สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ
ลิงก์ข้ามภาษาในบทความนี้ มีไว้ให้ผู้อ่านและผู้ร่วมแก้ไขบทความศึกษาเพิ่มเติมโดยสะดวก เนื่องจากวิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่มีบทความดังกล่าว กระนั้น ควรรีบสร้างเป็นบทความโดยเร็วที่สุด |
มหาอำมาตย์นายก สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ อดีตเสนาบดีกระทรวงต่างประเทศ องคมนตรีในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว สมุหมนตรีและองคมนตรีในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวกับ สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา (เจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยม ในรัชกาลที่ 4) ร่วมพระชนนีเดียวกับสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า, สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง และสมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวี และเป็นพระปัยยกา (ทวด) ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ | |
---|---|
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นเอก | |
เสนาบดีกระทรวงต่างประเทศ[1] | |
ดำรงตำแหน่ง | 12 มิถุนายน พ.ศ. 2428 - 28 มิถุนายน พ.ศ. 2466[2] |
ก่อนหน้า | เจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี (ท้วม บุนนาค) |
ถัดไป | พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นเทววงศวโรทัย |
ประสูติ | 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2401 |
สิ้นพระชนม์ | 28 มิถุนายน พ.ศ. 2466 (64 ปี) |
หม่อม | หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา หม่อมลม้าย เทวกุล ณ อยุธยา หม่อมเหมือน เทวกุล ณ อยุธยา หม่อมปุ่น เทวกุล ณ อยุธยา หม่อมอบ เทวกุล ณ อยุธยา หม่อมพุก เทวกุล ณ อยุธยา หม่อมจันทร์ เทวกุล ณ อยุธยา |
พระบุตร | 48 องค์ |
ราชสกุล | เทวกุล |
ราชวงศ์ | จักรี |
พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
พระมารดา | สมเด็จพระปิยมาวดี ศรีพัชรินทรมาตา |
พระประวัติ
แก้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ มีพระนามเดิมว่า พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงศ์ ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือน 12 แรม 7 ค่ำ ปีมะเมียสัมฤทธิศก จ.ศ. 1220 ตรงกับวันที่ 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2401 ในพระบรมมหาราชวัง โดยเป็นพระเจ้าลูกเธอชั้นกลาง ลำดับที่ 42 ในจำนวนทั้งหมด 84 พระองค์ ทรงมีพระเชษฐา พระขนิษฐา และพระอนุชาร่วมพระมารดาอีก 5 พระองค์ ได้แก่
- พระองค์เจ้าอุณากรรณอนันตนรไชย (พระองค์นี้ได้รับพระนามตามบทบาทของเจ้าจอมมารดา)
- พระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงศ์ (สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ)
- พระองค์เจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ (สมเด็จพระนางเจ้าสุนันทากุมารีรัตน์ พระบรมราชเทวีพระองค์แรกในรัชกาลที่ 5)
- พระองค์เจ้าสว่างวัฒนา (สมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า)
- พระองค์เจ้าเสาวภาผ่องศรี (สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง)
- พระองค์เจ้าสวัสดิโสภณ (สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์)
เมื่อทรงพระเยาว์ ทรงได้รับการศึกษาขั้นต้นเขียนอ่านภาษาไทยในสำนักพระองค์เจ้าหญิงมณี และพระองค์เจ้าหญิงกฤษณา ซึ่งเป็นพระเจ้าลูกเธอในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงศึกษาภาษาบาลี แล้วเข้าชั้นมัธยมศึกษาในสำนักพระยาปริยัติธรรมธาดา (เปี่ยม) ผนวชเป็นสามเณร ไปประทับอยู่วัดบวรนิเวศราชวรวิหาร ทรงศึกษาพระธรรมวินัยในสำนักสมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาปวเรศวริยาลงกรณ์ ทรงเล่าเรียนภาษาอังกฤษที่โรงเรียนหลวง ที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงตั้งขึ้นภายในกรมทหารมหาดเล็ก ในพระบรมมหาราชวัง กระทั่งลาผนวช และเข้ารับราชการ
สมเด็จฯ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ ทรงบริหารราชการแผ่นดินตลอดพระชนม์ชีพ จากรัชกาลที่ 5 ถึงรัชกาลที่ 6 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดเกล้าฯ ให้ทรงดำรงตำแหน่งไปรเวตสิเกรตารีฝรั่ง (ราชเลขานุการฝ่ายต่างประเทศ) ทำหน้าที่ดูแลงานต่างประเทศ ทรงมีบทบาทสำคัญด้านการทูต เป็นผู้เจรจาข้อพิพาทกับประเทศฝรั่งเศส ครั้งวิกฤตการณ์ ร.ศ. 112 ทรงเสนอให้มีการตั้งสถานทูตในต่างประเทศ ที่ทวีปยุโรปและสหรัฐ ทรงว่าราชการเป็นเสนาบดีกระทรวงการต่างประเทศทั้งในรัชกาลที่ 5 และรัชกาลที่ 6 เป็นเวลา 37 ปี จนได้ชื่อว่าเป็น องค์บิดาแห่งการต่างประเทศของไทย
นอกเหนือจากการงานด้านการต่างประเทศ ได้ทรงงานที่สำคัญตลอดพระชนม์ชีพอีกหลายด้านเช่น ได้ทรงดำรงตำแหน่งนายกสภาการคลังในปี พ.ศ. 2465 ทรงดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีสภา เมื่อปี พ.ศ. 2437[3] และทรงดำรงตำแหน่งองคมนตรี[4][5]เมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2430 ตั้งแต่ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจนถึงรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯแต่งตั้งให้เป็นสมุหมนตรี (เทียบเท่าราชองครักษ์พิเศษของฝ่ายทหาร) ในวันที่ 16 ธันวาคม พ.ศ. 2453[6] และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนกรมขึ้นเป็น สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทววะวงศ์วโรปการ เมื่อวันที่ 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2459[7] นอกจากนี้ยังได้รับพระราชยศมหาอำมาตย์นายก ซึ่งเป็นยศที่สูงสุดของข้าราชการพลเรือน (เทียบเท่าจอมพล) และทรงเป็นผู้ดูแลพระนครเมื่อทรงไม่ประทับอยู่ในพระนคร[8]
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ ทรงสนพระทัยในวิชาโหราศาสตร์ เมื่อ พ.ศ. 2432 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงประกาศใช้ปฏิทินแบบใหม่ตามสุริยคติตามแบบสากล จากเดิมที่ประเทศไทยใช้แบบจันทรคติ สมเด็จฯ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ ทรงเป็นผู้คิดปฏิทินไทยใช้ตามสุริยคติ เรียกว่า เทวะประติทิน มีการกำหนดชื่อเดือนขึ้นมาใหม่ จากเดิมที่ใช้ เดือนอ้าย เดือนยี่ ถึงเดือนสิบสอง เป็นชื่อเดือนแบบที่ใช้กันอยู่ในปัจจุบัน
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานสร้างวังให้สมเด็จฯ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ บนที่ดินพระราชทานจากพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ชื่อว่า วังเทวะเวสม์
สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 6 เมื่อวันพฤหัสบดี เดือน 8 แรม 1 ค่ำ ปีกุนเบญจศก จ.ศ. 1285 ตรงกับวันที่ 28 มิถุนายน พ.ศ. 2466 พระชันษา 64 ปี มีพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพเมื่อวันที่ 14 ธันวาคม พ.ศ. 2466 ณ พระเมรุ ท้องสนามหลวง[9]
พระโอรสและพระธิดา
แก้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ เป็นต้นราชสกุลเทวกุล มีหม่อม 7 คน ได้แก่
- หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา (สกุลเดิม สุจริตกุล) ธิดาเจ้าพระยาสิริรัตนมนตรี (หงส์)
- หม่อมลม้าย (สกุลเดิม ชูโต) ธิดาหลวงพิทักษ์อาภรณ์ (สมบุญ)
- หม่อมเหมือน
- หม่อมปุ่น
- หม่อมอบ (สกุลเดิม อมาตยกุล) ธิดาพระปรีชากลการ (สำอาง)
- หม่อมพุก (สกุลเดิม จันทรเสน)
- หม่อมจันทร์
มีพระโอรส 1 พระองค์ กับ 24 องค์ และมีพระธิดา 23 องค์ รวม 48 พระองค์/องค์ ได้แก่
ราชสกุลเทวกุล | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
ลำดับ | พระรูปและพระนาม | เพศ | พระมารดา | ประสูติ | สิ้นพระชนม์ | พระชันษา | คู่สมรส |
1 | หม่อมเจ้าอัปษรสมาน กิติยากร
(ท่านหญิงใหญ่) |
ญ. | หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา | 21 ตุลาคม พ.ศ. 2420[10] | 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2482 | 61 ปี 194 วัน | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระจันทบุรีนฤนาถ |
2 | หม่อมเจ้าบรรสานสนิท เทวกุล
(ท่านหญิงกลาง) |
ญ. | หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา | 23 ธันวาคม พ.ศ. 2422[10] | 30 กรกฎาคม พ.ศ. 2488 | 65 ปี 220 วัน | |
3 | หม่อมเจ้าพิจิตรจิราภา เทวกุล
(ท่านหญิงเล็ก) |
ญ. | หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา | 25 สิงหาคม พ.ศ. 2424[10] | 19 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2486 | 61 ปี 178 วัน | |
4 | หม่อมเจ้าสุธาสิโนทัย เทวกุล
(ท่านชายใหญ่) |
ช. | หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา | 23 พฤศจิกายน พ.ศ. 2425[10] | 20 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2509 | 83 ปี 89 วัน | หม่อมลมุล (สกุลเดิม สาทรานนท์)
หม่อมฉวี (สกุลเดิม วัชรประหาส) |
5 | พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นเทววงศวโรทัย | ช. | หม่อมลม้าย | 11 สิงหาคม พ.ศ. 2426[10] | 5 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2486 | 59 ปี 178 วัน | หม่อมเพี้ยน (สกุลเดิม บุนนาค) |
6 | หม่อมเจ้าจันทรนิภา เทวกุล
(ท่านหญิงน้อย) |
ญ. | หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา | 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2427[10] | 7 มิถุนายน พ.ศ. 2488 | 61 ปี 13 วัน | |
7 | หม่อมเจ้าทิสากร | ช. | หม่อมลม้าย | 21 มกราคม พ.ศ. 2428 | 17 ตุลาคม พ.ศ. 2462 | 34 ปี 269 วัน | หม่อมผัน |
8 | หม่อมเจ้าบังอรรัตน์ | ญ. | หม่อมเหมือน | 18 ตุลาคม พ.ศ. 2428 | 29 มิถุนายน พ.ศ. 2433 | 4 ปี 254 วัน | |
9 | หม่อมเจ้าดำรัสดำรง เทวกุล
(ท่านชายเล็ก) |
ช. | หม่อมลม้าย | 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2429[10] | 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2487 | 57 ปี 343 วัน | หม่อมเจ้าอรทิพย์ประพันธ์ (ราชสกุลเดิม วรวรรณ) |
10 | หม่อมเจ้าพงศ์ทินเทพ เทวกุล
(ท่านชายกลาง) |
ช. | หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา | 17 กันยายน พ.ศ. 2429[10] | 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2486 | 57 ปี 66 วัน | หม่อมเจ้าสุชาดามณี เทวกุล |
11 | หม่อมเจ้าเสพยสุมนัส
(ท่านชายน้อย) |
ช. | หม่อมลม้าย | 14 สิงหาคม พ.ศ. 2431 | 18 กันยายน พ.ศ. 2452 | 21 ปี 35 วัน | |
12 | หม่อมเจ้าทิพรัตนประภา เทวกุล
(ท่านหญิงโอ) |
ญ. | หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา | 27 สิงหาคม พ.ศ. 2431[10] | 13 มกราคม พ.ศ. 2508 | 76 ปี 139 วัน | |
13 | หม่อมเจ้านาราวดี เทวกุล
(ท่านหญิงแต๋ว) |
ญ. | หม่อมปุ่น | 13 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2432[10] | 13 ธันวาคม พ.ศ. 2487 | 55 ปี 303 วัน | |
14 | หม่อมเจ้า | ญ. | หม่อมลม้าย | 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2432 | 19 มีนาคม พ.ศ. 2434 | 1 ปี 117 วัน | |
15 | หม่อมเจ้าตรีทิเพทพงศ์ เทวกุล
(ท่านชายโต๊ะ) |
ช. | หม่อมอบ | 10 ธันวาคม พ.ศ. 2432[10] | 21 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2476 | 43 ปี 73 วัน | หม่อมหลวงวาด (ราชสกุลเดิม สุทัศน์) |
16 | หม่อมเจ้าวงศ์นิรชร เทวกุล
(ท่านชายเตี้ย) |
ช. | หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา | 16 มกราคม พ.ศ. 2433[10] | 9 มีนาคม พ.ศ. 2490 | 57 ปี 52 วัน | หม่อมโกย (สกุลเดิม เกิดสวัสดิ์) |
17 | หม่อมเจ้ามรุพรพันธ์
(ท่านชายแอ๊บ) |
ช. | หม่อมปุ่น | 14 สิงหาคม พ.ศ. 2433 | 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2464 | 30 ปี 290 วัน | หม่อมเจ้ากมลปราโมทย์ (ราชสกุลเดิม กิติยากร) |
18 | หม่อมเจ้ากันดาภา เทวกุล | ญ. | หม่อมลม้าย | 26 มิถุนายน พ.ศ. 2434[10] | 26 กรกฎาคม พ.ศ. 2477 | 43 ปี 30 วัน | |
19 | หม่อมเจ้าดาราจรัสศรี เทวกุล
(ท่านหญิงเภา) |
ญ. | หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา | 2 มิถุนายน พ.ศ. 2435[10] | 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2484 | 49 ปี 52 วัน | |
20 | หม่อมเจ้าปาน | ช. | หม่อมปุ่น | 8 กรกฎาคม พ.ศ. 2436 | 14 กันยายน พ.ศ. 2437 | 1 ปี 68 วัน | |
21 | หม่อมเจ้าปรีดิเทพย์พงษ์ เทวกุล
(ท่านชายอั๋น) |
ช. | หม่อมพุก | 3 สิงหาคม พ.ศ. 2436[10] | 11 พฤษภาคม พ.ศ. 2513 | 76 ปี 281 วัน | หม่อมเจ้าลีลาศหงส์ (ราชสกุลเดิม กฤดากร)
หม่อมราชวงศ์สอางค์ (ราชสกุลเดิม ปราโมช) หม่อมแตงไทย (สกุลเดิม เดชผล) |
22 | หม่อมเจ้าตุ๊ | ช. | หม่อมลม้าย | 28 มีนาคม พ.ศ. 2437 | 6 เมษายน พ.ศ. 2439 | 2 ปี 9 วัน | |
23 | หม่อมเจ้าวงศ์ทิพย์สุดา เทวกุล
(ท่านหญิงอ้น) |
ญ. | หม่อมพุก | 12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2437[10] | 6 เมษายน พ.ศ. 2512 | 74 ปี 146 วัน | |
24 | หม่อมเจ้าอัจฉราฉวี เทวกุล
(ท่านหญิงอึ่ง) |
ญ. | หม่อมจันทร์ | 24 พฤศจิกายน พ.ศ. 2438[10] | 26 ธันวาคม พ.ศ. 2525 | 87 ปี 32 วัน | |
25 | หม่อมเจ้าตรีทศาลัย เทวกุล
(ท่านหญิงปุ๋ย) |
ญ. | หม่อมปุ่น | 8 มกราคม พ.ศ. 2439[10] | 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2484 | 45 ปี 196 วัน | |
26 | หม่อมเจ้าไตรทิพเทพสุต เทวกุล
(ท่านชายแถม) |
ช. | หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา | 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2439[10] | 1 ตุลาคม พ.ศ. 2505 | 66 ปี 149 วัน | หม่อมเจ้าบันดาลสวัสดี (ราชสกุลเดิม ดิศกุล)
หม่อมมณี หม่อมแวว หม่อมแบบ |
27 | หม่อมเจ้า | ญ. | หม่อมพุก | 4 พฤศจิกายน พ.ศ. 2439 | 31 ธันวาคม พ.ศ. 2439 | 0 ปี 57 วัน | |
28 | หม่อมเจ้าสุรวุฒิประวัติ เทวกุล | ช. | หม่อมลม้าย | 18 มีนาคม พ.ศ. 2440[10] | 6 กันยายน พ.ศ. 2517 | 77 ปี 172 วัน | หม่อมหลวงปอง (ราชสกุลเดิม มาลากุล)
หม่อมศิริเลิศ (สกุลเดิม วสันตสิงห์) |
29 | หม่อมเจ้าทัตศะศิธร | ญ. | หม่อมจันทร์ | 28 กันยายน พ.ศ. 2440 | 2 กันยายน พ.ศ. 2443 | 2 ปี 339 วัน | |
30 | หม่อมเจ้านิกรเทวัญ เทวกุล
(ท่านชายโอ่ง) |
ช. | หม่อมพุก | 16 มกราคม พ.ศ. 2441[10] | 3 สิงหาคม พ.ศ. 2519 | 78 ปี 199 วัน | หม่อมเจ้าสมทรง (ราชสกุลเดิม เกษมศรี) |
31 | หม่อมเจ้าอนันตนรชัย เทวกุล
(ท่านชายเติม) |
ช. | หม่อมใหญ่ เทวกุล ณ อยุธยา | 11 มีนาคม พ.ศ. 2442[10] | 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2511 | 69 ปี 79 วัน | หม่อมเจ้าอัปภัศราภา (ราชสกุลเดิม ดิศกุล) |
32 | หม่อมเจ้านิต | ช. | หม่อมปุ่น | 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2442 | 27 มีนาคม พ.ศ. 2446 | 3 ปี 306 วัน | |
33 | หม่อมเจ้าวิไลกัญญา ภาณุพันธุ์
(ท่านหญิงอั้น) |
ญ. | หม่อมพุก | 1 มกราคม พ.ศ. 2443[10] | 30 มิถุนายน พ.ศ. 2509 | 66 ปี 180 วัน | พระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นภาณุพงศ์พิริยเดช |
34 | หม่อมเจ้าสุชาดามณี เทวกุล
(ท่านหญิงเป้า) |
ญ. | หม่อมจันทร์ | 13 มกราคม พ.ศ. 2443[10] | 12 มกราคม พ.ศ. 2498 | 54 ปี 364 วัน | หม่อมเจ้าพงศ์ทินเทพ เทวกุล |
35 | หม่อมเจ้าสมรศรีโสภา เทวกุล
(ท่านหญิงออ) |
ญ. | หม่อมพุก | 19 เมษายน พ.ศ. 2444[10] | 5 มิถุนายน พ.ศ. 2539 | 95 ปี 47 วัน | |
36 | หม่อมเจ้า | หม่อมปุ่น | 26 กันยายน พ.ศ. 2444 | 23 มกราคม พ.ศ. 2445 | 0 ปี 119 วัน | ||
37 | หม่อมเจ้า | ช. | หม่อมพุก | 10 มิถุนายน พ.ศ. 2445 | 18 มิถุนายน พ.ศ. 2445 | 0 ปี 8 วัน | |
38 | หม่อมเจ้าอาทิตย์อุทัย เทวกุล | ช. | หม่อมพุก | 27 กันยายน พ.ศ. 2446[10] | 1 ตุลาคม พ.ศ. 2487 | 41 ปี 4 วัน | หม่อมมณี (สกุลเดิม ภมรสุต)
หม่อมประสงค์ (สกุลเดิม เพชรรัตน์) |
39 | หม่อมเจ้าเจริญวัยวัฒนา | หม่อมปุ่น | 25 กรกฎาคม พ.ศ. 2447 | 24 กันยายน พ.ศ. 2448 | 1 ปี 61 วัน | ||
40 | หม่อมเจ้าวงศานุวัตร เทวกุล | ช. | หม่อมจันทร์ | 17 กันยายน พ.ศ. 2447[10] | 3 เมษายน พ.ศ. 2534 | 86 ปี 198 วัน | หม่อมเจ้ากมลปราโมทย์ (ราชสกุลเดิม กิติยากร) |
41 | หม่อมเจ้าพวงรัตนประไพ ชุมพล | ญ. | หม่อมพุก | 19 ตุลาคม พ.ศ. 2447[10] | 18 พฤศจิกายน พ.ศ. 2542 | 95 ปี 30 วัน | หม่อมเจ้าอุปลีสาณ ชุมพล |
42 | หม่อมเจ้าแขไขจรัส เกษมศรี | ญ. | หม่อมพุก | 10 ธันวาคม พ.ศ. 2448[10] | 21 มีนาคม พ.ศ. 2539 | 90 ปี 101 วัน | หม่อมเจ้าสโมสรเกษม เกษมศรี |
43 | หม่อมเจ้าอัศนีฟ่องฟ้า เทวกุล
(ท่านชายอ้วน) |
ช. | หม่อมพุก | 19 เมษายน พ.ศ. 2450[10] | 17 สิงหาคม พ.ศ. 2520 | 70 ปี 120 วัน | หม่อมเฉลย (สกุลเดิม คุณชวลี) |
44 | หม่อมเจ้าแหว่ง | ช. | หม่อมปุ่น | 19 พฤษภาคม พ.ศ. 2450 | 29 พฤศจิกายน พ.ศ. 2450 | 0 ปี 194 วัน | |
45 | หม่อมเจ้าประภาภรณี
(ท่านหญิงอ่อน) |
ญ. | หม่อมพุก | 25 มิถุนายน พ.ศ. 2451 | 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2453 | 2 ปี 139 วัน | |
46 | หม่อมเจ้าโชติสีกฤติกา เทวกุล
(ท่านชายแดง) |
ช. | หม่อมจันทร์ | 22 เมษายน พ.ศ. 2452[10] | 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2524 | 72 ปี 90 วัน | หม่อมสมบูรณ์ (สกุลเดิม บุรณะศิริ)
หม่อมเมียวออง (สกุลเดิม ปั๊ก) |
47 | หม่อมเจ้าจิราโรหิณี | ญ. | หม่อมพุก | 19 กรกฎาคม พ.ศ. 2452 | 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2453 | 1 ปี 131 วัน | |
48 | หม่อมเจ้าทับ | ช. | ไม่มีข้อมูล | ไม่มีข้อมูล | ก่อน 3 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468[10] | ไม่มีข้อมูล |
พระเกียรติยศ
แก้พระอิสริยยศ
แก้ธรรมเนียมพระยศของ สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ | |
---|---|
ธงประจำพระอิสริยยศ | |
การทูล | ใต้ฝ่าพระบาท |
การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
การขานรับ | พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ |
- 27 พฤศจิกายน พ.ศ. 2401 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2411 : พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงศ์
- 1 ตุลาคม พ.ศ. 2411 - 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2424 : พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าเทวัญอุไทยวงศ์
- 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2424 - 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2429 : พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นเทวะวงศ์วโรประการ
- 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2429 - 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2454 : พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงเทวะวงศ์วโรประการ[11]
- 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2454 - 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2459 : พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระเทวะวงศ์วโรปการ ขัตติยพิศาลสุรบดี ศรีพัชรินทรภราดร สโมสรอเนกศาสตร์วิบูลย์ เกียรติจำรุญไพรัชการ ศุภสมาจารสารสมบัติ มัทวเมตตาธยาศรัย ศรีรัตนตรัยคุณานุสรสุนทรธรรมบพิตร[12]
- 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2459 - 28 มิถุนายน พ.ศ. 2466 : สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ ขัตติยพิศาลสุรบดี บรมราชินีศรีพัชรินทรภราดร สโมสรอเนกนิติปรีชา มหาสุมันตยานุวัตรวิบุลย์ ไพรัชราชกิจจาดุลสุนทรปฏิภาณ นิรุกติญาณวิทยาคณนาทิศาสตร์ โหรกลานุวาทนานาปกรณ์ เกียรติกำจรจิรกาล บริบูรณคุณสารสมบัติ สุจริตสมาจารวัตร มัทวเมตตาชวาธยาศรัย ศรีรัตนตรัยสรณธาดา กัลยาณธรรมิกนาถบพิตร[13]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
แก้สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ ทรงได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทั้งสยามและต่างประเทศ ดังนี้[14]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์สยาม
แก้- พ.ศ. 2425 – เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.) (ฝ่ายหน้า)[15]
- พ.ศ. 2429 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ (น.ร.) (ฝ่ายหน้า)[16]
- พ.ศ. 2443 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้าวิเศษ (ป.จ.ว.) (สังวาลลงยาราชาวดีดาราประดับเพ็ชร์)[17][18][19]
- พ.ศ. 2454 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์รัตนวราภรณ์ (ร.ว.) (ฝ่ายหน้า)[20]
- พ.ศ. 2454 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)[21]
- พ.ศ. 2461 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)[22]
- พ.ศ. 2454 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์วชิรมาลา (ว.ม.ล.)[23]
- พ.ศ. 2436 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มราชการแผ่นดิน (ร.ด.ม.(ผ))[24]
- พ.ศ. 2433 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ))[25]
- พ.ศ. 2436 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มราชการในพระองค์ (ร.ด.ม.(พ))[24]
- พ.ศ. 2452 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)[26]
- พ.ศ. 2447 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 2 (ม.ป.ร.2)[27]
- พ.ศ. 2451 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 1 (จ.ป.ร.1)[28]
- พ.ศ. 2453 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 1 (ว.ป.ร.1)[29]
- พ.ศ. 2425 – เหรียญสตพรรษมาลา (ส.ม.)
- พ.ศ. 2436 – เหรียญรัชฎาภิเศกมาลา (ร.ศ.)
- พ.ศ. 2440 – เหรียญประพาสมาลา (ร.ป.ม.)
- พ.ศ. 2441 – เหรียญราชินี (ส.ผ.)[30]
- พ.ศ. 2446 – เหรียญทวีธาภิเศก (ท.ศ.)
- พ.ศ. 2450 – เหรียญรัชมงคล (ร.ร.ม.)
- พ.ศ. 2451 – เหรียญรัชมังคลาภิเศก รัชกาลที่ 5 (ร.ม.ศ.5)
- พ.ศ. 2454 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 6 (ร.ร.ศ.6)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ
แก้- รัสเซีย :
- ฝรั่งเศส :
- พ.ศ. 2450 – เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ ชั้นที่ 1[33]
- ญี่ปุ่น :
- พ.ศ. 2452 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อาทิตย์อุทัย ชั้นสูงสุดประดับดอกคิริ[34]
- ปรัสเซีย :
- พ.ศ. 2430 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์นกอินทรีแดง ชั้นที่ 1[35]
- พ.ศ. ไม่ปรากฏ – เครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฎปรัสเซีย ชั้นที่ 1
- อิตาลี :
- พ.ศ. 2435 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์นักบุญมอริซและลาซารัส ชั้นที่ 1[36]
- พ.ศ. ไม่ปรากฏ – เครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฎอิตาลี ชั้นที่ 1
- บริเตนใหญ่ :
- พ.ศ. 2463 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จักรวรรดิบริติช ชั้นประถมาภรณ์ (ฝ่ายพลเรือน)[37]
- ออสเตรีย-ฮังการี :
- พ.ศ. 2456 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์เลโอพ็อลท์ ชั้นที่ 1[38]
- เดนมาร์ก :
- พ.ศ. 2445 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์แดนเนอโบร ชั้นที่ 1[39]
- สหราชอาณาจักรสวีเดนและนอร์เวย์ :
- พ.ศ. 2430 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์วาซา ชั้นที่ 1[35]
- โปรตุเกส :
- พ.ศ. 2436 – เครื่องเสนาอิสริยาภรณ์แห่งพระคริสต์ ชั้นที่ 1[40]
- เบราน์ชไวค์ :
- พ.ศ. 2452 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์สิงโตไฮน์ริช ชั้นที่ 1 (พิเศษ)[41]
สถานที่อันเนื่องด้วยพระนาม
แก้พระสมัญญานาม
แก้พระยศ
แก้นายพลเอก นายกองตรี สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโปการ | |
---|---|
รับใช้ | กองทัพบกสหราชอาณาจักร กองทัพบกสยาม กองเสือป่า |
ชั้นยศ | พลเอก (สหราชอาณาจักร) พลเอก นายกองตรี (สยาม) |
พระยศทหาร
แก้พระยศพลเรือน
แก้พระยศเสือป่า
แก้พงศาวลี
แก้พงศาวลีของสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
อ้างอิง
แก้- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2438/031/285_2.PDF
- ↑ https://www.mfa.go.th/th/page/ประวัติกระทรวงการต่างประเทศ?menu=5d5bd3c615e39c306002a870
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2437/044/367.PDF
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวตั้งปริวีเคาน์ซิลเลอร์, เล่ม 4, หน้า 45
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, สัญญาบัตรปริวีเคาน์ซิลเลอร์, เล่ม 4, หน้า 47-48
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2453/D/2244.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2459/A/218.PDF
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2433/003/28_1.PDF
- ↑ ลำดับราชสกุล เทวกุล รวมทั้งราชสกุลและสกุลอื่น ๆ ที่เกี่ยวเนื่อง
- ↑ 10.00 10.01 10.02 10.03 10.04 10.05 10.06 10.07 10.08 10.09 10.10 10.11 10.12 10.13 10.14 10.15 10.16 10.17 10.18 10.19 10.20 10.21 10.22 10.23 10.24 10.25 10.26 10.27 10.28 10.29 10.30 10.31 นราธิปประพันธ์พงศ์, กรมพระ, 2404-2474, ผู้รวบรวม. บาญชีมหามกุฏราชสันตติวงศ์ พุทธศก 2468 พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ ทรงรวบรวม. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์โสภณพิพรรฒธนากร, พ.ศ. 2468. 167 หน้า.
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2429/010/75.PDF
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา,ประกาศ เลื่อนแลตั้งกรมแลตั้งเจ้าพระยา เก็บถาวร 2011-11-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เล่ม 30 หน้า 1728 11 พฤศจิกายน 2454
- ↑ https://ratchakitcha.soc.go.th/documents/1050078.pdf
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวสิ้นพระชนม์, เล่ม 40, ตอน ง, 1 กรกฎาคม พ.ศ. 2466, หน้า 979
- ↑ ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จฯ กรมพระยา, ตำนานเครื่องราชอิศริยาภรณ์สยาม, พระนคร, โสภณพิพรรฒธนากร, 2468
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, บัญชีพระราชทานตราเครื่องราชอิสริยยศ, เล่ม ๓ ตอนที่ ๔๖ หน้า ๓๘๕, ๑๕ มีนาคม ๑๒๔๘
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายหน้า และ ฝ่ายใน, เล่ม ๑๗ ตอนที่ ๓๕ หน้า ๕๐๑, ๒๕ พฤศจิกายน ๑๑๙
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยยศต่างกรม, เล่ม ๓๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๑๘๘, ๑๙ พฤศจิกายน ๒๔๕๙
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานปฐมจุลจอมเกล้าวิเศษดาราประดับเพ็ชร์, เล่ม ๓๕ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๒๖๗, ๑๕ ธันวาคม ๒๔๖๑
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๒๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๑๖๖, ๓ กันยายน ๑๓๐
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๒๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๗๙๑, ๑๒ พฤศจิกายน ๑๓๐
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๓๕ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๘๔๘, ๑๙ มกราคม ๒๔๖๑
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานตราวชิรมาลา, เล่ม ๒๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๖๖๕, ๒ กรกฎาคม ๑๓๐
- ↑ 24.0 24.1 ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๑๐ ตอนที่ ๓๗ หน้า ๔๐๗, ๑๐ ธันวาคม ๑๑๒
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา, เล่ม ๗ ตอนที่ ๔๔ หน้า ๓๙๒, ๒๕ มกราคม ๑๐๙
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญจักรพรรดิมาลา, เล่ม ๒๖ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๕๙๗, ๒๔ ตุลาคม ๑๒๘
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๔, เล่ม ๒๑ ตอนที่ ๓๒ หน้า ๕๖๕, ๖ พฤศจิกายน ๑๒๓
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบันฝ่ายหน้า, เล่ม ๒๕ ตอนที่ ๓๕ หน้า ๑๐๑๒, ๒๙ พฤศจิกายน ๑๒๗
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๒๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๔๑๐, ๑๑ มกราคม ๑๒๙
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญราชินี, เล่ม ๑๕ ตอนที่ ๒๖ หน้า ๒๘๓, ๒๕ กันยายน ๑๑๗
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องราชอิสริยาภรณ์รุสเซีย, เล่ม ๘ ตอนที่ ๔๖ หน้า ๔๑๔, ๗ กุมภาพันธ์ ๑๑๐
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๒๓ ตอนที่ ๒ หน้า ๔๐, ๘ เมษายน ๑๒๕
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระราชานุญาตให้ประดับเครื่องอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๒๔ ตอนที่ ๓๓ หน้า ๘๑๖, ๑๗ พฤศจิกายน ๑๒๖
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๒๖ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๕๙๖, ๒๔ ตุลาคม ๑๒๘
- ↑ 35.0 35.1 ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตตราต่างประเทศ, เล่ม ๔ ตอนที่ ๓๑ หน้า ๒๔๘, ๑๕ พฤศจิกายน ๑๒๔๙
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๙ ตอนที่ ๕ หน้า ๑๒, ๑ พฤษภาคม ๑๑๑
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับตราต่างประเทศ, เล่ม ๓๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๔๑๓๒, ๒๐ มีนาคม ๒๔๖๓
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๓๐ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๒๗๘, ๒๑ กันยายน ๒๔๕๖
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๑๙ ตอนที่ ๑๖ หน้า ๓๑๖, ๒๐ กรกฎาคม ๑๒๑
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๑๐ ตอนที่ ๔๐ หน้า ๔๔๐, ๓๑ ธันวาคม ๑๑๒
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องราชอิสริยาภรณ์เฮนรีดีไลออนกรุงบรันสวิก, เล่ม ๒๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๔, ๑๐ เมษายน ๑๒๙
- ↑ http://www.mfa.go.th/dvifa/th/organize
- ↑ http://www.culture.ssru.ac.th/news/view/new26
- ↑ https://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2459/D/2175.PDF
- ↑ https://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2459/D/2166.PDF
- ↑ พระราชทานยศ
- ↑ พระราชทานยศ
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2454/D/660.PDF
- ↑ "สำเนาที่เก็บถาวร" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2021-06-24. สืบค้นเมื่อ 2021-06-24.
- Jeffy Finestone. 2542. สมุดพระรูป พระราชโอรส พระราชธิดา พระราชนัดดาใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. ปรียนันทนา รังสิต,ม.ร.ว. โลมาโฮลดิ้ง
ดูเพิ่ม
แก้ก่อนหน้า | สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ | ถัดไป | ||
---|---|---|---|---|
เจ้าพระยาภาณุวงศ์มหาโกษาธิบดี | เสนาบดีกระทรวงการต่างประเทศ (12 มิถุนายน พ.ศ. 2428 - 24 มิถุนายน พ.ศ. 2466) |
พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นเทววงศ์วโรทัย |