องค์การการค้าโลก

องค์การการค้าโลก (อังกฤษ: World Trade Organization, WTO) เป็นองค์การระหว่างประเทศที่ทำหน้าที่เกี่ยวข้องกับข้อตกลงทางด้านการค้าระหว่างชาติ เป็นเวทีสำหรับการเจรจาต่อรอง ตกลงและขจัดข้อขัดแย้งในเงื่อนไขและกฎเกณฑ์ทางการค้าและการบริการระหว่างประเทศสมาชิก. องค์การการค้าโลกทำหน้าที่ห้ามการเลือกปฏิบัติทางการค้าระหว่างประเทศคู่ค้า แต่มีการกำหนดข้อยกเว้นไว้เพื่อการคุ้มครองสิ่งแวดล้อม, ความมั่นคงของชาติ และเป้าหมายที่สำคัญอื่น ๆ

World Trade Organization (อังกฤษ) Organisation mondiale du commerce (ฝรั่งเศส) Organización Mundial del Comercio (สเปน)
ที่อยู่
Centre William Rappard, เจนีวา, สวิตเซอร์แลนด์
ข้อมูลทั่วไป
สถาปนา	1 มกราคม ค.ศ. 1995
งบประมาณ	199 million Swiss francs (approx. 209 million USD) in 2011.
เว็บไซต์	wto.org

องค์การการค้าโลกจัดตั้งขึ้นแทนที่ความตกลงทั่วไปว่าด้วยการค้าและภาษีศุลกากร (General Agreement on Tariffs and Trade) เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2538 มีสำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ที่นครเจนีวา ประเทศสวิตเซอร์แลนด์ ปัจจุบันมีสมาชิก 164 ประเทศและดินแดน.

องค์การการค้าโลกมีงบประมาณปี พ.ศ. 2554 ทั้งสิ้น 197 ล้านฟรังก์สวิส (ราว 7,000 ล้านบาท) มีเจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานในสำนักเลขาธิการ 640 คน เลขาธิการคนปัจจุบันชื่อ เอ็นโกซี่ โอคอนโจ-อิเวลา

องค์การการค้าโลกทำหน้าที่ดูแลข้อตกลงย่อยทางการค้าเป็นจำนวนมากที่มีสถานะเป็นกฎหมายระหว่างประเทศ. ปัจจุบันมีข้อตกลงทางการค้าที่อยู่ในอาณัติขององค์การการค้าโลกราว 60 ข้อตกลง. ข้อตกลงที่สำคัญและเป็นที่รู้จักกันมากที่สุด ได้แก่ ความตกลงทั่วไปว่าด้วยการค้าและภาษีศุลกากร (General Agreement on Tariff and Trade; GATT) ที่ดำเนินการมาก่อนหน้านี้, ความตกลงทั่วไปว่าด้วยการค้าบริการ (General Agreement on Trade in Services; GATS) และ ความตกลงว่าด้วยการค้าที่เกี่ยวข้องกับทรัพย์สินทางปัญญาของการค้า (The agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights; TRIPS).

ประวัติ

ก่อนจัดตั้งองค์การการค้าโลกขึ้นมาได้ นี้ขึ้นมาได้บรรดาประเทศสมาชิกทั้งปวงในโลกต่างประชุมเจรจาเรื่องนี้อยู่หลายปี ในที่สุดจึงสามารถทำความตกลงกันได้ และลงนามในความตกลงกันเมื่อวันที่ 15 เมษายน ค.ศ. 1994 เรียกว่าความตกลงมาร์ราเกชจัดตั้งองค์การการค้าโลก. องค์การการค้าโลกนี้มีฐานะเป็นนิติบุคคล โดยได้รับเอกสิทธิ์และความคุ้มกันที่จำเป็นสำหรับการปฏิบัติหน้าที่ของตนโดยอิสระ ในส่วนที่เกี่ยวพันกับองค์การ. องค์การ WTO ได้รับการก่อตั้งขึ้น เนื่องจากบรรดาประเทศภาคีความตกลงต่างเล็งเห็นว่า มีความจำเป็นที่ประเทศสมาชิกทั้งหลายจะต้องดำเนินการเพื่อยกมาตรฐานความเป็นอยู่ ขยายการผลิตและการค้าสินค้าและบริการ ในขณะที่ให้มีการใช้ทรัพยากรของโลกให้เกิดประโยชน์สูงสุด โดยสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของการพัฒนาอย่างถาวร. เพื่อที่จะบรรลุวัตถุประสงค์นี้ จึงจำเป็นต้องกำหนดรูปแบบที่จะประกันว่า ประเทศกำลังพัฒนา โดยเฉพาะอย่างยิ่งประเทศที่พัฒนาน้อยที่สุด (Least Developed Countries) จะได้รับส่วนแบ่งจากความเติบโตของการค้าระหว่างประเทศที่พอเพียง และสอดคล้องกับความต้องการพัฒนาเศรษฐกิจของตน, ทั้งยังเห็นพ้องกันที่จะพัฒนาระบบการค้าพหุภาคี (Multilateral Trade System) ซึ่งรวมทุกเรื่องเข้าด้วยกัน และมีผลในทางปฏิบัติและมีความคงทนถาวรมากขึ้น โดยรวมเข้าไว้ซึ่งความตกลงทั่วไปว่าด้วยภาษีศุลกากรและการค้า (GATT).

ผลของความพยายามในการเปิดเสรีทางด้านการค้าในอดีต และผลทั้งหมดของการเจรจาการค้าพหุภาคีรอบอุรุกวัยหน้าที่ต่าง ๆ ขององค์การ WTO ที่สำคัญ ๆ ได้แก่

• อำนวยความสะดวกในการปฏิบัติตาม การบริหาร และการดำเนินการเพื่อส่งเสริมวัตถุประสงค์ของความตกลงนี้ และความตกลงการค้าพหุภาคี
• จัดให้มีเวทีเพื่อการเจรจาระหว่างสมาชิกเกี่ยวกับความสัมพันธ์ทางการค้าพหุภาคีของสมาชิกเหล่านั้น

• บริหารความเข้าใจว่าด้วยกฎและวิธีดำเนินการที่ใช้บังคับการระงับข้อพิพาท
• บริหารกลไกทบทวนนโยบายทางการค้า และร่วมมือตามที่เหมาะสมกับกองทุนการเงินระหว่างประเทศ และกับธนาคารระหว่างประเทศเพื่อการฟื้นฟูและพัฒนา