อำเภอเมืองอุดรธานี

อำเภอในจังหวัดอุดรธานี ประเทศไทย

เมืองอุดรธานี เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดอุดรธานี โดยถือเป็นศูนย์กลางทางด้านการปกครอง เศรษฐกิจ การศึกษา สาธารณสุข และการคมนาคมของจังหวัด

อำเภอเมืองอุดรธานี
การถอดเสียงอักษรโรมัน
 • อักษรโรมันAmphoe Mueang Udon Thani
ศาลหลักเมืองอุดรธานี
ศาลหลักเมืองอุดรธานี
คำขวัญ: 
กรมหลวงประจักษ์สร้างเมือง ฟูเฟื่องเรื่องหัตถกรรม วัฒนธรรมมากมี ธานีผ้าหมี่ขิด แดนเนรมิตหนองประจักษ์ เลิศลักษณ์กล้วยไม้หอมอุดรซันไฌน์
แผนที่จังหวัดอุดรธานี เน้นอำเภอเมืองอุดรธานี
แผนที่จังหวัดอุดรธานี เน้นอำเภอเมืองอุดรธานี
พิกัด: 17°24′54″N 102°47′12″E / 17.41500°N 102.78667°E / 17.41500; 102.78667
ประเทศ ไทย
จังหวัดอุดรธานี
พื้นที่
 • ทั้งหมด1,094.7 ตร.กม. (422.7 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (2564)
 • ทั้งหมด400,581 คน
 • ความหนาแน่น365.93 คน/ตร.กม. (947.8 คน/ตร.ไมล์)
รหัสไปรษณีย์ 41000 41330 (เฉพาะตำบลโนนสูง และ ตำบลหนองไผ่)
รหัสภูมิศาสตร์4101
ที่ตั้งที่ว่าการที่ว่าการอำเภอเมืองอุดรธานี
ถนนมุขมนตรี ตำบลหมากแข้ง อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี 41000
สารานุกรมประเทศไทย ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

ประวัติศาสตร์ แก้

อุดรธานี เดิมชื่อบ้านเดื่อหมากแข้ง มีสภาพภูมิประเทศส่วนใหญ่เป็นที่ราบกว้างใหญ่ ก่อตั้งเมื่อ พ.ศ. 2436 เนื่องจากกรณี ร.ศ.112 ไทยกับฝรั่งเศส เมื่อวันที่ 3 ตุลาคม ร.ศ.112 ไทยยอมสละกรรมสิทธิในดินแดนฝั่งซ้ายแม่น้ำโขง รวมทั้งเกาะทั้งหลายในแม่น้ำโขงและตามความในสัญญาข้อ 3 ในสัญญาอาณาเขตริมฝั่งแม่น้ำโขง บรรดาป้อมค่ายคูจะต้องรื้อถอนให้สิ้นภายในหนึ่งเดือน ห้ามมิให้ประเทศสยามตั้งกองทหารในรัศมี 25 กิโลเมตร จากฝั่งแม่น้ำโขงไทยจะส่งคนที่มิใช่คนท้องถิ่น (Local Man) เข้ามาอยู่ในบริเวณนี้ มิได้ให้บริเวณริมฝั่งแม่น้ำโขงเป็นย่านการค้าเสรี จะเก็บภาษีขาเข้าใดๆ ไม่ได้ แม้กระทั่งจะตกปลา ถ้าฝ่าฝืนก็ถูกเอาตัวเข้าไปขังคุกที่เวียงจันทน์ด้วยเหตุผลดังกล่าว

ในปี พ.ศ. 2436 พระเจ้าบรมวงศ์เธอกรมหลวงประจักษ์ศิลปาคมจึงย้ายกองบัญชาการมณฑลลาวพวน ซึ่งเดิมตั้งอยู่เมืองหนองคายริมฝั่งแม่น้ำโขงมาตั้งอยู่ริมหนองนาเกลือตั้งอยู่บ้านเดื่อหมากแข้ง (มะเขือพวง) ขนาดใหญ่กว่าปกติธรรมดาอยู่ต้นหนึ่ง ซึ่งอยู่ในบริเวณวัดมัชฌิมาวาสปัจจุบัน จึงให้ชื่อหมู่บ้านนี้ว่า “บ้านหมากแข้ง” ส่วนหนองนาเกลือในสมัยต่อมาเรียกว่า “หนองประจักษ์” และเรียกค่ายทหารว่า “ค่ายหมากแข้ง”

จากหนังสือประวัติวัดมัชฌิมาวาส กล่าวไว้ว่า การย้ายกองบัญชาการมณฑลลาวพวน มายังบ้านเดื่อหมากแข้งนั้น ผู้เฒ่า ผู้แก่เล่าไว้ว่าต้องใช้เกวียนประมาณ 200 เล่ม เป็นพาหนะได้ออกเดินทางรอนแรมมาโดยลำดับถึงน้ำสวย (ซวย หมายถึง ปลาชนิดหนึ่ง ปัจจุบันเรียกว่า น้ำสวย) เสด็จในกรมฯ ได้ให้ตรวจดูพื้นที่ เพื่อจะได้ตั้งกองบัญชาการ แต่เมื่อตรวจดูโดยถ้วนถี่แล้วเห็นว่ามีพื้นที่ไม่สม่ำเสมอ สูงๆ ต่ำๆ ไม่เหมาะสมที่จะสร้างเป็นเมืองใหญ่ในโอกาสข้างหน้า และตั้งอยู่จากฝั่งแม่น้ำโขงประมาณ 20 กิโลเมตรเท่านั้น เสด็จในกรมฯ ท่านให้เดินทางจนถึงบ้านเดื่อหมากแข้ง จึงได้พักกองเกวียน อยู่ใกล้ต้นโพธิ์ใหญ่ข้างวัดมัชฌิมาวาส ปัจจุบันบริเวณนี้เป็นที่ตั้งที่ทำการสาธารณสุขจังหวัดอุดรธานี จึงได้ให้ออกสำรวจดูห้วย หนอง คลอง บึง ในบริเวณใกล้เคียงทางทิศตะวันออก มีหนองบัวกลอง หนองเหล็ก ทางทิศใต้มีหนองขอนขว้าง ตะวันตกมี หนองนาเกลือ หนองวัวข้อง หนองสวรรค์ และทิศเหนือมีหนองสำโรง หนองแด และมีลำห้วยหมากแข้ง ซึ่งมีต้นน้ำจากภูพาน มีน้ำใสสะอาดมีป่าไผ่ปกคลุม มีปลา เต่า จระเข้ ชุกชุมมาก ลำน้ำนี้ไหลผ่านจากทิศใต้สู่ทิศเหนือลง  ลำห้วยหลวง เสด็จในกรมฯ จึงตกลงพระทัยให้ตั้งกองบัญชาการ สร้างบ้านแปลงเมืองลง ณ พื้นที่ดังกล่าวนี้ และท้องที่แห่งนี้จึงกลายเป็นศูนย์กลางของจังหวัดอุดรธานี

  • วันที่ 12 มกราคม 2450 รวมเมืองกมุทธาไสย เมืองกุมภวาปี เมืองหนองหาร และอำเภอบ้านหมากแข้ง ตั้งเป็นเมืองจัตวา เรียกว่า "เมืองอุดรธานี"[1] เป็นที่ตั้งที่ว่าการมณฑล
  • วันที่ 1 สิงหาคม 2452 โอนพื้นที่ตำบลบ้านขาว อำเภอเมืองเพ็ญ มาขึ้นกับ อำเภอเมืองอุดรธานี[2]
  • วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอเมือง จังหวัดอุดร เป็น อำเภอหมากแข้ง[3]
  • วันที่ 31 พฤษภาคม 2468 ยุบตำบลเชียงเพ็ง รวมกับท้องที่ตำบลเชียงยืน และยุบตำบลนาแอง แล้วตั้งตำบลหมากหญ้าขึ้นแทน[4]
  • วันที่ 16 พฤษภาคม 2469 โอนพื้นที่ตำบลกุดจับ อำเภอบ้านผือ ไปขึ้นกับ อำเภอหมากแข้ง[5]
  • วันที่ 5 มิถุนายน 2470 ยุบตำบลกุดสระ และแยกเอาหมู่บ้านไปรวมขึ้นกับตำบลหมูม่น และตำบลบ้านขาว[6]
  • วันที่ 14 มีนาคม 2479 จัดตั้งเทศบาลเมืองอุดรธานี ในท้องที่บางส่วนของตำบลหมากแข้ง[7]
  • วันที่ 20 มีนาคม 2481 เปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอหมากแข้ง จังหวัดอุดรธานี (1,2,3,4,5,6,7)[8][9]
    • (1) โอนพื้นที่หมู่ 2,6,10-11 (ในขณะนั้น) ของตำบลหมากแข้ง ไปขึ้นกับตำบลเชียงพิณ
    • (2) โอนพื้นที่หมู่ 8 (ในขณะนั้น) ของตำบลหมากแข้ง และหมู่ 3-4,9-12,15-18 (ในขณะนั้น) ของตำบลบ้านเหล่า ไปขึ้นกับตำบลหนองบุ
    • (3) โอนพื้นที่หมู่ 7 (ในขณะนั้น) ของตำบลหมากแข้ง หมู่ที่ 6-8,13-14 (ในขณะนั้น) ของตำบลบ้านเหล่า และหมู่ 9 (ในขณะนั้น) ของตำบลบ้านขาว ไปขึ้นกับตำบลหมูม่น
    • (4) โอนพื้นที่หมู่ 11 (ในขณะนั้น) ของตำบลกุดจับ และหมู่ 7 (ในขณะนั้น) ของตำบลกุดจับ ไปขึ้นกับตำบลเชียงยืน
    • (5) โอนพื้นที่หมู่ 13-14 (ในขณะนั้น) ของตำบลหมูม่น ไปขึ้นกับตำบลบ้านขาว
    • (6) โอนพื้นที่หมู่ 12 (ในขณะนั้น) ของตำบลเชียงพิณ ไปขึ้นกับตำบลกุดจับ
    • (7) โอนพื้นที่หมู่ 14 (ในขณะนั้น) ของตำบลเชียงพิณ และหมู่ 8,17 (ในขณะนั้น) ของตำบลกุดจับ ไปขึ้นกับตำบลหมากหญ้า
  • วันที่ 14 พฤศจิกายน 2481 เปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอหมากแข้ง จังหวัดอุดรธานี เป็น อำเภอเมืองอุดรธานี[10]
  • วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลหนองบัว แยกออกจากตำบลหนองบุ ตำบลหมูม่น และตำบลบ้านตาด[11]
  • วันที่ 26 พฤษภาคม 2496 เปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองอุดรธานี (ครั้งที่ 1)[12] เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น
  • วันที่ 16 พฤษภาคม 2504 ตั้งตำบลอูบมุง แยกออกจากตำบลหมากหญ้า[13]
  • วันที่ 25 พฤษภาคม 2508 ตั้งตำบลนิคมสงเคราะห์ แยกออกจากตำบลเชียงพิณ ตำบลบ้านตาด และตำบลหมากหญ้า ตั้งตำบลเชียงเพ็ง แยกออกจากตำบลเชียงยืน ตั้งตำบลปะโค แยกออกจากตำบลกุดจับ[14]
  • วันที่ 11 มิถุนายน 2511 ตั้งตำบลกุดสระ แยกออกจากตำบลหมูม่น ตั้งตำบลบ้านเลื่อม แยกออกจากตำบลเชียงพิณ ตำบลหมูม่น และตำบลหนองบัว[15]
  • วันที่ 29 กรกฎาคม 2512 จัดตั้งสุขาภิบาลหนองวัวซอ ในท้องที่บางส่วนของตำบลหมากหญ้า[16]
  • วันที่ 6 ตุลาคม 2513 ตั้งตำบลสามพร้าว แยกออกจากตำบลหนองบุ[17]
  • วันที่ 20 เมษายน 2514 แยกพื้นที่ตำบลอูบมุง ตำบลหมากหญ้า และตำบลนิคมสงเคราะห์ ของอำเภอเมืองอุดรธานี ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอหนองวัวซอ[18] ขึ้นกับอำเภอเมืองอุดรธานี
  • วันที่ 18 กรกฎาคม 2515 แยกพื้นที่ตำบลกุดจับ ตำบลปะโค และตำบลเชียงเพ็ง ของอำเภอเมืองอุดรธานี ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอกุดจับ[19] ขึ้นกับอำเภอเมืองอุดรธานี
  • วันที่ 19 กันยายน 2515 ตั้งตำบลหนองอ้อ แยกออกจากตำบลอูบมุง และตำบลหมากหญ้า[20]
  • วันที่ 4 กันยายน 2516 โอนพื้นที่ตำบลนิคมสงเคราะห์ กิ่งอำเภอหนองวัวซอ อำเภอเมืองอุดรธานี มาขึ้นกับอำเภอเมืองอุดรธานี[21] ดังเดิม
  • วันที่ 20 พฤศจิกายน 2516 จัดตั้งสุขาภิบาลหนองบัว ในท้องที่บางส่วนของตำบลหนองบัว และตำบลบ้านตาด[22]
  • วันที่ 12 มีนาคม 2517 จัดตั้งสุขาภิบาลโนนสูง - น้ำคำ ในท้องที่หมู่ 10 บ้านโนนสูง และหมู่ 14 บ้านน้ำคำ ตำบลบ้านตาด[23]
  • วันที่ 28 มีนาคม 2517 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอหนองวัวซอ อำเภอเมืองอุดรธานี เป็น อำเภอหนองวัวซอ[24]
  • วันที่ 27 สิงหาคม 2517 ตั้งตำบลโนนสูง แยกออกจากตำบลบ้านตาด และตำบลหนองบุ[25]
  • วันที่ 12 สิงหาคม 2518 ตั้งตำบลขอนยูง แยกออกจากตำบลกุดจับ[26]
  • วันที่ 8 กันยายน 2519 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอกุดจับ อำเภอเมืองอุดรธานี เป็น อำเภอกุดจับ[27]
  • วันที่ 9 พฤศจิกายน 2519 ตั้งตำบลนาดี แยกออกจากตำบลเชียงพิณ[28]
  • วันที่ 23 ตุลาคม 2522 ตั้งตำบลหนองไฮ แยกออกจากตำบลนิคมสงเคราะห์[29]
  • วันที่ 27 มกราคม 2524 จัดตั้งสุขาภิบาลโพธิ์สว่าง ในท้องที่บางส่วนของตำบลบ้านเลื่อม[30]
  • วันที่ 25 พฤษภาคม 2525 ตั้งตำบลนาข่า แยกออกจากตำบลบ้านขาว[31]
  • วันที่ 30 สิงหาคม 2526 ตั้งตำบลบ้านจั่น แยกออกจากตำบลบ้านตาด[32]
  • วันที่ 31 สิงหาคม 2531 ตั้งตำบลหนองขอนกว้าง แยกออกจากตำบลหนองบัว[33]
  • วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2533 จัดตั้งสุขาภิบาลนิคมสงเคราะห์ ในท้องที่บางส่วนของตำบลนิคมสงเคราะห์[34]
  • วันที่ 7 กันยายน 2533 ตั้งตำบลโคกสะอาด แยกออกจากตำบลนิคมสงเคราะห์[35]
  • วันที่ 22 เมษายน 2535 จัดตั้งสุขาภิบาลบ้านจั่น ในท้องที่บางส่วนของตำบลบ้านจั่น[36]
  • วันที่ 27 พฤศจิกายน 2535 ตั้งตำบลนากว้าง แยกออกจากตำบลหมูม่น[37]
  • วันที่ 9 เมษายน 2536 จัดตั้งสุขาภิบาลนาข่า ในท้องที่บางส่วนของตำบลบ้านขาว และตำบลนาข่า[38]
  • วันที่ 17 กันยายน 2536 ตั้งตำบลหนองไผ่ แยกออกจากตำบลโนนสูง[39]
  • วันที่ 30 ธันวาคม 2536 เปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองอุดรธานี (ครั้งที่ 2)[40] กับเปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลโพธิ์สว่าง (ครั้งที่ 1)[41] และเปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลหนองบัว (ครั้งที่ 1)[42] เพื่อความเหมาะสมในการบริหารกิจการและการทะนุบำรุงท้องถิ่น
  • วันที่ 25 กันยายน 2538 ยกฐานะเทศบาลเมืองอุดรธานี เป็น เทศบาลนครอุดรธานี
  • วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลหนองบัว สุขาภิบาลโนนสูง - น้ำคำ สุขาภิบาลโพธิ์สว่าง สุขาภิบาลนิคมสงเคราะห์ สุขาภิบาลบ้านจั่น และสุขาภิบาลนาข่า เป็นเทศบาลตำบลหนองบัว เทศบาลตำบลโนนสูง - น้ำคำ เทศบาลตำบลโพธิ์สว่าง เทศบาลตำบลนิคมสงเคราะห์ เทศบาลตำบลบ้านจั่น และเทศบาลตำบลนาข่า ตามลำดับ[43] ด้วยผลของกฎหมาย
  • วันที่ 24 กันยายน 2547 ยุบสภาตำบลหนองบัว รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลกุดสระ และยุบองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านเลื่อม รวมกับองค์การบริหารส่วนตำบลเชียงพิณ[44]
  • วันที่ 17 ธันวาคม 2547 เปลี่ยนแปลงชื่อเทศบาลตำบลโพธิ์สว่าง อำเภอเมืองอุดรธานี เป็นเทศบาลตำบลหนองสำโรง[45]
  • วันที่ 22 พฤศจิกายน 2550 ยกฐานะเทศบาลตำบลโนนสูง - น้ำคำ เป็นเทศบาลเมืองโนนสูง - น้ำคำ[46]
  • วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2551 ยกฐานะเทศบาลตำบลหนองสำโรง เป็นเทศบาลเมืองหนองสำโรง[47]

ที่ตั้งและอาณาเขต แก้

อำเภอเมืองอุดรธานีตั้งอยู่ทางตอนกลางของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้

การแบ่งเขตการปกครอง แก้

การปกครองส่วนภูมิภาค แก้

อำเภอเมืองอุดรธานีแบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น 21 ตำบล 252 หมู่บ้าน

การปกครองส่วนท้องถิ่น แก้

 
เทศบาลนครอุดรธานี

ท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานีประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 25 แห่ง ได้แก่

  • เทศบาลนครอุดรธานี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหมากแข้งทั้งตำบล
  • เทศบาลเมืองโนนสูง-น้ำคำ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลโนนสูง
  • เทศบาลเมืองหนองสำโรง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลหมูม่น ตำบลนาดี ตำบลบ้านเลื่อม และตำบลเชียงพิณ
  • เทศบาลตำบลหนองบัว ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลหนองบัว ตำบลหนองนาคำ ตำบลสามพร้าว และตำบลหนองขอนกว้าง
  • เทศบาลตำบลนิคมสงเคราะห์ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลนิคมสงเคราะห์และตำบลโคกสะอาด
  • เทศบาลตำบลบ้านจั่น ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบ้านจั่นและตำบลหนองขอนกว้าง
  • เทศบาลตำบลนาข่า ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลบ้านขาวและตำบลนาข่า
  • เทศบาลตำบลหนองไผ่ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองไผ่ทั้งตำบล
  • เทศบาลตำบลหนองขอนกว้าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองขอนกว้าง (นอกเขตเทศบาลตำบลบ้านจั่นและเทศบาลตำบลหนองบัว)
  • เทศบาลตำบลบ้านตาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านตาดทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลนิคมสงเคราะห์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนิคมสงเคราะห์ (นอกเขตเทศบาลตำบลนิคมสงเคราะห์)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านขาว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านขาว (นอกเขตเทศบาลตำบลนาข่า)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลโนนสูง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโนนสูง (นอกเขตเทศบาลเมืองโนนสูง-น้ำคำ)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหมูม่น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหมูม่น (นอกเขตเทศบาลเมืองหนองสำโรง)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลเชียงยืน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเชียงยืนทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองนาคำ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองนาคำ (นอกเขตเทศบาลตำบลหนองบัว)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลกุดสระ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลกุดสระทั้งตำบลและบางส่วนของตำบลหนองบัว (นอกเขตเทศบาลตำบลหนองบัว)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลนาดี ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาดี (นอกเขตเทศบาลเมืองหนองสำโรง)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลเชียงพิณ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลเชียงพิณและตำบลบ้านเลื่อม (นอกเขตเทศบาลเมืองหนองสำโรง)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลสามพร้าว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลสามพร้าว (นอกเขตเทศบาลตำบลหนองบัว)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลหนองไฮ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหนองไฮทั้งตำบล
  • องค์การบริหารส่วนตำบลนาข่า ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนาข่า (นอกเขตเทศบาลตำบลนาข่า)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลบ้านจั่น ครอบคลุมพื้นที่ตำบลบ้านจั่น (นอกเขตเทศบาลตำบลบ้านจั่น)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลโคกสะอาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลโคกสะอาด (นอกเขตเทศบาลตำบลนิคมสงเคราะห์)
  • องค์การบริหารส่วนตำบลนากว้าง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลนากว้างทั้งตำบล

อ้างอิง แก้

  1. "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ให้รวมเมืองกมุทธาไส ๑ เมือง กุมภวาปี ๑ เมือง หนองหาย ๑ อำเภอ บ้านหมากแข้ง ๑ ตั้งเป็นเมืองจัตวา เรียกว่าเมืองอุดรธานีบริเวณน้ำชีให้เปลี่ยนเรียกว่าเมืองขอนแก่น บริเวณน้ำเหืองให้เปลี่ยนเรียกว่าเมืองเลย บริเวณสกลนครให้เปลี่ยน เรียกว่าเมืองสกลนคร บริเวณธาตุพนมให้เปลี่ยนเรียกว่าเมืองนครพนม ส่วนเมืองหนองคายเมืองโพนพิสัยให้คงไว้ตามเดิม" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 24 (41): 1088. January 12, 1907. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-01-25. สืบค้นเมื่อ 2021-02-13.
  2. "แจ้งความกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การขุดสระน้ำขึ้นที่ตรงศาลาที่พักบ้านขาว ท้องที่อำเภอเมืองเพ็ญสระหนึ่ง กับสร้างสะพานข้ามห้วยด่าน ระหว่างอำเภอเมืองเพ็ญกับอำเภอเมืองโพนพิสัย และตัดทางเกวียนมาจดทางสายโทรเลขเมืองอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 26 (0 ง): 949. August 1, 1909.
  3. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 34 (0 ก): 40–68. April 29, 1917. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-07. สืบค้นเมื่อ 2021-02-13.
  4. "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ ในตำบลบ้านใหม่ อำเภอโพนพิสัย จังหวัดหนองคาย ซึ่งยุบไปรวมขึ้นตำบลกุดบง และสำหรับท้องที่ในอำเภอหมากแข้ง จังหวัดอุดรธานี ซึ่งยุบตำบลเชียงเพ็งไปรวมขึ้นตำบลเชียงยืน กับยุบตำบลนาแอง ซึ่งตั้งตำบลหมากหญ้าขึ้นแทน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 42 (0 ก): 39–40. May 31, 1925.
  5. "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ สำหรับตำบลกุดจับ อำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี ซึ่งโอนไปรวมขึ้นอำเภอหมากแข้งจังหวัดเดียวกัน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 43 (0 ก): 190. May 16, 1926.
  6. "ประกาศกระทรวงธรรมการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พุทธศักราช ๒๔๖๔ สำหรับตำบลกุดสระ อำเภอหมากแข้ง จังหวัดอุดรธานี ซึ่งยุบและแยกหมู่บ้านไปรวมกับตำบลหมู่ม่นและตำบลบ้านขาวท้องที่อำเภอเดียวกัน" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 44 (0 ก): 24–25. June 5, 1927.
  7. "พระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี พุทธศักราช ๒๔๗๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 53 (0 ก): 1329–1333. March 14, 1936.
  8. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบล ในจังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 55 (0 ง): 4228–4229. March 20, 1938.
  9. "แก้คำผิด ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๕๕ ตอนที่ ๘๕ ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตตำบล ในจังหวัดอุดรธานี หน้า ๔๒๒๘" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 56 (0 ง): 3475. February 26, 1939.
  10. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามจังหวัด และอำเภอบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๑" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 55 (0 ก): 658–666. November 14, 1938. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-08. สืบค้นเมื่อ 2021-02-13.
  11. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. June 10, 1947. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-09. สืบค้นเมื่อ 2021-02-13.
  12. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี พ.ศ. ๒๔๙๕" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 70 (33 ก): 650–654. May 26, 1953.
  13. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 78 (42 ง): 1306–1308. May 16, 1961.
  14. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี อำเภอเพ็ญ อำเภอโนนสัง จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 82 (43 ง): 1467–1480. May 25, 1965.
  15. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี อำเภอกุมภวาปี และกิ่งอำเภอนากลาง จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 85 (53 ง): 1652–1663. June 11, 1968.
  16. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลหนองวัวซอ อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 86 (69 ง): 2307–2309. July 29, 1969.
  17. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี อำเภอหนองหาน อำเภอกมุภวาปี อำเภอศรีบุญเรือง และกิ่งอำเภอน้ำโสม จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 87 (92 ง): 2905–2919. October 6, 1970.
  18. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี ตั้งเป็นกิ่งอำเภอหนองวัวซอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 88 (42 ง): 1330. April 20, 1971. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-02-24. สืบค้นเมื่อ 2021-02-13.
  19. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี ตั้งเป็นกิ่งอำเภอกุดจับ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 89 (109 ง): 1828. July 15, 1972. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-02-24. สืบค้นเมื่อ 2021-02-13.
  20. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบล ในท้องที่อำเภอนากลาง อำเภอบ้านดุง และกิ่งอำเภอหนองวัวซอ อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 89 (139 ง): 2371–2379. September 19, 1972.
  21. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตกิ่งอำเภอหนองวัวซอ อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 90 (112 ง): 2781. September 4, 1973.
  22. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลหนองบัว อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 90 (147 ง): 3822–3825. November 20, 1973.
  23. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลโนนสูง-น้ำคำ อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 91 (44 ง): 601–602. March 12, 1974.
  24. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอเขาวง อำเภอเชียงม่วน อำเภอดอนตาล อำเภอชาติตระการ อำเภอภูเรือ อำเภอเคียนซา อำเภอน้ำโสม อำเภอหนองวัวซอ และอำเภอน้ำยืน พ.ศ. ๒๕๑๗" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 91 (54 ง): (ฉบับพิเศษ) 30-33. March 28, 1974. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-07-18. สืบค้นเมื่อ 2021-02-13.
  25. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี และอำเภอหนองบัวลำภู จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 91 (144 ง): 3297–3302. August 27, 1974.
  26. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอหนองบัวลำภู และกิ่งอำเภอกุดจับ อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 92 (157 ง): 1972–1976. August 12, 1975.
  27. "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอเลาขวัญ อำเภอคำม่วง คำเภอพิปูน อำเภอศรีเทพ อำเภอนาแห้ว อำเภอส่องดาว อำเภอควนกาหลง อำเภอค่ายบางระจัน อำเภอบ้านตาขุน และอำเภอกุดจับ พ.ศ. ๒๕๑๙" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 93 (109 ก): (ฉบับพิเศษ) 31-34. September 8, 1976. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2007-09-27. สืบค้นเมื่อ 2021-02-13.
  28. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 93 (141 ง): 3213–3216. November 9, 1976.
  29. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี อำเภอหนองบัวลำภู อำเภอบ้านดุง อำเภอศรีบุญเรือง อำเภอโนนสะอาด อำเภอสุวรรณคูหา อำเภอโนนสัง จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 96 (181 ง): 3795–3814. October 23, 1979.
  30. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลโพธิ์สว่าง อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 98 (13 ง): 227–228. January 17, 1981.
  31. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 99 (71 ง): 1799–1801. May 25, 1982.
  32. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี อำเภอหนองบัวลำภู จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 100 (141 ง): 3107–3112. August 30, 1983.
  33. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี อำเภอบ้านดุง อำเภอหนองแสง และกิ่งอำเภอสร้างคอม จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 105 (143 ง): (ฉบับพิเศษ) 138-162. August 31, 1988.
  34. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลนิคมสงเคราะห์ อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 107 (19 ง): 1004–1006. February 1, 1990.
  35. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี อำเภอหนองแสง อำเภอกุดจับ อำเภอนากลาง และอำเภอเพ็ญ จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 107 (168 ง): (ฉบับพิเศษ) 3-21. September 7, 1990.
  36. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลบ้านจั่น อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 109 (53 ง): (ฉบับพิเศษ) 61-63. April 22, 1992.
  37. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 109 (151 ง): (ฉบับพิเศษ) 48-51. November 27, 1992.
  38. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลนาข่า อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (43 ง): (ฉบับพิเศษ) 19-20. April 9, 1993.
  39. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและกำหนดเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองอุดรธานีและอำเภอบ้านผือ จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (139 ง): (ฉบับพิเศษ) 16-21. September 17, 1993.
  40. "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๓๖" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (228 ก): (ฉบับพิเศษ) 46-48. December 30, 1993.
  41. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลโพธิสว่าง อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (228 ง): (ฉบับพิเศษ) 1-2. December 30, 1993.
  42. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงเขตสุขาภิบาลหนองบัว อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (228 ง): (ฉบับพิเศษ) 3-4. December 30, 1993.
  43. "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2021-02-13.
  44. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง การยุบรวมองค์การบริหารส่วนตำบลกับองค์การบริหารส่วนตำบล" (PDF). September 24, 2004: 1–2. {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help)
  45. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่อเทศบาล" (PDF). December 17, 2004. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2022-03-07. สืบค้นเมื่อ 2021-02-13. {{cite journal}}: Cite journal ต้องการ |journal= (help)
  46. "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลตำบลโนนสูง - น้ำคำ อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี เป็น เทศบาลเมืองโนนสูง - น้ำคำ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 124 (ตอนพิเศษ 181 ง): 20. November 22, 2007.
  47. กระทรวงมหาดไทย. ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงฐานะเทศบาลตำบลหนองสำโรง อำเภอเมืองอุดรธานี จังหวัดอุดรธานี เป็นทศบาลเมืองหนองสำโรง.