อำเภอคลองขลุง
คลองขลุง เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดกำแพงเพชร อดีตเป็นอำเภอที่เคยมีอาณาเขตพื้นที่ขนาดใหญ่มาก ซึ่งพื้นที่อำเภอคลองขลุงเดิมครอบคลุมพื้นที่อำเภอขาณุวรลักษบุรี[1][2] อำเภอทรายทองวัฒนา[3][4] อำเภอบึงสามัคคี และอำเภอปางศิลาทอง[5][4] ทั้งหมด ซึ่งแยกการปกครองออกเรื่อยมา เดิมชื่อ "อำเภอขาณุ" ต่อมาในปี พ.ศ. 2482 ก็ได้เปลี่ยนชื่อเป็น "อำเภอคลองขลุง"
อำเภอคลองขลุง | |
---|---|
การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
• อักษรโรมัน | Amphoe Khlong Khlung |
ตลาดเก่าคลองขลุง | |
คำขวัญ: ดินแดนหลวงพ่อปลอดภัย ผลไม้รสดี มีชื่อไม้ดอกไม้ประดับ | |
แผนที่จังหวัดกำแพงเพชร เน้นอำเภอคลองขลุง | |
พิกัด: 16°13′0″N 99°43′12″E / 16.21667°N 99.72000°E | |
ประเทศ | ไทย |
จังหวัด | กำแพงเพชร |
พื้นที่ | |
• ทั้งหมด | 783.332 ตร.กม. (302.446 ตร.ไมล์) |
ประชากร (2566) | |
• ทั้งหมด | 67,553 คน |
• ความหนาแน่น | 86.24 คน/ตร.กม. (223.4 คน/ตร.ไมล์) |
รหัสไปรษณีย์ | 62120 |
รหัสภูมิศาสตร์ | 6205 |
ที่ตั้งที่ว่าการ | ที่ว่าการอำเภอคลองขลุง ถนนสุขาภิบาล 1 ตำบลคลองขลุง อำเภอคลองขลุง จังหวัดกำแพงเพชร 62120 |
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย |
ที่ตั้งและอาณาเขต
แก้อำเภอคลองขลุง มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียง ดังนี้
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอเมืองกำแพงเพชร
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอทรายทองวัฒนาและอำเภอบึงสามัคคี
- ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอขาณุวรลักษบุรีและอำเภอปางศิลาทอง
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอเมืองกำแพงเพชร
ประวัติ
แก้อำเภอคลองขลุง เป็นอำเภอหนึ่งใน 7 อำเภอ ของจังหวัดกำแพงเพชร แต่เดิมเรียกชื่ออำเภอนี้ว่า "อำเภอขาณุ" ตามประกาศของกระทรวงศึกษาธิการซึ่ง "ขาณุ" มีความหมายว่า "ตอ" ครั้นต่อมา ได้มีพระราชกฤษฏีกาเปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอนี้ใหม่ให้เหมาะสมกับสภาพท้องที่ คือ "อำเภอคลองขลุง" เนื่องจากบริเวณที่ตั้งของที่ว่าการอำเภอมีลำคลองขลุงไหลผ่าน
สาเหตุที่เรียกว่า “คลองขลุง” สืบเนื่องมาจาก 3 สาเหตุ คือ สาเหตุแรก ในสมัยก่อนน้ำจากคลองวังไทรไหลมาบรรจบกับแม่น้ำปิง จึงเรียกตรงจุดที่น้ำมาบรรจบกันว่า “คลองคลุ้ง” ชาวบ้านเรียกว่า “บ้านคลองคลุ้ง” สาเหตุที่สองของชื่อ “คลองขลุง” สืบเนื่องมาจากบริเวณที่ตั้งหมู่บ้านคลองขลุงสมัยก่อนจะมีกรเลี้ยงช้างไว้เป็นจำนวนมาก เพื่อชักลากซุง ชาวบ้านจึงเรียกชื่อหมู่บ้านว่า “บ้านคลองโขลง” และอีกสาเหตุหนึ่งที่เป็นที่มาของชื่อ “คลองขลุง” คือ บริเวณที่น้ำคลองวังไทรไหลมาบรรจบกับแม่น้ำปิงสมัยก่อนจะมีจระเข้ และตะโขงเป็นจำนวนมาก ชาวบ้านจึงเรียกหมู่บ้านว่า “บ้านคลองโขง” จากชื่อเรียกตามแหล่งกำเนิดต่างๆ ว่า คลองคลุ้ง, คลองโขลง, คลองโขง ต่อมาจึงเรียกเป็น “คลองขลุง” จนถึงปัจจุบันนี้
- วันที่ 1 มกราคม 2450 แยกพื้นที่ตำบลแสนตอ ตำบลสลกบาตร ตำบลบ่อถ้ำ และตำบลยางสูง จากอำเภอขาณุ ไปตั้งเป็น กิ่งอำเภอขาณุ[1][2] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอขาณุ
- วันที่ 29 เมษายน 2460 เปลี่ยนแปลงชื่อกิ่งอำเภอขาณุ อำเภอขาณุ (อำเภอคลองขลุง) จังหวัดกำแพงเพชร เป็น กิ่งอำเภอแสนตอ[6]
- วันที่ 17 เมษายน 2482 เปลี่ยนแปลงชื่อกิ่งอำเภอแสนตอ อำเภอขาณุ เป็น กิ่งอำเภอขาณุวรลักษบุรี และเปลี่ยนแปลงชื่ออำเภอขาณุ จังหวัดกำแพงเพชร เป็น อำเภอคลองขลุง[7]
- วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลวังยาง แยกออกจากตำบลคลองขลุง[8]
- วันที่ 16 พฤศจิกายน 2491 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอขาณุวรลักษบุรี อำเภอคลองขลุง เป็น อำเภอขาณุวรลักษบุรี[9]
- วันที่ 30 พฤษภาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลคลองขลุง ในท้องที่บางส่วนของตำบลคลองขลุง[10]
- วันที่ 16 เมษายน 2506 จัดตั้งสุขาภิบาลท่าพุทรา ในท้องที่บางส่วนของตำบลท่าพุทรา[11]
- วันที่ 31 มกราคม 2510 ตั้งตำบลท่ามะเขือ แยกออกจากตำบลคลองขลุง[12]
- วันที่ 28 กรกฎาคม 2513 จัดตั้งสุขาภิบาลท่ามะเขือ ในท้องที่บางส่วนของตำบลท่ามะเขือ[13]
- วันที่ 19 กันยายน 2515 ตั้งตำบลทุ่งทราย แยกออกจากตำบลวังยาง[14]
- วันที่ 2 ตุลาคม 2522 ตั้งตำบลโพธิ์ทอง แยกออกจากตำบลวังไทร[15]
- วันที่ 21 กรกฎาคม 2524 ตั้งตำบลปางตาไว แยกออกจากตำบลโพธิ์ทอง[16]
- วันที่ 25 กันยายน 2527 ตั้งตำบลวังบัว แยกออกจากตำบลท่าพุทรา ตั้งตำบลถาวรวัฒนา แยกออกจากตำบลวังแขม และตั้งตำบลทุ่งทอง แยกออกจากตำบลทุ่งทราย[17]
- วันที่ 21 ตุลาคม 2528 ตั้งตำบลหินดาต แยกออกจากตำบลโพธิ์ทอง[18]
- วันที่ 12 ธันวาคม 2529 ตั้งตำบลคลองสมบูรณ์ แยกออกจากตำบลหัวถนน[19]
- วันที่ 22 เมษายน 2535 แยกพื้นที่ตำบลทุ่งทราย ตำบลทุ่งทอง และตำบลถาวรวัฒนา อำเภอคลองขลุง มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอทุ่งทราย[3] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอคลองขลุง
- วันที่ 8 มิถุนายน 2536 แยกพื้นที่ตำบลโพธิ์ทอง ตำบลหินดาต และตำบลปางตาไว อำเภอคลองขลุง มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอปางศิลาทอง[5] และให้ขึ้นการปกครองกับอำเภอคลองขลุง
- วันที่ 5 มีนาคม 2539 เปลี่ยนแปลงชื่อกิ่งอำเภอทุ่งทราย อำเภอคลองขลุง เป็น กิ่งอำเภอทรายทองวัฒนา[20]
- วันที่ 26 กันยายน 2540 ยกฐานะกิ่งอำเภอทรายทองวัฒนา และกิ่งอำเภอปางศิลาทอง อำเภอคลองขลุง เป็น อำเภอทรายทองวัฒนา และ อำเภอปางศิลาทอง[4]
- วันที่ 25 พฤษภาคม 2542 ยกฐานะจากสุขาภิบาลคลองขลุง สุขาภิบาลท่าพุทรา และสุขาภิบาลท่ามะเขือ เป็นเทศบาลตำบลคลองขลุง เทศบาลตำบลท่าพุทรา และเทศบาลตำบลท่ามะเขือ ตามลำดับ[21] ด้วยผลของกฎหมาย
การแบ่งเขตการปกครอง
แก้การปกครองส่วนภูมิภาค
แก้อำเภอคลองขลุงแบ่งเขตการปกครองย่อยออกเป็น 10 ตำบล 101 หมู่บ้าน ได้แก่
1. | คลองขลุง | (Khlong Khlung) | 13 หมู่บ้าน | 6. | วังแขม | (Wang Khaem) | 16 หมู่บ้าน | ||||||||||||||
2. | ท่ามะเขือ | (Tha Makhuea) | 9 หมู่บ้าน | 7. | หัวถนน | (Hua Thanon) | 9 หมู่บ้าน | ||||||||||||||
3. | ท่าพุทรา | (Tha Phutsa) | 7 หมู่บ้าน | 8. | วังไทร | (Wang Sai) | 15 หมู่บ้าน | ||||||||||||||
4. | แม่ลาด | (Mae Lat) | 6 หมู่บ้าน | 9. | วังบัว | (Wang Bua) | 10 หมู่บ้าน | ||||||||||||||
5. | วังยาง | (Wang Yang) | 9 หมู่บ้าน | 10. | คลองสมบูรณ์ | (Khlong Sombun) | 9 หมู่บ้าน |
การปกครองส่วนท้องถิ่น
แก้ท้องที่อำเภอคลองขลุงประกอบด้วยองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น 13 แห่ง ได้แก่
- เทศบาลตำบลคลองขลุง ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลคลองขลุง
- เทศบาลตำบลท่าพุทรา ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลท่าพุทรา
- เทศบาลตำบลท่ามะเขือ ครอบคลุมพื้นที่บางส่วนของตำบลท่ามะเขือ
- เทศบาลตำบลวังยาง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังยางทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลคลองขลุง ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองขลุง (นอกเขตเทศบาลตำบลคลองขลุง)
- องค์การบริหารส่วนตำบลท่ามะเขือ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่ามะเขือ (นอกเขตเทศบาลตำบลท่ามะเขือ)
- องค์การบริหารส่วนตำบลท่าพุทรา ครอบคลุมพื้นที่ตำบลท่าพุทรา (นอกเขตเทศบาลตำบลท่าพุทรา)
- องค์การบริหารส่วนตำบลแม่ลาด ครอบคลุมพื้นที่ตำบลแม่ลาดทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังแขม ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังแขมทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลหัวถนน ครอบคลุมพื้นที่ตำบลหัวถนนทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังไทร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังไทรทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลวังบัว ครอบคลุมพื้นที่ตำบลวังบัวทั้งตำบล
- องค์การบริหารส่วนตำบลคลองสมบูรณ์ ครอบคลุมพื้นที่ตำบลคลองสมบูรณ์ทั้งตำบล
อ้างอิง
แก้- ↑ 1.0 1.1 "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง ใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พ.ศ. ๒๔๖๔ ในท้องที่มณฑลนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 38 (0 ก): 576–583. February 26, 1921.
- ↑ 2.0 2.1 "ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การใช้พระราชบัญญัติประถมศึกษา พุทธศักราช ๒๔๖๔ ในท้องที่มณฑลนครสวรรค์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 39 (0 ก): 294–297. November 12, 1922.
- ↑ 3.0 3.1 "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งเขตท้องที่อำเภอคลองขลุง จังหวัดกำแพงเพชร ตั้งเป็นกิ่งอำเภอทุ่งทราย" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 109 (53 ง): (ฉบับพิเศษ) 3. April 22, 1992. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-03-09. สืบค้นเมื่อ 2019-12-18.
- ↑ 4.0 4.1 4.2 "พระราชกฤษฎีกาตั้งอำเภอหนองปรือ อำเภอห้วยกระเจา อำเภอทรายทองวัฒนา อำเภอปางศิลาทอง อำเภอเนินสง่า อำเภอนาทม อำเภอพระพรหม อำเภอแม่วงก์ อำเภอสองแคว อำเภอบ้านใหม่ไชยพจน์ อำเภอไทยเจริญ อำเภอกาบัง อำเภอพยุห์ อำเภอเมืองจันทร์ อำเภอภูพาน อำเภอคลองหอยโข่ง อำเภอเขาฉกรรจ์ อำเภอนาวัง อำเภอพิบูลย์รักษ์ และอำเภอทุ่งศรีอุดม พ.ศ. ๒๕๔๐" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 114 (50 ก): 24–27. September 26, 1997. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-01-27. สืบค้นเมื่อ 2019-12-18.
- ↑ 5.0 5.1 "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง แบ่งเขตท้องที่อำเภอคลองขลุง จังหวัดกำแพงเพชร ตั้งเป็นกิ่งอำเภอปางศิลาทอง" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 110 (74 ง): 14. June 8, 1993. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-03-09. สืบค้นเมื่อ 2019-12-18.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนชื่ออำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 34 (0 ก): 40–68. April 29, 1917. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-07. สืบค้นเมื่อ 2019-12-18.
- ↑ "พระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนนามอำเภอ กิ่งอำเภอ และตำบลบางแห่ง พุทธศักราช ๒๔๘๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 56 (0 ก): 354–363. April 17, 1939. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-02-19. สืบค้นเมื่อ 2019-12-18.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งตำบลในจังหวัดต่าง ๆ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 64 (26 ง): 1114–1433. June 10, 1947. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2011-11-09. สืบค้นเมื่อ 2019-12-18.
- ↑ "ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ยกฐานะกิ่งอำเภอขาณุวรลักษณบุรี อำเภอคลองขลุงจังหวัดกำแพงเพชร ขึ้นเป็นอำเภอ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 65 (66 ง): 3649. November 16, 1948. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2015-09-24. สืบค้นเมื่อ 2019-12-18.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลคลองขลุง อำเภอคลองขลุง จังหวัดกำแพงเพชร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 73 (45 ง): (ฉบับพิเศษ) 61-62. May 30, 1956.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลท่าพุทรา อำเภอคลองขลุง จังหวัดกำแพงเพชร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 80 (37 ง): 1136–1137. April 16, 1963.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอคลองขลุง จังหวัดกำแพงเพชร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 84 (10 ง): 307–309. January 31, 1967.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง จัดตั้งสุขาภิบาลท่ามะเขือ อำเภอคลองขลุง จังหวัดกำแพงเพชร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 87 (69 ง): 2232–2233. July 28, 1970.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบล ในท้องที่อำเภอคลองขลุง จังหวัดกำแพงเพชร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 89 (139 ง): 2363–2370. September 19, 1972.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองกำแพงเพชร อำเภอคลองขลุง อำเภอขาณุวรลักษบุรี อำเภอไทรงาม และกิ่งอำเภอคลองลาน อำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 96 (171 ง): 3372–3387. October 2, 1979.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่กิ่งอำเภอลานกระบือ อำเภอพรานกระต่าย อำเภอไทรงาม อำเภอขาณุวรลักษบุรี อำเภอคลองขลุง จังหวัดกำแพงเพชร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 98 (120 ง): 2394–2406. July 21, 1981.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอคลองขลุง จังหวัดกำแพงเพชร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 101 (130 ง): 3351–3356. September 25, 1984.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอเมืองกำแพงเพชร อำเภอคลองขลุง อำเภอขาณุวรลักษบุรี จังหวัดกำแพงเพชร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 102 (152 ง): (ฉบับพิเศษ) 20-28. October 21, 1985.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง ตั้งและเปลี่ยนแปลงเขตตำบลในท้องที่อำเภอคลองขลุง จังหวัดกำแพงเพชร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 103 (219 ง): (ฉบับพิเศษ) 46-48. December 12, 1986.
- ↑ "ประกาศกระทรวงมหาดไทย เรื่อง เปลี่ยนแปลงชื่อกิ่งอำเภอทุ่งทราย อำเภอคลองขลุง จังหวัดกำแพงเพชร" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 113 (19 ง): 4. March 5, 1996. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2012-05-10. สืบค้นเมื่อ 2019-12-18.
- ↑ "พระราชบัญญัติเปลี่ยนแปลงฐานะของสุขาภิบาลเป็นเทศบาล พ.ศ. ๒๕๔๒" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 116 (9 ก): 1–4. February 24, 1999. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2008-04-09. สืบค้นเมื่อ 2021-07-25.