หม่อมเจ้าอุทัยกัญญา ภาณุพันธุ์

หม่อมเจ้าอุทัยกัญญา ภาณุพันธุ์ (ประสูติ 24 ตุลาคม พ.ศ. 2476) เป็นพระธิดาในพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นภาณุพงศ์พิริยเดช ประสูติแต่หม่อมพเยาว์ ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา และเป็นพระราชปนัดดาในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว

หม่อมเจ้าอุทัยกัญญา ภาณุพันธุ์
ประสูติ24 ตุลาคม พ.ศ. 2476 (90 ปี)
ราชสกุลภาณุพันธุ์
ราชวงศ์จักรี
พระบิดาพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นภาณุพงศ์พิริยเดช
พระมารดาหม่อมพเยาว์ ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา

พระประวัติ

แก้

หม่อมเจ้าอุทัยกัญญา ภาณุพันธุ์ มีนามลำลองว่า ท่านหญิงนิด ประสูติเมื่อวันที่ 24 ตุลาคม พ.ศ. 2476 เป็นพระธิดาพระเจ้าวรวงศ์เธอ กรมหมื่นภาณุพงศ์พิริยเดช ประสูติแต่หม่อมพเยาว์ ภาณุพันธุ์ ณ อยุธยา (สกุลเดิม นายนันท์) มีเชษฐาร่วมหม่อมมารดา คือ หม่อมเจ้านิพัทธพันธุพงศ์ ภาณุพันธุ์ เมื่อหม่อมเจ้าอุทัยกัญญามีชันษา 9 เดือน กรมหมื่นภาณุพงศ์พิริยเดชก็สิ้นพระชนม์ หลังจากนั้นหม่อมเจ้าวิไลกัญญา ภาณุพันธุ์ ชายาเอกของกรมหมื่นภาณุพงศ์พิริยเดชซึ่งมีพระเมตตาต่อพระบุตรองค์อื่น ๆ ของสวามี ทรงรับพระธิดาสามองค์ของกรมหมื่นภาณุพงศ์พิริยเดชที่ประสูติกับอนุภรรยามาชุบเลี้ยงดุจธิดาแท้ ๆ คือ ประภาพันธุ์ กรโกสียกาจ พันธุ์วโรภาส เศวตรุนทร์ และหม่อมเจ้าอุทัยกัญญา ภาณุพันธุ์ โดยอาศัยอยู่ร่วมกันจนกระทั่งหม่อมเจ้าวิไลกัญญาสิ้นชีพิตักษัย[1]

หม่อมเจ้าหญิงอุทัยกัญญาเข้ารับราชการที่สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน (ก.พ.) จนกระทั่งเกษียณอายุราชการในตำแหน่งข้าราชการพลเรือนระดับ 8 สังกัดสำนักนายกรัฐมนตรี

กรณียกิจ

แก้

หม่อมเจ้าอุทัยกัญญา ภาณุพันธุ์ ทรงปฏิบัติกรณียกิจในฐานะพระอนุวงศ์ในด้านศาสนา[2] หม่อมเจ้าอุทัยกัญญามักเสด็จไปปฏิบัติธรรม บำเพ็ญกัมมัฏฐานอยู่บ่อย ๆ จนพระสงฆ์ที่วัดธาตุวังจาน จังหวัดนครพนม ได้รวบรวมเงินบริจาคจัดสร้างพระตำหนักสำหรับรับรองให้สมเกียรติกับฐานันดรศักดิ์ของเจ้านายที่มาปฏิบัติธรรม หม่อมเจ้าอุทัยกัญญาประทานชื่อว่า "ตำหนักอุทัยทรงธรรม" เมื่อวันที่ 15 กันยายน พ.ศ. 2563[3] และมีกรณียกิจด้านสถาบันการศึกษา ซึ่งส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการระลึกถึงสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี[4][5]

การระบาดทั่วของโควิด-19 ในประเทศไทย หม่อมเจ้าอุทัยกัญญาทรงบริจาคเครื่องผลิตออกชิเจน ขนาด 10 ลิตร จำนวน 2 เครื่อง และเครื่องวัดออกซิเจนปลายนิ้ว จำนวน 100 ชุด รวมทั้งเครื่องปรอดไว้ไข้ จำนวน 100 ชุด ผ่านผู้แทนองค์แก่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านแม่กุ้งหลวง จังหวัดเชียงใหม่ เพื่อให้เจ้าหน้าที่ใช้ในการปฏิบัติหน้าที่[6]

เกียรติยศ

แก้
ธรรมเนียมพระยศของ
หม่อมเจ้าอุทัยกัญญา ภาณุพันธุ์
การทูลฝ่าพระบาท
การแทนตนกระหม่อม/หม่อมฉัน
การขานรับกระหม่อม/เพคะ
ลำดับโปเจียม20

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

แก้

ตราประจำองค์

แก้

หม่อมเจ้าอุทัยกัญญามีตราประจำพระองค์ เป็นอักษรนาม อก. (มาจากพระนาม อุทัยกัญญา) โดยตัว อ มีสีชมพู และตัว ก มีสีเขียว เบื้องบนมีตราอาทิตย์อุทัย[3][6] ซึ่งสื่อถึงสมเด็จพระราชปิตุลา บรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช ต้นราชสกุลภาณุพันธุ์

พงศาวลี

แก้

อ้างอิง

แก้
  1. ประชุมพงศาวดารภาคที่ 23 ตำนานการเกณฑ์ทหาร กับตำนานกรมทหารราบที่ 4 (PDF). กรมศิลปากร. 2509. p. (5).
  2. "พระครูปลัดศิริ สุวณฺณรํสี (เจ้าอาวาส) (พ.ศ. ๒๕๕๕ – ปัจจุบัน)". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-09-17. สืบค้นเมื่อ 2021-10-03.
  3. 3.0 3.1 "หม่อมเจ้าอุทัยกัญญา ภาณุพันธุ์ เสด็จเปิดเรือนรับรอง (ตำหนักอุทัยทรงธรรม) ณ. วัดธาตุวังจาน อ.ปลาปาก จ.นครพนม". ดาราวาไรตี้. 15 กันยายน 2563. สืบค้นเมื่อ 2 กันยายน 2565. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  4. "วันที่ 17 กรกฎาคม 2558 รร.เทพศิรินทร์ เชียงใหม่ จัดพิธีอัญเชิญสมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินีขึ้นประดิษฐาน". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-10-24. สืบค้นเมื่อ 2017-05-30.
  5. "พิธีประดิษฐานพระบรมราชินยานุสาวรี สมเด็จพระเทพศิรินทราบรมราชินี ในรัชกาลที่ ๔". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-05-07. สืบค้นเมื่อ 2017-05-30.
  6. 6.0 6.1 "หม่อมเจ้าอุทัยกัญญา ภาณุพันธ์ ทรงกรุณาให้ผู้แทน นำเครื่องผลิตและวัดออกซิเจนในเลือดมอบให้กับ รพ.สต.บ้านแม่กุ้งหลวง". สยามรัฐออนไลน์. 29 มกราคม 2565. สืบค้นเมื่อ 2 กันยายน 2565. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  7. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๑๐๐ ตอนที่ ๒๐๗ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๖๘, ๓๑ ธันวาคม ๒๕๒๖
  8. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๙๗ ตอนที่ ๖๔ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒๔๐๑, ๒๑ เมษายน ๒๕๒๓
  9. ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญจักรมาลาและเหรียญจักรพรรดิมาลา, เล่ม ๑๐๗ ตอนที่ ๘๘ ง ฉบับพิเศษ หน้า ๒๘๙, ๒๘ พฤษภาคม ๒๕๓๓