มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์
พลอากาศโท มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ (นามเดิม: มุนี มหาสันทนะ; 29 มีนาคม พ.ศ. 2436 - พ.ศ. 2528) ราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์[2] อดีตผู้บัญชาการทหารอากาศคนแรกของกองทัพอากาศไทย อดีตรองนายกรัฐมนตรี อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการสำนักนายกรัฐมนตรี, รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์, กระทรวงศึกษาธิการ, กระทรวงอุตสาหกรรม และอดีตอธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
| มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ | |
|---|---|
| |
| ผู้บัญชาการทหารอากาศ | |
| ดำรงตำแหน่ง 27 เมษายน พ.ศ. 2480 – 18 มีนาคม พ.ศ. 2484 | |
| ถัดไป | พล.อ.ท.หลวงอธึกเทวเดช |
| อธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย | |
| ดำรงตำแหน่ง 17 สิงหาคม พ.ศ. 2493 – 6 กันยายน พ.ศ. 2504 (11 ปี 20 วัน) | |
| ก่อนหน้า | ศ.หม่อมเจ้ารัชฎาภิเศก โสณกุล |
| ถัดไป | จอมพล ประภาส จารุเสถียร |
| ข้อมูลส่วนบุคคล | |
| เกิด | 29 มีนาคม พ.ศ. 2436 |
| เสียชีวิต | พ.ศ. 2528 |
| พรรคการเมือง | พรรคเสรีมนังคศิลา |
| คู่สมรส | ท่านผู้หญิง ดาระกา เวชยันตรังสฤษฏ์ |
| การเข้าเป็นทหาร | |
| สังกัด | กองทัพอากาศไทย กองอาสารักษาดินแดน |
| ยศ | .svg){kind=small} พลอากาศโท นายกองใหญ่ [1] |
พลอากาศโท มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ มีนามเดิมว่า มุนี มหาสันทนะ ศึกษาที่โรงเรียนราชวิทยาลัย สมัยสายสวลี จบการศึกษาจากโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย เมื่อ พ.ศ. 2454 จากนั้นไปศึกษาต่อด้านวิศวกรรมที่มหาวิทยาลัยวิคตอเรีย ประเทศอังกฤษ [3] หลังจากจบการศึกษาแล้วเริ่มรับราชการกองทัพบกไทย ตั้งแต่ พ.ศ. 2462 [3] สังกัดกรมอากาศยานทหารบก
พ.ศ. 2466 ได้รับบรรดาศักดิ์เป็นหลวงเวชยันต์รังสฤต ถือศักดินา 800[4]
ในปี พ.ศ. 2472 ขณะดำรงตำแหน่ง พันโท หลวงเวชยันต์รังสฤษฏ์ รั้งตำแหน่งผู้บังคับฝูงกองโรงงาน กรมอากาศยาน ท่านเป็นผู้ออกแบบเครื่องบินทิ้งระเบิด ปีก 2 ชั้น 2 ที่นั่งลำแรกของไทย ใช้ชื่อว่า "เครื่องบินทิ้งระเบิดแบบ 2" หรือ "เครื่องบินบริพัตร" ใช้ประจำการในกองทัพตั้งแต่ พ.ศ. 2472 - 2483 [5]
ต่อมากำลังทางอากาศของไทยเติบโตขึ้น และได้รับการยกฐานะเป็น "กองทัพอากาศ" เมื่อวันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2480 ขณะนั้นท่านมียศเป็น นาวาอากาศเอก พระเวชยันต์รังสฤษฏ์ ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการกองทัพอากาศคนแรกเมื่อวันที่ 27 เมษายน พ.ศ. 2480 [6] ดำรงตำแหน่งนี้จนถึงวันที่ 18 มีนาคม พ.ศ. 2484 ก่อนจะย้ายไปดำรงตำแหน่ง ที่ปรึกษาการป้องกันพระราชอาณาจักร โดยมีนายนาวาอากาศเอก หลวงอธึกเทวเดช ดำรงตำแหน่งแทน [7] และได้รับยศทางทหารสูงสุดเป็น พลอากาศโท เมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2496 [8]
ในเวลาต่อมาเมื่อรัฐบาลจะยกเลิกบรรดาศักดิ์ไทย พระเวชยันตรังสฤษฏ์ในฐานะรัฐมนตรีพร้อมด้วยคณะรัฐมนตรีชุดที่ 9 จึงลาออกจากบรรดาศักดิ์ โดยเลือกใช้ราชทินนามเป็นนามสกุล และนามสกุลเดิมเป็นชื่อรองว่า มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์[9]
ท่านดำรงตำแหน่งในรัฐบาล ตั้งแต่ พ.ศ. 2480 ตำแหน่งรัฐมนตรี ในรัฐบาลพระยาพหลพลพยุหเสนา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตราธิการ (พ.ศ. 2481-2484) ในรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ (พ.ศ. 2489[10], 2491, 2494) กระทรวงคมนาคม (พ.ศ. 2490) ในรัฐบาลควง อภัยวงศ์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (พ.ศ. 2500) ในรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม[11] รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม (พ.ศ. 2507-2513) ในรัฐบาลจอมพลถนอม กิตติขจร [12] นอกจากนี้แล้วยังได้รับเลือกตั้งเป็น ส.ส.จังหวัดพระนคร สังกัดพรรคเสรีมนังคศิลา ในการเลือกตั้งเมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2500 ด้วย[13]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์แก้ไข
- พ.ศ. ไม่ปรากฏ -
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.) - พ.ศ. 2486 -
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)[14] - พ.ศ. 2509 -
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.) (ฝ่ายหน้า)[15] - พ.ศ. 2477 -
เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ[16] - พ.ศ. 2470 -
เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ))[17] 
เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.png){kind=small}
.svg){kind=small}
_ribbon.png){kind=small}
อ้างอิงแก้ไข
- ↑ http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2500/D/059/1647_1.PDF
- ↑ ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์
- ↑ 3.0 3.1 ประวัติผู้บัญชาการทหารอากาศไทย
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์, เล่ม 40, ตอน ง, 17 มิถุนายน 2466, หน้า 796
- ↑ ประวัติกองทัพอากาศไทย
- ↑ ประกาศกระทรวงกลาโหม เรื่อง ตั้งนายทหารในกองทัพอากาศ
- ↑ ประกาศกระทรวงกลาโหม เรื่อง ให้ย้ายและตั้งนายทหารดำรงตำแหน่งที่ปรึกษาการป้องกันพระราชอาณาจักรและผู้บัญชาการทหารอากาศ
- ↑ ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหาร แต่งตั้งนายทหารพิเศษ และราชองครักษ์พิเศษ
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีเรื่องพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ข้าราชการกราบถวายบังคมลาออกจากบรรดาศักดิ์
- ↑ พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๑ ราย)
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา,พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๓๐ ราย) เล่ม 74 ตอน 33ก วันที่ 1 เมษายน 2500
- ↑ ลำดับความเป็นมาของคณะรัฐมนตรีไทย จาก สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี
- ↑ หนังสือนายควง อภัยวงศ์ กับพรรคประชาธิปัตย์ โดย ณัฐวุฒิ สุทธิสงคราม พ.ศ. 2522
- ↑ แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เล่ม 83 ตอนที่ 43 วันที่ 10 พฤษภาคม 2509
- ↑ แจ้งความ เรื่อง พระราชทานเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญเล่ม 44 หน้า 2567 วันที่ 20 พฤศจิกายน 2470
| ก่อนหน้า | มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| - |  |
 ผู้บัญชาการทหารอากาศ (พ.ศ. 2480 - พ.ศ. 2484) |
 |
พลอากาศโท หลวงอธึกเทวเดช |
| ศาสตราจารย์ หม่อมเจ้า รัชฎาภิเศก โสณกุล |
|
 อธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย (17 สิงหาคม พ.ศ. 2493 - 6 กันยายน พ.ศ. 2504) |
|
จอมพล ประภาส จารุเสถียร |