กัฟรีโล ปรินซีป

กัฟรีโล ปรินซีป (เซอร์เบีย: Гаврило Принцип, ออกเสียง: [ɡǎʋrilo prǐntsip]; 25 กรกฎาคม ค.ศ. 1894 — 28 เมษายน ค.ศ. 1918) เป็นชาวเซิร์บ-บอสเนีย สมาชิกของเยาวชนบอสเนีย (Young Bosnia) องค์กรยูโกสลาเวียที่มีความต้องการที่จะทำลายการปกครองของออสเตรีย-ฮังการีในบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา เมื่อเขามีอายุ 19 ปี เขาได้ลอบปลงพระชนม์อาร์ชดยุกฟรันซ์ แฟร์ดีนันท์ แห่งออสเตรีย และพระชายา โซฟี ในเมืองซาราเยโว วันที่ 28 มิถุนายน ค.ศ. 1914 ก่อให้เกิดห่วงโซ่ของเหตุการณ์ที่จะนำไปสู่การเกิดสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ปรินซีปและพรรคพวกของเขาได้ถูกจับกุมและมีส่วนเกี่ยวข้องกับสมาคมลับชาตินิยมเซอร์เบียที่เป็นที่รู้จักกันคือ แบล็กแฮนด์ ทำให้ออสเตรีย-ฮังการีได้ยื่นหนังสือคำประท้วงไปยังเซอร์เบียที่เป็นที่รู้จักกันคือ การยื่นคำขาดเดือนกรกฎาคม (July Ultimatum)

กัฟรีโล ปรินซีป
Гаврило Принцип
ปรินซีปในเรือนจำ ป. ค.ศ. 1915
เกิด	25 กรกฎาคม ค.ศ. 1894(1894-07-25) Obljaj, บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี (จักรวรรดิออตโตมัน โดยนิตินัย)
เสียชีวิต	28 เมษายน ค.ศ. 1918(1918-04-28) (23 ปี) ป้อมเตเรซิน โบฮีเมีย จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการี
สุสาน	โบสถ์น้อยวีรบุรุษวีดอฟดัน ซาราเยโว 43°52′0.76″N 18°24′38.88″E
มีชื่อเสียงจาก	การลอบปลงพระชนม์อาร์ชดยุกฟรันซ์ แฟร์ดีนันท์ แห่งออสเตรีย
พิพากษาลงโทษฐาน	ทรยศต่อประเทศ มาตกรรม (2 กระทง)
บทลงโทษ	จำคุก 20 ปี
ลายมือชื่อ

ปรินซีปได้กล่าวว่าท่านอาร์ชดยุกเป็นเป้าหมายเพราะ"เมื่อได้เป็นกษัตริย์ในอนาคต พระองค์จะทรงขัดขวางสหพันธ์ของเราโดยได้ดำเนินการปฏิรูปบางอย่าง" ด้วยการพาดพิงถึงกิตติศัพท์ของท่านอาร์ชดยุกในการสนับสนุนโครงสร้างการปฏิรูปของระบอบราชาธิปไตยที่จะมอบเอกราชให้กับดินแดนชาวสลาฟมากขึ้น นี่เป็นภัยคุกคามต่อโครงการการเรียกร้องดินแดนของชาวเซอร์เบียที่เป็นชนชาติเดียวกัน

ปรินซีปเป็นชาวยูโกสลาเวียผู้รักชาติที่มีความเกี่ยวข้องกับขบวนการมาลดา บอสนา (เยาวชนบอสเนีย) ซึ่งจะประกอบเต็มไปด้วยชาวเซิร์บ แต่ยังคงเป็นชาวบอสนีแอกและชาวโครแอต ในช่วงการพิจารณาคดีของเขา เขาได้กล่าวว่า"ผมคือผู้รักชาติยูโกสลาเวีย ได้มีความมุ่งหมายที่จะรวมยูโกสลาเวียให้เป็นหนึ่งไว้ทั้งหมด และผมไม่สนในสิ่งที่เป็นรูปแบบของรัฐ แต่จะต้องเป็นอิสระจากออสเตรีย"

ปรินซีปได้เสียชีวิต เมื่อวันที่ 28 เมษายน ค.ศ. 1918 ด้วยวัณโรคที่เกิดจากสภาพคุกที่แย่มาก ซึ่งทำให้เขาสูญเสียขาไปก่อนหน้านี้

ชีวิตช่วงต้น

กัฟรีโล ปรินซีปเกิดในหมู่บ้านเล็ก ๆ ที่ห่างไกลของObljaj ใกล้บอซานสกอกราฮอวอเมื่อวันที่ 25 กรกฎาคม [ตามปฎิทินเก่า: 13 กรกฎาคม] ค.ศ. 1894 เขาเป็นลูกคนที่สองจากลูก ๆ ทั้ง 9 คน โดยเสียชีวิตตั้งแต่วัยทารก 6 คน มารียา (Marija) แม่ของปรินซีป ต้องการตั้งชื่อเขาตามชปีรอ (Špiro) น้องชาย แต่นักบวชอีสเทิร์นออร์ทอดอกซ์ท้องถิ่นเรียกร้องให้ตั้งชื่อเขาเป็นกัฟรีโล (Gavrilo) โดยอ้างว่าการตั้งชื่อทารกที่ป่วยตามทูตสวรรคกาเบรียลจะทำให้เขารอดชีวิต

มารียากับเปตาร์ ปรินซีป (Petar Princip) พ่อแม่ของกัฟรีโล ปรินซีป ป. 1927

บ้านของครอบครัวปรินซีปที่ Obljaj

ครอบครัวปรินซีปเป็นครอบครัวชาวเซิร์บที่อาศัยอยู่ในบอสเนียตะวันตกเฉียงเหนือมาหลายศตวรรษ บรรพบุรุษของเขามาจาก Grahovo, Nikšić ที่มอนเตเนโกร แล้วอพยพเข้าในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษ 1700 โดยเป็นสมาชิกของตระกูล Jovičević และนับถือศาสนาคริสต์นิกายออร์ทอดอกซ์เซอร์เบีย เปตาร์และมารียา (สกุลเดิม Mićić) พ่อแม่ของปรินซีป เป็นชาวนาที่ยากจนซึ่งอาศัยอยู่ในที่ดินเล็ก ๆ ที่พวกเขาเป็นเจ้าของ ทั้งคู่อยู่ในชนชั้นกสิกรคริสเตียนที่มีชื่อว่า kmetovi (ทาสติดที่ดิน) ซึ่งมักถูกเจ้าของที่ดินที่เป็นมุสลิมกดขี่ เปตาร์ ผู้ยืนกรานใน "ความถูกต้องโดยเคร่งครัด" ไม่เคยดื่มเครื่องดื่มมึนเมาหรือสบถ และถูกเพื่อนบ้านเยาะเย้ย ในช่วงวัยหนุ่ม เขาสู้รบในการก่อกำเริบเฮอร์เซโกวีนาต่อจักรวรรดิออตโตมัน หลังการก่อกบฏ เขากลับมาทำงานเป็นชาวไร่ในหุบเขากราฮอวอ โดยเขาทำงานในที่ดินขนาดประมาณ 4 เอเคอร์ (1.6 เฮกตาร์; 0.0063 ตารางไมล์) และถูกบังคับให้ยกรายได้หนึ่งส่วนสามให้แก่เจ้าของที่ดิน เขาจึงหันไปขนส่งไปรษณีย์และผู้โดยสารข้ามภูเขาระหว่างบอสเนียตะวันตกเฉียงเหนือกับแดลเมเชีย เพื่อเพิ่มรายได้และเลี้ยงดูครอบครัว

ปรินซีปเข้าโรงเรียนประถมศึกษาใน ค.ศ. 1903 ตอนอายุ 9 ขวบ แม้ในตอนแรกพ่อจะไม่ให้ลูกชายเข้าเรียน เนื่องจากเขาต้องการคนเลี้ยงแกะคอยดูแลแกะของตน เขาก้าวผ่านปีแรกที่ยากลำบากและประสบความสำเร็จในการศึกษาอย่างมาก โดยอาจารย์ใหญ่ให้รางวัลชุดสะสมบทกวีมหากาพย์เซอร์เบียแก่เขา ตอนอายุ 13 ปี ปรินซีปย้ายไปที่ซาราเยโว ซึ่งเป็นที่ที่โยวัน (Jovan) พี่ชายของเขา เคยตั้งใจที่จะให้เขาลงทะเบียนที่โรงเรียนการทหารออสเตรีย-ฮังการีในซาราเยโว อย่างไรก็ตาม เมื่อปรินซีปเดินทางมาถึงที่นั่น โยวันเปลี่ยนใจหลังเจ้าของร้านแนะนำว่าอย่าให้น้องชายของเขาเป็น "ผู้ประหารชีวิตคนของเขาเอง" ปรินซีปจึงลงทะเบียนเรียนในโรงเรียนพ่อค้าแทน โยวันจ่ายค่าเล่าเรียนด้วยเงินจากการทำงานด้วยตนเอง โดยขนท่อนไม้จากป่าที่อยู่รอบ ๆ ซาราเยโวไปยังโรงสีในเมือง หลังศึกษาไป 3 ปี กัฟรีโลจึงย้ายไปยังโรงพลศึกษาซาราเยโว

การลอบสังหาร

บทความหลัก: การลอบปลงพระชนม์อาร์ชดยุกฟรันซ์ แฟร์ดีนันท์ แห่งออสเตรีย

ถูกจับกุมและไต่สวน

ปรินซีปขณะไต่สวน (นั่งตรงกลางแถวแรก)

ปืนพก Browning ของปรินซีปที่ใช้เป็นหลักฐานขณะไต่สวน

ก่อนที่ปรินซีปจะยิงเป็นครั้งที่สาม มีผู้ดึงปืนพกออกจากมือและผลักเขาลงไปที่พื้น เขากลืนแคปซูลไซยาไนด์หนึ่งแคปซูลได้ แต่กลับไม่สามารถทำให้เขาตาย การไต่สวนเริ่มต้นในวันที่ 12 ตุลาคมและสิ้นสุดในวันที่ 23 ตุลาคม ค.ศ. 1914 ปรินซีปกับอีกยี่สิบสี่คนถูกดำเนินคดี มือสังหารทั้งหมด 6 คนมีอายุต่ำกว่า 20 ปีในขณะนั้น (ยกเว้น Mehmedbašić) ในขณะที่ตัวกลุ่มมีสมาชิกส่วนใหญ่เป้นชาวเซิร์บบอสนีแอก ผู้ถูกดำเนินคดี 4 คนเป็นชาวโครแอตบอสนีแอกและทั้งหมดเป็นพลเมืองออสเตรีย-ฮังการี ไม่มีคนใดเลยที่มาจากเซอร์เบีย ทนายความของรัฐตั้งข้อหาผู้ต้องหา 22 คนในข้อหากบฏต่อแผ่นดินและฆาตกรรม และอีกสามคนฐานสมรู้ร่วมคิดในคดีฆาตกรรม ปรินซีปกล่าวว่าตนรู้สึกเสียใจที่สังหารดัชเชสและตั้งใจที่จะสังหาร Potiorek แต่ถึงกระนั้นก็รู้สึกภาคภูมิใจกับสิ่งที่ทำ ตำรวจฝ่ายสืบสวนออสเตรียกระตือรือร้นที่จะเน้นย้ำถึงลักษณะเฉพาะของเซอร์เบียในแผนการลอบสังหารด้วยเหตุผลทางการเมือง แต่ในระหว่างการพิจารณาคดี ปรินซีปยืนกรานว่า แม้ว่าเขาจะมีเชื้อสายเซิร์บ แต่ความมุ่งมั่นของเขาคือการปลดปล่อยชาวสลาฟใต้ทั้งหมด หัวหน้าผู้สมรู้ร่วมคิดทุกคนกล่าวถึงการปฏิวัติด้วยการทำลายล้างออสเตรีย-ฮังการี และการปลดปล่อยชาวสลาฟใต้ว่าเป็นแรงจูงใจต่อการกระทำของพวกเขา

ทางการออสเตรีย-ฮังการีพยายามซ่อนข้อเท็จจริงที่ว่ามีผู้สมรู้ร่วมคิดเป็นชาวโครแอตและบอสนีแอก จนถึงการเปลี่ยนชื่อหนึ่งในนั้นในรายงานข่าว เพื่อสร้างภาพว่าแผนการทั้งหมดว่ามีต้นกำเนิดจากเซอร์เบียและดำเนินการโดยชาวเซิร์บเท่านั้น แบล็กแฮนด์ถูกกล่าวเป็นนัยว่ามีส่วนเกี่ยวข้องในการลอบสังหาร เนื่องจากมีการให้อาวุธแก่มือสังหารและช่วยให้พวกเขาข้ามพรมแดน แต่นั้นไม่ได้พิสูจน์ว่ารัฐบาลเซอร์เบียมีส่วนรู้เห็นต่อการลอบสังหาร ไม่ต้องพูดถึงการอนุมัติด้วยซ้ำ แต่สิ่งนี้มีมากพอที่ทางออสเตรีย-ฮังการีเตรียมการยื่นหนังสือประท้วงต่อเซอร์เบียที่รู้จักกันในชื่อ วิกฤตการณ์เดือนกรกฎาคม ซึ่งนำไปสู่การปะทุของสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง เดวิด ฟรอมกินรายงานว่า สิ่งที่การสังหารให้แก่เวียนนาไม่ใช่เหตุผล แต่เป็นข้ออ้างในการทำลายเซอร์เบีย

ในเวลานั้นปรินซีปมีอายุ 19 ปีและเด็กเกินไปที่จะประหารชีวิต เนื่องจากตามกฎหมายฮาพส์บวร์ค เขายังเหลือเวลาอีก 27 วันก่อนที่จะถึงอายุขั้นต่ำ 20 ปี จากนั้นในวันพฤหัสบดีที่ 28 ตุลาคม ค.ศ. 1914 ศาลตัดสินให้ปรินซีปมีความผิดฐานฆาตกรรมและกบฏต่อแผ่นดิน เขาถูกตัดสินให้จำคุกสูงสุด 20 ปี โดยเข้าไปจำคุกที่เรือนจำทหารในป้อมฮาพส์บวร์คที่ Theresienstadt ในโบฮีเมียตอนเหนือ (ปัจจุบันอยู่ในประเทศเช็กเกีย)

จำคุกและเสียชีวิต

ห้องขังของปรินซีปที่ป้อม Terezín

ปรินซีปถูกล่ามโซ่ที่กำแพงตามการขังเดี่ยวที่ป้อมขนาดเล็กใน Terezín โดยมีสภาพย่ำแย่และทำให้เขาเป็นวัณโรค โรคนี้กัดกระดูกของเขามากจนแพทย์ต้องตัดแขนขวาทิ้ง ในเดือนมกราคม ค.ศ. 1916 ปรินซีปพยายามแขวนคอตนเองด้วยผ้าเช็ดตัว แต่ล้มเหลว โดยในช่วงกุมภาพันธ์ถึงมิถุนายน ค.ศ. 1916 ปรินซีปพบกับ Martin Pappenheim จิตแพทย์ประจำกองทัพออสเตรีย-ฮังการีถึง 4 ครั้ง Pappenheim เขียนว่า ปรินซีปกล่าวว่าสงครามโลกครั้งที่หนึ่งจะยังคงเกิดขึ้น แม้ว่าจะไม่มีการลอบสังหาร และเขา "ไม่รู้สึกว่าตัวเองต้องรับผิดชอบต่อเหตุร้ายครั้งนี้"

ปรินซีปเสียชีวิตในวันที่ 28 เมษายน ค.ศ. 1918 หลังเหตุการณ์ลอบสังหาร 3 ปีกับอีก 10 เดือน ในช่วงที่เขาเสียชีวิต เขามีน้ำหนัก 40 กิโลกรัม (88 ปอนด์; 6 สโตน 4 ปอนด์) เนื่องจากภาวะทุพโภชนาการและโรคภัยไข้เจ็บ

สิ่งสืบทอด

หลังจากเสียชีวิตไปเป็นเวลานาน มรดกของปรินซีปยังคงเป็นที่โต้แย้ง และตัวเขายังคงเป็นบุคคลที่มีความสำคัญทางประวัติศาสตร์แต่สุดขั้ว โดยสำหรับราชาธิปไตยฮาพส์บวร์คและผู้สนับสนุน เขาเป็นผู้ก่อการร้ายที่ก่อเหตุฆาตกรรม ส่วนราชอาณาจักรยูโกสลาเวียมองเขาเป็นวีรบุรุษยูโกสลาฟ ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง พวกนาซีกับอูสตาชา ฟาสซิสต์โครแอต มองเขาเป็นอาชญากรผู้เสื่อมทรามและผู้นิยมอนาธิปไตยฝ่ายซ้าย ส่วนยูโกสลาเวียสมัยสังคมนิยมมองเขาเป็นตัวแทนวีรบุรุษหนุ่มของกลุ่มต่อต้านติดอาวุธ ซึ่งเป็นนักต่อสู้เสรีภาพที่ต่อสู้เพื่อปลดปล่อยชาวยูโกสลาเวียจากการปกครองของจักรวรรดิ ต่อสู้เพื่อแรงงานและผู้ถูกกดขี่ ในคริสต์ทศวรรษ 1990 ผู้ที่มีอุดมการณ์ชาตินิยมเซิร์บบางคนเริ่มมองปรินซีปเป็นตัวแทนในการสร้างเกรตเตอร์เซอร์เบีย การเคลื่อนไหวทางการเมืองและระบอบการปกครองหลายแห่ง ต่างยกย่องหรือดูถูกเขา เพื่อส่งเสริมอุดมการณ์ของตนเอง

ปัจจุบันชาวเซิร์บหลายคนเฉลิมฉลองตัวเขาในฐานะวีรบุรุษ และชาวโครแอตกับชาวบอสนีแอกหลายคนถือว่าเขาเป็นผู้ก่อการร้าย

ข้อมูล

บรรณานุกรม

• Butcher, T. (2015). The Trigger: Hunting the Assassin Who Brought the World to War. Vintage Books. Vintage Publishing. ISBN 978-0-09-958133-8.
• Belfield, Richard (2011). A Brief History of Hitmen and Assassinations. Constable & Robinson, Ltd. ISBN 978-1-849018-05-0.
• Clark, Christopher (2013). The Sleepwalkers: How Europe Went to War in 1914. HarperCollins. ISBN 978-0-06219-922-5.
• Dedijer, Vladimir (1966). The Road to Sarajevo. Simon and Schuster. ASIN B0007DMDI2.
• Donia, R.J. (2006). Sarajevo: A Biography. University of Michigan Press. ISBN 978-0-472-11557-0.
• Donnelley, Paul (2012). Assassination!. Lulu.com. ISBN 978-1-908963-03-1.
• Fabijančić, Tony (2010). Bosnia: In the Footsteps of Gavrilo Princip. Edmonton: University of Alberta. ISBN 978-0-88864-519-7.
• Fromkin, David (2007). Europe's Last Summer: Who Started the Great War in 1914?. New York: Random House. ISBN 978-0-307-42578-2.
• Gilbert, Martin (1995). The First World War. HarperCollins. ISBN 0-00-637666-5.
• Glenny, Misha (2012). The Balkans: Nationalism, War, and the Great Powers, 1804–2012: New and Updated (revised ed.). Penguin. ISBN 978-1-77089-274-3.
• Johnson, Lonnie (1989). Introducing Austria: A short history. Ariadne Press. ISBN 0-929497-03-1.
• Kidner, Frank; Bucur, Maria; Mathisen, Ralph; McKee, Sally; Weeks, Theodore (2013). Making Europe: The Story of the West Since 1550. Vol. 2 (2nd ed.). Boston: Wadsworth Cengage. ISBN 978-1-111-84134-8.
• Malcolm, Noel (1994). Bosnia: A Short History. New York: New York University Press. ISBN 978-0-8147-5520-4.
• Remak, Joachim (1959). Sarajevo: The Story of a Political Murder. Criterion. ASIN B001L4NB5U.
• Roider, Karl (2005). "Princip, Gavrilo (1894–1918)". ใน Tucker, Spencer C.; Roberts, Priscilla Mary (บ.ก.). The Encyclopedia of World War I : A Political, Social, and Military History. Santa Barbara, California: ABC-CLIO. ISBN 978-1-85109-420-2.
• Sageman, M. (2017). Turning to Political Violence: The Emergence of Terrorism. University of Pennsylvania Press, Incorporated. ISBN 978-0-8122-4877-7.
• Schlesser, Steven (2005). The Soldier, the Builder & the Diplomat. Seattle: Cune Press. ISBN 978-1-885942-07-4.
• Stokesbury, James (1981). A Short History of World War I. New York: HarperCollins. ISBN 978-0-061763-61-8.
• Roberts, Elizabeth (2007). Realm of the Black Mountain (ภาษาอังกฤษ). Hurst. ISBN 978-1850658689.

เว็บไซต์

• Dzidic, Denis; Ristic, Marija; Domanovic, Milka; Ivanovic, Josip; Peci, Edona; Marusic, Sinisa Jakov (2014-05-06). "Gavrilo Princip: hero or villain?". the Guardian.
• Foy, Simon (22 June 2004). "Found: the gun that shook the world". The Telegraph. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 11 January 2022.
• Greenspan, Jesse (2014-06-26). "The Assassination of Archduke Franz Ferdinand". HISTORY.
• "Gavrilo Princip's Legacy Still Contested". Institute for War and Peace Reporting. 1914-06-28.
• "Man accused of murdering Archduke Ferdinand goes on trial – archive, 1914". the Guardian. 2017-10-17.
• Irić, Radoman (2013-10-01). "Ovde je Gavrilo Princip učio da puca". Blic.rs (ภาษาเซอร์เบีย).
• MacDowall, Andrew (2014-06-27). "Villain or hero? Sarajevo is split on archduke's assassin Gavrilo Princip". the Guardian.
• "A Century Ago in Sarajevo: A Plot, A Farce And A Fateful Shot". NPR.org. 2014-06-27.
• "The Shifting Legacy of the Man Who Shot Franz Ferdinand". NPR.org. 2014-06-27.
• Prijic, Ermina (2015-06-29). "101st Anniversary of the Sarajevo Assassination that caused the World War I". Sarajevo Times.
• "Archduke Franz Ferdinand of Austria – Prague Blog". Prague Guide ~ Prague Tours ~ Private Guided Tours. 1900-07-01.
• Robinson, Matt; Sito-Sucic, Daria (2014-03-11). "An assassin divides his native Bosnia 100 years on". U.S.
• "Gavrilo Princip, a participant in the assassination of Archduke Franz Ferdinand". The British Library. 2017-05-01. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-05-01.
• "Full text of "The Times documentary history of the war"". Internet Archive. 1917.

แหล่งข้อมูลอื่น

• Gavrilo Princip's statement during trial
• Prison interview with Gavrilo Princip