เหรียญราชินี

เหรียญราชินี (อังกฤษ: The Queen Medal) มีอักษรย่อว่า ส.ผ. จัดเป็นเหรียญที่ระลึกสร้างขึ้นในปี พ.ศ. 2440 ปัจจุบันจัดเป็นเหรียญที่พ้นสมัยพระราชทาน

เหรียญราชินี
มอบโดย พระอัครมเหสีสยาม
อักษรย่อ	ส.ผ.
ประเภท	เหรียญที่พระราชทานเป็นที่ระลึก
วันสถาปนา	พ.ศ. 2440
ประเทศ	ราชอาณาจักรสยาม
จำนวนสำรับ	ไม่จำกัดจำนวน
แพรแถบ
มอบเพื่อ	ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องในการเสด็จประพาสยุโรปครั้งที่ 1
สถานะ	พ้นสมัยพระราชทาน
ผู้สถาปนา	สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ในพระปรมาภิไธยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ล้มเลิก	พ.ศ. 2441
สถิติการมอบ
รายแรก	สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี กรมพระจักรพรรดิพงษ์ 21 กันยายน พ.ศ. 2441
รายล่าสุด	พระยาราชพงษานุรักษ์ 3 ตุลาคม พ.ศ. 2441

ประวัติ

สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

เหรียญราชินี เป็นเหรียญที่สมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี (สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง) ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นโดยได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาตจาก พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยขณะนั้นทรงเป็นผู้สำเร็จราชการต่างพระองค์ ระหว่างที่พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประพาสยุโรปครั้งที่ 1 ในเดือนเมษายน-ธันวาคม พ.ศ. 2440 ความปรากฏในพระราชดำรัสของสมเด็จพระศรีพัชรินทราฯ ครั้งยังทรงดำรงพระอิสริยยศ เป็นสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี ทรงสำเร็จราชการแผ่นดินต่างพระองค์ ระหว่างเสด็จประพาสยุโรป เมื่อ พ.ศ. 2440 ตอนหนึ่งว่า

เรามีความขอบใจท่านทั้งหลาย บรรดาที่ได้โดยเสด็จ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ประพาสทวีปยุโรปครั้งนี้ เปนอันมาก ที่ท่านทั้งหลายได้ติดตามเสด็จไปพิทักษ์รักษา แลสนองพระเดชพระคุณ ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โดยความจงรักภักดีต่อใต้ฝ่าลอองธุลีพระบาท แลได้อุส่าห์รักษาการตามน่าที่เรียบร้อย ตลอดมาจนเสด็จกลับคืนพระนครฉนี้ ก็เหมือนหนึ่งท่านทั้งหลาย ได้ช่วยป้องกันชีวิตรของเราตลอดมา จึงขอบคุณท่านทั้งหลายเปนอันมาก เมื่อเรารฦกถึงคุณของท่านทั้งหลายที่มีแก่เราดังว่ามานี้ จึงได้สร้างเหรียญราชินีขึ้นโดยเฉพาะ แลได้รับพระราชทานพระบรมราชานุญาต ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ที่จะได้ให้แก่ท่านทั้งหลายในวันนี้ จงรับไว้ประดับกาย เป็นที่รฦกถึงที่เราขอบคุณท่านทั้งหลายในครั้งนี้สืบไปทุกๆ คนเทอญ

— สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง

ลักษณะและการประดับ

เหรียญราชินี มีชั้นเดียว เป็นเหรียญเงินรูปกลม

ด้านหน้า มีพระนามาภิไธยย่อ “ส.ผ.” ไขว้

ด้านหลัง มีคำว่า “พระราชทาน” อยู่ขอบเบื้องบน ขอบเบื้องล่างมีคำว่า “ร.ศ.116” ตรงกลางเป็นพื้นเงินเกลี้ยงสำหรับจารึกนามผู้ได้รับพระราชทาน

แพรแถบ เป็นสีน้ำเงินอ่อน กว้าง 3.2 เซนติเมตร สำหรับประดับที่อกเสื้อเบื้องซ้าย

บุคคลที่ได้รับพระราชทาน

สมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวงทรงสร้างเหรียญนี้ขึ้นสำหรับพระราชทานแก่พระบรมวงศานุวงศ์ ข้าราชการ ตลอดจนถึงพลทหาร และ กะลาสีเรือพระที่นั่งที่ตามเสด็จในครั้งนั้น