สถานีรถไฟขอนแก่น

สถานีรถไฟประจำจังหวัดขอนแก่น

สถานีรถไฟขอนแก่น (อังกฤษ: Khon Kaen Railway Station, อักษรย่อ: ขอ.) เป็นสถานีรถไฟหลักประจำจังหวัดขอนแก่นในสังกัดการรถไฟแห่งประเทศไทย เป็นหนึ่งในจุดเชื่อมต่อสำคัญของโครงข่ายคมนาคมและโลจิสติกส์ประจำภาคอีสาน เป็นสถานีรถไฟยกระดับชั้น 1 ของทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือตอนบน (ชุมทางถนนจิระหนองคาย) อยู่ระหว่างสถานีรถไฟท่าพระ และสถานีรถไฟสำราญ ห่างจากสถานีรถไฟกรุงเทพเป็นระยะทาง 449.75 กิโลเมตร ตั้งอยู่ที่ถนนดรุณสำราญ ตำบลในเมือง อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น ใช้สัญญาณแบบประแจกลไฟฟ้าชนิดบังคับสัมพันธ์ด้วยคอมพิวเตอร์และสัญญาณไฟสีสามท่า

สถานีรถไฟขอนแก่น
สถานีรถไฟระหว่างเมือง
สถานีรถไฟยกระดับขอนแก่น
ข้อมูลทั่วไป
ที่ตั้งถนนดรุณสำราญ ตำบลในเมือง อำเภอเมืองขอนแก่น จังหวัดขอนแก่น
พิกัด16°25′08″N 102°49′27″E / 16.4189846°N 102.8241263°E / 16.4189846; 102.8241263
เจ้าของการรถไฟแห่งประเทศไทย
สาย
ชานชาลา2 (ยกระดับ)
ราง4
การเชื่อมต่อ
โครงสร้าง
ประเภทโครงสร้างยกระดับ
ระดับชานชาลาชั้นพิเศษ
ที่จอดรถด้านข้างสถานี
ข้อมูลอื่น
รหัสสถานี2163 (ขอ.)
เว็บไซต์บัญชีเฟซบุ๊กทางการ
ประวัติ
เริ่มเปิดให้บริการ1 เมษายน พ.ศ. 2476; 90 ปีก่อน (2476-04-01)
สร้างใหม่13 มีนาคม พ.ศ. 2562; 4 ปีก่อน (2562-03-13)
การเชื่อมต่อ
สถานีก่อนหน้า การรถไฟแห่งประเทศไทย สถานีต่อไป
ท่าพระ สายตะวันออกเฉียงเหนือ สำราญ
มุ่งหน้า หนองคาย
ขอนแก่น
Khon Kaen
กิโลเมตรที่ 449.75
ท่าพระ
Tha Phra
−9.94 กม.
สำราญ
Samran
+10.96 กม.
ดูเพิ่ม: รายชื่อสถานีรถไฟ สายตะวันออกเฉียงเหนือ
ที่ตั้ง
Map

สถานีรถไฟขอนแก่นเป็นสถานีรถไฟยกระดับแห่งแรกของภาคอีสาน และเป็นสถานีรถไฟขนาดใหญ่พิเศษแห่งแรกของภาคอีสานเช่นกัน[1] อีกทั้งพื้นที่โดยรอบสถานีรถไฟขอนแก่นเป็นพื้นที่โดยรอบขนส่งมวลชนในแผนการพัฒนาเมืองต้นแบบหรือ TOD ประจำภูมิภาค[2]

ประวัติ แก้ไข

สถานีรถไฟขอนแก่นก่อสร้างโดยกรมรถไฟหลวง เปิดใช้งานครั้งแรกเมื่อวันที่ 1 เดือนเมษายน พ.ศ. 2476[3] แรกเริ่มเป็นสถานีระดับดิน อาคารชั้นเดียว สถาปัตยกรรมแบบไทยประยุกต์ หลังคาทรงมะนิลากระเบื้องว่าว มีทางประธาน 1 ทาง ทางหลีก 6 ทาง โรงรถจักรขนาดเล็ก 1 โรง (อยู่ทางทิศใต้) แต่เดิมตัวอาคารสถานีขอนแก่นมีความยาว 22 เมตรตามแบบ แต่มีการปรับปรุง จนมีความยาว 40 เมตร ภายหลังได้สร้างหลังคาคลุมชานชลาระหว่างทาง 1 และ ทาง 2 และได้มีการปรับปรุงครั้งใหญ่อีกครั้งในปี 2546 เพื่อรองรับการประชุมเอเปค ทั้งนี้สถานีขอนแก่นได้สร้างขึ้นเพื่อรองรับการคมนาคมทางรถไฟที่ได้มีการขยายเส้นทางขึ้นมาจากนครราชสีมาสู่หนองคาย เพื่อเชื่อมต่อไปยังประเทศลาว[4]

ต่อมาใน พ.ศ. 2503 นายยง สุทธรัตน์ วิศวกรกำกับการกองบำรุงทางเขตขอนแก่น(วบข.ขอ.) การรถไฟแห่งประเทศไทย ได้นำขอนไม้ตะเคียนทองที่ถูกตัดทิ้งไว้หลังสถานีรถไฟบ้านหัน มาวางไว้หลังสถานีรถไฟขอนแก่น ต่อมานายสวาสดิ์ เศวตจินดา เป็นวบข.ขอ. ได้เชิญอาจารย์ธิติ เฮงรัศมี มาออกแบบสวนหย่อมบริเวณหลังสถานีพร้อมขอนไม้ และได้สลักคำว่า "ขอนแก่น Khon Kaen" ไว้บนขอนไม้ดังกล่าว เวลาผ่านไปขอนไม้ดังกล่าวกลายเป็นภาพจำแก่ประชาชนทั่วไปว่าเป็นสัญลักษณ์ประจำสถานี อีกทั้งยังมีความหมายสอดคล้องไปกับชื่อสถานีรถไฟ "ขอนแก่น"[5]

พ.ศ. 2558 การรถไฟแห่งประเทศไทยได้รับงบประมาณในการก่อสร้างรถไฟทางคู่ช่วงชุมทางจิระ–ขอนแก่น จึงมีความจำเป็นต้องรื้อถอนอาคารสถานีรถไฟหลังเก่า เพื่อก่อสร้างใหม่ให้ทันสมัย สามารถรองรับโครงข่ายรถไฟทางคู่ และรถไฟความเร็วสูงในอนาคต[3]

ต่อมาใน พ.ศ. 2560 จึงได้เริ่มดำเนินการรื้อถอนและปรับปรุงสถานี ในช่วงการก่อสร้างได้ย้ายจุดจอดรถไฟไปยังสถานีชั่วคราว บริเวณหลังห้างสรรพสินค้าโลตัส สาขาขอนแก่น ในเขตเทศบาลเมืองเมืองเก่า[6] จากนั้นวันที่ 13 มีนาคม พ.ศ. 2562 เมื่อการก่อสร้างเสร็จสิ้น จึงได้เปิดใช้งานสถานีใหม่อย่างเป็นทางการ โดยมีประยุทธ์ จันทร์โอชา ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีขณะนั้น เดินทางมาเป็นประธานในพิธีเปิด โดยสร้างใหม่เป็นสถานียกระดับ 2 ชั้น 4 ชานชาลา สถาปัตยกรรมแบบไทยประยุกต์ หลังคาทรงจั่วอนุรักษ์ตามแบบสถานีหลังเดิม ทำให้สถานีรถไฟขอนแก่นเป็นสถานีรถไฟยกระดับแห่งแรกของภาคอีสาน[1] ส่วนขอนไม้เก่าแก่ที่เป็นสัญลักษณ์ประจำสถานีรถไฟขอนแก่นได้ถูกนำมาตั้งไว้บริเวณวงเวียนด้านหน้าสถานี

ปัจจุบัน พ.ศ. 2565 สถานีรถไฟขอนแก่นได้มีขบวนรถรับส่งผู้โดยสารดำเนินการอยู่ทั้งสิ้น 14 ขบวน

ข้อมูลทั่วไป แก้ไข

เป็นสถานียกระดับจากผิวดิน 14 เมตร ระยะทาง 2.1 กิโลเมตร มีทั้งสิ้น 2 ชั้น ชั้นล่างเป็นโถงพักผู้โดยสาร ห้องจำหน่ายตั๋ว ห้องควบคุมการเดินรถ และพื้นที่ทางพาณิชย์ ส่วนชั้นบนเป็นชานชลารถไฟทั้งสิ้น 4 ชานชาลา[7] รวมพื้นที่ใช้สอยกว่า 10,000 ตารางเมตร รองรับผู้โดยสารได้กว่า 27,000 คนต่อวัน (10 ล้านคนต่อปี)[8] อักษรย่อประจำสถานีคือ ข.อ. มีระยะทางจากสถานีกรุงเทพ (หัวลำโพง) 449.75 กิโลเมตร และห่างจากสถานีกลางบางซื่อ 442.28 กิโลเมตร

เส้นทาง และตารางเวลาการเดินรถ แก้ไข

หลังจากการเปิดใช้งานสถานีรถไฟยกระดับขอนแก่นตั้งแต่มีนาคม พ.ศ. 2562 มีเส้นทางรถไฟที่จอดรับส่งผู้โดยสารที่สถานีขอนแก่นดังนี้

เส้นทางในอนาคต

เที่ยวขึ้น แก้ไข

ขบวนรถ ต้นทาง ขอนแก่น ปลายทาง หมายเหตุ
ชื่อสถานี เวลาออก ชื่อสถานี เวลาถึง
ด77 กรุงเทพ (หัวลําโพง) 18.35 01.48 หนองคาย 03.45 *งดเดินรถจากสถานการณ์โควิด-19
ดพ25 กรุงเทพอภิวัฒน์ 20.25 04.10 หนองคาย 06.25
ร133 กรุงเทพอภิวัฒน์ 21.25 05.19 หนองคาย 07.55
ท415 นครราชสีมา 06.20 09.27 หนองคาย 12.05
ท431 ชุมทางแก่งคอย 05:00 11.30 ขอนแก่น 11:20
ด75 กรุงเทพอภิวัฒน์ 08.45 15.30 หนองคาย 17.30
ท417 นครราชสีมา 15:00 19.00 อุดรธานี 20:50
* ดพ= รถด่วนพิเศษ / ด= รถด่วน / ร= รถเร็ว / ธ= รถธรรมดา / ช= รถชานเมือง / พช= รถพิเศษชานเมือง / ท= รถท้องถิ่น / น= รถนำเที่ยว / ส= รถสินค้า

เที่ยวล่อง แก้ไข

ขบวนรถ ต้นทาง ขอนแก่น ปลายทาง หมายเหตุ
ชื่อสถานี เวลาออก ชื่อสถานี เวลาถึง
ท416 อุดรธานี 05:50 07.50 นครราชสีมา 11:15
ด76 หนองคาย 07.45 09.32 กรุงเทพอภิวัฒน์ 16.35
ท432 ขอนแก่น 13:38 14.30 ชุมทางแก่งคอย 20:15
ท418 หนองคาย 12.55 15.33 นครราชสีมา 18.35
ด78 หนองคาย 18.30 20.26 กรุงเทพ (หัวลําโพง) 04.35 *งดเดินรถจากสถานการณ์โควิด-19
ร134 หนองคาย 18.50 21.12 กรุงเทพอภิวัฒน์ 05.30
ดพ26 หนองคาย 19.40 21.49 กรุงเทพอภิวัฒน์ 05.50
* ดพ= รถด่วนพิเศษ / ด= รถด่วน / ร= รถเร็ว / ธ= รถธรรมดา / ช= รถชานเมือง / พช= รถพิเศษชานเมือง / ท= รถท้องถิ่น / น= รถนำเที่ยว / ส= รถสินค้า

* ข้อมูล ณ วันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2563[9]

แผนผังสถานี แก้ไข

U2 ชั้นชานชาลา
ชานชาลา 1 สายตะวันออกเฉียงเหนือ มุ่งหน้า สถานีรถไฟหนองคาย
ชานชาลาเกาะกลาง, ประตูรถจะเปิดทางด้านขวา
ชานชาลา 2 สายตะวันออกเฉียงเหนือ มุ่งหน้า สถานีรถไฟหนองคาย
ชานชาลา 3 สายตะวันออกเฉียงเหนือ มุ่งหน้า สถานีกรุงเทพ
ชานชาลาเกาะกลาง, ประตูรถจะเปิดทางด้านขวา
ชานชาลา 4 สายตะวันออกเฉียงเหนือ มุ่งหน้า สถานีกรุงเทพ
G ชั้นขายบัตรโดยสาร ชั้นขายบัตรโดยสาร ทางออก 1 , ห้องบัตรขายโดยสาร, ร้านค้า, ห้องน้ำ
ระดับถนน ระดับถนน ทางออก 1 ถนนดรุณสำราญ ที่จอดรถ/ที่จอดรถจักรยานยนต์

โครงการในอนาคต แก้ไข

การพัฒนาพื้นที่รอบสถานีรถไฟขอนแก่น (TOD) แก้ไข

อ้างอิง แก้ไข

  1. 1.0 1.1 "ชาวขอนแก่นตื่นตัว! เตรียมรับ 'บิ๊กตู่' เปิดสถานีรถไฟยกระดับใหญ่สุดในภาคอีสาน". Thai Post | อิสรภาพแห่งความคิด (ภาษาอังกฤษ).
  2. todthailand. "การจัดทำผังเฉพาะเมืองต้นแบบ TOD ในพื้นที่ขอนแก่น" (PDF). สืบค้นเมื่อ 29 มีนาคม 2022.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
  3. 3.0 3.1 "ตายายรุ่นเก๋า สวมชุดนักเรียนถ่ายรูปสถานีรถไฟขอนแก่น ก่อนถูกทุบทิ้ง". www.khonkaenlink.info.
  4. "Rotfaithai.Com - Content". portal.rotfaithai.com.
  5. Pink (17 ธันวาคม 2019). "จุดเช็คอิน ขอนไม้เก่าแก่ ที่ขอนแก่น". travel.trueid.net. สืบค้นเมื่อ 29 มีนาคม 2022.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)
  6. "เตรียมใช้งาน สถานีรถไฟขอนแก่น (ชั่วคราว) 20 มี.ค. นี้เป็นต้นไป". www.khonkaenlink.info.
  7. BANGKOK, BLT. "เปิดสถานีรถไฟลอยฟ้าขอนแก่น แห่งแรกในอีสาน คนกรุงไปเที่ยวอีสานได้ใช้บริการแล้ว | BLT BANGKOK". LINE TODAY.
  8. "พาทัวร์ Infrastructure จังหวัดขอนแก่น". Smart City Thailand. 2021-08-18.
  9. สถานีรถไฟขอนแก่น : Khon Kaen Railway Station (8 ธันวาคม 2019). "ประกาศ อัปเดตตารางเดินรถล่าสุด". www.facebook.com. สืบค้นเมื่อ 29 มีนาคม 2022.{{cite web}}: CS1 maint: url-status (ลิงก์)

แหล่งข้อมูลอื่น แก้ไข

พิกัดภูมิศาสตร์: 16°25′08″N 102°49′27″E / 16.4189846°N 102.8241263°E / 16.4189846; 102.8241263