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอศรีสวัสดิ์ อำเภอสังขละบุรี อำเภอท่าคันโท อำเภอดอกคำใต้ อำเภอแม่ใจ อำเภอจุน อำเภอขามทะเลสอ อำเภอไพศาลี อำเภอท่าวังผา อำเภอบ้านกรวด อำเภอเด่นชัย อำเภอปทุมรัตน์ อำเภอกะเปอร์ อำเภออากาศอำนวย อำเภอดอนเจดีย์ อำเภอจอมพระ และอำเภอสามโก้ พ.ศ. ๒๕๐๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 82 (59 ก): 565–569. 27 กรกฎาคม 2508. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-10-01. สืบค้นเมื่อ 2020-07-21.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลสูงเม่น อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 104 (125 ง): 4612–4614. 2 กรกฎาคม 2530.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอสูงเม่น จังหวัดแพร่" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 113 (3 ง): 58–63. 9 มกราคม 2539.
- ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. 24 กุมภาพันธ์ 2542. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2020-07-21.
- ↑ จำนวนประชากรและบ้าน จำแนกเป็นรายอำเภอ และรายตำบล จังหวัดแพร่ ณ เดือนธันวาคม พ.ศ. 2553, สำนักบริหารทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย
แหล่งข้อมูลอื่น แก้ไข
 | บทความเขตการปกครองของประเทศไทยนี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |