รายพระนามพระมหากษัตริย์ไทย
บทความรายชื่อวิกิมีเดีย
การแก้ไขบทความนี้ของผู้ใช้ใหม่หรือผู้ใช้ไม่ลงทะเบียนถูกปิดใช้งาน ดูนโยบายการป้องกันและปูมการป้องกันสำหรับรายละเอียดเพิ่มเติม หากคุณไม่สามารถแก้ไขบทความนี้และคุณประสงค์เปลี่ยนแปลง คุณสามารถส่งคำขอแก้ไข อภิปรายการเปลี่ยนแปลงทางหน้าคุย ขอเลิกป้องกัน ล็อกอิน หรือสร้างบัญชี |
รายพระนามพระมหากษัตริย์ไทย ตั้งแต่รัชกาล พ่อขุนศรีนาวนำถุมแห่งอาณาจักรสุโขทัย (พ.ศ. 1700) จนถึงรัชกาล พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวแห่งราชอาณาจักรไทยในปัจจุบัน มีพระมหากษัตริย์ทั้งสิ้น 54 พระองค์ (หากไม่นับ ขุนวรวงศาธิราช) โดยมีรายพระนามดังต่อไปนี้
การเรียกขาน
ในสมัยอาณาจักรสุโขทัยก่อนที่จะมีการเชื่อมโยงทางการเมืองกับอาณาจักรอยุธยาพระมหากษัตริย์ถูกเรียกขานว่า พ่อขุน ในขณะที่พระมหากษัตริย์ที่ครองราชย์สิ้นสุดลงอย่างน่าอัปยศมักจะถูกเรียกขานว่า พญา เริ่มต้นด้วยพระมหากษัตริย์แห่งอาณาจักรอยุธยาฐานันดรระบบยศและพระอิสริยยศของไทยกำหนดรูปแบบของพระนาม เต็มของพระมหากษัตริย์ ซึ่งประกอบด้วยสองหรือสามส่วนตรงกลาง:
ชื่อส่วนแรก คือ พระบาทสมเด็จพระเจ้า หากพระมหากษัตริย์ไม่ทรงปราบดาภิเษกพระบาทจะถูกละไว้ หากการครองราชย์ของพระมหากษัตริย์สิ้นสุดลงอย่างอัปยศหรือเสื่อมเสียชื่อเสียงสมเด็จฯ จะถูกละเว้น ส่วนที่สองของชื่อคือชื่อราชวงศ์ที่มอบให้โดยกษัตริย์ ซึ่งอาจรวมหรือไม่มีชื่อเกิดก็ได้ และอาจมีชื่อมากกว่าที่นักประวัติศาสตร์ใช้เรียกกษัตริย์ โดย มหาราช คือตัวอย่างหนึ่งของชื่อเพิ่มเติมเหล่านี้ ส่วนที่สามของพระนามคือ เจ้าอยู่หัว ซึ่งบางครั้งก็ละไว้ทั้งหมด บางครั้งก็ละเว้นอยู่หัวเพียงอย่างเดียว ซึ่งในกรณีนี้คำว่าเจ้าจะถูกย้ายไปที่ส่วนท้ายของส่วนแรกของชื่อ[1] ชื่อผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์อาจแตกต่างจากชื่อเกิด ชื่ออุปราช หรือชื่อหลังมรณกรรมหรือรูปแบบทางประวัติศาสตร์ ตัวอย่างเช่น ปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์จักรีมีพระนามครั้งพระราชสมภพว่า ทองด้วง ปกครองเป็น รามาธิบดี แต่เรียกตามหลังว่าพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (รัชกาลที่ 1) รายการนี้อ้างถึงพระมหากษัตริย์โดยใช้ชื่อของพวกเขาตามที่นักประวัติศาสตร์ดั้งเดิมใช้บ่อยที่สุด โดยปกติแล้วเป็นส่วนหนึ่งของชื่อผู้สำเร็จราชการแผ่นดิน เว้นแต่จะระบุไว้เป็นอย่างอื่น[1]
ชาติตะวันตกเรียกพระมหากษัตริย์ว่า "กษัตริย์แห่งสยาม" (ละติน: Rex Siamensium) ไม่ว่าจะใช้ชื่อภาษาไทยว่าอย่างไร นับตั้งแต่เริ่มความสัมพันธ์ในศตวรรษที่ 16 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (รัชกาลที่ 4) เป็นพระมหากษัตริย์พระองค์แรกที่ทรงใช้พระนามในฐานะแบบตะวันตก ขณะเดียวกัน พระนามสยามก็ถูกใช้เป็นครั้งแรกในสนธิสัญญาระหว่างประเทศ[2] ต่อมาราชอาณาจักรสยามมีการเปลี่ยนชื่อมาเป็น ราชอาณาจักรไทย เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2482 จากนั้นกลับมาใช้ชื่อสยามในช่วงเวลาสั้น ๆ ในปี พ.ศ. 2489 ก่อนที่จะเปลี่ยนกลับเป็นไทยอย่างถาวรในปี พ.ศ. 2491 ซึ่งการเรียกขานพระมหากษัตริย์ไทยแบบตะวันตกก็ถูกเปลี่ยนไปตามนั้น[3]
อาณาจักรสุโขทัย
(พ.ศ. 1700 – 1981)
| พระมหากษัตริย์ | ครองราชย์ | |||
|---|---|---|---|---|
| รัชกาล | พระรูป | พระนาม | ระหว่าง | หมายเหตุ |
| อาณาจักรสุโขทัย (พ.ศ. 1700 – 1981) | ||||
| ราชวงศ์ศรีนาวนำถุม (พ.ศ. 1700 – 1724) | ||||
| 1 | 
|
พ่อขุนศรีนาวนำถุม (พ.ศ. 1645 – 1724; 79 พรรษา) |
พ.ศ. 1700 – 1724 (24 ปี) |
ปฐมกษัตริย์ราชวงศ์ศรีนาวนำถุม ศิลาจารึกวัดศรีชุมระบุว่า เป็นขุนในเมืองเชลียง ผู้เสวยราชสมบัติสองนครคือสุโขทัยและศรีสัชนาลัย [4] |
| ภายใต้การปกครองของขอมสบาดโขลญลำพง ตามเรื่องราวในศิลาจารึกสุโขทัยหลักที่ 2 กล่าวว่า เป็นนายทหารขอมที่ได้นำกำลังเข้ายึดเมืองสุโขทัย[5] ภายหลังพ่อขุนศรีนาวนำถุมสวรรคต โดยระยะเวลาในการมีอำนาจการปกครองกรุงสุโขทัยของขอมสบาดโขลญลำพงยังไม่เป็นที่ชัดเจนในปัจจุบัน อาจเป็นไปได้ว่าขอมสบาดโขลญลำพงมีความสัมพันธ์เป็นเครือญาติของตระกูลพ่อขุนศรีนาวนำถุม แต่ยอมรับอำนาจอิทธิพลของขอม–ละโว้ | ||||
| ราชวงศ์พระร่วง (พ.ศ. 1781 – 1981) | ||||
| 2 | 
|
พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ (พ.ศ. 1731 – 1811; 80 พรรษา) |
พ.ศ. 1781 – 1811 (30 ปี) |
ปฐมกษัตริย์ราชวงศ์พระร่วง มีพระนามเดิมว่า พ่อขุนบางกลางหาว หรือพระนามเต็ม กมรเตงอัญศรีอินทรบดินทราทิตย์ |
| 3 | 
|
พ่อขุนบานเมือง (สวรรคตราว พ.ศ. 1822) |
ไม่ปรากฏ | พระนาม บานเมือง ปรากฏในจารึกพ่อขุนรามคำแหง ส่วนจารึกปู่ขุนจิตขุนจอดเรียกพระองค์แต่ว่า "บาน"[6] |
| 4 | 
|
พ่อขุนรามคำแหงมหาราช (พ.ศ. 1790 – 1842; 52 พรรษา) |
พ.ศ. 1822 – 1842 (20 ปี) |
มีพระนามเดิมว่า ขุนรามราช หรือพระนามเต็ม พระบาทกมรเตงอัญศรีรามราช พระองค์ทรงเป็นกษัตริย์พระองค์แรกของไทยที่ได้รับการยกย่องเป็น "มหาราช"[7] |
| 5 |
|
พระยาเลอไทย (พ.ศ. 1805 – 1866; 61 พรรษา) |
พ.ศ. 1842 – 1866 (24 ปี) |
|
| 6 |
|
พระยางั่วนำถุม (สวรรคต พ.ศ. 1890) |
พ.ศ. 1866 – 1890 (24 ปี) |
หรือพระนามเขียนแบบเก่าว่า งววนำถํ[6] ปรากฏในจารึกปู่ขุนจิตขุนจอด (พ.ศ. 1935)[8] |
| 7 | 
|
พระมหาธรรมราชาที่ 1 (พ.ศ. 1843 – 1911; 68 พรรษา) |
พ.ศ. 1890 – 1911 (21 ปี) |
มีพระนามเดิมว่า ฦๅไทย (ลือไทย) ซึ่งภาษาบาลีสะกดว่า ลิเทยฺย[9] (ลิไทย) |
| ภายใต้การปกครองของอาณาจักรอยุธยา (พ.ศ. 1921) | ||||
| 8 |
|
พระมหาธรรมราชาที่ 2 (พ.ศ. 1901 – 1952; 51 พรรษา) |
พ.ศ. 1911 – 1942 (31 ปี) |
หรือพระนาม ลือไทย พระองค์ออกผนวชที่ทุ่งชัย[10] พระราชเทวีจึงสำเร็จราชการแทนและเตรียมจะให้พระรามราชาธิราชขึ้นครองราชย์ แต่ในปี พ.ศ. 1943 พญาไสยลือไทยก็ได้ชิงปราบดาภิเษกเป็นพระมหาธรรมราชาที่ 3 เสียก่อน หลังจากนั้น พระมหาพญาลือไทย ครองสมณเพศ จนถึงแก่มรณภาพในปี พ.ศ. 1952[11] |
| 9 |
|
พระมหาธรรมราชาที่ 3 (พ.ศ. 1923 – 1962; 39 พรรษา) |
พ.ศ. 1943 – 1962 (19 ปี) |
หรือพระนาม ไสลือไทย |
| 10 |
|
พระมหาธรรมราชาที่ 4 (พ.ศ. 1944 – 1981; 37 พรรษา) |
พ.ศ. 1962 – 1981 (19 ปี) |
หรือพระนาม บรมปาล |
| สิ้นสภาพการปกครองตนเองถูกรวมเป็นหนึ่งอาณาจักรอยุธยา (พ.ศ. 1981) | ||||
อาณาจักรอยุธยา
(พ.ศ. 1894 – 2310)
| พระมหากษัตริย์ | ครองราชย์ | |||
|---|---|---|---|---|
| รัชกาล | พระรูป | พระนาม | ระหว่าง | หมายเหตุ |
| อาณาจักรอยุธยา (พ.ศ. 1894 – 2310) | ||||
| ราชวงศ์อู่ทอง ครั้งที่ 1 (พ.ศ. 1894 – 1913) | ||||
| 11 | 
|
สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 (3 เมษายน พ.ศ. 1857 – พ.ศ. 1912; 55 พรรษา) |
12 มีนาคม พ.ศ. 1894[12] – พ.ศ. 1912 (20 ปี) |
หรือพระนาม พระเจ้าอู่ทอง เป็นปฐมกษัตริย์แห่งอาณาจักรอยุธยา[13] และเป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์อู่ทอง |
| 12 (1) |
|
สมเด็จพระราเมศวร (พ.ศ. 1882 – 1938; 56 พรรษา) |
พ.ศ. 1912 – 1913 (1 ปี) |
ครองราชย์ครั้งที่ 1 |
| ราชวงศ์สุพรรณภูมิ ครั้งที่ 1 (พ.ศ. 1913 – 1931) | ||||
| 13 | 
|
สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 (พ.ศ. 1853 – 1931; 78 พรรษา) |
พ.ศ. 1913 – 1931 (18 ปี) |
หรือพระนาม ขุนหลวงพะงั่ว เป็นปฐมกษัตริย์แห่งราชวงศ์สุพรรณภูมิ |
| 14 |
|
สมเด็จพระเจ้าทองลัน (พ.ศ. 1917 – 1931; 14 พรรษา) |
พ.ศ. 1931 (7 วัน) |
หรือพระนาม เจ้าทองจันทร์ หรือ เจ้าทองลั่น หรือ เจ้าทองจัน หรือ เจ้าทองลันทร์ |
| ราชวงศ์อู่ทอง ครั้งที่ 2 (พ.ศ. 1931 – 1952) | ||||
| 12 (2) |
|
สมเด็จพระราเมศวร (พ.ศ. 1882 – 1938; 56 พรรษา) |
พ.ศ. 1931 – 1938 (7 ปี) |
ครองราชย์ ครั้งที่ 2 |
| 15 |
|
สมเด็จพระเจ้ารามราชา (พ.ศ. 1899 – 1952; 53 พรรษา) |
พ.ศ. 1938 – 1952 (14 ปี) |
หรือพระนาม สมเด็จพญารามเจ้า หรือ สมเด็จพระเจ้ารามราชาธิราช |
| ราชวงศ์สุพรรณภูมิ ครั้งที่ 2 (พ.ศ. 1952 – 2112) | ||||
| 16 |
|
สมเด็จพระอินทราชา (พ.ศ. 1902 – 1967; 65 พรรษา) |
พ.ศ. 1952 – 1967 (15 ปี) |
หรือพระนาม เจ้านครอินทร์ หรือ สมเด็จพระนครินทราธิราช |
| 17 | 
|
สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 2 (พ.ศ. 1929 – 1991; 62 พรรษา) |
พ.ศ. 1967 – 1991 (24 ปี) |
หรือพระนาม เจ้าสามพระยา |
| 18 | 
|
สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ (พ.ศ. 1974 – 2031; 57 พรรษา) |
พ.ศ. 1991 – 2031 (40 ปี) |
หรือกฎมนเทียรบาล ออกพระนามว่า สมเด็จพระรามาธิบดีบรมไตรโลกนาถ มหามงกุฎเทพยมนุษย์ บริสุทธิสุริยวงศ์ องค์พุทธางกูรบรมบพิตร |
| ปฏิรูปการปกครองจตุสดมภ์ (พ.ศ. 2006) | ||||
| 19 | 
|
สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 3 (พ.ศ. 2005 – 2034; 29 พรรษา) |
พ.ศ. 2031 – 2034 (3 ปี) |
หรือพระนาม พระบรมราชา |
| 20 | 
|
สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 2 (พ.ศ. 2015 – 10 ตุลาคม พ.ศ. 2072; 57 พรรษา) |
พ.ศ. 2034 – 10 ตุลาคม
พ.ศ. 2072 |
หรือพระนาม พระเชษฐา หรือครั้งทรงดำรงพระยศเป็นอุปราชทรงพระนามว่า พระเอกสัตราช[14] |
| 21 | 
|
สมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 4 (พ.ศ. 2031 –2076; 45 พรรษา) |
พ.ศ. 10
ตุลาคม พ.ศ. 2072 – 2076 |
หรือพระนาม หน่อพุทธางกูร |
| 22 | 
|
สมเด็จพระรัษฎาธิราช (พ.ศ. 2072 – 2077; 5 พรรษา) |
พ.ศ. 2077 (5 เดือน) |
|
| 23 | 
|
สมเด็จพระไชยราชาธิราช (พ.ศ. 2042 – 2089; 47 พรรษา) |
พ.ศ. 2077 – 2089 (13 ปี) |
|
| 24 | 
|
สมเด็จพระยอดฟ้า (พ.ศ. 2078 – 10 มิถุนายน พ.ศ. 2091; 13 พรรษา) |
พ.ศ. 2089 – 10 มิถุนายน
พ.ศ. 2091 |
หรือพระนาม พระแก้วฟ้า |
| – | 
|
ขุนวรวงศาธิราช (พ.ศ. 2046 – 2091; 45 พรรษา) |
พ.ศ. 2091 (42 วัน) |
นักประวัติศาสตร์ไทยบางท่านไม่นับว่าพระองค์เป็นพระมหากษัตริย์เพราะถือว่าเป็นกบฏสมคบกับนางพระยาแม่อยู่หัวศรีสุดาจันทร์แย่งชิงราชบัลลังก์จากสมเด็จพระยอดฟ้า อย่างไรก็ตาม ในพงศาวดารได้ระบุว่าพระองค์ได้ผ่านพระราชพิธีบรมราชาภิเษกแล้ว |
| 25 | 
|
สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ (พ.ศ. 2048 – 2111; 63 พรรษา) |
29 กรกฎาคม พ.ศ. 2091 – 2111 (20 ปี) |
หรือพระนาม พระเจ้าช้างเผือก |
| 26 | 
|
สมเด็จพระมหินทราธิราช (พ.ศ. 2082 – 2112; 30 พรรษา) |
พ.ศ. 2111 – 7 สิงหาคม พ.ศ. 2112 (1 ปี) |
|
| เสียกรุงครั้งที่ 1 (พ.ศ. 2112) | ||||
| ราชวงศ์สุโขทัย (พ.ศ. 2112 – 2231) | ||||
| 27 | 
|
สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช (พ.ศ. 2057 – 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2133; 76 พรรษา) |
7 สิงหาคม พ.ศ. 2112 – 29 กรกฎาคม พ.ศ. 2133 (21 ปี) |
หรือพระนาม สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 1 |
| กอบกู้เอกราชหลุดพ้นจากการปกครองของอาณาจักรตองอู (พ.ศ. 2135) | ||||
| 28 | 
|
สมเด็จพระนเรศวรมหาราช (พ.ศ. 2098 – 25 เมษายน พ.ศ. 2148; 50 พรรษา) |
29 กรกฎาคม พ.ศ. 2133 – 25 เมษายน พ.ศ. 2148 (15 ปี) |
หรือพระนาม สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 2 หรือ พระองค์ดำ |
| 29 | 
|
สมเด็จพระเอกาทศรถ (พ.ศ. 2103 – 2153; 50 พรรษา) |
25 เมษายน พ.ศ. 2148 – 2153 (5 ปี) |
หรือพระนาม สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 3 หรือ พระองค์ขาว |
| 30 | 
|
สมเด็จพระศรีเสาวภาคย์ (พ.ศ. 2128 – 2154; 26 พรรษา) |
พ.ศ. 2153 – 2154 (1 ปี 2 เดือน) |
หรือพระนาม สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 4 |
| 31 | 
|
สมเด็จพระเจ้าทรงธรรม (พ.ศ. 2135 – 12 ธันวาคม พ.ศ. 2171; 36 พรรษา) |
พ.ศ. 2154 – 12 ธันวาคม พ.ศ. 2171 (17 ปี) |
หรือพระนาม สมเด็จพระบรมราชาที่ 1 |
| 32 | 
|
สมเด็จพระเชษฐาธิราช (พ.ศ. 2155 – 2173; 18 พรรษา) |
12 ธันวาคม พ.ศ. 2171 – 2173 (1 ปี 7 เดือน) |
หรือพระนาม สมเด็จพระบรมราชาที่ 2 |
| 33 | 
|
สมเด็จพระอาทิตยวงศ์ (พ.ศ. 2161 – 2178; 17 พรรษา) |
พ.ศ. 2173 – 2173 (36 วัน) |
|
| ราชวงศ์ปราสาททอง (พ.ศ. 2173 – 2231) | ||||
| 34 | 
|
สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง (พ.ศ. 2143 – 2199; 56 พรรษา) |
พ.ศ. 2173 – 2199 (25 ปี) |
หรือพระนาม สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 5 |
| 35 |
|
สมเด็จเจ้าฟ้าไชย (พ.ศ. 2173 – 2199; 26 พรรษา) |
พ.ศ. 2199 (9 เดือน) |
หรือพระนาม สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 6 |
| 36 | 
|
สมเด็จพระศรีสุธรรมราชา (พ.ศ. 2143 – 26 ตุลาคม พ.ศ. 2199; 56 พรรษา) |
พ.ศ. 2199 – 26 ตุลาคม พ.ศ. 2199 (2 เดือน 20 วัน) |
หรือพระนาม สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 7 |
| 37 | 
|
สมเด็จพระนารายณ์มหาราช (16 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2175 – 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2231; 56 พรรษา) |
26 ตุลาคม พ.ศ. 2199 – 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2231 (32 ปี) |
หรือพระนาม สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 3 |
| การปฏิวัติสยาม (พ.ศ. 2231) | ||||
| ราชวงศ์บ้านพลูหลวง (พ.ศ. 2231 – 2310) | ||||
| 38 | 
|
สมเด็จพระเพทราชา (พ.ศ. 2175 – 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2246; 71 พรรษา) |
11 กรกฎาคม พ.ศ. 2231 – 6 กุมภาพันธ์
พ.ศ. 2246 |
หรือพระนาม สมเด็จพระมหาบุรุษ วิสุทธิเดชอุดม |
| 39 | 
|
สมเด็จพระเจ้าสุริเยนทราธิบดี (พ.ศ. 2204 – 9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2251; 47 พรรษา) |
6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2246 – 9 กุมภาพันธ์
พ.ศ. 2251 |
หรือพระนาม สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 8 หรือ พระเจ้าเสือ |
| 40 | 
|
สมเด็จพระที่นั่งท้ายสระ (พ.ศ. 2221 – 2275; 54 พรรษา) |
9 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2251 – พ.ศ. 2275 (24 ปี) |
หรือพระนาม สมเด็จพระสรรเพชญ์ที่ 9 หรือ พระเจ้าท้ายสระ |
| 41 | 
|
สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ (พ.ศ. 2223 – 26 เมษายน พ.ศ. 2301; 78 พรรษา) |
พ.ศ. 2275 – 26 เมษายน
พ.ศ. 2301 |
หรือพระนาม สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชที่ 2 |
| 42 | 
|
สมเด็จพระเจ้าอุทุมพร (พ.ศ. 2265 – 2339; 74 พรรษา) |
พ.ศ. 2301 (2 เดือน) |
หรือพระนาม สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชที่ 3 หรือ ขุนหลวงหาวัด |
| 43 | .jpg)
|
สมเด็จพระที่นั่งสุริยาศน์อมรินทร์ (พ.ศ. 2252 – 2310; 58 พรรษา) |
พ.ศ. 2301 – 7 เมษายน พ.ศ. 2310 (9 ปี) |
หรือพระนาม สมเด็จพระบรมราชาที่ 3 หรือ พระเจ้าเอกทัศ |
| เสียกรุงครั้งที่ 2 (พ.ศ. 2310) | ||||
อาณาจักรธนบุรี
(พ.ศ. 2311 – 2325)
| พระมหากษัตริย์ | ครองราชย์ | |||
|---|---|---|---|---|
| รัชกาล | พระรูป | พระนาม | ระหว่าง | หมายเหตุ |
| อาณาจักรธนบุรี (พ.ศ. 2311 – 2325) | ||||
| ราชวงศ์ธนบุรี (พ.ศ. 2311 – 2325) | ||||
| 44 | 
|
สมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี (23 มีนาคม พ.ศ. 2277 หรือ 17 เมษายน พ.ศ. 2277 – 6 เมษายน พ.ศ. 2325; 47 พรรษา) |
28 ธันวาคม พ.ศ. 2311 – 6 เมษายน พ.ศ. 2325 (14 ปี 99 วัน) |
หรือพระนาม สมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช หรือ จักรพรรดิแห่งสยาม |
| ถูกรัฐประหารยึดอำนาจกลายเป็นส่วนหนึ่งของอาณาจักรรัตนโกสินทร์ | ||||
อาณาจักรรัตนโกสินทร์ – ปัจจุบัน
(พ.ศ. 2325 – ปัจจุบัน)
| พระมหากษัตริย์ | ครองราชย์ | |||
|---|---|---|---|---|
| รัชกาล | พระรูป | พระนาม | ระหว่าง | หมายเหตุ |
| อาณาจักรรัตนโกสินทร์ (พ.ศ. 2325 – 2394) | ||||
| ราชวงศ์จักรี (พ.ศ. 2325 – ปัจจุบัน) | ||||
| 45 | 
|
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช (20 มีนาคม พ.ศ. 2279 – 7 กันยายน พ.ศ. 2352; 73 พรรษา) |
6 เมษายน พ.ศ. 2325 – 7 กันยายน พ.ศ. 2352 (27 ปี) |
หรือพระปรมาภิไธย พระบาทสมเด็จพระปรโมรุราชามหาจักรีบรมนารถ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก หรือ สมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก หรือ รัชกาลที่ 1 (พระราชพิธีบรมราชาภิเษก 13 มิถุนายน พ.ศ. 2325) |
| 46 | 
|
พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (24 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2310 – 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367; 57 พรรษา) |
7 กันยายน พ.ศ. 2352 – 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367 (15 ปี) |
หรือพระปรมาภิไธย พระบาทสมเด็จพระบรมราชพงษเชษฐมเหศวรสุนทร พระพุทธเลิศหล้านภาลัย หรือ รัชกาลที่ 2 (พระราชพิธีบรมราชาภิเษก 17 กันยายน พ.ศ. 2352) |
| 47 | 
|
พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว (31 มีนาคม พ.ศ. 2330 – 2 เมษายน พ.ศ. 2394; 64 พรรษา) |
21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367 – 2 เมษายน พ.ศ. 2394 (27 ปี) |
หรือพระปรมาภิไธย พระบาทสมเด็จพระปรมาธิวรเสรฐมหาเจษฎาบดินทรฯ พระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว หรือ พระมหาเจษฎาราชเจ้า หรือ รัชกาลที่ 3 (พระราชพิธีบรมราชาภิเษก 1 สิงหาคม พ.ศ. 2367) |
| ราชอาณาจักรสยาม (พ.ศ. 2394 – 2482) | ||||
| 48 | .jpg)
|
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (18 ตุลาคม พ.ศ. 2347 – 1 ตุลาคม พ.ศ. 2411; 63 พรรษา) |
2 เมษายน พ.ศ. 2394 – 1 ตุลาคม พ.ศ. 2411 (17 ปี) |
หรือพระปรมาภิไธย พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระสยามเทวมหามกุฏวิทยมหาราช หรือ พระสยามเทวมหามกุฏวิทยมหาราช หรือ รัชกาลที่ 4 (พระราชพิธีบรมราชาภิเษก 15 พฤษภาคม พ.ศ. 2394) |
| ปฏิรูประบอบศักดินาเปลี่ยนแปลงการปกครองสู่ระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ (พ.ศ. 2435)[15] | ||||
| 49 | 
|
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว (20 กันยายน พ.ศ. 2396 – 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453; 57 พรรษา) |
1 ตุลาคม พ.ศ. 2411 – 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 (42 ปี) |
หรือพระปรมาภิไธย พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาจุฬาลงกรณ์ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว หรือ พระปิยมหาราช หรือ รัชกาลที่ 5 (พระราชพิธีบรมราชาภิเษกครั้งที่ 1 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2411 และครั้งที่ 2 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2416 |
| 50 | _of_Siam_uncropped.jpg)
|
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (1 มกราคม พ.ศ. 2423 – 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468; 45 พรรษา) |
23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 – 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 (15 ปี) |
หรือพระปรมาภิไธย พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาวชิราวุธ พระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว หรือ พระมหาธีรราชเจ้า หรือ รัชกาลที่ 6 (พระราชพิธีบรมราชาภิเษก 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2453) |
| 51 | 
|
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (8 พฤศจิกายน พ.ศ. 2436 – 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2484; 47 พรรษา) |
26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2468 – 2 มีนาคม พ.ศ. 2478 (9 ปี) |
หรือพระปรมาภิไธย พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาประชาธิปก พระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว หรือ รัชกาลที่ 7 (พระราชพิธีบรมราชาภิเษก 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2469) |
| ปฏิวัติระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์เปลี่ยนแปลงการปกครองสู่ระบอบประชาธิปไตย (พ.ศ. 2475) | ||||
| ความเคลื่อนไหวระบอบคอมมิวนิสต์ (พ.ศ. 2475 – 2543) | ||||
| ราชอาณาจักรไทย (พ.ศ. 2482 – ปัจจุบัน) | ||||
| 52 | 
|
พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล (20 กันยายน พ.ศ. 2468 – 9 มิถุนายน พ.ศ. 2489; 20 พรรษา) |
2 มีนาคม พ.ศ. 2478 – 9 มิถุนายน พ.ศ. 2489 (12 ปี) |
หรือพระปรมาภิไธย พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร หรือ พระอัฐมรามาธิบดินทร หรือ รัชกาลที่ 8 (ไม่ได้เข้าพระราชพิธีบรมราชาภิเษก) |
| 53 | .jpg)
|
พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร (5 ธันวาคม พ.ศ. 2470 – 13 ตุลาคม พ.ศ. 2559; 88 พรรษา) |
9 มิถุนายน พ.ศ. 2489 – 13 ตุลาคม พ.ศ. 2559 (70 ปี) |
หรือพระปรมาภิไธย พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร หรือ พระภัทรมหาราช หรือ รัชกาลที่ 9 (พระราชพิธีบรมราชาภิเษก 5 พฤษภาคม พ.ศ. 2493) |
| 54 | _(cropped).png)
|
พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว (28 กรกฎาคม พ.ศ. 2495 – ปัจจุบัน; 71 ปี 57 วัน+) |
13 ตุลาคม พ.ศ. 2559 – ปัจจุบัน (6 ปี 345 วัน+) |
หรือพระปรมาภิไธย พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว หรือ รัชกาลที่ 10 (พระราชพิธีบรมราชาภิเษก 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2562) |
ดูเพิ่ม
อ้างอิง
- ↑ 1.0 1.1 Jones, Robert B. (June 1971). "Thai titles and ranks; including a translation of Traditions of royal lineage in Siam by King Chulalongkorn". Southeast Asia Program Data Papers Series. hdl:1813/57549 – โดยทาง Cornell University.
- ↑ ""สยาม" ถูกใช้เรียกชื่อประเทศเป็นทางการสมัยรัชกาลที่ 4". ศิลปวัฒนธรรม. 6 July 2017. สืบค้นเมื่อ 10 August 2017.
- ↑ "Siam definition and meaning". Collins English Dictionary. สืบค้นเมื่อ 11 January 2020.
- ↑ "จารึกวัดศรีชุม ด้านที่ ๑". ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน). 17 กุมภาพันธ์ 2555. สืบค้นเมื่อ 19 กันยายน 2562.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help) - ↑ ขจร สุขพานิช, หน้า 58.
- ↑ 6.0 6.1 ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธรฯ (2565)
- ↑ วันพ่อขุนรามคำแหงมหาราช เอกสาร info ฐานข้อมูลจังหวัดสุโขทัย
- ↑ ประเสริฐ ณ นคร (2000, p. 231)
- ↑ พจนานุกรมศัพท์วรรณคดีไทย สมัยสุโขทัย ไตรภูมิกถา, หน้า 3
- ↑ "จารึกวัดอโสการาม ด้านที่ 1". ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร. 1942. สืบค้นเมื่อ 30 มีนาคม พ.ศ. 2561.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help)[ลิงก์เสีย] - ↑ มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา (2011, p. 37)
- ↑ ตรงใจ หุตางกูร.(2561) ปรับแก้เทียบศักราช และ การอธิบายความ พระราชพงศาวดารกรุงเก่า ฉบับหลวงประเสริฐ. กรุงเทพฯ: ศูนย์มนุษย์วิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน)
- ↑ Coedès, George (1968). Walter F. Vella (บ.ก.). The Indianized States of Southeast Asia. trans.Susan Brown Cowing. University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-0368-1.
- ↑ พิเศษ เจียจันทร์พงษ์ (25 มีนาคม 2560). "อย่าลืม! ราชสำนักเมืองเหนือ ที่พิษณุโลก". ศิลปวัฒนธรรม. สืบค้นเมื่อ 20 ตุลาคม 2560.
{{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help) - ↑ โกวิท วงศ์สุรวัฒน์. การเมืองการปกครองไทย: หลายมิติ. หน้า 38-39.
- สุจิตต์ วงษ์เทศ: พ่อขุนศรีนาวนำถุม สถาปนากรุงสุโขทัย ไม่ใช่พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ ตามที่บอกในตำรา เขียนโดยสุจิตต์ วงษ์เทศ มติชนออนไลน์ 24 สิงหาคม 2559
- มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา. นามานุกรมพระมหากษัตริย์ไทย. กรุงเทพฯ : มูลนิธิสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา, 2554. 264 หน้า. ISBN 978-616-7308-25-8
- ประเสริฐ ณ นคร พ่อขุนศรีอินทราทิตย์ สารานุกรมไทย ฉบับราชบัณฑิตยสถาน เล่ม 26 หน้า 16861-16864 พ.ศ. 2549
- เกร็ดความรู้จากประชุมพงศาวดาร ฉบับกาญจนาภิเษก . -- กรุงเทพฯ : สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร, พ.ศ. 2550 ISBN 978-974-824-4
- จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว, พระบาทสมเด็จพระ, พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงวิจารณ์เรื่องพระราชพงศาวดารกับเรื่องราชประเพณีการตั้งพระมหาอุปราช, ๒๔๗๙, ๙๕ หน้า
- ประชุมคำให้การกรุงศรีอยุธยา รวม 3 เรื่อง. กรุงเทพฯ : แสงดาว, 2553. 536 หน้า. ISBN 978-616-508-073-6