อำเภอห้วยราช

ห้วยราช เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดบุรีรัมย์ โดยเป็นอำเภอที่อยู่ใกล้กับอำเภอเมืองบุรีรัมย์มากที่สุด และเป็น 1 ใน 4 อำเภอของจังหวัดที่มีทางรถไฟสายตะวันออกเฉียงเหนือผ่าน

อำเภอห้วยราช
อำเภอ
การถอดเสียงอักษรโรมัน
• อักษรโรมัน	Amphoe Huai Rat
ถนนสายหนึ่งในอำเภอห้วยราช
คำขวัญ:  ข้าวหอมมะลิดี มากมีวัฒนธรรม เลิศล้ำผ้าไหม มหกรรมไทยว่าวอีสาน
แผนที่จังหวัดบุรีรัมย์ เน้นอำเภอห้วยราช
พิกัด: 14°57′36″N 103°11′18″E
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	บุรีรัมย์
พื้นที่
• ทั้งหมด	182.12 ตร.กม. (70.32 ตร.ไมล์)
ประชากร  (2564)
• ทั้งหมด	37,563 คน
• ความหนาแน่น	206.25 คน/ตร.กม. (534.2 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์	31000
รหัสภูมิศาสตร์	3116
ที่ตั้งที่ว่าการ	ที่ว่าการอำเภอห้วยราช ตำบลห้วยราช อำเภอห้วยราช จังหวัดบุรีรัมย์ 31000
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ที่ตั้งและอาณาเขต

อำเภอห้วยราชมีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอสตึก
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอกระสัง
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอกระสังและอำเภอเมืองบุรีรัมย์
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองบุรีรัมย์และอำเภอบ้านด่าน

อ่างเก็บน้ำบ้านเมืองโพธิ์ มีการกำกับดูแลโดยชาวบ้านในตำบลเมืองโพธิ์ นำโดยผู้นำหมู่บ้าน และองค์การบริหารส่วนตำบลเมืองโพธิ์

วัดแจ้งสมรทศ เป็นวัดที่จัดโครงการศูนย์ศึกษาพระพุทธศาสนาวันอาทิตย์ และจัดกิจกรรมเข้าวัดปฏิบัติธรรมทุกวันอาทิตย์ รวมถึงการอบรมคุณธรรมจริยธรรมให้กับนักเรียนอีกด้วย

ประวัติ

ท้องที่อำเภอห้วยราชเดิมเป็นส่วนหนึ่งของตำบลห้วยราช ตำบลบ้านยาง และตำบลสวายจีก ของอำเภอเมืองบุรีรัมย์ เดิมตำบลห้วยราชมีพื้นที่ขนาดใหญ่ ครอบคลุมพื้นที่อำเภอห้วยราชและอำเภอกระสัง ในปัจจุบันเกือบทั้งหมด พื้นเพเดิมของชาวบ้านเป็นชาวไทยที่มีภาษาเขมรเป็นภาษาท้องถิ่น และต่อมาได้มีราษฎรอพยพมาจากท้องถิ่นอื่นและจังหวัดใกล้เคียง ถึงแม้ว่าประชาชนส่วนใหญ่จะมีพื้นเพเดิมเป็นชาวไทยเขมร พูดภาษาไทยเขมร แต่ก็ยึดถือขนบธรรมเนียมประเพณีและวัฒนธรรมเหมือนกับประชาชนส่วนใหญ่ของภาคอีสานทั่วไป

เมื่อปี พ.ศ. 2532 ทางกำนัน ผู้ใหญ่บ้าน และราษฎรในพื้นที่รวม 5 ตำบล ได้พิจารณาว่าสภาพทางภูมิศาสตร์ ลักษณะความเป็นอยู่ การประกอบอาชีพ แนวโน้มมีความเจริญในอนาคต และความเห็นชอบของคณะกรรมการหมู่บ้าน สภาตำบล หัวหน้าส่วนราชการประจำอำเภอ จังหวัด สภาจังหวัด สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร และกระทรวงมหาดไทย จึงได้ประกาศเขตท้องที่อำเภอเมืองบุรีรัมย์แยกพื้นที่ตำบลห้วยราช ตำบลสามแวง ตำบลตาเสา ตำบลบ้านตะโก และตำบลสนวน ออกมาตั้งเป็น กิ่งอำเภอห้วยราช ตามประกาศกระทรวงมหาดไทยเมื่อวันที่ 19 มกราคม พ.ศ. 2533 โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 13 กุมภาพันธ์ ปีเดียวกัน

ต่อมาได้มีพระราชกฤษฎีกาเมื่อวันที่ 16 กรกฎาคม พ.ศ. 2538 ยกฐานะกิ่งอำเภอแห่งนี้ขึ้นเป็น อำเภอห้วยราช โดยมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ 8 สิงหาคม ปีเดียวกัน

• วันที่ 3 เมษายน 2482 ตั้งตำบลกระสัง แยกออกจากตำบลสองชั้น และตำบลห้วยราช ตั้งตำบลลำดวน แยกออกจากตำบลห้วยราช และตั้งตำบลสามแวง แยกออกจากตำบลห้วยราช และตำบลบ้านยาง กับโอนพื้นที่หมู่ 1,5,23 (ในขณะนั้น) ของตำบลสวายจีก และพื้นที่หมู่ 8,9 ของตำบลบ้านยาง มาขึ้นกับตำบลห้วยราช
• วันที 19 มิถุนายน 2505 จัดตั้งสุขาภิบาลห้วยราช ในท้องที่บางส่วนของตำบลห้วยราช
• วันที่ 20 พฤศจิกายน 2522 ตั้งตำบลตาเสา แยกออกจากตำบลสามแวง
• วันที่ 23 ตุลาคม 2527 ตั้งตำบลสนวน แยกออกจากตำบลสวายจีก
• วันที่ 27 ธันวาคม 2531 ตั้งตำบลบ้านตะโก แยกออกจากตำบลห้วยราช
• วันที่ 13 กุมภาพันธ์ 2533 แยกพื้นที่ตำบลห้วยราช ตำบลสามแวง ตำบลตาเสา ตำบลบ้านตะโก และตำบลสนวน จากอำเภอเมืองบุรีรัมย์ มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอห้วยราช และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอเมืองบุรีรัมย์
• วันที่ 13 กันยายน 2534 ตั้งตำบลโคกเหล็ก แยกออกจากตำบลสามแวง
• วันที่ 7 กุมภาพันธ์ 2535 กำหนดเขตตำบลในท้องที่กิ่งอำเภอห้วยราช โดยกำหนดให้ตำบลห้วยราช มีเขตการปกครองรวม 17 หมู่บ้าน ตำบลสามแวง มีเขตการปกครองรวม 18 หมู่บ้าน ตำบลตาเสา มีเขตการปกครองรวม 17 หมู่บ้าน ตำบลสนวน มีเขตการปกครองรวม 9 หมู่บ้าน และตำบลบ้านตะโก มีเขตการปกครองรวม 9 หมู่บ้าน
• วันที่ 8 สิงหาคม 2538 ยกฐานะกิ่งอำเภอห้วยราช อำเภอเมืองบุรีรัมย์ เป็น อำเภอห้วยราช
• วันที่ 14 พฤศจิกายน 2538 ตั้งตำบลเมืองโพธิ์ แยกออกจากตำบลตาเสา และตั้งตำบลห้วยราชา แยกออกจากตำบลห้วยราช
• วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลห้วยราช เป็นเทศบาลตำบลห้วยราช ด้วยผลของกฎหมาย
• วันที่ 17 กันยายน 2546 ยุบสภาตำบลห้วยราชา รวมกับเทศบาลตำบลห้วยราช และกำหนดเขตเทศบาลตำบลห้วยราช

การแบ่งเขตการปกครอง

การปกครองส่วนภูมิภาค

อำเภอห้วยราชแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 8 ตำบล 80 หมู่บ้าน ได้แก่

1.	ห้วยราช			(Huai Rat)			10 หมู่บ้าน
2.	สามแวง			(Sam Waeng)			09 หมู่บ้าน
3.	ตาเสา			(Ta Sao)			10 หมู่บ้าน
4.	บ้านตะโก			(Ban Tako)			09 หมู่บ้าน
5.	สนวน			(Sanuan)			12 หมู่บ้าน
6.	โคกเหล็ก			(Khok Lek)			11 หมู่บ้าน
7.	เมืองโพธิ์			(Mueang Pho)			09 หมู่บ้าน
8.	ห้วยราชา			(Huai Racha)			10 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น

ท้องที่อำเภอห้วยราชประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 8 แห่ง ได้แก่

• เทศบาลตำบลห้วยราช ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยราชาทั้งตำบลและบางส่วนของตำบลห้วยราช
• เทศบาลตำบลโคกเหล็ก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกเหล็กทั้งตำบล
• เทศบาลตำบลสามแวง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสามแวงทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลห้วยราช ครอบคลุมพื้นที่ตำบลห้วยราช (นอกเขตเทศบาลตำบลห้วยราช)
• องค์การบริหารส่วนตำบลตาเสา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลตาเสาทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านตะโก ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านตะโกทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลสนวน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสนวนทั้งตำบล
• องค์การบริหารส่วนตำบลเมืองโพธิ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเมืองโพธิ์ทั้งตำบล

การคมนาคม

อำเภอห้วยราชมีจุดจอดรถไฟทั้งหมด 1 แห่ง ได้แก่ สถานีรถไฟห้วยราช ซึ่งเป็นสถานีประจำอำเภอและมีขบวนรถไฟหยุดรับ - ส่งผู้โดยสารทั้งหมด 16 ขบวน/วัน