จังหวัดกำแพงเพชร
กำแพงเพชร เป็นจังหวัดหนึ่งที่อยู่ในภาคกลางตอนบนของประเทศไทย มีพื้นที่ประมาณ 8,607 ตารางกิโลเมตร มีประชากรในปี พ.ศ. 2562 จำนวน 725,867 คน ห่างจากกรุงเทพมหานครประมาณ 362 กิโลเมตร จังหวัดที่อยู่ติดกันจากทิศเหนือวนตามเข็มนาฬิกา ได้แก่ จังหวัดสุโขทัย จังหวัดพิษณุโลก จังหวัดพิจิตร จังหวัดนครสวรรค์ และจังหวัดตาก
จังหวัดกำแพงเพชร | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Changwat Kamphaeng Phet |
จากซ้ายไปขวา บนลงล่าง:
| |
| คำขวัญ: กรุพระเครื่อง เมืองคนแกร่ง พระแสงฯ ล้ำค่า ศิลาแลงใหญ่ กล้วยไข่หวาน น้ำมันลานกระบือ เลื่องลือมรดกโลก | |
| ประเทศ |  ไทย |
| การปกครอง | |
| • ผู้ว่าราชการ | เชาวลิตร แสงอุทัย (ตั้งแต่ พ.ศ. 2561) |
| พื้นที่[1] | |
| • ทั้งหมด | 8,607.490 ตร.กม. (3,323.370 ตร.ไมล์) |
| อันดับพื้นที่ | อันดับที่ 22 |
| ประชากร (พ.ศ. 2563)[2] | |
| • ทั้งหมด | 714,117 คน |
| • อันดับ | อันดับที่ 34 |
| • ความหนาแน่น | 82.97 คน/ตร.กม. (214.9 คน/ตร.ไมล์) |
| • อันดับความหนาแน่น | อันดับที่ 54 |
| รหัส ISO 3166 | TH-62 |
| ชื่อไทยอื่น ๆ | ชากังราว, นครชุม |
| สัญลักษณ์ประจำจังหวัด | |
| • ต้นไม้ | สีเสียดแก่น |
| • ดอกไม้ | พิกุล |
| • สัตว์น้ำ | ปลาตะพากเหลือง |
| ศาลากลางจังหวัด | |
| • ที่ตั้ง | ภายในศูนย์ราชการจังหวัดกำแพงเพชร หมู่ที่ 6 ถนนกำแพงเพชร-สุโขทัย ตำบลหนองปลิง อำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร 62000 |
| • โทรศัพท์ | 0 5570 5004 |
| • โทรสาร | 0 5570 5099 |
| เว็บไซต์ | www |
  | |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
ประวัติ
จังหวัดกำแพงเพชรเป็นเมืองเก่าที่นับว่ามีความสำคัญทางประวัติศาสตร์และเจริญรุ่งเรืองมาตั้งแต่สมัยทวารวดี เป็นที่ตั้งของเมืองโบราณหลายเมือง เช่น เมืองชากังราว นครชุม ไตรตรึงษ์ เทพนคร และเมืองคณฑี นอกจากนี้เมืองกำแพงเพชรยังเป็นเมืองที่สองที่สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชได้ครองเมือง มีบรรดาศักดิ์เป็น "พระยาวชิรปราการ" ต่อมาในปี พ.ศ. 2459 ได้เปลี่ยนเมืองกำแพงเพชรเป็นจังหวัดกำแพงเพชร...
ตามประวัติศาสตร์ กล่าวว่า กำแพงเพชรเป็นเมืองหน้าด่านของสุโขทัยมีฐานะเป็นเมืองลูกหลวง และมีเมืองบริวารรายล้อมอยู่เป็นจำนวนมาก เช่น ไตรตรึงษ์ เทพนคร ฯลฯ การที่กำแพงเพชรเป็นเมืองหน้าด่านรับศึกสงครามในอดีตอยู่เสมอ จึงเป็นเมืองยุทธศาสตร์มีหลักฐานที่แสดงให้เห็น ว่าเป็นเมืองที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์มากมาย เช่น กำแพงเมือง คูเมือง ป้อมปราการ วัดโบราณ มีหลักฐาน ให้สันนิษฐานว่าเดิมเคยเป็นที่ตั้งของเมือง 2 เมือง คือ เมืองชากังราว และเมืองนครชุม โดยเมืองนครชุมสร้างขึ้นก่อน ตั้งอยู่ทางฝั่งตะวันตกของแม่น้ำปิง พระเจ้าเลอไท กษัตริย์องค์ที่ 4 แห่งราชวงศ์สุโขทัย เป็นผู้สร้างขึ้นเมื่อประมาณ พ.ศ. 1800 ต่อมาสมัยพระเจ้าลิไท กษัตริย์องค์ที่ 5 แห่งราชวงศ์สุโขทัยได้สร้างเมืองใหม่ขึ้นทางฝั่งตะวันออกของลำน้ำปิง
สมเด็จกรมพระยาดำรงราชานุภาพได้ทรงบันทึกเรื่อง กำแพงเมืองไว้ว่า เป็นกำแพงเมืองที่เก่าแก่ มั่นคง ยังมีความสมบูรณ์มาก และเชื่อว่าสวยงามที่สุดในประเทศไทย นอกจากนี้ ยังทรงวินิจฉัยว่า กำแพงเพชรเป็นเมืองเดียวกับเมืองชากังราว แต่ปัจจุบันมีแนวคิดที่แตกต่างออกไป
ปัจจุบันจังหวัดกำแพงเพชรเป็นเมืองศูนย์กลางการท่องเที่ยวทางประวัติศาสตร์แห่งหนึ่ง เพราะมีโบราณสถานเก่าแก่ซึ่งก่อสร้างด้วยศิลาแลงหลายแห่งรวมอยู่ในอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร ที่ได้รับการพิจารณาคัดเลือกจากองค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) ให้ขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลก เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2534
การเมืองการปกครอง
หน่วยการปกครอง
การปกครองส่วนภูมิภาค
จังหวัดกำแพงเพชรแบ่งเขตการปกครองส่วนภูมิภาคแบ่งออกเป็น 11 อำเภอ 78 ตำบล 823 หมู่บ้าน ซึ่งอำเภอทั้ง 11 อำเภอมีดังนี้
การปกครองส่วนท้องถิ่น
จังหวัดกำแพงเพชรมีองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นรวม 90 แห่ง ประกอบด้วย องค์การบริหารส่วนจังหวัด 1 แห่ง คือ องค์การบริหารส่วนจังหวัดกำแพงเพชร, เทศบาลเมือง 3 แห่ง คือ เทศบาลเมืองกำแพงเพชร เทศบาลเมืองหนองปลิง และเทศบาลเมืองปางมะค่า, เทศบาลตำบล 22 แห่ง และองค์การบริหารส่วนตำบล 64 แห่ง[3] โดยรายชื่อเทศบาลทั้งหมดแบ่งตามอำเภอต่าง ๆ ในจังหวัดกำแพงเพชรมีดังนี้
|
อำเภอเมืองกำแพงเพชร
อำเภอไทรงาม
|
อำเภอขาณุวรลักษบุรี
อำเภอพรานกระต่าย
|
อำเภอคลองขลุง
อำเภอคลองลาน
อำเภอลานกระบือ
|
อำเภอทรายทองวัฒนา
อำเภอปางศิลาทอง
อำเภอบึงสามัคคี
อำเภอโกสัมพีนคร
|
รายชื่อเจ้าเมืองและผู้ว่าราชการจังหวัด
|
|
โครงสร้างพื้นฐาน
การศึกษา
- โรงเรียน
- อาชีวศึกษา
- วิทยาลัยเทคนิคกำแพงเพชร
- วิทยาลัยสารพัดช่างกำแพงเพชร
- วิทยาลัยอาชีวศึกษาเทศบาลเมืองกำแพงเพชร
- วิทยาลัยอาชีวศึกษาภักดีพณิชยการและเทคโนโลยี กำแพงเพชร
- วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีกำแพงเพชร
- วิทยาลัยการอาชีพขาณุวรลักษบุรี
- อุดมศึกษา
- มหาวิทยาลัยราชภัฏกำแพงเพชร
- มหาวิทยาลัยนเรศวร ศูนย์วิทยบริการกำแพงเพชร (โรงเรียนวัชรวิทยา)
- มหาวิทยาลัยทักษิณ วิทยาลัยการจัดการเพื่อการพัฒนา ศูนย์การศึกษากำแพงเพชร (โรงเรียนองค์การบริหารส่วนจังหวัดกำแพงเพชร กีฬา)
- มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย ศูนย์การศึกษากำแพงเพชร (วัดนาควัชรโสภณ (วัดช้าง))
- มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย (วิทยบริการ วัดบรมธาตุนครชุม จังหวัดกำแพงเพชร)
- วิทยาลัยสงฆ์กำแพงเพชร (กำลังดำเนินการ พื้นที่ก่อสร้างบริเวณตลาดคลองแม่ลาย)
การขนส่ง
ทางหลวงที่สำคัญในจังหวัดกำแพงเพชร ได้แก่ ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 1 (ถนนพหลโยธิน) เชื่อมต่อไปยังจังหวัดนครสวรรค์และจังหวัดตาก, ทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 115 เชื่อมต่อไปยังจังหวัดพิจิตร, และทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 101 เชื่อมต่อไปยังจังหวัดสุโขทัย
ระยะทางจากตัวเมืองไปยังอำเภอต่างๆ
- อำเภอพรานกระต่าย 26 กิโลเมตร
- อำเภอโกสัมพีนคร 34 กิโลเมตร
- อำเภอไทรงาม 43 กิโลเมตร
- อำเภอลานกระบือ 45 กิโลเมตร
- อำเภอคลองขลุง 46 กิโลเมตร
- อำเภอคลองลาน 52 กิโลเมตร
- อำเภอทรายทองวัฒนา 60 กิโลเมตร
- อำเภอปางศิลาทอง 63 กิโลเมตร
- อำเภอบึงสามัคคี 80 กิโลเมตร
- อำเภอขาณุวรลักษบุรี 83 กิโลเมตร
งานประเพณี
- ประเพณีนบพระ-เล่นเพลง
- ประเพณีงานสารทไทย กล้วยไข่เมืองกำแพงเพชร
- งานเทศกาลกินก๋วยเตี๋ยว เที่ยวเมืองกำแพงเพชร
- งานแข่งขันเรือยาวประเพณีลำน้ำปิง จังหวัดกำแพงเพชร ชิงถ้วยพระราชทาน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
- งานเทศกาลกินกุ้งก้ามกราม
สถานที่สำคัญ
|
|
บุคคลที่มีชื่อเสียง
|
|
อ้างอิง
- ↑ ศูนย์สารสนเทศเพื่อการบริหารและงานปกครอง. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ข้อมูลการปกครอง." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.dopa.go.th/padmic/jungwad76/jungwad76.htm [ม.ป.ป.]. สืบค้น 18 เมษายน 2553.
- ↑ กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2563." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.bora.dopa.go.th/stat/pk/pk_57.pdf 2564. สืบค้น 7 เมษายน 2564.
- ↑ ข้อมูลจำนวน อปท. แยกรายจังหวัด กรมส่งเสริมการปกครองท้องถิ่น
ดูเพิ่ม
แหล่งข้อมูลอื่น
พิกัดภูมิศาสตร์: 16°28′N 99°31′E / 16.47°N 99.52°E
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ จังหวัดกำแพงเพชร
- แผนที่ จาก มัลติแมป โกลบอลไกด์ หรือ กูเกิลแผนที่
- ภาพถ่ายทางอากาศ จาก เทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
- ภาพถ่ายดาวเทียม จาก วิกิแมเปีย