ทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือ
ทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือ แยกออกจากทางรถไฟสายเหนือที่สถานีรถไฟชุมทางบ้านภาชี โดยในเส้นทางตอนล่าง จะผ่านจังหวัดสระบุรี จังหวัดนครราชสีมา จังหวัดบุรีรัมย์ จังหวัดสุรินทร์ จังหวัดศรีสะเกษ สุดปลายทางที่สถานีรถไฟอุบลราชธานี อำเภอวารินชำราบ จังหวัดอุบลราชธานี รวมระยะทาง 575 กิโลเมตร ส่วนเส้นทางตอนบนแยกจากเส้นทางตอนล่างที่สถานีรถไฟชุมทางถนนจิระ จังหวัดนครราชสีมา ผ่านจังหวัดขอนแก่น จังหวัดอุดรธานี จังหวัดหนองคาย ข้ามสะพานมิตรไทย-ลาวแห่งที่ 1 และสุดปลายทางที่สถานีรถไฟท่านาแล้ง ประเทศลาว รวมระยะทาง 628 กิโลเมตร และที่สถานีรถไฟชุมทางแก่งคอย จะมีเส้นทางลัดไปเชื่อมที่สถานีรถไฟชุมทางบัวใหญ่ อำเภอบัวใหญ่ จังหวัดนครราชสีมา ของเส้นทางตอนบน
| ทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือ | |
|---|---|
 | |
| ข้อมูลทั่วไป | |
| รูปแบบ | รถไฟระหว่างเมือง |
| ระบบ | รถไฟทางไกล ของการรถไฟแห่งประเทศไทย |
| สถานะ | เปิดให้บริการ (บ้านภาชี–อุบลราชธานี, ถนนจิระ–หนองคาย–ท่านาแล้ง, แก่งคอย–บัวใหญ่) โครงการส่วนต่อขยาย (บ้านไผ่–นครพนม) |
| ที่ตั้ง | ดูในบทความ |
| ปลายทาง | ชุมทางบ้านภาชี อุบลราชธานี ท่านาแล้ง |
| การดำเนินงาน | |
| เจ้าของ | การรถไฟแห่งประเทศไทย |
| ผู้ดำเนินงาน | การรถไฟแห่งประเทศไทย และบริษัทเอกชนในส่วนของสถานีขนถ่ายสินค้า |
| ศูนย์ซ่อมบำรุง | โรงรถจักรดีเซลแก่งคอย โรงรถจักรดีเซลนครราชสีมา โรงรถจักรดีเซลอุบลราชธานี |
| ข้อมูลทางเทคนิค | |
| ระยะทาง | 575 กม. (357.29 ไมล์) (กรุงเทพฯ–อุบลราชธานี) 627.5 กม. (389.91 ไมล์) (กรุงเทพฯ–หนองคาย) |
| รางกว้าง | ราง 1 เมตร ทางเดี่ยว (ถนนจิระ–อุบลราชธานี, ขอนแก่น–หนองคาย, แก่งคอย–บัวใหญ่) ราง 1 เมตร ทางคู่ (เปิดให้บริการ: บ้านภาชี–มาบกะเบา) (กำลังก่อสร้าง: มาบกะเบา–ถนนจิระ–ขอนแก่น) |
ทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือ เป็นเส้นทางที่มีความสำคัญในประวัติศาสตร์รถไฟไทย เนื่องจากเป็นเส้นทางที่เปิดเดินรถสายแรก[1] จากสถานีรถไฟกรุงเทพ ถึงสถานีรถไฟนครราชสีมา
| ทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_logo.svg){kind=logo}
ประวัติแก้ไข
- 9 มีนาคม พ.ศ. 2434 - เริ่มก่อสร้างทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือตอนล่าง
- 26 มีนาคม พ.ศ. 2439 - เปิดเดินรถถึงสถานีรถไฟอยุธยา
- 21 ธันวาคม พ.ศ. 2443 - เปิดเดินรถถึงสถานีรถไฟนครราชสีมา
- 1 เมษายน พ.ศ. 2468 - เปิดเดินรถถึงสถานีรถไฟบุรีรัมย์
- 1 สิงหาคม พ.ศ. 2471 - เปิดเดินรถถึงสถานีรถไฟศรีสะเกษ
- 1 เมษายน พ.ศ. 2473 - เปิดเดินรถถึงสถานีรถไฟอุบลราชธานี[1] นอกจากนี้ กรมรถไฟหลวงได้สร้างทางรถไฟสายสั้น ๆ แยกจากสถานีรถไฟบุ่งหวาย ไปถึงริมแม่น้ำมูล แต่ปัจจุบันเลิกใช้งานแล้ว
หลังจากนั้น กรมรถไฟหลวงจึงกำหนดให้สร้างทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน เพื่ออำนวยความสะดวกแก่ประชาชนชาวอีสานตอนบนด้วย
- 1 เมษายน พ.ศ. 2476 - เปิดเดินรถถึงสถานีรถไฟขอนแก่น
- 24 มิถุนายน พ.ศ. 2484 - เปิดเดินรถถึงสถานีรถไฟอุดรธานี
- 13 กันยายน พ.ศ. 2498 - เปิดเดินรถถึงสถานีรถไฟนาทา
- 1 มกราคม พ.ศ. 2501 - เปิดเดินรถถึงสถานีรถไฟหนองคาย[1]
นอกจากนี้ ยังมีการก่อสร้างทางรถไฟจากสถานีรถไฟชุมทางแก่งคอย-สถานีรถไฟชุมทางบัวใหญ่ขึ้น เปิดเดินรถครบทั้งสายเมื่อ 19 สิงหาคม พ.ศ. 2510[1]
รถไฟทางคู่แก้ไข
ในวันที่ 15 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2562 การรถไฟแห่งประเทศไทยได้เปิดใช้งานสถานีรถไฟบ้านไผ่ ซึ่งสร้างขึ้นใหม่แทนสถานีเดิมเพื่อรองรับรถไฟทางคู่ช่วงชุมทางถนนจิระ–ขอนแก่น[2] (แต่ยังคงเดินรถในรูปแบบทางเดี่ยว) ต่อมาในวันที่ 13 มีนาคม พ.ศ. 2562 ได้เปิดใช้งานสถานีรถไฟขอนแก่น ซึ่งเป็นสถานียกระดับ
สถานีรถไฟแก้ไข
ดูบทความหลักที่: รายชื่อสถานีรถไฟ สายตะวันออกเฉียงเหนือ
- สถานีรถไฟสระบุรี - สถานีรถไฟประจำจังหวัดสระบุรี เดิมชื่อ สถานีรถไฟปากเพรียว
- สถานีรถไฟชุมทางแก่งคอย - ชุมทางรถไฟแยกระหว่างสายตอนบนและตอนล่าง เชื่อมต่อกับทางรถไฟสายพระพุทธฉาย ในเส้นทางรถไฟสายตะวันออก ที่สถานีรถไฟชุมทางคลองสิบเก้า
- สถานีรถไฟปากช่อง - สถานีแรกในเขตจังหวัดนครราชสีมา ก่อนเข้าสู่ป่าดงพญาเย็น-เขาใหญ่
- สถานีรถไฟนครราชสีมา - สถานีที่ใหญ่ที่สุดในเส้นทาง มีทางรถไฟแยกไปกองบัญชาการช่วยรบที่ 2 (บชร.2) ปัจจุบันยังใช้งานอยู่
- สถานีรถไฟชุมทางถนนจิระ - ชุมทางแยกระหว่างสายตอนบนกับตอนล่าง อยู่ใกล้กับกองบัญชาการช่วยรบที่ 2 (บชร.2) มากที่สุด
- สถานีรถไฟบุรีรัมย์ - สถานีรถไฟประจำจังหวัดบุรีรัมย์ มีทางรถไฟแยกไปลานหินเขากระโดง ปัจจุบันยังใช้งานอยู่
- สถานีรถไฟสุรินทร์ - สถานีรถไฟประจำจังหวัดสุรินทร์
- สถานีรถไฟศรีสะเกษ - สถานีรถไฟประจำจังหวัดศรีสะเกษ
- สถานีรถไฟอุบลราชธานี - สถานีปลายทางของเส้นทางตอนล่าง
- สถานีรถไฟลำนารายณ์- สถานีรถไฟบนเส้นทางรถไฟสายลำนารายณ์
- สถานีรถไฟจัตุรัส - สถานีรถไฟประจำจังหวัดชัยภูมิ
- สถานีรถไฟชุมทางบัวใหญ่ - ชุมทางรถไฟระหว่างสายลำนารายณ์และสายตอนบนหลัก
- สถานีรถไฟขอนแก่น - สถานีรถไฟประจำจังหวัดขอนแก่น ยกเลิกอาคารสถานีเดิมเมื่อปี 2560[3] และเปิดใช้งานในรูปแบบสถานียกระดับเมื่อปี 2562 เพื่อรองรับรถไฟทางคู่
- สถานีรถไฟอุดรธานี - สถานีรถไฟประจำจังหวัดอุดรธานี
- สถานีรถไฟหนองคาย - สถานีปลายทางเส้นทางตอนบน มีทางรถไฟไปยังประเทศลาว เชื่อมต่อที่สถานีรถไฟท่านาแล้ง
พื้นที่ที่เส้นทางผ่านแก้ไข
| อำเภอ | จังหวัด |
|---|---|
| ภาชี | พระนครศรีอยุธยา |
| หนองแซง / เสาไห้ / เมืองสระบุรี / แก่งคอย / วิหารแดง / มวกเหล็ก | สระบุรี |
| ปากช่อง / สีคิ้ว / สูงเนิน / เมืองนครราชสีมา / เฉลิมพระเกียรติ / จักราช / ห้วยแถลง / คง / โนนสูง / บัวใหญ่ / บัวลาย / บ้านเหลื่อม | นครราชสีมา |
| ลำปลายมาศ / เมืองบุรีรัมย์ / ห้วยราช / กระสัง | บุรีรัมย์ |
| เมืองสุรินทร์ / ศีขรภูมิ / สำโรงทาบ | สุรินทร์ |
| ห้วยทับทัน / อุทุมพรพิสัย / เมืองศรีสะเกษ / กันทรารมย์ | ศรีสะเกษ |
| วารินชำราบ | อุบลราชธานี |
| พัฒนานิคม / ชัยบาดาล / ลำสนธิ | ลพบุรี |
| เทพสถิต / บำเหน็จณรงค์ / จัตุรัส / เนินสง่า | ชัยภูมิ |
| พล / โนนศิลา / บ้านไผ่ / บ้านแฮด / เมืองขอนแก่น / น้ำพอง / เขาสวนกวาง | ขอนแก่น |
| โนนสะอาด / กุมภวาปี / ประจักษ์ศิลปาคม / เมืองอุดรธานี / เพ็ญ | อุดรธานี |
| สระใคร / เมืองหนองคาย | หนองคาย |
โครงการในอนาคตแก้ไข
ใน พ.ศ. 2560 การรถไฟแห่งประเทศไทย กำลังปรับปรุงทางรถไฟเดิมจากทางเดี่ยวเป็นทางคู่ โดยแบ่งช่วงการก่อสร้างดังนี้
- มาบกะเบา-คลองขนานจิตร (รวมอุโมงค์รถไฟ) (อยู่ระหว่างการก่อสร้าง)
- คลองขนานจิตร-ชุมทางถนนจิระ (อยู่ระหว่างปรับแบบก่อสร้าง ในเขตอำเภอเมืองนครราชสีมา)
- ชุมทางถนนจิระ-ขอนแก่น (อยู่ระหว่างการก่อสร้าง คาดว่าจะแล้วเสร็จ พ.ศ. 2562)
- ขอนแก่น-หนองคาย (โครงการ)
- ชุมทางถนนจิระ-อุบลราชธานี (โครงการ)
นอกจากนี้ ยังมีโครงการก่อสร้างเส้นทางรถไฟสายใหม่ ดังนี้
- อุบลราชธานี-ช่องเม็ก (ส่วนต่อขยายทางรถไฟสายอุบลราชธานี)
- บ้านไผ่-มหาสารคาม-ร้อยเอ็ด-มุกดาหาร-นครพนม (อยู่ระหว่างพิจารณาเตรียมการประมูล)
- บ้านไผ่-นครสวรรค์
- ร้อยเอ็ด-ยโสธร-ศรีสะเกษ
- ทางรถไฟสายชัยภูมิ/เพชรบูรณ์ (อยู่ระหว่างการศึกษาว่าจะใช้แนวเส้นทางใด)
ดูเพิ่มแก้ไข
อ้างอิงแก้ไข
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 ตำนานแห่งรถไฟไทย
- ↑ "เปิดใช้แล้ว! สถานีรถไฟทางคู่บ้านไผ่ จ.ขอนแก่น". สืบค้นเมื่อ 11 มีนาคม 2562.
- ↑ "ทุบ 20 มี.ค. 2560 สถานีรถไฟขอนแก่นอายุ 82 ปี เตรียมสร้างสถานีรถไฟรางคู่สุดทันสมัย". สืบค้นเมื่อ 11 มีนาคม 2562.