วิกิพีเดีย

ประเทศเซอร์เบีย

ประเทศในยุโรปตะวันออกเฉียงใต้
(เปลี่ยนทางจาก เซอร์เบีย)
"เซอร์เบีย" เปลี่ยนทางมาที่นี่ สำหรับความหมายอื่น ดูที่ เซอร์เบีย (แก้ความกำกวม)

44°N 21°E / 44°N 21°E / 44; 21

สาธารณรัฐเซอร์เบีย

Република Србија (เซอร์เบีย)
ที่ตั้งของประเทศเซอร์เบีย (เขียว) และดินแดนพิพาทคอซอวอ[a] (เขียวอ่อน) ในทวีปยุโรป (เทาเข้ม)
เมืองหลวง
และเมืองใหญ่สุด
เบลเกรด
44°48′N 20°28′E / 44.800°N 20.467°E / 44.800; 20.467
ภาษาราชการเซอร์เบีย[b]
กลุ่มชาติพันธุ์
(2011)
ศาสนา
(2011)
การปกครองรัฐเดี่ยว ระบบรัฐสภา
สาธารณรัฐรัฐธรรมนูญ
อาเล็กซานดาร์ วูชิช
Đuro Macut
อานา เบอร์นาบิช
สภานิติบัญญัติรัฐสภา
ประวัติก่อตั้ง
780
1217
1346
1459–1556
1804
1878
1882
1918
1992
• ฟื้นฟูเอกราช
2006
พื้นที่
• รวมคอซอวอ[a]
88,361 ตารางกิโลเมตร (34,116 ตารางไมล์) (อันดับที่ 111)
• ไม่รวมคอซอวอ[a]
77,474 ตารางกิโลเมตร (29,913 ตารางไมล์)[1]
ประชากร
• 2021 ประมาณ
ลดลงเป็นกลาง 6,871,547 (ไม่รวมคอซอวอ)[2] (อันดับที่ 106)
89 ต่อตารางกิโลเมตร (230.5 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 95)
จีดีพี (อำนาจซื้อ) 2020 (ประมาณ)
• รวม
ลดลง 130.6 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (ไม่รวมคอซอวอ)[a][3] (อันดับที่ 78)
เพิ่มขึ้น 18,840 ดอลลาร์สหรัฐ (ไม่รวมคอซอวอ)[a][3] (อันดับที่ 66)
จีดีพี (ราคาตลาด) 2020 (ประมาณ)
• รวม
เพิ่มขึ้น 52 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (ไม่รวมคอซอวอ)[a][3] (อันดับที่ 84)
เพิ่มขึ้น 7,497 ดอลลาร์สหรัฐ (ไม่รวมคอซอวอ)[a][3] (อันดับที่ 75)
จีนี (2019)positive decrease 33.3[4]
ปานกลาง
เอชดีไอ (2019)เพิ่มขึ้น 0.806[5]
สูงมาก · อันดับที่ 64
สกุลเงินดีนาร์เซอร์เบีย (RSD)
เขตเวลาUTC+1 (เวลายุโรปกลาง)
• ฤดูร้อน (เวลาออมแสง)
UTC+2 (เวลาออมแสงยุโรปกลาง)
ขับรถด้านขวา
รหัสโทรศัพท์+381
โดเมนบนสุด
  1. คอซอวอเป็นเรื่องข้อพิพาทดินแดนระหว่างคอซอวอและเซอร์เบีย คอซอวอประกาศเอกราชเพียงฝ่ายเดียวในปี 2008 ในขณะที่เซอร์เบียยังคงอ้างว่าเป็นส่วนหนึ่งของดินแดนอธิปไตยของตนเอง ปัจจุบันคอซอวอได้รับการยอมรับว่าเป็นเอกราชโดย 98 จาก 193 ประเทศสมาชิกสหประชาชาติ

เซอร์เบีย,[c] หรือมีชื่ออย่างเป็นทางการคือ สาธารณรัฐเซอร์เบีย,[d] เป็นประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเลที่ตั้งอยู่บริเวณระหว่างยุโรปตะวันออกเฉียงใต้และยุโรปกลาง,[6][7]ตั้งอยู่ในคาบสมุทรบอลข่านและที่ราบพันโนเนีย มีพรมแดนติดกับฮังการีทางตอนเหนือ โรมาเนียทางตะวันออกเฉียงเหนือ บัลแกเรียทางตะวันออกเฉียงใต้ มาซิโดเนียเหนือทางทิศใต้ โครเอเชียและบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาทางทิศตะวันตก และมอนเตเนโกรทางตะวันตกเฉียงใต้ เซอร์เบียได้อ้างสิทธิ์เหนือพรมแดนกับแอลเบเนียผ่านดินแดนพิพาทคอซอวอ เซอร์เบียมีประชากรประมาณ 6.6 ล้านคน (ไม่รวมคอซอวอ) โดยมีเมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุดคือเบลเกรด

ดินแดนของเซอร์เบียในปัจจุบันมีผู้อาศัยอยู่อย่างต่อเนื่องนับตั้งแต่ยุคหินเก่าและต้องเผชิญกับการอพยพของชาวสลาฟในศตวรรษที่ 6 โดยสถาปนารัฐในภูมิภาคหลายแห่งในยุคกลางตอนต้น ในบางครั้งได้รับการยอมรับว่าเป็นเมืองขึ้นของจักรวรรดิไบแซนไทน์ ราชอาณาจักรแฟรงก์ และฮังการี โดยราชอาณาจักรเซอร์เบียได้รับการยอมรับจากสันตะสำนักและคอนสแตนติโนเปิลในปี ค.ศ. 1217 และขึ้นสู่จุดสูงสุดของดินแดนในปี ค.ศ. 1346 ในฐานะจักรวรรดิเซอร์เบีย ในช่วงกลางศตวรรษที่ 16 จักรวรรดิออตโตมันได้ผนวกเซอร์เบียสมัยใหม่ทั้งหมด และต่อมาได้ถูกราชวงศ์ฮาพส์บวร์คยีดครองโดยการขยายดินแดนไปยังเซอร์เบียตอนกลางตั้งแต่ปลายศตวรรษที่ 17 ในขณะที่ยังคงตั้งหลักอยู่ในวอยวอดีนา ในช่วงต้นศตวรรษที่ 19 ได้เกิดการปฏิวัติเซอร์เบียและได้มีการสถาปนารัฐชาติใหม่ซึ่งปกครองโดยสถาบันพระมหากษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญแห่งแรกของภูมิภาค ซึ่งต่อมาได้ขยายอาณาเขตของตน[8] ในปี ค.ศ. 1918 หลังสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ราชอาณาจักรเซอร์เบียได้รวมประเทศกับวอยวอดีนา ต่อมาในปีเดียวกันนั้นก็ได้เข้าร่วมกับชาติสลาฟใต้อื่นๆ ในการสถาปนายูโกสลาเวีย ซึ่งมีอยู่ในรูปแบบทางการเมืองต่างๆ จนกระทั่งได้เกิดการล่มสลายของยูโกสลาเวียและสงครามยูโกสลาเวียในคริสต์ทศวรรษ 1990 เซอร์เบียได้รวมประเทศกับมอนเตเนโกร[9] ซึ่งได้ล่มสลายในปี ค.ศ. 2006 ซี่งฟื้นฟูเอกราชของเซอร์เบียในฐานะรัฐอธิปไตยเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่ ค.ศ. 1918[10] ในปี 2008 สมัชชาคอซอวอได้ประกาศเอกราชโดยมีการยอมรับเอกราชจากหลายประเทศในประชาคมระหว่างประเทศ ในขณะที่เซอร์เบียยังคงอ้างว่าเป็นส่วนหนึ่งของตนเอง

เซอร์เบียเป็นประเทศที่มีรายได้ปานกลางถึงสูง ซึ่งอยู่ในอันดับที่ "สูงมาก" ในโดเมนดัชนีการพัฒนามนุษย์ เซอร์เบียเป็นสาธารณรัฐระบบรัฐสภาที่มีรัฐธรรมนูญ และเป็นสมาชิกของ UN, CoE, OSCE, PfP, BSEC, CEFTA และเป็นภาคยานุวัติของ WTO ตั้งแต่ปี 2014 เซอร์เบียได้เจรจาเข้าเป็นสมาชิกสหภาพยุโรป โดยมีความเป็นไปได้ที่จะเข้าร่วมสหภาพยุโรปภายในปี 2030[11]

นิรุกติศาสตร์

แก้
ดูเพิ่ม: ชื่อของชาวเซิร์บและเซอร์เบีย

ที่มาของชื่อเซอร์เบียนั้นไม่ชัดเจน ในอดีต ผู้เขียนได้กล่าวถึงชาวเซิร์บ (เซอร์เบีย: Srbi / Срби) และชาวซอร์บในทางตะวันออกเยอรมนี โดยมีชื่อรูปแบบต่างๆ: Cervetiis (Servetiis), gentis (S)urbiorum, Suurbi, Sorabi, Soraborum, Sorabos, Surpe, Sorabici, Sorabiet, Sarbin, Swrbjn, Servians, Sorbi, Sirbia, Sribia, Zirbia, Zribia, Suurbelant, Surbia, Serbulia / Sorbulia และอื่นๆ[12][13][14] ผู้เขียนเหล่านี้ใช้ชื่อเหล่านี้เพื่ออ้างถึงชาวเซิร์บและชาวซอร์บในพื้นที่ที่ไม่อาจโต้แย้งได้ว่ามีอยู่ในอดีตและปัจจุบัน (โดยเฉพาะในคาบสมุทรบอลข่านและลูซาเทีย) อย่างไรก็ตาม ยังมีแหล่งข้อมูลที่กล่าวถึงชื่อเดียวกันหรือคล้ายกันในส่วนอื่นๆ ของโลก (โดยเฉพาะอย่างยิ่งใน Asiatic Sarmatia ในเทือกเขาคอเคซัส)

มีสองทฤษฎีที่แพร่หลายเกี่ยวกับที่มาของชื่อชาติพันธุ์ ภาษาหนึ่งมาจากภาษาโปรโต-สลาวิกที่มีความหมายเชิงอุทธรณ์ว่า "เครือญาติทางครอบครัว" และ "พันธมิตร" ในขณะที่อีกภาษาหนึ่งมาจากภาษาอิหร่าน-ซาร์มาเชียนที่มีความหมายหลากหลาย[13][15]

ตั้งแต่ปี 1815 ถึง 1882 ชื่ออย่างเป็นทางการของเซอร์เบียคือราชรัฐเซอร์เบีย ตั้งแต่ปี 1882 ถึง 1918 ได้เปลี่ยนชื่อเป็น ราชอาณาจักรเซอร์เบีย ต่อมาเป็นราชอาณาจักรยูโกสลาเวีย และถูกฝ่ายอักษะยึดครองจนถึงปี 1945 ถึง 1963 ชื่ออย่างเป็นทางการของเซอร์เบีย คือ สาธารณรัฐประชาชนเซอร์เบีย เปลี่ยนชื่อเป็นสาธารณรัฐสังคมนิยมเซอร์เบียอีกครั้งตั้งแต่ปี 1963 ถึง 1990 ตั้งแต่ปี 1990 เป็นต้นมา ชื่ออย่างเป็นทางการของประเทศคือสาธารณรัฐเซอร์เบีย

ประวัติศาสตร์

แก้
บทความหลัก: ประวัติศาสตร์เซอร์เบีย

ยุคก่อนประวัติศาสตร์

แก้
บทความหลัก: ยุคก่อนประวัติศาสตร์ในเซอร์เบีย และ อารยธรรมโรมันในเซอร์เบีย

หลักฐานทางโบราณคดีของการตั้งถิ่นฐานยุคหินเก่าในดินแดนเซอร์เบียในปัจจุบันนั้นหายาก ชิ้นส่วนของกรามมนุษย์ถูกพบในซิเชโว (Mala Balanica) และเชื่อว่ามีอายุมากถึง 525,000–397,000 ปี

ประมาณ 6,500 ปีก่อนคริสต์ศักราช ระหว่างยุคหินใหม่ วัฒนธรรมสตาร์เชโวและวินชามีอยู่ในภูมิภาคเบลเกรดยุคใหม่ พวกเขาครอบครองส่วนใหญ่ของยุโรปตะวันออกเฉียงใต้ (เช่นเดียวกับบางส่วนของยุโรปกลางและเอเชียไมเนอร์) แหล่งโบราณคดีที่สำคัญหลายแห่งในยุคนี้ รวมถึง เลเปนสกี้ เวียร์ และ Vinča-Belo Brdo ยังคงมีอยู่ใกล้ฝั่งแม่น้ำดานูบ.[16][17]

ในช่วงยุคเหล็ก ชนเผ่าท้องถิ่นของ ทริบัลลี, ดาร์ดานี และ ออทาเรียแท ถูกพบโดยชาวกรีกโบราณในระหว่างการขยายตัวทางวัฒนธรรมและการเมืองสู่ภูมิภาคตั้งแต่ศตวรรษที่ 5 จนถึงศตวรรษที่ 2 ก่อนคริสต์ศักราชสครอดิชี เผ่าเซลติกตั้งรกรากอยู่ทั่วพื้นที่ในศตวรรษที่ 3 ก่อนคริสต์ศักราช มันกลายเป็นรัฐของชนเผ่าและสร้างป้อมปราการหลายแห่งรวมถึงเมืองหลวงของพวกเขาที่ซิงกิดูนัม (ปัจจุบันคือเบลเกรด) และ ไนซอส (ปัจจุบันคือนีช)

 
 
เซอร์เรียม, หนึ่งใน 4 เมืองหลวงของ จักรวรรดิโรมัน ในช่วงจตุราธิปไตย

ยุคกลาง

แก้
บทความหลัก: ประวัติศาสตร์ยุคกลางในเซอร์เบีย
 
พิธีบรมราชาภิเษกของจักรพรรดิ สเตฟาน ดูซาน

ไวท์เซิร์บ ชนเผ่าสลาฟยุคแรกจากไวท์เซอร์เบีย ในที่สุดก็ตั้งถิ่นฐานในพื้นที่ระหว่างแม่น้ำซาวาและเทือกเขาไดนาริกแอลป์[18][19][20] ในตอนต้นของศตวรรษที่ 9 เซอร์เบียบรรลุระดับความเป็นรัฐ[21] คริสต์ศาสนิกชนแห่งเซอร์เบียเป็นกระบวนการที่ค่อยเป็นค่อยไป สิ้นสุดกลางศตวรรษที่ 9[22] ในช่วงกลางศตวรรษที่ 10 รัฐเซอร์เบียทอดยาวระหว่างทะเลเอเดรียติก เนเรตวา ซาวา โมราวา และสกาดาร์ ในช่วงศตวรรษที่ 11 และ 12 รัฐเซอร์เบียต่อสู้กับจักรวรรดิไบแซนไทน์ที่อยู่ใกล้เคียงบ่อยครั้ง[23] ระหว่างปี ค.ศ. 1166 ถึงปี ค.ศ. 1371 เซอร์เบียถูกปกครองโดยราชวงศ์เนมันจิช (ซึ่งมรดกตกทอดเป็นพิเศษ) ซึ่งรัฐได้รับการยกฐานะเป็นอาณาจักรในปี ค.ศ. 1217[24] และจักรวรรดิในปี 1346[25]ภายใต้การปกครองของสเตฟาน ดูซาน คริสตจักรออร์ทอดอกซ์เซอร์เบียได้รับการจัดให้เป็นออโต้เซฟาลัส ในปี 1219,[26] ด้วยความพยายามของชาวลุ่มน้ำซาวา นักบุญผู้อุปถัมภ์ของประเทศ และในปี ค.ศ. 1346 ได้รับการยกขึ้นเป็นสังฆราช อนุสาวรีย์แห่งยุคเนมานจิชยังคงอยู่ในอารามหลายแห่ง (หลายแห่งเป็นมรดกโลก) และป้อมปราการ

ในช่วงหลายศตวรรษที่ผ่านมา รัฐเซอร์เบีย (และอิทธิพล) ได้ขยายตัวอย่างมาก ทางตอนเหนือ (ปัจจุบันคือวอยวอดีนา) ถูกปกครองโดยราชอาณาจักรฮังการี ช่วงเวลาหลังปี ค.ศ. 1371 หรือที่เรียกว่าปีหลังการล่มสลายของจักรวรรดิเซอร์เบีย รัฐที่เคยมีอำนาจแตกแยกออกเป็นหลายอาณาเขต ถึงจุดสูงสุดในยุทธการที่คอซอวอ (ค.ศ. 1389) เพื่อต่อต้านจักรวรรดิออตโตมันที่ขยายอิทธิพลขึ้น.[27] ในที่สุดออตโตมันก็พิชิตเซอร์เบียในปี 1459 การรุกรานของออตโตมันและการพิชิตในที่สุดทำให้ชาวเซิร์บอพยพไปทางตะวันตกและทางเหนือจำนวนมาก.[28]

การปกครองของออตโตมัน และ ราชวงศ์ฮับส์บูร์ก

แก้
บทความหลัก: ประวัติศาสตร์ออตโตมันในเซอร์เบีย และ การอพยพของชาวเซิร์บครั้งใหญ่
 
การสู้รบในสมรภูมิคอซอวอในปี 1389[29]

ในดินแดนเซอร์เบียทั้งหมดที่ถูกยึดครองโดยจักรวรรดิออตโตมัน ขุนนางพื้นเมืองถูกกำจัดและชาวนาถูกปกครองโดยผู้ปกครองชาวเติร์ก ขณะที่นักบวชส่วนใหญ่หลบหนีหรือถูกจำกัดให้อยู่แต่ในอารามที่โดดเดี่ยวภายใต้ระบบออตโตมัน ชาวเซิร์บและชาวคริสต์ถือเป็นชนชั้นล่างและต้องเสียภาษีจำนวนมาก และประชากรเซอร์เบียส่วนหนึ่งมีประสบการณ์ในการนับถือศาสนาอิสลาม ชาวเซอร์เบียจำนวนมากถูกเกณฑ์มาระหว่างระบบเดฟเชียร์เม ซึ่งเป็นรูปแบบหนึ่งของการเป็นทาสในจักรวรรดิออตโตมัน ซึ่งเด็กผู้ชายจากครอบครัวคริสเตียนบอลข่านถูกบังคับให้เปลี่ยนมานับถือศาสนาอิสลามและได้รับการฝึกฝนสำหรับหน่วยทหารราบของกองทัพออตโตมันที่รู้จักกันในชื่อ เจนิสซารี่[30][31][32][33] ระบอบสังฆราชเซอร์เบียแห่งเปชสิ้นสุดลงในปี 1463[34] แต่ได้รับการสถาปนาขึ้นใหม่ในปี ค.ศ. 1557[35][36][37] จัดให้มีการจำกัดความต่อเนื่องของประเพณีวัฒนธรรมเซอร์เบียภายในจักรวรรดิออตโตมัน [38][39]

ในปี ค.ศ. 1718–39 ราชวงศ์ฮาพส์บวร์คได้ยึดครองพื้นที่ส่วนใหญ่ของเซอร์เบียตอนกลางและสถาปนาราชอาณาจักรเซอร์เบียขึ้นเป็นดินแดนมกุฏราชกุมาร[40] ผลประโยชน์เหล่านั้นสูญหายไปโดยสนธิสัญญาเบลเกรดในปี 1739 เมื่อออตโตมันยึดพื้นที่คืนได้[41] นอกเหนือจากอาณาเขตของวอยวอดีนาสมัยใหม่ซึ่งยังคงอยู่ภายใต้จักรวรรดิฮาพส์บวร์คแล้ว พื้นที่ตอนกลางของเซอร์เบียก็ถูกราชวงศ์ฮาพส์บวร์คยึดครองอีกครั้งในปี 1788-1792

ศตวรรษที่ 19

แก้
บทความหลัก: การลุกขึ้นสู้ของชาวเซิร์บ, ราชรัฐเซอร์เบีย, และ ราชอาณาจักรเซอร์เบีย

การปฏิวัติเซอร์เบียเพื่อเอกราชจากจักรวรรดิออตโตมันกินเวลาสิบเอ็ดปี ตั้งแต่ปี 1804 ถึง 1815[42][43][44][45] การปฏิวัติประกอบด้วยการลุกฮือ 2 ครั้งต่อมาซึ่งได้รับเอกราชจากจักรวรรดิออตโตมันในปี 1830 และในที่สุดก็พัฒนาไปสู่ความเป็นอิสระอย่างสมบูรณ์ในปี 1878 ระหว่างการจลาจลในเซอร์เบียครั้งแรก (1804-1813) นำโดย คาราจอร์เจ ปีตอร์วิช เซอร์เบียเป็นอิสระเป็นเวลาเกือบหนึ่งทศวรรษก่อนที่กองทัพออตโตมันสามารถยึดครองประเทศได้อีกครั้ง[46] หลังจากนั้นไม่นาน การจลาจลในเซอร์เบียครั้งที่สองเริ่มขึ้นในปี 1815 นำโดยมิลอช โอเบรโนวิช และจบลงด้วยการประนีประนอมระหว่างนักปฏิวัติชาวเซอร์เบียกับเจ้าหน้าที่ออตโตมัน[47] ในทำนองเดียวกัน เซอร์เบียเป็นหนึ่งในชาติแรกๆ ในคาบสมุทรบอลข่านที่ยกเลิกระบบศักดินา อนุสัญญาอัคเคอร์มาน ในปี 1826 สนธิสัญญาเอเดรียโนเปิลในปี 1829 และในที่สุด ฮัตอี ชารีฟ ยอมรับอำนาจการปกครองของเซอร์เบีย รัฐธรรมนูญเซอร์เบียฉบับแรกได้รับการรับรองเมื่อวันที่ 15 กุมภาพันธ์ 1835 (วันครบรอบการจลาจลเซอร์เบียครั้งแรก) ทำให้ประเทศนี้เป็นหนึ่งในประเทศแรก ๆ ที่นำรัฐธรรมนูญประชาธิปไตยมาใช้ในยุโรป.[48][49] ปัจจุบันวันที่ 15 กุมภาพันธ์เป็นวันเอกราชซึ่งเป็นวันหยุดราชการ[50]

 
 
คาราจอร์เจ ปีตอร์วิช และ มีโลส โอเบรโนวิก, ผู้นำการปฏิวัติ

หลังจากการปะทะกันระหว่างกองทัพออตโตมันและชาวเซิร์บในกรุงเบลเกรดในปี 1862[51] และภายใต้แรงกดดันจากมหาอำนาจ ในปี 1867 ทหารตุรกีคนสุดท้ายได้ออกจากอาณาเขต ทำให้ประเทศเป็นอิสระโดยพฤตินัย[52]โดยการตรารัฐธรรมนูญขึ้นใหม่ในปี 1869[53] นักการทูตเซอร์เบียยืนยันความเป็นอิสระของประเทศโดยพฤตินัยโดยไม่ปรึกษาปอร์เต ในปี 1876 เซอร์เบียได้ประกาศสงครามกับจักรวรรดิออตโตมัน โดยเข้าข้างการลุกฮือของชาวคริสต์อย่างต่อเนื่องในบอสเนีย-เฮอร์เซโกวีนาและบัลแกเรีย[54][55]

ศตวรรษที่ 20

แก้
บทความหลัก: สงครามบอลข่าน, การทัพเซอร์เบีย (สงครามโลกครั้งที่หนึ่ง), และ ราชอาณาจักรยูโกสลาเวีย

ในช่วงสงครามบอลข่านครั้งที่หนึ่งในปี 1912 สันนิบาตบอลข่านเอาชนะจักรวรรดิออตโตมันและยึดดินแดนยุโรปได้ ซึ่งทำให้สามารถขยายอาณาเขตของอาณาจักรเซอร์เบียไปยังภูมิภาคราสกา คอซอวอ เมทอฮียา และวาร์ดาเรียนมาซิโดเนีย ในไม่ช้าสงครามบอลข่านครั้งที่สองก็เกิดขึ้นเมื่อบัลแกเรียหันหลังให้กับอดีตพันธมิตร แต่พ่ายแพ้ ส่งผลให้เกิดสนธิสัญญาบูคาเรสต์ในสองปี เซอร์เบียขยายอาณาเขตของตน 80% และประชากรเพิ่มขึ้น 50%[56] นอกจากนี้ยังได้รับบาดเจ็บจำนวนมากในช่วงก่อนสงครามโลกครั้งที่หนึ่งโดยมีผู้เสียชีวิตมากกว่า 36,000 คน[57] ออสเตรีย-ฮังการีเริ่มระแวดระวังอำนาจในภูมิภาคที่เพิ่มขึ้นบริเวณพรมแดน และศักยภาพในการรวมชาติของชาวเซิร์บและชาวสลาฟใต้อื่นๆ เข้าด้วยกัน และความสัมพันธ์ระหว่างทั้งสองประเทศก็ตึงเครียดขึ้น

 
Great Serbian Retreat ในปี 1915 นำโดยปีเตอร์ที่ 1แห่งเซอร์เบีย ในฐานะส่วนหนึ่งของ Entente Powers ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 เซอร์เบียสูญเสียผู้คนไปประมาณ 850,000 คน ซึ่งเป็นหนึ่งในสี่ของประชากรก่อนสงคราม[58]

การลอบสังหารอาร์ชดยุคฟรานซ์ เฟอร์ดินานด์แห่งออสเตรียเมื่อวันที่ 28 มิถุนายน 1914 ในซาราเยโวโดยกัฟรีโล ปรินซีป ซึ่งเป็นสมาชิกขององค์กรเยาวชนทำให้ออสเตรีย-ฮังการีประกาศสงครามกับเซอร์เบียเมื่อวันที่ 28 กรกฎาคม [59] สงครามท้องถิ่นทวีความรุนแรงขึ้นเมื่อเยอรมนีประกาศสงครามกับรัสเซียและรุกรานฝรั่งเศสและเบลเยียม ด้วยเหตุนี้จึงดึงบริเตนใหญ่เข้าสู่ความขัดแย้งที่กลายเป็นสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง เซอร์เบียชนะการรบครั้งใหญ่ครั้งแรกของสงครามโลกครั้งที่ 1 รวมทั้งการรบแห่งเซอร์[60] และยุทธการโคลูบารา นับเป็นชัยชนะครั้งแรกของฝ่ายสัมพันธมิตรต่อฝ่ายมหาอำนาจกลางในสงครามโลกครั้งที่ 1

ราชอาณาจักรยูโกสลาเวีย

แก้
บทความหลัก: ราชอาณาจักรยูโกสลาเวีย และ การสถาปนายูโกสลาเวีย

จุดเริ่มต้นของแนวคิดของรัฐสลาฟใต้ร่วมกันครั้งแรกคือการลงนามในคำประกาศคอร์ฟูในปี 1917[61] คำปฏิญญาคอร์ฟูเป็นข้อตกลงอย่างเป็นทางการระหว่างรัฐบาลพลัดถิ่นของราชอาณาจักรเซอร์เบียและคณะกรรมการยูโกสลาเวีย (กลุ่มต่อต้านชาวสลาฟใต้แห่งราชวงศ์ฮาพส์บวร์ค) ซึ่งให้คำมั่นว่าจะรวมราชอาณาจักรเซอร์เบียและราชอาณาจักรมอนเตเนโกรเข้ากับดินแดนปกครองตนเองของชาวสลาฟใต้ของออสเตรีย-ฮังการี ได้แก่ ราชอาณาจักรโครเอเชีย-สลาโวเนีย ราชอาณาจักรแดลเมเชีย สโลวีเนีย วอยวอดีนา (ขณะนั้นเป็นส่วนหนึ่งของราชอาณาจักรฮังการี) และบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาในรัฐยูโกสลาเวียหลังสงคราม มีการลงนามเมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม 1917 ที่คอร์ฟู

 
สมัชชาประชาชนชาวเซิร์บ บุนเยฟซี และชาวสลาฟอื่นๆ ในบานัต บาชกา และบารันยา

เมื่อจักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการีล่มสลาย ดินแดนของซีร์มีอารวมเป็นหนึ่งเดียวกับเซอร์เบียในวันที่ 24 พฤศจิกายน 1918 เพียงหนึ่งวันต่อมาในวันที่ 25 พฤศจิกายน 1918 สมัชชาประชาชนชาวเซิร์บ บุนเยฟซี และชาวสลาฟอื่นๆ ในบานัต บาชกา และบารันยาได้ประกาศการรวมภูมิภาคเหล่านี้ (บานัต บาชกา และบารันยา) กับราชอาณาจักรเซอร์เบีย[62]

เมื่อวันที่ 26 พฤศจิกายน 1918 สภาพอดกอรีตซา ได้ปลดสภาเปตอรวิช-นีเยกอชและรวมมอนเตเนโกรเข้ากับเซอร์เบีย[63] เมื่อวันที่ 1 ธันวาคม 1918 ในกรุงเบลเกรด เจ้าชายผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์อเล็กซานเดอร์แห่งเซอร์เบียได้ประกาศสถาปนาราชอาณาจักรแห่งชาวเซิร์บ โครแอต และสโลวีน ภายใต้กษัตริย์ปีเตอร์ที่ 1 แห่งเซอร์เบีย[64][65]

กษัตริย์อเล็กซานเดอร์ ขึ้นครองราชย์ต่อจากกษัตริย์ปีเตอร์ ในเดือนสิงหาคม 1921 พวกรวมศูนย์ชาวเซอร์เบียและพวกปกครองตนเองชาวโครแอตปะทะกันในรัฐสภา และรัฐบาลส่วนใหญ่เปราะบางและมีอายุสั้น นิโคลา ปาซิช นายกรัฐมนตรีหัวอนุรักษ์นิยมเป็นผู้นำและครอบงำรัฐบาลส่วนใหญ่จนกระทั่งเสียชีวิต กษัตริย์อเล็กซานเดอร์สถาปนาการปกครองแบบเผด็จการในปี 1929 โดยมีจุดมุ่งหมายเพื่อสร้างอุดมการณ์ยูโกสลาเวียและรวมยูโกสลาเวียให้เป็นหนึ่งเดียวและเปลี่ยนชื่อประเทศเป็นยูโกสลาเวีย และเปลี่ยนการแบ่งแยกภายในจาก 33 แคว้นเป็นบาโนวีนาใหม่ 9 แห่ง ผลของการปกครองแบบเผด็จการของกษัตริย์อเล็กซานเดอร์คือการทำให้คนที่ไม่ใช่ชาวเซิร์บที่อาศัยอยู่ในยูโกสลาเวียแปลกแยกจากแนวคิดเรื่องเอกภาพ[66]

กษัตริย์อเล็กซานเดอร์ถูกลอบปลงพระชนม์ในมาร์กเซย์ ระหว่างการเยือนอย่างเป็นทางการในปี 1934 โดยวลาโด เชอร์โนเซ็มสกี สมาชิกของ IMRO และเจ้าปีเตอร์ที่ 2 พระราชโอรสพระชนมายุ 11 พรรษาของพระองค์ ได้สืบราชสมบัติต่อจากพระราชบิดาขึ้นเป็นกษัตริย์ และผู้สำเร็จราชการนำโดยเจ้าชายพอล ในเดือนสิงหาคม 1939 ความตกลง Cvetković–Maček ได้จัดตั้งบานัต ปกครองตนเองของโครเอเชียขึ้นเพื่อเป็นทางออกสำหรับข้อกังวลของชาวโครเอเชีย

สงครามโลกครั้งที่ 2

แก้
บทความหลัก: วิกฤติการณ์ยูโกสลาเวีย, แนวรบยูโกสลาเวีย, และ สงครามโลกครั้งที่สองในยูโกสลาเวีย

ในปี 1941 แม้ว่ายูโกสลาเวียจะพยายามวางตัวเป็นกลางในสงคราม แต่ฝ่ายอักษะก็รุกรานยูโกสลาเวีย ดินแดนของเซอร์เบียสมัยใหม่ถูกแบ่งระหว่างฮังการี บัลแกเรีย รัฐเอกราชโครเอเชีย เกรตเตอร์แอลเบเนีย และมอนเตเนโกร ในขณะที่ส่วนที่เหลือของเซอร์เบียที่ถูกยึดครองอยู่ภายใต้การปกครองของกองทัพนาซีเยอรมนี โดยมีรัฐบาลหุ่นเชิดของเซอร์เบียที่นำโดย มีลัน อาชีมอวิช และมีลัน เนดิช โดยได้รับความช่วยเหลือจากดิมิทริเย โยติช จากองค์กรฟาสซิสต์ Yugoslav National Movement (Zbor)

 
แม่และเด็กที่ค่ายกักกัน Ustaše Stara Gradiška ของโครเอเชีย ซึ่งเป็นค่ายของชาวเซิร์บและชาวยิวในรัฐเอกราชโครเอเชียในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง ภาพระหว่างปี 1942 ถึง 1945

ดินแดนยูโกสลาเวียเป็นฉากของสงครามกลางเมืองระหว่างเชทนิกส์ผู้นิยมกษัตริย์ซึ่งได้รับคำสั่งจาก Draža Mihailović และพรรคคอมมิวนิสต์ที่ ยอซีฟ บรอซ ตีโต บัญชาการ หน่วยสนับสนุนฝ่ายอักษะของกองอาสาสมัครเซอร์เบียและหน่วยพิทักษ์รัฐเซอร์เบียต่อสู้กับกองกำลังทั้งสองนี้ การปิดล้อมของ คราลเยโว เป็นการต่อสู้ครั้งใหญ่ของการจลาจลในเซอร์เบีย นำโดยกองกำลัง เชทนิกส์เพื่อต่อต้านพวกนาซี หลายวันหลังจากการสู้รบเริ่มขึ้น กองกำลังเยอรมันได้สังหารหมู่พลเรือนประมาณ 2,000 คนในเหตุการณ์ที่เรียกว่าการสังหารหมู่คราลเยโว เพื่อเป็นการตอบโต้การโจมตี

การสังหารหมู่ดราจิแนกและลอชนิกาโดยมีชาวบ้าน 2,950 คนในเซอร์เบียตะวันตกในปี 2484 ถือเป็นการประหารชีวิตพลเรือนครั้งใหญ่ครั้งแรกในเซอร์เบียที่ถูกยึดครองโดยชาวเยอรมัน โดยการสังหารหมู่กรากูเยวัตส์และนอวีซาดของชาวยิวและเซอร์เบียโดยพวกฟาสซิสต์ฮังการีนั้นโด่งดังที่สุด โดยมีเหยื่อมากกว่า 3,000 รายในแต่ละกรณี[67][68] หลังจากยึดครองได้หนึ่งปี ชาวยิวเซอร์เบียราว 16,000 คนถูกสังหารในพื้นที่ หรือราว 90% ของประชากรยิวก่อนสงครามระหว่างการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ในเซอร์เบีย ค่ายกักกันหลายแห่งถูกสร้างขึ้นทั่วพื้นที่ ค่ายกักกันบันยีกาเป็นค่ายกักกันที่ใหญ่ที่สุดและดำเนินการร่วมกันโดยกองทัพเยอรมันและรัฐบาลของเนดิช[69] โดยมีเหยื่อหลักคือชาวยิวเซอร์เบีย โรมา และนักโทษการเมืองชาวเซิร์บ[70]

ในช่วงเวลานี้ ชาวเซิร์บหลายแสนคนได้หลบหนีจากรัฐหุ่นเชิดของฝ่ายอักษะที่รู้จักกันในชื่อรัฐเอกราชโครเอเชีย และแสวงหาที่ลี้ภัยในเซอร์เบียที่ถูกยึดครองโดยเยอรมัน โดยพยายามหลบหนีการประหัตประหารขนานใหญ่และการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ชาวเซอร์เบีย ชาวยิว และชาวโรมา ซึ่งกระทำโดยระบอบการปกครองของอูสตาเช[71] จำนวนเหยื่อชาวเซิร์บมีประมาณ 300,000 ถึง 350,000 คน[72][73][74]

ตามคำกล่าวของตีโต ชาวเซิร์บประกอบด้วยนักสู้ต่อต้านฟาสซิสต์และพลพรรคยูโกสลาเวียส่วนใหญ่ตลอดช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง[75]สาธารณรัฐอูฌิตเซเป็นดินแดนที่ได้รับการปลดปล่อยในช่วงสั้นๆ ก่อตั้งโดยพรรคพวก และเป็นดินแดนที่ได้รับการปลดปล่อยครั้งแรกในยุโรปในสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยได้รับการจัดระเบียบเป็นรัฐย่อยทางการทหารที่มีขึ้นในฤดูใบไม้ร่วงปี 1941 ทางตะวันตกของเซอร์เบียที่ถูกยึดครอง ช่วงปลายปี 1944 ฝ่ายรุกเบลเกรดเข้าข้างพรรคพวกในสงครามกลางเมือง ต่อมาพรรคพวกได้ควบคุมยูโกสลาเวีย[76] หลังจากการรุกเบลเกรด แนวรบซีเรียเป็นปฏิบัติการทางทหารครั้งใหญ่ครั้งสุดท้ายของสงครามโลกครั้งที่สองในเซอร์เบีย การศึกษาโดย วลาดิมีร์ เซียร์ยาวิช ประมาณการผู้เสียชีวิตที่เกี่ยวข้องกับสงครามทั้งหมดในยูโกสลาเวียที่ 1,027,000 คน รวมถึง 273,000 คนในเซอร์เบีย[77]

ยุคคอมมิวนิสต์

แก้
บทความหลัก: สหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมยูโกสลาเวีย

ยูโกสลาเวียได้รับชัยชนะโดยพรรคคอมมิวนิสต์ส่งผลให้มีการยกเลิกระบอบกษัตริย์และมีการลงประชามติร่างรัฐธรรมนูญตามมา รัฐพรรคเดียวก่อตั้งขึ้นในยูโกสลาเวียในไม่ช้าโดยพรรคคอมมิวนิสต์แห่งยูโกสลาเวีย มีการอ้างว่ามีผู้เสียชีวิตระหว่าง 60,000 ถึง 70,000 คนในเซอร์เบียระหว่างการปฏิวัติและกวาดล้างในปี 1944–45[78] ฝ่ายค้านทั้งหมดถูกปราบปรามและผู้คนที่คิดว่าส่งเสริมการต่อต้านสังคมนิยมหรือส่งเสริมการแบ่งแยกดินแดนถูกจำคุกหรือประหารชีวิตในข้อหายุยงปลุกปั่น เซอร์เบียกลายเป็นสาธารณรัฐที่มีส่วนประกอบภายในสหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมยูโกสลาเวีย (SFRY) หรือที่เรียกว่าสาธารณรัฐสังคมนิยมแห่งเซอร์เบีย และมีสาขาสาธารณรัฐของพรรคคอมมิวนิสต์แห่งสหพันธรัฐ สันนิบาตคอมมิวนิสต์แห่งเซอร์เบีย

 
หลักการของการไม่ลงรอยกันเป็นแกนหลักของยูโกสลาเวียและการทูตของเซอร์เบียในเวลาต่อมา การประชุมสุดยอดขบวนการไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใดครั้งแรกจัดขึ้นที่เบลเกรดในเดือนกันยายน 1961

นักการเมืองที่มีอำนาจและทรงอิทธิพลที่สุดของเซอร์เบียในยูโกสลาเวียยุคตีโตคือ อเล็กซานดาร์ รันโควิช ซึ่งเป็นหนึ่งในผู้นำยูโกสลาเวีย "บิ๊กโฟร์" ร่วมกับตีโต เอ็ดวาร์ด คาร์เดลจ์ และมิโลวาน ดิลาส ต่อมารันโควิชถูกถอดจากตำแหน่งเนื่องจากความขัดแย้งเกี่ยวกับการตั้งชื่อของคอซอวอและเอกภาพของเซอร์เบีย การปลดตำแหน่งรันโควิชไม่เป็นที่นิยมอย่างมากในหมู่ชาวเซิร์บ นักปฏิรูปที่สนับสนุนการกระจายอำนาจในยูโกสลาเวียประสบความสำเร็จในช่วงปลายทศวรรษ 1960 ในการกระจายอำนาจอย่างเป็นรูปธรรม สร้างความเป็นอิสระในคอซอวอและวอยวอดีนา และยอมรับสัญชาติ "มุสลิม" ที่โดดเด่น อันเป็นผลมาจากการปฏิรูปเหล่านี้ มีการยกเครื่องครั้งใหญ่ของระบบการตั้งชื่อและตำรวจของคอซอวอ ซึ่งเปลี่ยนจากการถูกครอบงำโดยชาวเซิร์บไปสู่การครอบงำโดยกลุ่มชาติพันธุ์แอลเบเนียผ่านการยิงชาวเซอร์เบียในวงกว้าง มีการปะทะกับชาวแอลเบเนียในคอซอวอเพื่อตอบสนองต่อความไม่สงบ รวมถึงการสร้างมหาวิทยาลัยพริสตีนา ให้เป็นสถาบันภาษาแอลเบเนีย การเปลี่ยนแปลงเหล่านี้สร้างความหวาดกลัวอย่างกว้างขวางในหมู่ชาวเซอร์เบียว่าจะถูกปฏิบัติเหมือนเป็นพลเมืองชั้นสอง[79]

เบลเกรด เมืองหลวงของยูโกสลาเวียและเซอร์เบีย เป็นเมืองเจ้าภาพจัดการประชุมสุดยอดขบวนการไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใดครั้งแรกในเดือนกันยายน 1961 ตลอดจนการประชุมใหญ่ครั้งแรกขององค์การว่าด้วยความมั่นคงและความร่วมมือในยุโรป (OSCE) โดยมีจุดประสงค์เพื่อดำเนินการตามข้อตกลงเฮลซิงกิตั้งแต่เดือนตุลาคม 1977 ถึงมีนาคม 1978[80][81] การระบาดของโรคไข้ทรพิษในปี 1972 ในคอซอวอและส่วนอื่นๆของเซอร์เบีย เป็นการระบาดครั้งใหญ่ครั้งสุดท้ายของไข้ทรพิษในยุโรปนับตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่สอง[82]

การล่มสลาย และ วิกฤติทางการเมือง

แก้
 
สลอบอดัน มีลอเชวิช เป็นบุคคลสำคัญทางการเมืองในอดีตยูโกสลาเวีย ความเป็นผู้นำของเขาเป็นที่ถกเถียงกัน โดยนักวิจารณ์ระบุว่ารัฐบาลของเขายังคงเป็นเผด็จการแม้จะมีการเปลี่ยนแปลงรัฐธรรมนูญ
บทความหลัก: การล่มสลายของยูโกสลาเวีย, สงครามยูโกสลาเวีย, สงครามคอซอวอ, และ สหพันธ์สาธารณรัฐยูโกสลาเวีย

ในปี 1989 สลอบอดัน มีลอเชวิช ขึ้นสู่อำนาจในเซอร์เบีย มีลอเชวิชสัญญาว่าจะลดอำนาจสำหรับจังหวัดปกครองตนเองคอซอวอและวอยวอดีนา ซึ่งพันธมิตรของเขาเข้ามายึดอำนาจในเวลาต่อมา ในระหว่างการปฏิวัติต่อต้านระบบราชการ[83] สิ่งนี้จุดชนวนความตึงเครียดระหว่างผู้นำคอมมิวนิสต์ของสาธารณรัฐอื่น ๆ ของยูโกสลาเวีย และปลุกกระแสชาตินิยมทางชาติพันธุ์ทั่วยูโกสลาเวีย ซึ่งส่งผลให้ประเทศแตกแยกในที่สุด โดยสโลวีเนีย โครเอเชีย บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา และมาซิโดเนียประกาศเอกราชระหว่างปี 1991 และ 1992[84] เซอร์เบียและมอนเตเนโกรยังคงรวมกันเป็นสหพันธ์สาธารณรัฐยูโกสลาเวีย (FRY) อย่างไรก็ตาม จากข้อมูลของ Badinter Commission ประเทศนี้ไม่ได้ถูกพิจารณาว่ามีความต่อเนื่องจากยูโกสลาเวียเดิม แต่เป็นรัฐใหม่

สงครามยูโกสลาเวีย (1991-2001) ปะทุขึ้นด้วยแรงกระตุ้นจากความตึงเครียดทางชาติพันธุ์ โดยความขัดแย้งที่รุนแรงที่สุดเกิดขึ้นในโครเอเชียและบอสเนีย ซึ่งชุมชนชาวเซิร์บกลุ่มใหญ่ต่อต้านการเป็นอิสระจากยูโกสลาเวีย ยูโกสลาเวียยังคงอยู่นอกความขัดแย้ง แต่ให้การสนับสนุนด้านการทหาร และการเงินแก่กองกำลังเซิร์บในสงครามเพื่อเป็นการตอบโต้ สหประชาชาติได้กำหนดมาตรการคว่ำบาตรต่อยูโกสลาเวีย ซึ่งนำไปสู่การโดดเดี่ยวทางการเมืองและการล่มสลายของเศรษฐกิจ (จีดีพีลดลงจาก 24 พันล้านดอลลาร์ในปี 2533 เป็นต่ำกว่า 10 พันล้านดอลลาร์ในปี 2536) เซอร์เบียถูกฟ้องร้องในช่วงทศวรรษ 2000 ในข้อหาฆ่าล้างเผ่าพันธุ์โดยบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนาและโครเอเชียที่อยู่ใกล้เคียง แต่ในทั้งสองกรณี ข้อกล่าวหาหลักต่อเซอร์เบียถูกยกฟ้อง[85]

ประวัติศาสตร์ยุคปัจจุบัน

แก้

เมื่อวันที่ 21 พฤษภาคม 2006 มอนเตเนโกรจัดการลงประชามติเพื่อตัดสินว่าจะยุติการเป็นสหภาพกับเซอร์เบียหรือไม่ ผลปรากฏว่า 55.4% ของผู้ลงคะแนนสนับสนุนเอกราช ซึ่งสูงกว่า 55% ที่ผู้ลงประชามติกำหนด ตามมาด้วยการประกาศเอกราชของเซอร์เบียในวันที่ 5 มิถุนายน 2006 นับเป็นการล่มสลายของสหภาพแห่งรัฐเซอร์เบียและมอนเตเนโกร และการเกิดขึ้นใหม่ของเซอร์เบียในฐานะรัฐเอกราชเป็นครั้งแรกนับตั้งแต่ 1918 ในโอกาสเดียวกัน สมัชชาแห่งชาติเซอร์เบียได้ประกาศให้เซอร์เบียเป็นผู้สืบทอดทางกฎหมายของสหภาพรัฐเดิม[86]

สมัชชาแห่งคอซอวอประกาศเอกราชจากเซอร์เบียเพียงฝ่ายเดียวเมื่อวันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2008 เซอร์เบียประณามการประกาศดังกล่าวทันทีและยังคงปฏิเสธความเป็นมลรัฐใดๆ ต่อคอซอวอ คำประกาศดังกล่าวได้จุดประกายการตอบสนองที่หลากหลายจากประชาคมระหว่างประเทศ บางชาติยอมรับ ขณะที่ชาติอื่นๆ ประณามการเคลื่อนไหวฝ่ายเดียว[87] การเจรจาสถานะเป็นกลางระหว่างเจ้าหน้าที่เซอร์เบียและคอซอวอ-แอลเบเนียจัดขึ้นที่กรุงบรัสเซลส์ โดยมีสหภาพยุโรปเป็นผู้ไกล่เกลี่ย

เซอร์เบียสมัครเป็นสมาชิกสหภาพยุโรปอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 22 ธันวาคม 2009[88] และได้รับสถานะผู้สมัครในวันที่ 1 มีนาคม 2012 หลังจากล่าช้าในเดือนธันวาคม 2011[89][90] ตามคำแนะนำในเชิงบวกของคณะกรรมาธิการยุโรปและคณะมนตรียุโรปในเดือนมิถุนายน 2013 การเจรจาเพื่อเข้าร่วมสหภาพยุโรปจึงเริ่มขึ้นในเดือนมกราคม 2014[91]

ตั้งแต่ อาเล็กซานดาร์ วูซิช และ พรรคก้าวหน้าเซอร์เบีย เข้ามามีอำนาจในปี 2012[92][93] เซอร์เบียได้รับความเดือดร้อนจากการเสื่อมถอยของระบอบประชาธิปไตยไปสู่อำนาจนิยม[94][95][96] ตามด้วยการลดลงของเสรีภาพสื่อและเสรีภาพของพลเมือง[97][98] หลังจากการระบาดใหญ่ของโควิด-19 แพร่กระจายไปยังเซอร์เบียในเดือนมีนาคม 2020 มีการประกาศภาวะฉุกเฉินและประกาศเคอร์ฟิวเป็นครั้งแรกในเซอร์เบียนับตั้งแต่สงครามโลกครั้งที่ 2 ในเดือนมกราคมและกุมภาพันธ์ 2021 เซอร์เบียเปิดตัววัคซีนได้เร็วที่สุดเป็นอันดับสองในยุโรป[99][100][101] ในเดือนเมษายน 2022 ประธานาธิบดีวูซิช ได้รับการเลือกอีกครั้ง[102]

ภูมิศาสตร์

แก้

แบ่งออกเป็นเขตที่ราบสูง ที่ราบพันโนเนีย แม่น้ำและทะเลสาบ

 
iron gate ที่อุทยานแห่งชาติเดอร์แดป
 
แผนที่ภูมิศาสตร์ของเซอร์เบีย (รวมคอซอวอ)

ประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเลตั้งอยู่ที่ทางแยกระหว่างยุโรปกลางและยุโรปใต้[103] [104]เซอร์เบียตั้งอยู่ในคาบสมุทรบอลข่านและที่ราบพันโนเนีย เซอร์เบียอยู่ระหว่างละติจูด 41° และ 47° เหนือ และลองจิจูด 18° และ 23° ตะวันออก ประเทศนี้ครอบคลุมพื้นที่ทั้งหมด 88,499 ตร.กม. (34,170 ตร.ไมล์) (รวมโคโซโว) ซึ่งอยู่ในอันดับที่ 113 ของโลก หากไม่รวมโคโซโว พื้นที่ทั้งหมดคือ 77,474 ตร.กม. (29,913 ตร.ไมล์) ซึ่งจะอยู่ในลำดับที่ 117 ความยาวชายแดนรวม 2,027 กม. (1,260 ไมล์) : แอลเบเนีย 115 กม. (71 ไมล์) บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา 302 กม. (188 ไมล์) บัลแกเรีย 318 กม. (198 ไมล์) โครเอเชีย 241 กม. (150 ไมล์) ฮังการี 151 กม. (94 ไมล์), มาซิโดเนียเหนือ 221 กม. (137 ไมล์), มอนเตเนโกร 203 กม. (126 ไมล์) และโรมาเนีย 476 กม. (296 ไมล์) พรมแดนทั้งหมดของโคโซโวติดกับแอลเบเนีย (115 กม. (71 ไมล์)) มาซิโดเนียเหนือ (159 กม. (99 ไมล์)) และมอนเตเนโกร (79 กม. (49 ไมล์)) อยู่ภายใต้การควบคุมของตำรวจชายแดนคอซอวอ เซอร์เบียถือว่าพรมแดนยาว 352 กม. (219 ไมล์) ระหว่างคอซอวอและส่วนที่เหลือของเซอร์เบียเป็น "สายการปกครอง" อยู่ภายใต้การควบคุมร่วมกันของตำรวจชายแดนคอซอวอและกองกำลังตำรวจเซอร์เบีย และมีจุดผ่านแดน 11 จุด ที่ราบพันโนเนีย ครอบคลุมทางตอนเหนือที่สามของประเทศ (วอยวอดีนา) ในขณะที่ปลายด้านตะวันออกสุดของเซอร์เบียขยายไปสู่ที่ราบวัลลาเชีย ภูมิประเทศในภาคกลางของประเทศ โดยมีพื้นที่ของ ซูมาดิยา เป็นหัวใจ ประกอบด้วยเนินเขาที่มีแม่น้ำไหลผ่านเป็นส่วนใหญ่ ภูเขาครองที่สามทางตอนใต้ของเซอร์เบีย เทือกเขาไดนาริกแอลป์ ทอดยาวไปทางทิศตะวันตกและทิศตะวันตกเฉียงใต้ ตามการไหลของแม่น้ำดรีนา เทือกเขาคาร์เพเทียนและเทือกเขาบอลข่านทอดยาวในแนวเหนือ-ใต้ในเซอร์เบียตะวันออก[105][106][107]

ภูเขาโบราณในมุมตะวันออกเฉียงใต้ของประเทศอยู่ในระบบภูเขาริโล-โรโดป ความสูงมีตั้งแต่ยอดเขา มิดซอร์ ของเทือกเขาบอลข่านที่ความสูง 2,169 เมตร (7,116 ฟุต) (ยอดเขาที่สูงที่สุดในเซอร์เบีย) ถึงจุดต่ำสุดเพียง 17 เมตร (56 ฟุต) ใกล้แม่น้ำดานูบที่ปราโฮโว ทะเลสาบที่ใหญ่ที่สุดคือทะเลสาบเดอร์แดป (163 ตารางกิโลเมตร (63 ตารางไมล์)) และแม่น้ำที่ยาวที่สุดที่ไหลผ่านเซอร์เบียคือแม่น้ำดานูบ (587.35 กิโลเมตร (364.96 ไมล์))

การเมือง

แก้

เซอร์เบียเป็นสาธารณรัฐที่มีรัฐสภา โดยรัฐบาลแบ่งออกเป็นฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่ายบริหาร และฝ่ายตุลาการ เซอร์เบียมีรัฐธรรมนูญสมัยใหม่ฉบับแรกในยุโรป รัฐธรรมนูญปี ค.ศ. 1835 (รู้จักกันในชื่อรัฐธรรมนูญสเรเตนเย) ซึ่งในเวลานั้นถือว่าเป็นหนึ่งในรัฐธรรมนูญที่มีความก้าวหน้าและเสรีนิยมมากที่สุดในยุโรป ตั้งแต่นั้นเป็นต้นมาก็ได้มีรัฐธรรมนูญถึง 10 ฉบับ รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันได้รับการรับรองในปี 2006 หลังจากการลงประชามติแยกตัวเป็นเอกราชของมอนเตเนโกร ซึ่งผลที่ตามมาคือการต่ออายุความเป็นอิสระของเซอร์เบียเอง ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยเรื่องเกี่ยวกับรัฐธรรมนูญ[108][109]

 
อาคารรัฐสภาแห่งชาติ

ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐ (Predsednik Republike) เป็นประมุขแห่งรัฐ ได้รับการเลือกตั้งโดยการลงคะแนนเสียงของประชาชน มีวาระการดำรงตำแหน่ง 5 ปี และถูกจำกัดโดยรัฐธรรมนูญให้ดำรงตำแหน่งได้ไม่เกิน 2 วาระ นอกจากการเป็นผู้บัญชาการทหารสูงสุดแล้ว ประธานาธิบดียังมีหน้าที่ในกระบวนการแต่งตั้งนายกรัฐมนตรีโดยได้รับความยินยอมจากรัฐสภา และมีอิทธิพลต่อนโยบายต่างประเทศ อาเล็กซานดาร์ วูชิช จากพรรคก้าวหน้าเซอร์เบีย เป็นประธานาธิบดีคนปัจจุบันหลังจากการเลือกตั้งประธานาธิบดีในปี 2017[110] [111]ตำแหน่งประธานาธิบดีคือโนวี ดวอร์

รัฐบาล (Vlada) ประกอบด้วยนายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรี รัฐบาลมีหน้าที่รับผิดชอบในการเสนอกฎหมายและงบประมาณ ดำเนินการตามกฎหมาย และชี้นำนโยบายต่างประเทศและภายใน นายกรัฐมนตรีคนปัจจุบันคือ อนา บรานาบิช ซึ่งได้รับการเสนอชื่อโดยพรรคก้าวหน้าเซอร์เบีย

สภาแห่งชาติ (Narodna skupština) เป็นสภานิติบัญญัติที่มีสภาเดียว สภาแห่งชาติมีอำนาจในการออกกฎหมาย อนุมัติงบประมาณ กำหนดการเลือกตั้งประธานาธิบดี เลือกและถอดถอนนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีคนอื่นๆ ประกาศสงคราม และให้สัตยาบันสนธิสัญญาและข้อตกลงระหว่างประเทศ ประกอบด้วยสมาชิกที่ได้รับการเลือกตั้งตามสัดส่วนจำนวน 250 คน ซึ่งดำรงตำแหน่งวาระละสี่ปี หลังการเลือกตั้งรัฐสภาในปี 2020 พรรคการเมืองที่ใหญ่ที่สุดในสภาแห่งชาติคือพรรคเซอร์เบียโปรเกรสซีฟประชานิยมและพรรคสังคมนิยมแห่งเซอร์เบีย ซึ่งร่วมกับพรรคพวกได้ที่นั่งมากกว่าจำนวนเสียงข้างมาก ในปี 2564 เซอร์เบียเป็นประเทศที่ 5 ในยุโรปเมื่อพิจารณาจากจำนวนสตรีที่ดำรงตำแหน่งสาธารณะระดับสูง

ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ

แก้
บทความหลัก: ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศของเซอร์เบีย
ดูเพิ่ม: การเข้าร่วมของเซอร์เบียกับสหภาพยุโรป และ สถานะทางการเมืองของคอซอวอ
 
  ประเทศที่ถือว่าจังหวัดคอซอวอเป็นส่วนหนึ่งของเซอร์เบีย
  ประเทศที่ยอมรับคอซอวอเป็นประเทศเอกราช
  ประเทศที่ยอมรับคอซอวอและถอนการรับรองนั้นในภายหลัง

เซอร์เบียได้สร้างความสัมพันธ์ทางการทูตกับ 191 ประเทศสมาชิกสหประชาชาติ, สันตะสำนัก, คณะเสนาธิปัตย์แห่งมอลตาและสหภาพยุโรป[112] ความสัมพันธ์ระหว่างประเทศดำเนินการผ่านกระทรวงการต่างประเทศ เซอร์เบียมีเครือข่ายสถานทูต 65 แห่งและสถานกงสุล 23 แห่งในต่างประเทศ[113] มีสถานทูตต่างประเทศ 69 แห่ง สถานกงสุล 5 แห่ง และสำนักงานประสานงาน 4 แห่งในเซอร์เบีย[114][115]

นโยบายต่างประเทศของเซอร์เบียมุ่งเน้นไปที่การบรรลุเป้าหมายเชิงกลยุทธ์ในการเข้าเป็นรัฐสมาชิกของสหภาพยุโรป (EU) เซอร์เบียเริ่มกระบวนการเข้าร่วมสหภาพยุโรปโดยลงนามในข้อตกลงการรักษาเสถียรภาพและสมาคมเมื่อวันที่ 29 เมษายน 2008 และสมัครเป็นสมาชิกสหภาพยุโรปอย่างเป็นทางการเมื่อวันที่ 22 ธันวาคม 2009[116] ได้รับสถานะเป็นผู้สมัครโดยสมบูรณ์ในวันที่ 1 มีนาคม 2012 และเริ่มการเจรจาภาคยานุวัติเมื่อวันที่ 21 มกราคม 2014[117][118] คณะกรรมาธิการยุโรปพิจารณาว่าภาคยานุวัติเป็นไปได้ภายในปี 2568[119]

เมื่อวันที่ 17 กุมภาพันธ์ 2008 คอซอวอได้ประกาศเอกราชจากเซอร์เบียเพียงฝ่ายเดียว ในการประท้วง เซอร์เบียเรียกคืนเอกอัครราชทูตของตนจากประเทศที่ยอมรับเอกราชของคอซอวอ[120] มติของสมัชชาแห่งชาติเมื่อวันที่ 26 ธันวาคม 2007 ระบุว่าทั้งการประกาศเอกราชของคอซอวอและการยอมรับโดยรัฐใดๆ จะเป็นการละเมิดกฎหมายระหว่างประเทศอย่างร้ายแรง[121]

เซอร์เบียเริ่มความร่วมมือและการเจรจากับเนโทในปี 2006 เมื่อประเทศเข้าร่วมแผนความร่วมมือเพื่อสันติภาพและสภาหุ้นส่วนหุ้นส่วนยูโรแอตแลนติก ความเป็นกลางทางทหารของประเทศได้รับการประกาศอย่างเป็นทางการโดยมติที่รับรองโดยรัฐสภาของเซอร์เบียในเดือนธันวาคม 2007 ซึ่งทำให้การเข้าร่วมเป็นพันธมิตรทางทหารขึ้นอยู่กับการลงประชามติที่เป็นที่นิยม[122][123] ในจุดยืนที่เนโทยอมรับ[124][125][126] ในทางกลับกัน ความสัมพันธ์ของเซอร์เบียกับรัสเซียมักได้รับการอธิบายโดยสื่อมวลชนว่าเป็น "พันธมิตรทางศาสนา ชาติพันธุ์ และการเมืองที่มีอายุเก่าแก่หลายศตวรรษ"[127] และรัสเซียได้รับการกล่าวขานว่าพยายามกระชับความสัมพันธ์กับเซอร์เบียนับตั้งแต่มีมาตรการคว่ำบาตรต่อรัสเซียในปี 2014[128] ระหว่างการรุกรานยูเครนของรัสเซียในปี 2565 เซอร์เบียลงมติประณามการรุกรานดังกล่าว โดยสนับสนุนการยอมรับร่างข้อมติสมัชชาใหญ่แห่งองค์การสหประชาชาติที่เรียกร้องให้รัสเซียถอนกำลังทหารออกจากยูเครน[129] อย่างไรก็ตาม เซอร์เบียเป็นหนึ่งในประเทศเดียวในยุโรปที่ไม่คว่ำบาตรรัสเซียหลังการรุกราน[130]

กองทัพ

แก้
บทความหลัก: กองทัพเซอร์เบีย
 
กองกำลังพิเศษที่ 4 แห่งกองทัพเซอร์เบีย

กองทัพเซอร์เบียอยู่ภายใต้กระทรวงกลาโหมและประกอบด้วยกองทัพบกและกองทัพอากาศ แม้ว่าเซอร์เบียจะเป็นประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเล แต่เซอร์เบียก็มีกองเรือในแม่น้ำซึ่งลาดตระเวนในแม่น้ำดานูบ แม่น้ำซาวา และแม่น้ำติซอ หัวหน้าเจ้าหน้าที่ทั่วไปของเซอร์เบียรายงานต่อรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม เสนาธิการได้รับการแต่งตั้งจากประธานาธิบดีซึ่งเป็นผู้บัญชาการทหารสูงสุด ในปี 2019 งบประมาณกลาโหมของเซอร์เบียอยู่ที่ 804 ล้านดอลลาร์[131]

ตามรูปแบบกองทัพเซอร์เบียต้องพึ่งพาทหารเกณฑ์จำนวนมากผ่านช่วงเวลาแห่งการลดขนาด การปรับโครงสร้าง และความเป็นมืออาชีพ การเกณฑ์ทหารถูกยกเลิกในปี 2011 กองทัพเซอร์เบียมีทหารประจำการ 28,000 นาย เสริมด้วย "กำลังสำรองประจำการ" ซึ่งมีสมาชิก 20,000 นาย และ "กำลังสำรองประจำการ" ประมาณ 170,000 นาย[132][133]

เซอร์เบียเข้าร่วมในโครงการแผนปฏิบัติการหุ้นส่วนรายบุคคลของเนโท แต่ไม่มีความตั้งใจที่จะเข้าร่วมเนโท เนื่องจากการปฏิเสธที่ได้รับความนิยมอย่างมาก มรดกส่วนใหญ่มาจากการทิ้งระเบิดของเนโทในยูโกสลาเวีย ในปี 1999 และเป็นสมาชิกผู้สังเกตการณ์ขององค์การสนธิสัญญาความมั่นคงร่วมกัน (CSTO) ณ ปี 2013 ประเทศยังได้ลงนามในสนธิสัญญาเสถียรภาพสำหรับยุโรปตะวันออกเฉียงใต้ กองทัพเซอร์เบียมีส่วนร่วมในภารกิจรักษาสันติภาพข้ามชาติหลายภารกิจ รวมทั้งการประจำการในเลบานอน ไซปรัส ไอวอรีโคสต์ และไลบีเรีย[134][135]

เซอร์เบียเป็นผู้ผลิตและส่งออกยุทโธปกรณ์ทางทหารรายใหญ่ในภูมิภาค การส่งออกกลาโหมมีมูลค่ารวมประมาณ 600 ล้านดอลลาร์ในปี 2561 อุตสาหกรรมการป้องกันมีการเติบโตอย่างมากในช่วงหลายปีที่ผ่านมา และยังคงเติบโตทุกปี[136]

เซอร์เบียเป็นหนึ่งในประเทศที่มีพลเรือนใช้อาวุธปืนเป็นจำนวนมากที่สุดในโลก[137]

กฎหมายและความยุติธรรมทางอาญา

แก้
บทความหลัก: กฎหมายในเซอร์เบีย และ อาชญากรรมในประเทศเซอร์เบีย

เซอร์เบียเป็นประเทศในยุโรปสมัยใหม่ลำดับที่สี่ รองจากฝรั่งเศส ออสเตรีย และเนเธอร์แลนด์ ที่มีระบบกฎหมายที่ประมวลขึ้น

ประเทศนี้มีระบบการพิจารณาคดีสามชั้น ประกอบด้วยศาลฎีกาแห่งแคสเซชั่น เป็นศาลที่พึ่งสุดท้าย ศาลอุทธรณ์และศาลพื้นฐานและศาลสูงเป็นเขตอำนาจศาลทั่วไปในตอนแรก[138]

ศาลที่มีเขตอำนาจพิเศษ ได้แก่ ศาลปกครอง ศาลพาณิชย์ (รวมถึงศาลอุทธรณ์พาณิชย์ในคดีที่สอง) และศาลลหุโทษ (รวมถึงศาลลหุโทษในคดีที่สอง) ฝ่ายตุลาการอยู่ภายใต้การดูแลของกระทรวงยุติธรรม เซอร์เบียมีระบบกฎหมายแพ่งทั่วไป

การบังคับใช้กฎหมายเป็นความรับผิดชอบของตำรวจเซอร์เบีย ซึ่งอยู่ภายใต้สังกัดกระทรวงมหาดไทย ตำรวจเซอร์เบียมีเจ้าหน้าที่ในเครื่องแบบ 27,363 คน ด้านความมั่นคงแห่งชาติและการต่อต้านการข่าวกรองเป็นความรับผิดชอบของหน่วยข่าวกรองความมั่นคง (BIA)[139]

ส่วนการปกครอง

แก้
 
แผนที่เขตย่อยทั้งหมดของเซอร์เบีย
บทความหลัก: เขตการปกครองของประเทศเซอร์เบีย
 
Banovina Palace Complex อาคารรัฐบาลส่วนภูมิภาคและสภาของจังหวัดปกครองตนเองวอยวอดีนาทางตอนเหนือของเซอร์เบีย

เซอร์เบียคือรัฐเดี่ยว[140] ประกอบด้วยเทศบาล/เมือง อำเภอ และสองจังหวัดปกครองตนเอง ในเซอร์เบีย ยกเว้นคอซอวอ มีเทศบาล 145 แห่ง (opštine) และ 29 เมือง (กราโดวี) ซึ่งเป็นหน่วยพื้นฐานของการปกครองตนเองในท้องถิ่น[141] นอกเหนือจากเทศบาล/เมืองแล้ว ยังมี 24 เขต (okruzi, 10 เขตที่มีประชากรมากที่สุดตามรายการด้านล่าง) โดยมีเมืองเบลเกรดประกอบขึ้นเป็นเขตเพิ่มเติม ยกเว้นเมืองเบลเกรด ซึ่งมีรัฐบาลท้องถิ่นที่มาจากการเลือกตั้ง เขตต่างๆ เป็นศูนย์กลางของอำนาจรัฐระดับภูมิภาค แต่ไม่มีอำนาจเป็นของตนเอง พวกเขานำเสนอเขตการปกครองอย่างหมดจด[141]รัฐธรรมนูญของเซอร์เบียรับรองจังหวัดปกครองตนเองสองแห่ง ได้แก่ วอยวอดีนา ทางตอนเหนือ และดินแดนพิพาทของคอซอวอและ เมทอฮียาทางตอนใต้[141] ในขณะที่พื้นที่ที่เหลือของเซอร์เบียกลาง ไม่เคยมีอำนาจในระดับภูมิภาคของตนเอง หลังสงครามคอซอวอ เจ้าหน้าที่รักษาสันติภาพของสหประชาชาติได้เข้าไปในคอซอวอและเมทอฮียา ตามมติ UNSC ที่ 1244 รัฐบาลเซอร์เบียไม่ยอมรับการประกาศเอกราชของคอซอวอเมื่อเดือนกุมภาพันธ์ 2008 โดยถือว่าผิดกฎหมายและไม่ชอบด้วยกฎหมาย[142]

เขตปกครองพิเศษ

แก้
แผนที่ ชื่อเขต ชื่อภาษาเซอร์เบีย เมืองหลัก ประชากรเขต (ค.ศ. 2011)
 
 เขตปกครองพิเศษกรุงเบลเกรด Град Београд / Grad Beograd กรุงเบลเกรด 1,659,440

เขตปกครองในชูมาดียาและเซอร์เบียตะวันตก

แก้
แผนที่ ชื่อเขต ชื่อภาษาเซอร์เบีย เมืองหลัก ประชากรเขต (ค.ศ. 2011)
 
 โกลูบารา Колубарски округ / Kolubarski okrug วัลเยโว 174,513
 
 ชูมาดียา Шумадијски округ / Šumadijski okrug กรากูเยวัตส์ 293,308
 
 ซลาติบอร์ Златиборски округ / Zlatiborski okrug อูฌิตเซ 286,549
 
 โปโมราฟลีเย Поморавски округ / Pomoravski okrug ยาโกดินา 214,536
 
 มาชวา Мачвански округ / Mačvanski okrug ชาบัทส์ 298,931
 
 โมราวิทซา Моравички округ / Moravički okrug ชาชัก 212,603
 
 ราชกา Рашки округ / Raški okrug คราเยโว 309,258
 
 ราซินา Расински округ / Rasinski okrug ครูเชวัทส์ 241,999

เขตปกครองในเซอร์เบียภาคตะวันออกและใต้

แก้
แผนที่ ชื่อเขต ชื่อภาษาเซอร์เบีย เมืองหลัก ประชากรเขต (ค.ศ. 2011)
 
 ซาเยชาร์ Зајечарски округ / Zaječarski okrug ซาเยชาร์ 119,967
 
 โทปลิทซา Топлички округ / Toplički okrug โปรคุปลีเย 91,754
 
 นิชาวา Нишавски округ / Nišavski okrug นีช 372,404
 
 บรานิเชโว Браничевски округ / Braničevski okrug โปซาเรวัทส์ 180,480
 
 บอร์ Борски округ / Borski okrug บอร์ 123,848
 
 ปชินยา Пчињски округ / Pčinjski okrug วรานเย 159,081
 
 ปิรอท Пиротски Oкруг / Pirotski Okrug ปิรอท 92,277
 
 โปดูนาฟลีเย Подунавски округ / Podunavski okrug ซเมเดเรโว 199,395
 
 ยาบลานิทซา Јабланички округ / Jablanički okrug เลสโกวัทส์ 215,463

เขตปกครองในวอยวอดีนา

แก้
แผนที่ ชื่อเขต ชื่อภาษาเซอร์เบีย เมืองหลัก ประชากรเขต (ค.ศ. 2011)
 
 ซเรม Сремски округ / Sremski okrug ซเรมสกา มิตรอวิทซา 311,053
 
 บาชกาใต้ Јужнобачки округ / Južnobački okrug นอวีซาด 615,371
 
 บาชกาตะวันตก Западнобачки округ / Zapadnobački okrug ซอมบอร์ 188,087
 
 บาชกาเหนือ Севернобачки округ / Severnobački okrug ซูบอตีตซา 186,906
 
 บานัทเหนือ Севернобанатски округ / Severnobanatski okrug กีกันดา 146,690
 
 บานัทตอนกลาง Средњебанатски округ / Srednjebanatski okrug ซเรนยานิน 186,851
 
 บานัทใต้ Јужнобанатски округ / Južnobanatski okrug ปันเชโว 291,327

เขตปกครองในคอซอวอ (มีปัญหาขัดแย้งเรื่องการอ้างสิทธิ์)

แก้
แผนที่ ชื่อเขต ชื่อภาษาเซอร์เบีย เมืองหลัก ประชากรเขต (ค.ศ. 2011)
 
 คอซอวอ Косовски округ / Kosovski okrug พริสตีนา 672,292
 
 คอซอวอ-โปโมราฟลีเย Косовско-Поморавски округ / Kosovsko-Pomoravski okrug กนีลาเน 217,726
 
 คอซอฟสกา มิตรอวิทซา Косовскомитровички округ / Kosovskomitrovički okrug คอซอฟสกา มิตรอวิทซา 275,904
 
 เปช Пећки округ / Pećki okrug เปช 414,187
 
 พริซเรน Призренски округ / Prizrenski okrug พริซเรน 376,085

ประชากรศาสตร์

แก้

เชื้อชาติ

แก้

จากการสำรวจสำมะโนประชากรปี พ.ศ. 2565 เซอร์เบีย (ไม่รวมคอซอวอ) มีประชากรทั้งหมด 6,647,003 คน และความหนาแน่นของประชากรโดยรวมอยู่ในระดับปานกลางเนื่องจากมีประชากร 85.8 คนต่อตารางกิโลเมตรการสำรวจสำมะโนประชากรไม่ได้ดำเนินการในคอซอวอซึ่งจัดทำการสำรวจสำมะโนประชากรของตนเองซึ่งมีจำนวนประชากรทั้งหมดอยู่ที่ 1,739,825 คน ไม่รวมคอซอวอเหนือที่มีชาวเซิร์บอาศัยอยู่ เนื่องจากชาวเซิร์บจากพื้นที่ดังกล่าว (ประมาณ 50,000 คน) คว่ำบาตรการสำรวจสำมะโนประชากร[143]

การสำมะโนประชากร (2011)
ชาวเซิร์บ
  
 83.3%
ชาวฮังการี
  
 3.5%
ชาวโรมา
  
 2.0%
ชาวบอสเนีย
  
 2.0%
ชาวโครแอต
  
 0.8%
ชาวสโลวัค
  
 0.7%
อื่น ๆ
  
 5.3%
ไม่ปรากฏสัญชาติ
  
 2.2%

เซอร์เบียประสบปัญหาวิกฤตด้านประชากรมาตั้งแต่ต้นทศวรรษ 1990 โดยมีอัตราการเสียชีวิตที่สูงกว่าอัตราการเกิดอย่างต่อเนื่อง ประมาณว่ามีผู้คน 300,000 คนออกจากเซอร์เบียในช่วงทศวรรษที่ 1990 โดย 20% มีการศึกษาสูงเซอร์เบียมีประชากรอายุมากที่สุดประเทศหนึ่งในโลก โดยมีอายุเฉลี่ย 43.3 ปีและประชากรของประเทศนี้กำลังลดจำนวนลงในอัตราที่เร็วที่สุดในโลก หนึ่งในห้าของครัวเรือนทั้งหมดประกอบด้วยบุคคลเพียงคนเดียว และมีเพียงหนึ่งในสี่ของสี่คนขึ้นไปอายุขัยเฉลี่ยในเซอร์เบียเมื่อแรกเกิดอยู่ที่ 76.1 ปี

ในช่วงทศวรรษที่ 1990 เซอร์เบียมีประชากรผู้ลี้ภัยมากที่สุดในยุโรปผู้ลี้ภัยและผู้พลัดถิ่นภายในประเทศ (IDPs) ในเซอร์เบียเกิดขึ้นระหว่าง 7% ถึง 7.5% ของประชากรในขณะนั้น ผู้ลี้ภัยประมาณครึ่งล้านคนขอลี้ภัยในประเทศหลังจากสงครามยูโกสลาเวียซึ่งส่วนใหญ่มาจากโครเอเชีย (และในระดับที่น้อยกว่าจากบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา) และผู้พลัดถิ่นจากคอซอวอ

ชาวเซิร์บ ที่มี 5,988,150 เป็นกลุ่มชาติพันธุ์ที่ใหญ่ที่สุดในเซอร์เบีย ซึ่งคิดเป็น 83% ของประชากรทั้งหมด (ไม่รวมคอซอวอ) เซอร์เบียเป็นหนึ่งในประเทศในยุโรปที่มีจำนวนชนกลุ่มน้อยที่ลงทะเบียนมากที่สุด ในขณะที่จังหวัดวอยวอดีนา เป็นที่รู้จักจากเอกลักษณ์หลากหลายเชื้อชาติและหลากหลายวัฒนธรรมด้วยประชากร 253,899 คน ชาวฮังกาเรียนเป็นชนกลุ่มน้อยที่ใหญ่ที่สุดในเซอร์เบีย โดยส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่ทางตอนเหนือของ และคิดเป็น 3.5% ของประชากรในประเทศ (13% อยู่ในวอยวอดีนา) ประชากรโรมานีอยู่ที่ 147,604 คนตามการสำรวจสำมะโนประชากรปี 2554 แต่การประมาณอย่างไม่เป็นทางการทำให้จำนวนที่แท้จริงอยู่ระหว่าง 400,000 ถึง 500,000 คน

ประชากรส่วนใหญ่หรือ 59.4% อาศัยอยู่ในเขตเมืองและ 16.1% ในกรุงเบลเกรดเพียงแห่งเดียว เบลเกรดเป็นเมืองเดียวที่มีประชากรมากกว่าหนึ่งล้านคน และมีอีกสี่เมืองที่มีประชากรมากกว่า 100,000 คน

ศาสนา

แก้

ประชากรส่วนใหญ่นับถือศาสนาคริสต์ นิกายออร์ทอดอกซ์ 86% นิกายโรมันคาทอลิก 8% ไม่นับถือศาสนา / ไม่ทราบ 6%

 
คริสตจักรเซนต์ซาวา ในกรุงเบลเกรด

รัฐธรรมนูญแห่งเซอร์เบียกำหนดให้เป็นรัฐฆราวาสที่รับประกันเสรีภาพทางศาสนา คริสเตียนออร์โธดอกซ์จำนวน 6,079,396 คนคิดเป็น 84.5% ของประชากรทั้งประเทศ คริสตจักรเซอร์เบียออร์โธดอกซ์เป็นคริสตจักรที่ใหญ่ที่สุดและเก่าแก่ของประเทศซึ่งมีชาวเซิร์บอย่างท่วมท้น ชุมชนคริสเตียนออร์โธดอกซ์อื่น ๆ ในเซอร์เบีย ได้แก่ มอนเตเนกริน,โรมาเนีย,วลาช,มาซิโดเนีย และ บัลแกเรีย

ในปี พ.ศ. 2554 ผู้นับถือศาสนาคริสต์นิกายโรมันคาธอลิกมีจำนวน 356,957 คนในเซอร์เบีย หรือประมาณ 6% ของประชากร ส่วนใหญ่อยู่ทางตอนเหนือของวอยวอดีนาซึ่งเป็นที่อยู่ของชนกลุ่มน้อยทางชาติพันธุ์ เช่น ชาวฮังกาเรียน ชาวโครแอต และชาว บุนเยฟซี รวมถึงชาวสโลวาเกียและชาวเช็กบางส่วน

นิกายโปรเตสแตนต์มีสัดส่วนประมาณ 1% ของประชากรในประเทศ ส่วนใหญ่นับถือนิกายลูเทอแรนในหมู่ชาวสโลวักในวอยวอดีนา และลัทธิคาลวินในหมู่ชาวฮังการีที่กลับเนื้อกลับตัว คริสตจักรกรีกคาทอลิกมีพลเมืองประมาณ 25,000 คน (0.37% ของประชากร) ส่วนใหญ่นับถือนิกายรูซึน (Rusyns) ในวอยวอดีนา

ชาวมุสลิมซึ่งมี 222,282 หรือ 3% ของประชากรเป็นกลุ่มศาสนาที่ใหญ่เป็นอันดับสาม อิสลามมีประวัติอันยาวนานในภูมิภาคทางตอนใต้ของเซอร์เบีย โดยเฉพาะทางตอนใต้ของราสกา บอสนีแอก เป็นชุมชนอิสลามที่ใหญ่ที่สุดในเซอร์เบีย รองลงมาคือชาวแอลเบเนีย มีการประมาณว่าประมาณหนึ่งในสามของชาวโรมาในประเทศนับถือศาสนาอิสลาม[ต้องการอ้างอิง]

ในปี 2554 มีชาวยิวเพียง 578 คนในเซอร์เบีย เทียบกับกว่า 30,000 คนก่อนสงครามโลกครั้งที่สอง ผู้ที่ไม่เชื่อในพระเจ้ามีจำนวน 80,053 คนหรือ 1.1% ของประชากร และอีก 4,070 คนที่ประกาศตัวเองว่าเป็นผู้ไม่เชื่อเรื่องพระเจ้า

ภาษา

แก้
บทความหลัก: ภาษาในประเทศเซอร์เบีย และ ภาษาเซอร์เบีย
 
ตัวอักษรภาษาเซอร์เบียทั้งอักษรละตินและอักษรซีริลลิก

ภาษาราชการคือภาษาเซอร์เบีย ซึ่งคิดเป็น 88% ของประชากรทั้งหมด[144] เซอร์เบียเป็นภาษาในยุโรปเพียงภาษาเดียวที่มีการใช้ทั้งอักษรซีริลลิกและละติน โดยอักษรซีริลลิกเซอร์เบียถูกกำหนดในรัฐธรรมนูญว่าเป็น "อักษรอย่างเป็นทางการ" และคิดค้นขึ้นในปี 1814 โดยนักปรัชญาชาวเซอร์เบีย วุค คารัดซิช ซึ่งใช้หลักสัทศาสตร์เป็นหลัก[145] ผลการสำรวจในปี 2014 พบว่าชาวเซอร์เบีย 47% ชอบอักษรละติน 36% ชอบอักษรซีริลลิก และ 17% ไม่ชอบอักษรซีริลลิก[146]

ภาษาเซอร์เบียมาตรฐานสามารถเข้าใจร่วมกันได้กับภาษาชนกลุ่มน้อยที่ได้รับการยอมรับในบอสเนียและโครเอเชีย เนื่องจากทั้งสามภาษามีพื้นฐานมาจากภาษาถิ่นชโตกาเวียนที่แพร่หลายที่สุดจากเฮอร์เซโกวีนาตะวันออก[147] ภาษาชนกลุ่มน้อยอื่นๆ ที่ได้รับการยอมรับ ได้แก่ ฮังการี สโลวัก แอลเบเนีย โรมาเนีย บัลแกเรีย รูซึน และมาซิโดเนีย ภาษาเหล่านี้ทั้งหมดมีการใช้งานอย่างเป็นทางการในเขตเทศบาลหรือเมืองที่มีชนกลุ่มน้อยเกิน 15% ของประชากรทั้งหมด[148] ในวอยวอดีนา ฝ่ายบริหารระดับจังหวัดได้ใช้ภาษาอื่นอีกห้าภาษาอย่างเป็นทางการนอกเหนือจากภาษาเซอร์เบีย (สโลวัก ฮังการี โครเอเชีย โรมาเนีย และรูซึน)

สาธารณสุข

แก้
บทความหลัก: สาธารณสุขในประเทศเซอร์เบีย

ระบบการรักษาพยาบาลในเซอร์เบียได้รับการจัดระเบียบและบริหารโดยสถาบันหลักสามแห่ง ได้แก่ กระทรวงสาธารณสุข สถาบันสาธารณสุขแห่งเซอร์เบีย "ดร. มิลาน โจวาโนวิช บาตูต์" และสถาบันการแพทย์ทหาร สิทธิในการคุ้มครองการรักษาพยาบาลถูกกำหนดให้เป็นสิทธิตามรัฐธรรมนูญในประเทศเซอร์เบีย[149] ระบบสาธารณสุขของเซอร์เบียตั้งอยู่บนหลักการของความเสมอภาคและความเป็นน้ำหนึ่งใจเดียวกัน ซึ่งจัดในรูปแบบของการจ่ายเงินสมทบประกันสุขภาพภาคบังคับ[150] การดูแลสุขภาพเอกชนไม่ได้รวมเข้ากับระบบสาธารณสุข แต่บริการบางอย่างอาจรวมอยู่ในการทำสัญญา.[150]

 
ศูนย์การแพทย์มหาวิทยาลัยแห่งเซอร์เบียมีเตียง 3,150 เตียง ซึ่งถือว่ามีจำนวนมากที่สุดในยุโรปและสูงที่สุดในโลก

กระทรวงสาธารณสุขกำหนดนโยบายด้านการดูแลสุขภาพและนำมาตรฐานสำหรับการทำงานของบริการด้านสุขภาพมาใช้ กระทรวงยังรับผิดชอบระบบการดูแลสุขภาพ การประกันสุขภาพ การรักษาและปรับปรุงสุขภาพของประชาชน การตรวจสุขภาพ การกำกับดูแลการทำงานของบริการด้านสุขภาพ และงานอื่น ๆ ในด้านการดูแลสุขภาพ

สถาบันสาธารณสุขแห่งเซอร์เบีย "ดร. มิลาน โจวาโนวิช บาตูต์" รับผิดชอบด้านเวชสถิติ ระบาดวิทยา และสุขอนามัย สถาบันอุดมศึกษาส่วนกลางแห่งนี้จัดการและประสานงานเครือข่ายที่หนาแน่นของศูนย์สาธารณสุขระดับเทศบาลและระดับภูมิภาค ซึ่งกระจายอยู่ทั่วประเทศ ซึ่งให้บริการด้านระบาดวิทยาและสุขอนามัยในระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา[151] สถาบันประกันสุขภาพของสาธารณรัฐให้การสนับสนุนทางการเงินแก่การดูแลสุขภาพในทุกระดับ[152]

เศรษฐกิจ

แก้
 
สำนักงาน NIS ในนครนอวีซาด
บทความหลัก: เศรษฐกิจเซอร์เบีย

เซอร์เบียมีเศรษฐกิจตลาดเกิดใหม่ในช่วงรายได้ระดับกลางบน[153] จากข้อมูลของกองทุนการเงินระหว่างประเทศ GDP ของประเทศเซอร์เบียในปี 2565 ได้รับการประมาณอย่างเป็นทางการที่ 65.697 พันล้านดอลลาร์ หรือ 9,561 ดอลลาร์ต่อคน ในขณะที่จีดีพีภาวะเสมอภาคของอำนาจซื้ออยู่ที่ 153.076 พันล้านดอลลาร์ หรือ 22,278 ดอลลาร์ต่อหัว เศรษฐกิจถูกครอบงำด้วยบริการซึ่งมีสัดส่วน 67.9% ของ GDP รองลงมาคืออุตสาหกรรม 26.1% ของ GDP และเกษตรกรรม 6% ของ GDP[154] สกุลเงินอย่างเป็นทางการของเซอร์เบียคือดีนาร์เซอร์เบีย (รหัส ISO: RSD) และธนาคารกลางคือธนาคารแห่งชาติเซอร์เบีย ตลาดหลักทรัพย์เบลเกรดเป็นตลาดหลักทรัพย์แห่งเดียวในประเทศที่มีมูลค่าตลาด 8.65 พันล้านดอลลาร์ และ BELEX15 เป็นดัชนีหลักที่เป็นตัวแทนของหุ้นที่มีสภาพคล่องมากที่สุด 15 หุ้น[155]ประเทศอยู่ในอันดับที่ 52 ในดัชนีความก้าวหน้าทางสังคม[156] และอันดับที่ 51 ในดัชนีสันติภาพโลก[157]

เกษตรกรรม

แก้
บทความหลัก: เกษตรกรรมในเซอร์เบีย
 
เซอร์เบียเป็นหนึ่งในผู้จัดหาผลไม้แช่แข็งรายใหญ่ที่สุดให้กับสหภาพยุโรป และเป็นผู้ผลิตผลไม้รายใหญ่ เช่น ราสเบอร์รี่ แบล็กเบอร์รี่ แอปเปิ้ล และพลัม.[158][159]

เซอร์เบียมีสภาพธรรมชาติที่เอื้ออำนวยมาก (ที่ดินและสภาพอากาศ) สำหรับการผลิตทางการเกษตรที่หลากหลาย มีพื้นที่เกษตรกรรม 5,056,000 เฮกตาร์ (0.7 เฮกตาร์ต่อหัว) โดยในจำนวนนี้ 3,294,000 เฮกตาร์เป็นพื้นที่เพาะปลูก (0.45 เฮกตาร์ต่อหัว)[160] ในปี 2016 เซอร์เบียส่งออกผลิตภัณฑ์เกษตรและอาหารมูลค่า 3.2 พันล้านดอลลาร์ และอัตราส่วนการส่งออกและนำเข้าอยู่ที่ 178%[161] การส่งออกสินค้าเกษตรคิดเป็นมากกว่าหนึ่งในห้าของยอดขายทั้งหมดของเซอร์เบียในตลาดโลก เซอร์เบียเป็นหนึ่งในผู้จัดหาผลไม้แช่แข็งรายใหญ่ที่สุดให้กับสหภาพยุโรป (ใหญ่ที่สุดในตลาดฝรั่งเศส และใหญ่เป็นอันดับ 2 ในตลาดเยอรมัน)[162]

พลังงาน

แก้
บทความหลัก: พลังงานในประเทศเซอร์เบีย

ภาคพลังงานเป็นหนึ่งในภาคส่วนที่ใหญ่ที่สุดและสำคัญที่สุดต่อเศรษฐกิจของประเทศ เซอร์เบียเป็นผู้ส่งออกไฟฟ้าสุทธิและนำเข้าเชื้อเพลิงหลัก (เช่น น้ำมันและก๊าซ)

 
สถานีไฟฟ้าพลังน้ำ เดียร์ดัป 1 เขื่อนที่ใหญ่ที่สุดในแม่น้ำดานูบ และหนึ่งในสถานีไฟฟ้าพลังน้ำที่ใหญ่ที่สุดในยุโรป[163]

เซอร์เบียมีถ่านหินอยู่และมีน้ำมันและก๊าซสำรองจำนวนมาก ปริมาณสำรองถ่านหินลิกไนต์ที่พิสูจน์แล้วของเซอร์เบียจำนวน 5.5 พันล้านตันนั้นใหญ่เป็นอันดับห้าของโลก (อันดับสองในยุโรป รองจากเยอรมนี).[164][165] ถ่านหินพบได้ในแหล่งสะสมขนาดใหญ่สองแห่ง: โคลูบารา (ปริมาณสำรอง 4 พันล้านตัน) และ คอสโตแลค (1.5 พันล้านตัน).[164]แม้จะมีขนาดเล็กในระดับโลก แต่ทรัพยากรน้ำมันและก๊าซของเซอร์เบีย (77.4 ล้านตันเทียบเท่าน้ำมันและ 48.1 พันล้านลูกบาศก์เมตร ตามลำดับ) มีความสำคัญในระดับภูมิภาคเนื่องจากเป็นแหล่งที่ใหญ่ที่สุดในภูมิภาคของอดีตยูโกสลาเวียและคาบสมุทรบอลข่าน (ไม่รวมโรมาเนีย)[166] เกือบ 90% ของน้ำมันและก๊าซที่ค้นพบนั้นพบอยู่ในบานัต และแหล่งน้ำมันและก๊าซเหล่านั้นมีขนาดตามขนาดที่ใหญ่ที่สุดในลุ่มน้ำพันโนเนียแต่มีค่าเฉลี่ยในระดับยุโรป[167]

โทรคมนาคม

แก้
บทความหลัก: โทรคมนาคมในประเทศเซอร์เบีย

สายโทรศัพท์พื้นฐานเชื่อมต่อ 81% ของครัวเรือนในเซอร์เบีย และด้วยผู้ใช้ประมาณ 9.1 ล้านคน จำนวนโทรศัพท์มือถือจึงเกินจำนวนประชากรทั้งหมด 28%[168] ผู้ให้บริการโทรศัพท์มือถือรายใหญ่ที่สุดคือ Telekom Srbija ซึ่งมีสมาชิก 4.2 ล้านคน ตามมาด้วย Telenor ที่มีผู้ใช้ 2.8 ล้านคน และ A1 ที่มีสมาชิกประมาณ 2 ล้านคน[168]ครัวเรือนประมาณ 58% มีการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตบรอดแบนด์แบบมีสาย (ไม่ใช่มือถือ) ในขณะที่ 67% มีบริการโทรทัศน์แบบบอกรับสมาชิก (เช่น เคเบิลทีวี 38%, ไอพีทีวี 17% และดาวเทียม 10%)[168] การเปลี่ยนผ่านโทรทัศน์ระบบดิจิทัลเสร็จสมบูรณ์ในปี 2015 ด้วยมาตรฐาน DVB-T2 สำหรับการส่งสัญญาณ[169][170]

วัฒนธรรม

แก้
บทความหลัก: วัฒนธรรมเซอร์เบีย

เป็นเวลาหลายศตวรรษที่คร่อมเขตแดนระหว่างตะวันออกและตะวันตก ดินแดนของเซอร์เบียถูกแบ่งระหว่างซีกตะวันออกและตะวันตกของจักรวรรดิโรมันและบิแซนเทียมกับราชอาณาจักรฮังการี และในสมัยต้นสมัยใหม่ระหว่างจักรวรรดิออตโตมันและจักรวรรดิฮาพส์บวร์ก อิทธิพลที่ทับซ้อนกันเหล่านี้ส่งผลให้เกิดความหลากหลายทางวัฒนธรรมทั่วเซอร์เบีย ทางตอนเหนือโน้มไปทางยุโรปกลาง ในขณะที่ทางใต้มีลักษณะเป็นคาบสมุทรบอลข่านที่กว้างกว่าและแม้แต่ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน อิทธิพลของไบแซนไทน์ที่มีต่อเซอร์เบียนั้นลึกซึ้ง ครั้งแรกโดยการเริ่มคริสต์ศาสนาตะวันออกในยุคกลางตอนต้น โบสถ์ออร์ทอดอกซ์เซอร์เบียมีอารามหลายแห่งที่สร้างขึ้นในยุคกลางของเซอร์เบีย เซอร์เบียได้รับอิทธิพลจากสาธารณรัฐเวนิสเช่นกัน โดยส่วนใหญ่เป็นการค้า วรรณกรรม และสถาปัตยกรรมโรมาเนสก์[171][172]

มีงานวรรณกรรมสองชิ้นในโครงการมรดกความทรงจำของโลกของยูเนสโก:มิโรสลาฟ กอสเปล ในศตวรรษที่ 12 และเอกสารสำคัญของนักวิทยาศาสตร์ นิโคลา เทสลา ,สลาวา (การเคารพบูชานักบุญอุปถัมภ์), โคโล (การเต้นรำพื้นบ้านแบบดั้งเดิม), การร้องเพลงกุชเล, เครื่องปั้นดินเผาซลากุชซา และ สลิโววิทซ์ (บรั่นดีพลัม)[173]ได้รับการจารึกไว้ในรายการมรดกทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของยูเนสโก กระทรวงวัฒนธรรมและสารสนเทศได้รับมอบหมายให้อนุรักษ์มรดกทางวัฒนธรรมของประเทศและดูแลการพัฒนา โดยมีกิจกรรมเพิ่มเติมที่ดำเนินการโดยรัฐบาลท้องถิ่น

สถาปัตยกรรม

แก้
 
พิพิธภัณฑ์แห่งชาติเซอร์เบีย

ตั้งอยู่ที่เบลารุสตอนกลาง ราชวงศ์ราดซีวิลล์เป็นผู้สร้างและปกครองดินแดนนี้มาตั้งแต่คริสต์ศตวรรษที่ 16 โดยได้ให้กำเนิดบุคคลที่สำคัญที่สุดบางคนในประวัติศาสตร์ และวัฒนธรรมยุโรป ทำให้เมืองเนซวิซมีอิทธิพลอันยิ่งใหญ่ด้านวิทยาศาสตร์, ศิลปะ, งานช่างฝีมือ และสถาปัตย์กรรม แหล่งมรดกโลกนี้ประกอบไปด้วยปราสาทที่ประทับ โบสถ์สุสสานคอร์ปัส คริสตี รวมทั้งองค์ประกอบแวดล้อมตัวปราสาทเป็นอาการที่เชื่อมต่อกัน 10 หลัง เป็นองค์รวมของสถาปัตย์กรรมรอบพื้นที่โล่งรูปหกเหลี่ยม พระราชวังและโบสถ์ได้กลายเป็นต้นแบบและพัฒนาการของสถาปัตย์กรรมทั่วทั้งยุโรปกลาง และรัสเซีย

ดนตรีและนาฎศิลป์

แก้

มีการเต้นระบำพื้นบ้านที่เรียกว่า โคโล (Kolo)

นักแต่งเพลงและนักดนตรี Stevan Stojanović Mokranjac ถือเป็นผู้ก่อตั้งดนตรีเซอร์เบียสมัยใหม่[174][175] นักแต่งเพลงชาวเซอร์เบียในรุ่นแรก พีตาร์ คอนโจวิช, Stevan Hristić และมิโลเย มิโลเยวิช ได้รักษาการแสดงออกของชาติไว้และปรับปรุงแนวโรแมนติกให้ทันสมัยไปสู่แนวทางของลัทธิอิมเพรสชันนิสม์ นักแต่งเพลงชาวเซอร์เบียคลาสสิกที่มีชื่อเสียงคนอื่น ๆ ได้แก่อิซิดอร์ บาจิช, สตานิสลาฟ บินิชกี้ และโยซิฟ มารินโควิช มีโรงละครโอเปร่าสามแห่งในเซอร์เบีย:โอเปร่าของโรงละครแห่งชาติ และ Madlenianum Opera ทั้งใน เบลเกรด และ โอเปร่าของโรงละครแห่งชาติเซอร์เบีย ใน นอวีซาด วงดุริยางค์ซิมโฟนิกสี่วงดำเนินการในประเทศ:เบลเกรด ฟิลฮาร์โมนิก ออร์เคสตร้า และ ซิมโฟนิกออร์เคสตร้าของวิทยุโทรทัศน์แห่งเซอร์เบีย คณะนักร้องประสานเสียงวิทยุโทรทัศน์แห่งเซอร์เบียเป็นวงดนตรีชั้นนำในประเทศ BEMUS เป็นหนึ่งในเทศกาลดนตรีคลาสสิกที่โดดเด่นที่สุดในยุโรปตะวันออกเฉียงใต้

 
อนุสรณ์นักดนตรีของเซอร์เบีย

ดนตรีพื้นเมืองของเซอร์เบียประกอบด้วยปี่ ฟลุต แตร ทรัมเป็ต ลูต สดุดี กลองและฉิ่งหลายชนิด โคโลเป็นการเต้นรำพื้นบ้านแบบดั้งเดิมซึ่งมีอยู่หลากหลายทั่วภูมิภาค ความนิยมมากที่สุดคือผู้ที่มาจากภูมิภาค Užice และ Morava บทกวีมหากาพย์ของ Sung เป็นส่วนสำคัญของดนตรีเซอร์เบียและบอลข่านมานานหลายศตวรรษ ในที่ราบสูงของเซอร์เบีย บทกวีขนาดยาวเหล่านี้มักจะใช้ซอสายเดียวที่เรียกว่า Gusle และเกี่ยวข้องกับประเด็นจากประวัติศาสตร์และตำนาน มีบันทึกการเล่นตลกในราชสำนักของกษัตริย์ Stefan Nemanjić ในศตวรรษที่ 13

ศิลปินเพลงป๊อป ซิลจ์โก โยคซิโมวิช คว้าอันดับสองในการประกวดเพลงยูโรวิชันปี 2004 และ มาริยา เซริโฟวิช ชนะการประกวดเพลงยูโรวิชันปี 2007 ด้วยเพลง "Molitva" และเซอร์เบียเป็นเจ้าภาพในการประกวดฉบับปี 2008 นักร้องป๊อป ได้แก่ Zdravko Čolić, Vlado Georgiev, Aleksandra Radović, Jelena Tomašević และ Nataša Bekvalac เป็นต้น

อาหาร

แก้
บทความหลัก: อาหารเซอร์เบีย
 
อาหารเซอร์เบียคริสต์มาสพร้อมหมูย่าง สลัดรัสเซีย และไวน์แดง
 
กีบานีกา ขนมอบของเซอร์เบียมักทำด้วยคอทเทจชีสและไข่

อาหารเซอร์เบียส่วนใหญ่แตกต่างกันในลักษณะของคาบสมุทรบอลข่านและโดยเฉพาะอย่างยิ่งอดีตยูโกสลาเวีย นำเสนอลักษณะอาหารของดินแดนที่เคยอยู่ภายใต้อำนาจปกครองของตุรกี ตลอดจนอาหารที่มาจากส่วนอื่นๆ ของยุโรปกลาง (โดยเฉพาะออสเตรียและฮังการี) อาหารมีความสำคัญมากในชีวิตทางสังคมของชาวเซอร์เบีย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงวันหยุดทางศาสนา เช่น คริสต์มาส อีสเตอร์ และวันฉลอง เช่น สลาวา[176]

อาหารหลักของเซอร์เบีย ได้แก่ ขนมปัง เนื้อสัตว์ ผลไม้ ผัก และผลิตภัณฑ์จากนม ขนมปังมีบทบาทสำคัญในอาหารเซอร์เบียและสามารถพบได้ในพิธีกรรมทางศาสนา การต้อนรับแบบเซอร์เบียดั้งเดิมคือการให้ขนมปังและเกลือแก่แขก มีการบริโภคเนื้อสัตว์อย่างแพร่หลายเช่นเดียวกับปลา เมืองเลสโควัคทางตอนใต้ของเซอร์เบียเป็นเจ้าภาพจัดงาน Roštiljijada ซึ่งเป็นเทศกาลบาร์บีคิวเนื้อย่างประจำปีที่ถือเป็นเทศกาลบาร์บีคิวที่ใหญ่ที่สุดในคาบสมุทรบอลข่าน[177]

อาหารเซอร์เบียจานพิเศษอื่นๆ ได้แก่ เชวาปชีชี (ไส้กรอกย่างและปรุงรสที่ทำจากเนื้อบด), พลีเยสกาวิกา (เนื้อบดผสมเครื่องเทศย่างที่ทำจากส่วนผสมของหมู เนื้อวัว และเนื้อแกะ), กิบานิกา (ชีสพาย), บูเร็ก (ขนมอบที่ทำจากแป้งแผ่นบางๆ แป้งที่สอดไส้เนื้อสัตว์ ชีสหรือผัก), ซาร์มา (กะหล่ำปลียัดไส้), ปุนเยนาปาปริกา (พริกยัดไส้), มูซากะ (หม้อตุ๋นที่ทำจากเนื้อสับ ไข่ และมันฝรั่ง), Karađorđeva šnicla (เนื้อลูกวัวหรือชนิทเซลหมูที่ยัดไส้ด้วยครีม), đuveč (สตูว์เนื้อและผัก), pasulj (ซุปถั่ว), podvarak (เนื้อย่างกับกะหล่ำปลีดอง), ajvar (การแพร่กระจายของพริกแดงคั่ว), kajmak (ผลิตภัณฑ์นมที่คล้ายกับครีม), čvarci (เปลือกหมูแบบต่างๆ) , proja (ขนมปังข้าวโพด) และ คาชามัค (โจ๊กแป้งข้าวโพด)

สื่อสารมวลชน

แก้
บทความหลัก: สื่อสารมวลชนในประเทศเซอร์เบีย

เสรีภาพของสื่อและเสรีภาพในการพูดได้รับการรับรองโดยรัฐธรรมนูญของเซอร์เบีย[178] เซอร์เบียอยู่ในอันดับที่ 90 จาก 180 ประเทศในรายงานดัชนีเสรีภาพสื่อประจำปี 2562 ซึ่งรวบรวมโดยผู้สื่อข่าวไร้พรมแดน[179] รายงานระบุว่าสื่อและนักข่าวยังคงเผชิญกับแรงกดดันจากพรรคพวกและรัฐบาลเกี่ยวกับนโยบายบรรณาธิการ นอกจากนี้ ปัจจุบันสื่อยังต้องพึ่งพาสัญญาโฆษณาและเงินอุดหนุนจากรัฐบาลมากขึ้นเพื่อความอยู่รอดทางการเงิน[180][181][182]

จากการวิจัยของ EBU ในปี 2018 ชาวเซิร์บดูโทรทัศน์โดยเฉลี่ย 5 ชั่วโมงครึ่งต่อวัน ทำให้เป็นค่าเฉลี่ยที่สูงเป็นอันดับสองในยุโรป[183] มีช่องโทรทัศน์ฟรีทั่วประเทศเจ็ดช่อง โดยมีสถานีวิทยุกระจายเสียงสาธารณะ และผู้แพร่ภาพกระจายเสียงเอกชนสี่ช่อง มีช่องโทรทัศน์ส่วนภูมิภาค 28 ช่อง และช่องโทรทัศน์ท้องถิ่น 74 ช่อง[184] นอกจากช่องภาคพื้นดินแล้ว ยังมีช่องโทรทัศน์เซอร์เบียอีกหลายสิบช่องที่ให้บริการเฉพาะบนเคเบิลหรือดาวเทียมเท่านั้น ซึ่งรวมถึงข่าวระดับภูมิภาค N1 ช่องโฆษณา Nova S และช่องกีฬาระดับภูมิภาค Sport Klub และ Arena Sport เป็นต้น

ภาพยนตร์

แก้
 
เอมีร์ คุสตูริกา ชนะรางวัล Palme d'Or ที่งานเทศกาลภาพยนตร์กานสองครั้ง
 
เซลิมีร์ ชิลนิค ชนะรางวัล Golden Bear ที่งานเทศกาลภาพยนตร์นานาชาติเบอร์ลิน

เซอร์เบียมีประเพณีการแสดงละครที่ได้รับการยอมรับอย่างดี โดย โยอาคิม วูยิช ถือเป็นผู้ก่อตั้งโรงละครเซอร์เบียสมัยใหม่[185] เซอร์เบียมีโรงภาพยนตร์ 38 แห่ง และสำหรับเด็ก 11 แห่ง[186] แต่ที่สำคัญที่สุด ได้แก่ โรงภาพยนตร์แห่งชาติในเบลเกรด, โรงละครแห่งชาติเซอร์เบียในนอวีซาด, โรงละครแห่งชาติในซูบอตีตซา, โรงละครแห่งชาติในนีช และ โรงละครปรินซ์ลี-เซอร์เบีย ในครากูเยวัตส์ (โรงละครที่เก่าแก่ที่สุดในเซอร์เบีย ก่อตั้งเมื่อปี 1835) เทศกาลละครนานาชาติเบลเกรด - BITEF จัดขึ้นในปี 1967 เป็นหนึ่งในเทศกาลละครที่เก่าแก่ที่สุดในโลก และได้กลายเป็นหนึ่งในห้าเทศกาลที่ใหญ่ที่สุดในยุโรป[187][188]ในทางกลับกัน Sterijino pozorje เป็นเทศกาลที่จัดแสดงละครระดับชาติ นักเขียนบทละครชาวเซอร์เบียที่สำคัญที่สุดคือ โยวาน สเตียริยา โปโปวิช และ บรานิสลาฟ นูซิช ในขณะที่ชื่อที่มีชื่อเสียงล่าสุดคือ ดูซาน โควาเชวิช และ บิลยานา เซอร์เบลยาโนวิช[189]

รากฐานของภาพยนตร์เซอร์เบียสร้างขึ้นในปี 1896 ภาพยนตร์สารคดีเรื่องแรกของเซอร์เบียเรื่อง The Life and Deeds of the Immortal Leader Karađorđe ออกฉายในปี 1911[190][191]

ฉากภาพยนตร์ของเซอร์เบียเป็นหนึ่งในโรงภาพยนตร์ขนาดเล็กในยุโรปที่มีชีวิตชีวาที่สุด อุตสาหกรรมภาพยนตร์ของเซอร์เบียได้รับการอุดหนุนอย่างหนักจากรัฐบาล โดยส่วนใหญ่ผ่านการให้ทุนสนับสนุนที่ได้รับอนุมัติจากศูนย์ภาพยนตร์แห่งเซอร์เบีย[192] ในปี 2019 มีภาพยนตร์สารคดี 26 เรื่องที่ผลิตในเซอร์เบีย โดย 14 เรื่องเป็นภาพยนตร์ในประเทศ[193] มีโรงภาพยนตร์ที่เปิดดำเนินการในประเทศ 23 แห่ง โดย 13 แห่งเป็นโรงภาพยนตร์แบบมัลติเพล็กซ์ (ทั้งหมดยกเว้น 2 แห่งที่เป็นของเครือ Cineplexx หรือ CineStar) โดยมีผู้เข้าชมทั้งหมด 4.8 ล้านคน เปอร์เซ็นต์ที่ค่อนข้างสูงคือ 20% ของตั๋วที่ขายได้ทั้งหมดเป็นภาพยนตร์ในประเทศ[194] Modern PFI Studios ตั้งอยู่ใน ชิมานอฟซี ปัจจุบันเป็นสตูดิโอภาพยนตร์รายใหญ่เพียงแห่งเดียวของเซอร์เบีย ประกอบด้วยเวทีเสียง 9 แห่ง และดึงดูดผลงานระดับนานาชาติเป็นหลัก โดยเฉพาะในอเมริกาและยุโรปตะวันตก[195]

หมายเหตุ

แก้
  1. ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 1.7 1.8 คอซอวอเป็นดินแดนข้อพิพาทระหว่างสาธารณรัฐคอซอวอกับสาธารณรัฐเซอร์เบีย สาธารณรัฐคอซอวอประกาศเอกราชเมื่อวันที่ 17 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 แต่เซอร์เบียยังคงอ้างว่าคอซอวอเป็นดินแดนอธิปไตยของตน ใน พ.ศ. 2556 ทั้งสองรัฐบาลเริ่มกระชับความสัมพันธ์ให้เป็นปกติในฐานะส่วนหนึ่งของข้อตกลงบรัสเซลส์ ปัจจุบันคอซอวอได้รับการยอมรับว่าเป็นรัฐเอกราชจากประเทศสมาชิกสหประชาชาติ 98 ชาติจาก 193 ชาติ
  2. ↑ ภาษาชนกลุ่มน้อยที่ได้รับการยอมรับ:
    ฮังการี, บอสเนีย, แอลเบเนีย, โครเอเชีย, สโลวัก, โรมาเนีย, บัลแกเรีย, รูซึน และมาซีโดเนีย
  3. ↑ /ˈsɜːrbiə/ ⓘ SUR-bee-ə; ซีริลลิกเซอร์เบีย: Србија, อักษรโรมัน: Srbija, ออกเสียง: [sř̩bija] ⓘ
  4. ↑ ซีริลลิกเซอร์เบีย: Република Србија, อักษรโรมัน: Republika Srbija, ออกเสียง: [repǔblika sř̩bija] ⓘ

อ้างอิง

แก้
  1. ↑ "The World Factbook: Serbia". Central Intelligence Agency. 20 June 2014. สืบค้นเมื่อ 18 December 2014.
  2. ↑ "PBC stats". stat.gov.rs. 2020.
  3. ↑ 3.0 3.1 3.2 3.3 "World Economic Outlook Database, October 2020". IMF.org. International Monetary Fund. สืบค้นเมื่อ 16 December 2020.
  4. ↑ "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". ec.europa.eu. Eurostat. สืบค้นเมื่อ 16 December 2020.
  5. ↑ "2019 Human Development Report" (PDF). United Nations Development Programme. 2019. สืบค้นเมื่อ 9 December 2019.
  6. ↑ "South-Eastern Europe | UNECE". unece.org. สืบค้นเมื่อ 2023-08-24.
  7. ↑ "Serbia: On the Way to EU Accession". World Bank (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2023-08-24.
  8. ↑ "The Serbian Revolution and the Serbian State". Steven W. Sowards, Michigan State University Libraries. 11 June 2009. สืบค้นเมื่อ 28 April 2010.
  9. ↑ "Yugoslav Agreement on Succession Issues (2001)". 3 October 2010. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 26 May 2012. สืบค้นเมื่อ 14 June 2012.
  10. ↑ "FR Yugoslavia Investment Profile 2001" (PDF). EBRD Country Promotion Programme. p. 3. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 28 September 2011. สืบค้นเมื่อ 2023-05-23. {{cite web}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  11. ↑ Milovančević, Vojislav (2023-09-19). "EKSKLUZIVNO Francusko-nemački predlog za proširenje EU: Ako ispuni uslove, Srbija bi mogla da postane članica 2030. godine" (ภาษาเซอร์เบีย). Nova.rs. สืบค้นเมื่อ 2023-09-19.
  12. ↑ Petković 1926, p. 9.
  13. ↑ 13.0 13.1 Łuczyński, Michal (2017). ""Geograf Bawarski" — nowe odczytania" ["Bavarian Geographer" — New readings]. Polonica (ภาษาโปแลนด์). XXXVII (37): 71. doi:10.17651/POLON.37.9. สืบค้นเมื่อ 4 August 2020.
  14. ↑ Schuster-Šewc, Heinz. "Порекло и историја етнонима Serb "Лужички Србин"". rastko.rs (ภาษาเซอร์เบีย). แปลโดย Petrović, Tanja. Пројекат Растко – Будишин.
  15. ↑ Rudnicki, Mikołaj (1959). Prasłowiańszczyzna, Lechia-Polska (ภาษาโปแลนด์). Państwowe wydawn. naukowe, Oddzia ︢w Poznaniu. p. 182.
  16. ↑ Chapman 1981.
  17. ↑ Srejović 1988.
  18. ↑ Fine 1991, p. 52-53.
  19. ↑ Ivić 1995, p. 9.
  20. ↑ Ćirković 2004, p. 11.
  21. ↑ Fine 1991, p. 141.
  22. ↑ Ćirković 2004, p. 15-17.
  23. ↑ Ćirković 2004, p. 23-24.
  24. ↑ Ćirković 2004, p. 38.
  25. ↑ Ćirković 2004, p. 64.
  26. ↑ Ćirković 2004, p. 28.
  27. ↑ Ćirković 2004, p. 84-85.
  28. ↑ Ćirković 2004, p. 107-108.
  29. ↑ Dierauer, Isabelle (16 May 2013). Disequilibrium, Polarization, and Crisis Model: An International Relations Theory Explaining Conflict. University Press of America. p. 88. ISBN 978-0-7618-6106-5.
  30. ↑ A ́goston & Masters 2010, p. 383.
  31. ↑ Riley-Smith 2001, p. 251.
  32. ↑ Rodriguez 1997, p. 6.
  33. ↑ Kia 2011, p. 62.
  34. ↑ Ćirković 2004, p. 134.
  35. ↑ Ćirković 2004, p. 135-136.
  36. ↑ Fotić 2008, p. 519–520.
  37. ↑ Sotirović 2011, p. 143–169.
  38. ↑ Runciman 1968, p. 204.
  39. ↑ Kia 2011, p. 115.
  40. ↑ Ćirković 2004, p. 151.
  41. ↑ Ćirković 2004, p. 176.
  42. ↑ Jelavich 1983a, p. 193-204.
  43. ↑ Pavlowitch 2002, p. 29-32.
  44. ↑ Radosavljević 2010, p. 171-178.
  45. ↑ Rajić 2010, p. 143-148.
  46. ↑ Ćirković 2004, p. 179-183.
  47. ↑ Ćirković 2004, p. 190-196.
  48. ↑ Stavrianos 2000, p. 248–250.
  49. ↑ Ćirković 2004, p. 195.
  50. ↑ "Statehood Day of the Republic of Serbia 2019". School of Engineering Management (Belgrade). สืบค้นเมื่อ 12 February 2020.
  51. ↑ Ćirković 2004, p. 214-215.
  52. ↑ Jelavich 1983a, p. 246.
  53. ↑ Pavlowitch 2002, p. 58.
  54. ↑ Pavlowitch 2002, p. 63-64.
  55. ↑ Ćirković 2004, p. 224.
  56. ↑ "Serbia - Countries". Collection of Cooper Hewitt, Smithsonian Design Museum. 1914-06-28. สืบค้นเมื่อ 2021-06-20.
  57. ↑ Hall 2000, p. 135.
  58. ↑ Curtis 1992, p. 28.
  59. ↑ Ćirković 2004, p. 246-247.
  60. ↑ Mitrović 2007, p. 69.
  61. ↑ "20/7/1917 the Corfu Declaration: Plans for a future Yugoslavia". 20 July 2017.
  62. ↑ "Arhiv Jugoslavije – 1 December Act, 1 December 1918". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-05-10. สืบค้นเมื่อ 2023-07-25. {{cite web}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  63. ↑ Bojovi, Jovan,Zakonik knjza Danila,Titograd: Istorijski institut Crne Gore, 1982.––––––, Podgorič ka skupština 1918: dokumenta, Gornji Milanovac: Dečje novine, 1989.
  64. ↑ Pavlowitch 2002, p. 108-109.
  65. ↑ Ćirković 2004, p. 251-252.
  66. ↑ Stavrianos 2000, p. 624.
  67. ↑ Pavlowitch 2008, p. 62.
  68. ↑ Savich, Karl. "The Kragujevac massacre". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 December 2012. สืบค้นเมื่อ 2023-07-25. {{cite news}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  69. ↑ Israeli, Raphael (4 March 2013). The Death Camps of Croatia: Visions and Revisions, 1941–1945. Transaction Publishers. p. 31. ISBN 978-1-4128-4930-2. สืบค้นเมื่อ 12 May 2013.
  70. ↑ "Jewish Heritage Europe – Serbia 2 – Jewish Heritage in Belgrade". Jewish Heritage Europe. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 30 June 2010. สืบค้นเมื่อ 28 April 2010. {{cite web}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  71. ↑ "Ustaša". Britannica OnlineEncyclopedia. Britannica.com. สืบค้นเมื่อ 28 April 2010.
  72. ↑ Yeomans, Rory (2015). The Utopia of Terror: Life and Death in Wartime Croatia. Boydell & Brewer. p. 18. ISBN 978-1-58046-545-8.
  73. ↑ "Ustasa" (PDF). yadvashem.org. สืบค้นเมื่อ 25 June 2018.
  74. ↑ "Genocide of the Serbs". The Combat Genocide Association.
  75. ↑ Tito, Josip Broz (1945). Nacionalno pitanje u Jugoslaviji: u svjetlosti narodnooslobodilačke borbe (ภาษาโครเอเชีย). Zagreb: Naprijed. p. 11. Moram ovdje podvući činjenicu da su u redovima naše Narodno-oslbodilačke vojske i partizanskih odreda u Jugoslaviji, od samog početka pa do danas, nalaze u ogromnoj većini baš Srbi, umjesto da to bude obratno.
  76. ↑ PM. "Storia del movimento partigiano bulgaro (1941–1944)". Bulgaria – Italia. สืบค้นเมื่อ 28 April 2010.
  77. ↑ Žerjavić, Vladimir (1993). Yugoslavia: Manipulations with the Number of Second World War Victims. Croatian Information Centre. ISBN 978-0-919817-32-6. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-03. สืบค้นเมื่อ 2023-07-25. {{cite book}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  78. ↑ Tanjug. "Posle rata u Srbiji streljano preko 60.000 civila". Mondo.rs.
  79. ↑ Bokovoy, Melissa Katherine; Irvine, Jill A.; Lilly, Carol S. (1997). State-society relations in Yugoslavia, 1945–1992. Scranton, Pennsylvania: Palgrave Macmillan. pp. 295–296, 301.
  80. ↑ Norris, David A (2008). Belgrade A Cultural History. Oxford University Press. p. 134. ISBN 978-0-19-988849-8.
  81. ↑ Bilandžić, Vladimir; Dahlmann, Dittmar; Kosanović, Milan (2012). From Helsinki to Belgrade: The First CSCE Follow-up Meeting and the Crisis of Détente. Vandenhoeck & Ruprecht. pp. 163–184. ISBN 978-3-89971-938-3.
  82. ↑ Trifunović, Vesna (July 2018). "Patterns of competitive authoritarianism in the Western Balkans". Glasnik Etnografskog instituta SANU. 65 (1): 127–145. doi:10.2298/GEI1701127T.
  83. ↑ Magaš, Branka (1993). The Destruction of Yugoslavia: tracking the break-up 1980–92 (pp 165–170). Verso. ISBN 978-0-86091-593-5.
  84. ↑ Engelberg, Stephen (16 January 1992). "Breakup of Yugoslavia Leaves Slovenia Secure, Croatia Shaky". The New York Times. สืบค้นเมื่อ 6 April 2010.
  85. ↑ "Serbia not guilty of genocide". Human Rights House Foundation (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). 2007-02-26. สืบค้นเมื่อ 2021-07-21.
  86. ↑ "Montenegro gets Serb recognition". BBC. 15 June 2006.
  87. ↑ "Rift Emerges at the United Nations Over Kosovo". New York Sun. 19 February 2008. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-02-24. สืบค้นเมื่อ 2023-07-25.
  88. ↑ "Republic of Serbia – European Union". Ministry of Foreign Affairs. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 6 May 2013. สืบค้นเมื่อ 24 June 2013.
  89. ↑ "EU leaders grant Serbia candidate status". BBC News. 1 March 2012. สืบค้นเมื่อ 2 March 2012.
  90. ↑ "Serbia gets EU candidate status, Romania gets nothing". EUobserver. 2 March 2012. สืบค้นเมื่อ 24 June 2013.
  91. ↑ "conclusions of the European Council (27/28 June 2013)" (PDF). European Council. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2013-07-05. สืบค้นเมื่อ 2021-11-19.
  92. ↑ "Serbia: Nations in Transit 2020 Country Report". Freedom House. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 30 October 2020. สืบค้นเมื่อ 3 November 2020.
  93. ↑ Fruscione, Giorgio (2020-10-02). "Serbia: From Milosevic to Vucic, Return Ticket". ISPI (ภาษาอิตาลี). สืบค้นเมื่อ 2022-07-23.
  94. ↑ "Freedom House ranks Serbia as Partly Free in latest report". N1. 5 February 2019. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 7 February 2019. สืบค้นเมื่อ 5 February 2019. {{cite news}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  95. ↑ Voltmer, Katrin (2019). Media, Communication and the Struggle for Democratic Change: Case Studies on Contested Transitions. Springer Nature. p. 6. ISBN 978-3-030-16747-9.
  96. ↑ Bieber, Florian (July 2018). "Patterns of competitive authoritarianism in the Western Balkans". East European Politics. 38 (3): 337–54. doi:10.1080/21599165.2018.1490272.
  97. ↑ Maerz, Seraphine F; และคณะ (April 2020). "State of the world 2019: autocratization surges – resistance grows". Democratization. 27 (6): 909–927. doi:10.1080/13510347.2020.1758670.
  98. ↑ Castaldo, Antonino; Pinna, Alessandra (2017). "De-Europeanization in the Balkans. Media freedom in post-Milošević Serbia". European Politics and Society. 19 (3): 264–281. doi:10.1080/23745118.2017.1419599. hdl:10451/30737. S2CID 159002076.
  99. ↑ "Serbia carrying out Europe's second-fastest vaccine rollout". intellinews.com (ภาษาอังกฤษ). 29 January 2021. สืบค้นเมื่อ 30 January 2021.
  100. ↑ "Франкфуртер алгемајне цајтунг: Зашто Србија успешно вакцинише". Politika Online. สืบค้นเมื่อ 30 January 2021.
  101. ↑ "Srbija prva u Evropi po broju onih koji su dobili drugu dozu na milion građana". N1 (ภาษาเซอร์เบีย). 2021-03-03. สืบค้นเมื่อ 2021-03-19.
  102. ↑ "'Endlessly happy': Serbia's Vucic claims re-election victory". www.aljazeera.com (ภาษาอังกฤษ).
  103. ↑ "Serbia: On the Way to EU Accession". World Bank (ภาษาอังกฤษ).
  104. ↑ "Serbia: Introduction". globaledge.msu.edu (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน).
  105. ↑ "Serbia", The World Factbook (ภาษาอังกฤษ), Central Intelligence Agency, 2023-05-16, สืบค้นเมื่อ 2023-05-23
  106. ↑ https://publikacije.stat.gov.rs/G2021/Pdf/G20212054.pdf
  107. ↑ "Policia e Kosovës". web.archive.org. 2015-01-08. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-01-08. สืบค้นเมื่อ 2023-05-23.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (ลิงก์)
  108. ↑ Magazina, Redakcija (2012-10-29). "Svi Ustavi moderne države Srbije od 1835 do 2006 - Sretenjski, Turski, Radikalski ustav i Srpska ustavnost". Bašta Balkana Magazin (ภาษาเซอร์เบีย).
  109. ↑ "Environmental impact of the war in Yugoslavia on south-east Europe". assembly.coe.int.
  110. ↑ "The president of the republic of Serbia". web.archive.org. 2013-06-05. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-06-05. สืบค้นเมื่อ 2023-05-23.
  111. ↑ "Serbia elects Prime Minister Aleksandar Vucic as president". BBC News (ภาษาอังกฤษแบบบริติช). 2017-04-02. สืบค้นเมื่อ 2023-05-23.
  112. ↑ "Serbia Diplomatic List 2012" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 23 October 2013. สืบค้นเมื่อ 27 October 2014.
  113. ↑ "Diplomatic Missions". Ministry of Foreign Affairs of Serbia. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 5 May 2012. สืบค้นเมื่อ 24 May 2012.
  114. ↑ "Diplomatic Missions in Serbia". Ministry of Foreign Affairs of Serbia. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 20 February 2012. สืบค้นเมื่อ 15 September 2012.
  115. ↑ "Ambasade Republike Srbije". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 1 November 2018. สืบค้นเมื่อ 2 February 2020.
  116. ↑ "Serbia applies for EU membership". Swedish Presidency of the European Union. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 27 January 2010. สืบค้นเมื่อ 25 December 2009.
  117. ↑ "EUROPEAN COUNCIL 27/28 JUNE 2013 CONCLUSIONS" (PDF). Council of the European Union. 27 June 2013. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 10 October 2017. สืบค้นเมื่อ 28 June 2013.
  118. ↑ "EU grants Serbia candidate status". Times of India. 2 March 2012. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 17 April 2012. สืบค้นเมื่อ 24 May 2012.
  119. ↑ EU to map out membership for 6 western Balkan states, Michael Peel and Neil Buckley, Financial Times, 1 February 2018
  120. ↑ Protest conveyed to France, Britain, Costa Rica, Australia, Albania ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (เก็บ index)
  121. ↑ Резолуција Народне скупштине о заштити суверенитета, територијалног интегритета и уставног поретка Републике Србије // See Article 4.
  122. ↑ Резолуција Народне скупштине о заштити суверенитета, територијалног интегритета и уставног поретка Републике Србије // See Article 6.
  123. ↑ Како је утврђена војна неутралност politika.rs, 12 January 2010.
  124. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ natorelations
  125. ↑ NATO "accepts Serbia's determination to be neutral" b92.net, 13 October 2017.
  126. ↑ В зависимости от независимости: Сербия готова разорвать отношения с Западом из-за Косово เก็บถาวร 3 มกราคม 2018 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Kommersant, 27 December 2007.
  127. ↑ With Russia as an ally, Serbia edges toward NATO Reuters, 3 July 2016.
  128. ↑ Ramani, Samuel (15 February 2016). "Why Serbia is Strengthening its Alliance with Russia". HuffPost.
  129. ↑ Mojsilović, Julijana (2 March 2022). "Serbia votes 'yes' to UN's resolution condemning Russian attack, West welcomes". N1 (ภาษาเซอร์เบีย). สืบค้นเมื่อ 14 February 2023.
  130. ↑ "Serbian president rejects calls for sanctions against Russia". AP NEWS. 4 January 2023. สืบค้นเมื่อ 6 June 2023.
  131. ↑ "The president of the republic of Serbia". web.archive.org. 2013-06-05. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-06-05. สืบค้นเมื่อ 2023-05-23.
  132. ↑ Танјуг. "Војска Србије од сутра и званично професионална". Politika Online.
  133. ↑ "Sa 28.000 vojnika Vojska Srbije među najbrojnijim u regionu". Blic.rs (ภาษาเซอร์เบีย). 2010-02-12.
  134. ↑ https://www.nato.int/cps/cs/natohq/topics_50100.htm
  135. ↑ INFORM.KZ (2013-04-12). "Afghan and Serbian parliaments acquire observer status at CSTO PA". Казинформ (ภาษาอังกฤษ).
  136. ↑ "Vulin: Izvoz odbrambene industrije 600 miliona dolara u 2018. | N1 Srbija". web.archive.org. 2019-08-01. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-08-01. สืบค้นเมื่อ 2023-06-16. {{cite web}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  137. ↑ "Gun Ownership by Country 2023". worldpopulationreview.com.
  138. ↑ "History of judiciary in Serbia | Supreme Court of Cassation". web.archive.org. 2019-04-27. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-04-27. สืบค้นเมื่อ 2023-06-30.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (ลิงก์)
  139. ↑ "About Agency / Security Information Agency". web.archive.org. 2013-10-20. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2013-10-20. สืบค้นเมื่อ 2023-06-30. {{cite web}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  140. ↑ "CCRE: Serbia". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 4 June 2012. สืบค้นเมื่อ 2023-07-25. {{cite web}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  141. ↑ 141.0 141.1 141.2 "Law on Territorial Organization" (ภาษาเซอร์เบีย). National Assembly of the Republic of Serbia. 29 December 2007. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 12 October 2013. สืบค้นเมื่อ 6 October 2013.
  142. ↑ Decision on the annulment of the illegitimate acts of the provisional institutions of self-government in Kosovo and Metohija on their declaration of unilateral independence Government of Serbia, 2008
  143. ↑ "Final results of the Census of Population, Households and Dwellings, 2022 | ABOUT CENSUS". popis2022.stat.gov.rs.
  144. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ ReferenceA
  145. ↑ Alexander, Ronelle (15 August 2006). Bosnian, Croatian, Serbian, a Grammar: With Sociolinguistic Commentary. Univ of Wisconsin Press. pp. 1–2. ISBN 978-0-299-21193-6.
  146. ↑ "Ivan Klajn: Ćirilica će postati arhaično pismo".
  147. ↑ Subotić, Ljiljana; Sredojević, Dejan; Bjelaković, Isidora (2012), Fonetika i fonologija: Ortoepska i ortografska norma standardnog srpskog jezika (ภาษาเซอร์โบ-โครเอเชีย), FILOZOFSKI FAKULTET NOVI SAD, คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 3 January 2014, สืบค้นเมื่อ 2023-09-08 {{citation}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  148. ↑ "Application of the Charter in Serbia" (PDF). European Charter for Regional or Minority Languages. 11 June 2013. pp. 4–5, 9.
  149. ↑ Ivanović, Aleksandar (2019). "The right to social security in the constitution of the republic of Serbia". Studia z Zakresu Prawa Pracy i Polityki Społecznej. 26 (1): 47–65. doi:10.4467/25444654SPP.19.004.10147.
  150. ↑ 150.0 150.1 Stosić, Sanja; Karanović, Nevena (2014). "Health care economics in Serbia: current problems and changes". Vojnosanit Pregl. 71 (11): 1055–61. doi:10.2298/vsp120205002s. PMID 25536810.
  151. ↑ "IZJZS – Batut ::". www.batut.org.rs. สืบค้นเมื่อ 25 January 2021.
  152. ↑ Bjegović Mikanović, Vesna (2016). "Governance and management of health care institutions in Serbia: An overview of recent developments". SEEJPH.
  153. ↑ "Upper-middle-income economies". The World Bank.
  154. ↑ "Gross Domestic Product (GDP) 2005–2017 - Revised Data Series" (PDF). Statistical Office of the Republic of Serbia. 10 January 2018. สืบค้นเมื่อ 1 November 2021.
  155. ↑ "Belgrade Stock Exchange jsc, Belgrade". belex.rs. สืบค้นเมื่อ 5 August 2014.
  156. ↑ "Global Index: Results".
  157. ↑ "Global Peace Index 2020: Measuring Peace in a Complex World" (PDF). Institute for Economics and Peace. June 2020. สืบค้นเมื่อ 1 November 2021.
  158. ↑ "Koje voće Srbija najviše izvozi, a koje donosi najviše novca". NOVA portal (ภาษาเซอร์เบีย). 2022-05-06. สืบค้นเมื่อ 2022-10-02.
  159. ↑ "IZVOZ i UVOZ VOĆA IZ SRBIJE: Najveće količine završe na policama zemalјa EU – Макроекономија" (ภาษาเซอร์เบีย). 20 May 2022. สืบค้นเมื่อ 2022-10-02.
  160. ↑ "Privreda u Srbiji". สืบค้นเมื่อ 27 October 2014.
  161. ↑ "Izvoz poljoprivrednih proizvoda – 3,2 milijarde dolara". Ekonomski Online.
  162. ↑ "Food". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 9 October 2014. สืบค้นเมื่อ 27 October 2014. {{cite web}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  163. ↑ "Monitoring of the Iron Gate Hydropower and Navigation System on the Danube River". wrmjournal.com. สืบค้นเมื่อ 28 April 2019.
  164. ↑ 164.0 164.1 "Biz – Vesti – Srbija ima uglja za još jedan vek". B92. 19 April 2011.
  165. ↑ "2010 Survery of World Energy Resources" (PDF). World Energy Council. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 24 August 2013. สืบค้นเมื่อ 20 August 2013. {{cite web}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  166. ↑ "Country Comparison: Natural Gas – Proved Reserves". The World Factbook. Central Intelligence Agency. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 9 March 2013. สืบค้นเมื่อ 2023-08-29. {{cite web}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  167. ↑ "Exploration, production pace faster in Serbia, Bosnia and Herzegovina – Oil & Gas Journal". Ogj.com.
  168. ↑ 168.0 168.1 168.2 "Pregled trzista" (PDF). ratel.rs. 2017. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2018-02-05. สืบค้นเมื่อ 2023-08-29.
  169. ↑ Jovanka Matic and Larisa Rankovic, "Serbia เก็บถาวร 13 มกราคม 2016 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน", EJC Media Landscapes; accessed 11 March 2016
  170. ↑ "ZAVRŠENA DIGITALIZACIJA!". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 4 March 2016. สืบค้นเมื่อ 2023-08-29. {{cite web}}: ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  171. ↑ World and Its Peoples (ภาษาอังกฤษ). Marshall Cavendish. 2010. ISBN 978-0-7614-7903-1.
  172. ↑ Mihajlović, Radmila (2018). "Following the traces of Serbs through Northern Italy". Basis of Cultural Tourism Development. Rome: 37–39.
  173. ↑ "Šljivovica upisana na listu nematerijalnog kulturnog nasleđa UNESCO-a". www.slobodnaevropa.org. สืบค้นเมื่อ 7 June 2023.
  174. ↑ "Projekat Rastko: Istorija srpske kulture". www.rastko.rs.
  175. ↑ "[Project Rastko] THE HISTORY OF SERBIAN CULTURE - Roksanda Pejovic: Musical composition and performance from the eighteenth century to the present". www.rastko.rs.
  176. ↑ Meynink 2011, p. 330.
  177. ↑ "Biggest meat feast opens in Serbian barbecue capital of Leskovac - English.news.cn". Xinhua. 2017-03-21. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 24 June 2021. สืบค้นเมื่อ 2021-06-19. {{cite web}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  178. ↑ "Ustav Republike Srbije". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 11 October 2014. สืบค้นเมื่อ 27 October 2014.
  179. ↑ "2019 World Press Freedom Index | RSF". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 23 August 2019. สืบค้นเมื่อ 23 August 2019.
  180. ↑ "Serbia". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 10 October 2014. สืบค้นเมื่อ 27 October 2014.
  181. ↑ Law, Z. S. (23 September 2016). "Miloš Stojković Quoted in Serbian Daily Newspaper". ZS (ภาษาอังกฤษแบบอเมริกัน). สืบค้นเมื่อ 21 September 2019.
  182. ↑ "Newspapers – BalkanmediaKonrad-Adenauer-Stiftung e.V." Balkanmedia (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 21 September 2019.
  183. ↑ "Internet napreduje, ali televizija se i dalje gleda".
  184. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ pod2.stat.gov.rs
  185. ↑ "Joakim Vujic Bio". joakimvujic.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 8 October 2009. สืบค้นเมื่อ 20 March 2013. {{cite web}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  186. ↑ Strategija razvoja kulture Republike Srbije od 2019. do 2029.
  187. ↑ "Bitef History". bitef.com. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 5 June 2013. สืบค้นเมื่อ 20 March 2013. {{cite web}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  188. ↑ Deliso, Christopher (30 December 2008). Culture and Customs of Serbia and Montenegro. ABC-CLIO. p. 136. ISBN 978-0-313-34437-4.
  189. ↑ "Petar Marjanovic – The theatre". rastko.rs. สืบค้นเมื่อ 21 March 2013.
  190. ↑ "Restauriran najstariji srpski igrani film" (ภาษาเซอร์เบีย). Rts.rs. 26 November 2011. สืบค้นเมื่อ 15 September 2012.
  191. ↑ "Razvoj filma i kinematografije u Srbiji". Netsrbija.net. สืบค้นเมื่อ 24 May 2012.
  192. ↑ "Filmski Centar Srbije". fcs.rs. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 29 April 2022. สืบค้นเมื่อ 27 April 2019. {{cite web}}: ระบุ |accessdate= และ |access-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archivedate= และ |archive-date= มากกว่าหนึ่งรายการ (help); ระบุ |archiveurl= และ |archive-url= มากกว่าหนึ่งรายการ (help)
  193. ↑ "Serbia". FilmNewEurope.com. สืบค้นเมื่อ 2021-11-19.
  194. ↑ "Povećan broj publike u bioskopima u Srbiji". SEEcult.org. สืบค้นเมื่อ 2021-11-19.
  195. ↑ "pfi studios".

ข้อมูล

แก้

แหล่งข้อมูลอื่น

แก้
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ประเทศเซอร์เบีย&oldid=12259684"