มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์

พลอากาศโท มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ หรือ พระเวชยันตรังสฤษฏ์ (นามเดิม: มุนี มหาสันทนะ; 29 มีนาคม พ.ศ. 2436 - พ.ศ. 2528) ราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์[1] ผู้บัญชาการทหารอากาศคนแรกของกองทัพอากาศไทย อดีตรองนายกรัฐมนตรี อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการสำนักนายกรัฐมนตรี, รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์, กระทรวงศึกษาธิการ, กระทรวงอุตสาหกรรม และอดีตอธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

พลอากาศโท
 มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์
ป.จ., ม.ป.ช., ม.ว.ม., ภ.ป.ร.2
ผู้บัญชาการทหารอากาศ
ดำรงตำแหน่ง
27 เมษายน พ.ศ. 2480 – 18 มีนาคม พ.ศ. 2484
ถัดไป พล.อ.ท.หลวงอธึกเทวเดช
อธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ดำรงตำแหน่ง
17 สิงหาคม พ.ศ. 2493 – 6 กันยายน พ.ศ. 2504
(11 ปี 20 วัน)
ก่อนหน้า ศ.หม่อมเจ้ารัชฎาภิเศก โสณกุล
ถัดไป จอมพล ประภาส จารุเสถียร
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด 29 มีนาคม พ.ศ. 2436
เสียชีวิต พ.ศ. 2528
พรรคการเมือง พรรคเสรีมนังคศิลา
คู่สมรส ท่านผู้หญิง ดาระกา เวชยันตรังสฤษฏ์
การเข้าเป็นทหาร
สังกัด กองทัพอากาศไทย
ยศ RTAF OF-8 (Air Marshal).svg พลอากาศโท

ประวัติแก้ไข

พลอากาศโท มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ มีนามเดิมว่า มุนี มหาสันทนะ ศึกษาที่โรงเรียนราชวิทยาลัย สมัยสายสวลี จบการศึกษาจากโรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัย เมื่อ พ.ศ. 2454 จากนั้นไปศึกษาต่อด้านวิศวกรรมที่มหาวิทยาลัยวิคตอเรีย ประเทศอังกฤษ [2] หลังจากจบการศึกษาแล้วเริ่มรับราชการกองทัพบกไทย พร้อมกับรับพระราชทานยศร้อยตรีเมื่อวันที่ 17 เมษายน พ.ศ. 2462[3] สังกัดกรมอากาศยานทหารบก

วันที่ 28 พฤษภาคม พ.ศ. 2466 ร้อยเอก มุนี มหาสันทนะ ได้รับบรรดาศักดิ์เป็นหลวงเวชยันต์รังสฤต ถือศักดินา 800[4]

ในปี พ.ศ. 2472 ขณะดำรงตำแหน่ง พันโท หลวงเวชยันต์รังสฤษฏ์ รั้งตำแหน่งผู้บังคับฝูงกองโรงงาน กรมอากาศยาน ท่านเป็นผู้ออกแบบเครื่องบินทิ้งระเบิด ปีก 2 ชั้น 2 ที่นั่งลำแรกของไทย ใช้ชื่อว่า "เครื่องบินทิ้งระเบิดแบบ 2" หรือ "เครื่องบินบริพัตร" ใช้ประจำการในกองทัพตั้งแต่ พ.ศ. 2472 - 2483 [5]

ต่อมากำลังทางอากาศของไทยเติบโตขึ้น และได้รับการยกฐานะเป็น "กองทัพอากาศ" เมื่อวันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2480 ขณะนั้นท่านมียศเป็น นาวาอากาศเอก พระเวชยันต์รังสฤษฏ์ ดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการกองทัพอากาศคนแรกเมื่อวันที่ 27 เมษายน พ.ศ. 2480 [6] ดำรงตำแหน่งนี้จนถึงวันที่ 18 มีนาคม พ.ศ. 2484 ก่อนจะย้ายไปดำรงตำแหน่ง ที่ปรึกษาการป้องกันพระราชอาณาจักร โดยมีนายนาวาอากาศเอก หลวงอธึกเทวเดช ดำรงตำแหน่งแทน [7] และได้รับยศทางทหารสูงสุดเป็น พลอากาศโท เมื่อวันที่ 4 พฤษภาคม พ.ศ. 2496 [8]

ในเวลาต่อมาเมื่อรัฐบาลจะยกเลิกบรรดาศักดิ์ไทย พระเวชยันตรังสฤษฏ์ในฐานะรัฐมนตรีพร้อมด้วยคณะรัฐมนตรีชุดที่ 9 จึงลาออกจากบรรดาศักดิ์ โดยเลือกใช้ราชทินนามเป็นนามสกุล และนามสกุลเดิมเป็นชื่อรองว่า มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์[9]

ท่านดำรงตำแหน่งในรัฐบาล ตั้งแต่ พ.ศ. 2480 ตำแหน่งรัฐมนตรี ในรัฐบาลพระยาพหลพลพยุหเสนา รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตราธิการ (พ.ศ. 2481-2484) ในรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ (พ.ศ. 2489[10], 2491, 2494[11]) กระทรวงคมนาคม (พ.ศ. 2490) ในรัฐบาลควง อภัยวงศ์ สำนักนายกรัฐมนตรี ใน พ.ศ. 2494[12]

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (พ.ศ. 2500) ในรัฐบาลจอมพล ป. พิบูลสงคราม[13] รัฐมนตรีว่าการกระทรวงอุตสาหกรรม (พ.ศ. 2507-2513) ในรัฐบาลจอมพลถนอม กิตติขจร [14] นอกจากนี้แล้วยังได้รับเลือกตั้งเป็น ส.ส.จังหวัดพระนคร สังกัดพรรคเสรีมนังคศิลา ในการเลือกตั้งเมื่อวันที่ 26 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2500 ด้วย[15]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์แก้ไข

อ้างอิงแก้ไข

  1. ↑ ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งราชบัณฑิตกิตติมศักดิ์
  2. ↑ ประวัติผู้บัญชาการทหารอากาศไทย
  3. ↑ พระราชทานยศทหารบก
  4. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานสัญญาบัตรบรรดาศักดิ์ (หน้า ๗๙๖), เล่ม 40, ตอน ง, 17 มิถุนายน 2466, หน้า 796
  5. ↑ ประวัติกองทัพอากาศไทย
  6. ↑ ประกาศกระทรวงกลาโหม เรื่อง ตั้งนายทหารในกองทัพอากาศ
  7. ↑ ประกาศกระทรวงกลาโหม เรื่อง ให้ย้ายและตั้งนายทหารดำรงตำแหน่งที่ปรึกษาการป้องกันพระราชอาณาจักรและผู้บัญชาการทหารอากาศ
  8. ↑ ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหาร แต่งตั้งนายทหารพิเศษ และราชองครักษ์พิเศษ
  9. ↑ ราชกิจจานุเบกษา ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีเรื่องพระราชทานพระบรมราชานุญาตให้ข้าราชการกราบถวายบังคมลาออกจากบรรดาศักดิ์
  10. ↑ พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๑ ราย)
  11. ↑ ประกาศตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรีชั่วคราว (รัฐบาลชั่วคราว ซึ่งมี จอมพล ป. พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี)
  12. ↑ พระบรมราชโองการ ประกาศ แต่งตั้งรัฐมนตรีช่วยว่าการสำนักนายกรัฐมนตรี (พลอากาศตรี มุนี มหาสันทนะ เวชยันต์รังสฤษดิ์)
  13. ↑ ราชกิจจานุเบกษา,พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๓๐ ราย) เล่ม 74 ตอน 33ก วันที่ 1 เมษายน 2500
  14. ↑ ลำดับความเป็นมาของคณะรัฐมนตรีไทย จาก สำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี
  15. ↑ หนังสือนายควง อภัยวงศ์ กับพรรคประชาธิปัตย์ โดย ณัฐวุฒิ สุทธิสงคราม พ.ศ. 2522
  16. ↑ ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ หน้า ๑๘๓๐ เล่ม ๘๓ ตอนที่ ๔๓,๑๐ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๐๙
  17. ↑ ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ หน้า ๔๖๕๕ เล่ม ๖๙ ตอนที่ ๗๒, ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๙๕
  18. ↑ ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ หน้า ๒๙๒๐ เล่ม ๖๐ ตอนที่ ๔๙, ๑๙ กันยายน พ.ศ. ๒๔๘๖
  19. ↑ ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งความ เรื่อง พระราชทานเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ หน้า ๒๐๘๙ เล่ม ๕๑, ๓๐ กันยายน พ.ศ. ๒๔๗๗
  20. ↑ ราชกิจจานุเบกษา,พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์และเหรียญ หน้า ๒๔๗๐ เล่ม ๔๔, ๒๐ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๗๐
  21. ↑ ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องพระราชทานเหรียญช่วยราชการภายใน หน้า ๑๙๔๗ เล่ม ๕๘, ๒๑ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๘๔
  22. ↑ ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความ เรื่อง พระราชทานเหรียญช่วยราชการเขตภายใน , เล่ม ๖๐ ตอน ๔๓ ๑๗ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๘๖, หน้า ๒๕๘๙
  23. ↑ ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องพระราชทานเหรียญจักรมาลา หน้า ๓๔๔๓ เล่ม ๕๑, ๒ ธันวาคม พ.ศ. ๒๔๗๗
  24. ↑ ราชกิจจานุเบกษา,แจ้งสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องพระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ หน้า ๒๕๒๒ เล่ม ๗๐ ตอนที่ ๔๕, ๑๙ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๙๖


ก่อนหน้า มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์ ถัดไป
-    
ผู้บัญชาการทหารอากาศ
(พ.ศ. 2480 - พ.ศ. 2484) 		  พลอากาศโท หลวงอธึกเทวเดช
ศาสตราจารย์ หม่อมเจ้า
รัชฎาภิเศก โสณกุล 		   
อธิการบดีจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
(17 สิงหาคม พ.ศ. 2493 - 6 กันยายน พ.ศ. 2504) 		  จอมพล ประภาส จารุเสถียร


เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=มุนี_มหาสันทนะ_เวชยันตรังสฤษฏ์&oldid=9068899"