หม่อมเจ้าวิไลกัญญา ภาณุพันธุ์

หม่อมเจ้าวิไลกัญญา ภาณุพันธุ์ (ราชสกุลเดิม เทวกุล; 1 มกราคม พ.ศ. 2443 – 30 มิถุนายน พ.ศ. 2509) เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ ประสูติแต่หม่อมพุก เทวกุล ณ อยุธยา และเป็นชายาในพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นภาณุพงศ์พิริยเดช

หม่อมเจ้าวิไลกัญญา ภาณุพันธุ์
หม่อมเจ้า ชั้น 4
ประสูติ1 มกราคม พ.ศ. 2443
สิ้นชีพิตักษัย30 มิถุนายน พ.ศ. 2509 (66 ปี)
สวามีพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นภาณุพงศ์พิริยเดช
พระบุตรหม่อมเจ้าภาณุเทวัญ ภาณุพันธุ์
ราชสกุลเทวกุล (ประสูติ)
ภาณุพันธุ์ (เสกสมรส)
ราชวงศ์จักรี
พระบิดาสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ
พระมารดาหม่อมพุก เทวกุล ณ อยุธยา

พระประวัติ แก้

หม่อมเจ้าวิไลกัญญา ภาณุพันธุ์ (ราชสกุลเดิม เทวกุล) เป็นพระธิดาในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาเทวะวงศ์วโรปการ ประสูติแต่หม่อมพุก เทวกุล ณ อยุธยา (สกุลเดิม จันทรเสน) เมื่อวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2442 (แบบสากลคือ พ.ศ. 2443) มีโสทรภาดาและโสทรภคินี 12 องค์

หม่อมเจ้าวิไลกัญญา เสกสมรสกับพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นภาณุพงศ์พิริยเดช (พระโอรสในสมเด็จพระราชปิตุลา บรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช กับหม่อมแม้น ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา) มีพระโอรส 1 องค์ คือ หม่อมเจ้าภาณุเทวัญ ภาณุพันธุ์

หลังจากที่พระโอรสเพียงองค์เดียวสิ้นชีพิตักษัย หม่อมเจ้าวิไลกัญญาก็มิได้ทรงมีพระโอรสหรือพระธิดาอีกเลย ทำให้ทรงเมตตากรุณาบรรดาพระโอรสธิดาองค์อื่น ๆ ของพระสวามี ทรงเลี้ยงดูประดุจพระธิดาบุญธรรมสามองค์ ซึ่งก็ได้ประทับร่วมกันกับหม่อมเจ้าวิไลกัญญาตลอดมาจนถึงชีพิตักษัย พระธิดาดังกล่าวมีรายพระนามดังต่อไปนี้ คือ

หม่อมเจ้าพันธุ์วโรภาสทรงเคารพหม่อมเจ้าวิไลกัญญาประดุจพระมารดาแท้ ๆ และทรงเรียกหม่อมเจ้าวิไลกัญญาว่าแม่ อีกทั้งยังสมรสกับนายแพทย์ชูช่วง เศวตรุนทร์ พระญาติของหม่อมเจ้าวิไลกัญญา ซึ่งนายแพทย์ชูช่วงได้เข้าเฝ้าหม่อมเจ้าวิไลกัญญา ที่ตำหนักอยู่บ่อย ๆ จึงได้พบรักกับหม่อมเจ้าพันธุ์วโรภาส[1][ระบุข้อมูลทางบรรณานุกรมไม่ครบ]

หม่อมเจ้าวิไลกัญญา ภาณุพันธุ์ ถึงชีพิตักษัยเมื่อวันที่ 30 มิถุนายน พ.ศ. 2509 สิริชันษา 66 ปี พระราชทานเพลิงศพ ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส เมื่อวันที่ 7 กรกฎาคม ปีเดียวกัน

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ แก้

พงศาวลี แก้

อ้างอิง แก้

  1. พันธุ์วโรภาส เศวตรุนทร์. อนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นายแพทย์ชูช่วง เศวตรุนทร์. กรุงเทพ : กรมศิลปากร, พ.ศ. 2527. 157 หน้า. หน้า หน้าที่.
  2. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานตราจุลจอมเกล้า เล่ม 34 หน้า 3176 วันที่ 27 มกราคม พ.ศ. 2461