ผิน ชุณหะวัณ

จอมพล ผิน ชุณหะวัณ (14 ตุลาคม พ.ศ. 2434 – 26 มกราคม พ.ศ. 2516) เป็นนายทหารและนักการเมืองชาวไทย ผู้นำรัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2490 และเคยดำรงตำแหน่งผู้บัญชาการทหารบก และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตร

จอมพล
ผิน ชุณหะวัณ
ป.จ., ม.ป.ช., ม.ว.ม.
จอมพล ผินในปี 2496
หัวหน้าคณะทหารแห่งชาติ
ดำรงตำแหน่ง
8 – พฤศจิกายน พ.ศ.2490 - 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490
(0 ปี 2 วัน)
กษัตริย์ พระบาทสมเด็จพระมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร
ก่อนหน้า ถวัลย์ ธำรงนาวาสวัสดิ์
(นายกรัฐมนตรี)
ถัดไป ควง อภัยวงศ์
(นายกรัฐมนตรี)
รองนายกรัฐมนตรี
ดำรงตำแหน่ง
6 ธันวาคม พ.ศ. 2494 – 19 เมษายน พ.ศ. 2499
(4 ปี 134 วัน)
นายกรัฐมนตรี แปลก พิบูลสงคราม
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตร
ดำรงตำแหน่ง
12 ธันวาคม พ.ศ. 2496 – 16 กันยายน พ.ศ. 2500
(3 ปี 278 วัน)
นายกรัฐมนตรี แปลก พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า พิศาล สุนาวิน
ถัดไป วิบูลย์ ธรรมบุตร
ผู้บัญชาการทหารบก คนที่ 15
ดำรงตำแหน่ง
28 พฤษภาคม พ.ศ. 2491 – 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2497
(5 ปี 360 วัน)
ก่อนหน้า พลเอก อดุล อดุลเดชจรัส
ถัดไป พลเอก สฤษดิ์ ธนะรัชต์
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด 14 ตุลาคม พ.ศ. 2434
เมืองสมุทรสงคราม ประเทศสยาม
เสียชีวิต 26 มกราคม พ.ศ. 2516 (81 ปี)
กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
คู่สมรส คุณหญิงวิบุลลักสม์ ชุณหะวัณ
สุภาพ ชุณหะวัณ
บุตร 6 คน รวมชาติชาย ชุณหะวัณ
ยศที่ได้รับการแต่งตั้ง
รับใช้  ไทย
สังกัด กองทัพบกไทย
ประจำการ 2459 - 2497
ยศ RTA OF-10 (Field Marshal).svg จอมพล[1]
RTN OF-9 (Admiral).svg พลเรือเอก
RTAF OF-9 (Air Chief Marshal).svg พลอากาศเอก[2]
บังคับบัญชา กองทัพบกไทย
กองทัพไทย

ประวัติแก้ไข

ผินเกิดที่ตำบลบางนกแขวก อำเภอบางคนที จังหวัดสมุทรสงคราม เป็นบุตรของนายไข่ และ นางพลับ ชุณหะวัณ ชาวสวนและแพทย์แผนโบราณ มีพี่น้องร่วมบิดามารดาเดียวกัน 8 คนหนึ่งในนั้นคือ พล.ท.พจน์ ชุณหะวัณ หรือ ขุนพจน์ศรศักดิ์[3]

จอมพล ผิน ชุณหะวัณ ถึงแก่อสัญกรรมในวันศุกร์ที่ 26 มกราคม พ.ศ. 2516 ที่โรงพยาบาลพระมงกุฎเกล้า รวมอายุ 81 ปี 104 วัน

บุตรธิดาแก้ไข

จอมพล ผิน ชุณหะวัณ สมรสครั้งแรกกับคุณหญิงวิบุลลักสม์ ชุณหะวัณ (พ.ศ. 2440 - พ.ศ. 2497) มีบุตร-ธิดา 5 คน คือ

  1. คุณหญิง อุดมลักษณ์ ศรียานนท์ (พ.ศ. 2456 - 2524) สมรสกับพล.ต.อ.เผ่า ศรียานนท์
  2. นางพร้อม ทัพพะรังสี (พ.ศ. 2458 - พ.ศ. 2542) สมรสกับ นายอรุณ ทัพพะรังสี เป็นมารดาของนาย กร ทัพพะรังสี
  3. ท่านผู้หญิง เจริญ อดิเรกสาร (22 มกราคม พ.ศ. 2460 - พ.ศ. 2555) สมรสกับพล.ต.อ.ประมาณ อดิเรกสาร
  4. พล.อ.ชาติชาย ชุณหะวัณ (พ.ศ. 2463 - พ.ศ. 2541) สมรสกับท่านผู้หญิงบุญเรือน ชุณหะวัณ
  5. นางพูนสุข (พรสม) ชุณหะวัณ (พ.ศ. 2465 - ปัจจุบัน) สมรสกับนายเฉลิม เชี่ยวสกุล

หลังจากคุณหญิงวิบุลลักสม์ถึงแก่อนิจกรรม จึงสมรสครั้งที่สองกับ นางสุภาพ ชุณหะวัณ มีบุตร 1 คน คือ

  1. นายปรากรมศักดิ์ ชุณหะวัณ สมรสกับณัฏฐินี ชุณหะวัณ (สกุลเดิม สาลีรัฐวิภาค)

ชีวิตการรับราชการแก้ไข

จอมพล ผิน ได้รับสมัครเข้าเป็นนักเรียนนายสิบ ที่โรงเรียนนายสิบ กรมทหารที่ 4 ราชบุรี เมื่อมีอายุได้ 16 ปี เมื่อจบหลักสูตรสามารถสอบไล่ได้คะแนนดีเยี่ยม จึงได้เลื่อนขั้นไปศึกษาต่อใน โรงเรียนนายร้อยทหารบก จนจบ (รุ่นเดียวกับจอมพล แปลก พิบูลสงคราม) และได้พระราชทานยศเป็นนายร้อยตรีเมื่อวันที่ 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2459[4] ประจำกรมทหารราบที่ 4 ราชบุรี หลังจากนั้นได้เข้าเรียนโรงเรียนเสนาธิการทหารบก เมื่อ พ.ศ. 2471 ขณะอายุได้ 37 ปีมียศและบรรดาศักดิ์เป็น ร้อยเอก ขุนชำนาญยุทธศาสตร์ ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น "หลวงชำนาญยุทธศาสตร์"[5] และ พ.ศ. 2472 ได้เลื่อนยศเป็นพันตรีในเวลาถัดมา

  • พ.ศ. 2476 เสนาธิการกองผสมปราบปรามพวกกบฏ และเสนาธิการมณฑล ทหารบกที่ 3
  • พ.ศ. 2477 รองผู้บังคับการมณฑลทหารบกที่ 3 รับพระราชทานยศเป็น"นายพันโท"[6]
  • 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2478 - ผู้บังคับการมณฑลทหารบกที่ 3 [7]
  • 1 เมษายน พ.ศ. 2480 - รับพระราชทานยศ"นายพันเอก" [8]
  • พ.ศ. 2483 รองแม่ทัพอีสาน
  • 19 มิถุนายน พ.ศ. 2484 - รับพระราชทานยศ"นายพลตรี"[9]
  • 3 ตุลาคม พ.ศ. 2485 - ประจำกรมเสนาธิการทหารบก[10]
  • พ.ศ. 2485 ข้าหลวงทหารประจำสหรัฐไทยใหญ่ (สหรัฐไทยเดิม)
  • พ.ศ. 2486 ผู้ช่วยแม่ทัพกองทัพพายัพ รับพระราชทานยศ"พลโท" [11] และกลับไปเป็นข้าหลวงทหารประจำสหรัฐไทยเดิม
  • พ.ศ. 2487 ประจำกรมเสนาธิการทหารบก
  • 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2488 - ออกจากประจำการ [12]
  • 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2490 รองผู้บัญชาการทหารบก[13]
  • 18 พฤษภาคม พ.ศ. 2491 - ผู้บัญชาการทหารบก[14]
  • 17 เมษายน พ.ศ. 2493 - รับพระราชทานยศ"พลเอก" [15]
  • พ.ศ. 2494 ดำรงตำแหน่งรองนายกรัฐมนตรี[16] และเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ 2 ในปี พ.ศ. 2494[17]
  • 16 เมษายน พ.ศ. 2495 - รับพระราชทานยศ"พลเรือเอก"และ"พลอากาศเอก"[18]
  • พ.ศ. 2495 รับพระราชทานยศ"จอมพล"[19] และดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตร
  • พ.ศ. 2497 รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม[20] รองจเรทหารทั่วไป
  • พ.ศ. 2499 จเรทหารทั่วไป [21]
  • พ.ศ. 2500 สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภท 2 สมาชิกสภาร่างรัฐธรรมนูญ และวุฒิสมาชิก
  • พ.ศ. 2500 รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตร[22][23]

ฉายาแก้ไข

จอมพลผิน ชุณหะวัณ ได้รับฉายาจากสื่อมวลชนว่า "บุรุษผู้รักชาติจนน้ำตาไหล" หรือ "วีรบุรุษเจ้าน้ำตา" เนื่องจากให้สัมภาษณ์ในเหตุการณ์รัฐประหาร เมื่อปี พ.ศ. 2490 ว่าทำไปเพราะ รักชาติ ขณะที่ให้สัมภาษณ์ทุกครั้งเกี่ยวกับเรื่องนี้ก็มักน้ำตาไหลด้วยความตื้นตัน

เกียรติยศแก้ไข

บรรดาศักดิ์แก้ไข

  • 9 กรกฎาคม พ.ศ. 2467: ขุนชำนาญยุทธศาสตร์[24]
  • 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2471: หลวงชำนาญยุทธศาสตร์[25] (ยกเลิกใน พ.ศ. 2485)[26]

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทยแก้ไข

จอมพล ผิน ชุณหะวัณ ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์[27] ดังนี้

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศแก้ไข

เชิงอรรถแก้ไข

อ้างอิงแก้ไข

  1. ได้รับพระราชทานยศจอมพล
  2. ได้รับพระราชทานยศพลอากาศเอก
  3. พระราชทานบรรดาศักดิ์ (หน้า ๖๓๒)
  4. พระราชทานยศนายทหารบก (หน้า ๔๙๘)
  5. พระราชทานบรรดาศักดิ์ (หน้า ๕๗๕)
  6. ประกาศ พระราชทานยศทหารบก (หน้า ๓๗๗)
  7. ประกาศ เรื่อง ตั้งผู้บังคับการมณฑลทหารบกที่ ๓
  8. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหาร
  9. ประกาศกระทรวงกลาโหม เรื่อง พระราชทานยศทหาร (หน้า ๑๘๒๓)
  10. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ให้นายทหารรับราชการ
  11. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหาร
  12. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง นายทหารออกจากประจำการ
  13. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ให้นายทหารรับราชการ (หน้า ๓๐๗๒)
  14. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ให้นายทหารรับราชการ
  15. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหาร
  16. พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๒๕ ราย)
  17. ประกาศ แต่งตั้งสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรประเภทที่ ๒
  18. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหาร (หน้า ๑๐๒๔)
  19. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานยศทหาร (หน้า ๑๕๒๕)
  20. ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง ว่าการกระทรวงกลาโหม
  21. ประกาศสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง ให้นายทหารรับราชการ
  22. ราชกิจจานุเบกษา,พระบรมราชโองการ ประกาศ ตั้งและแต่งตั้งรัฐมนตรี (จำนวน ๓๐ ราย) เล่ม 74 ตอน 33ก วันที่ 1 เมษายน 2500
  23. "คณะรัฐมนตรีคณะที่ 26 จากสำนักเลขาธิการคณะรัฐมนตรี". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2015-02-14. สืบค้นเมื่อ 2018-04-09.
  24. ราชกิจจานุเบกษา. พระราชทานบรรดาศักดิ์ เล่ม 41 หน้า 1261
  25. ราชกิจจานุเบกษา. พระราชทานบรรดาศักดิ์ เล่ม 45 หน้า 575
  26. "พระบรมราชโองการ ประกาศเรื่อง การยกเลิกบรรดาศักดิ์" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. 48 (33ก): 1089. 15 พฤษภาคม 2485. สืบค้นเมื่อ 18 มิถุนายน 2563. {{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= และ |date= (help)
  27. "ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-10-10. สืบค้นเมื่อ 2019-10-10.
  28. ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2022-09-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๗๐ ตอนที่ ๒๙ ง หน้า ๒๐๕๒, ๑๒ พฤษภาคม ๒๔๙๖
  29. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2022-07-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๖๙ ตอนที่ ๔ ง หน้า ๑๙๖, ๑๕ มกราคม ๒๔๙๕
  30. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ เก็บถาวร 2022-07-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๖๗ ตอนที่ ๖๗ ง หน้า ๖๓๔๕, ๑๒ ธันวาคม ๒๔๙๓
  31. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญชัยสมรภูมิ เก็บถาวร 2022-07-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๕๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๙๑๔, ๒๙ เมษายน ๒๔๘๔
  32. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญชัยสมรภูมิ เก็บถาวร 2022-07-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๖๐ ตอนที่ ๓๙ ง หน้า ๒๓๒๔, ๑๓ กรกฎาคม ๒๔๘๖
  33. ราชกิจจานุเบกษา, บัญชีรายนามผู้ที่ได้รับพระราชทานเหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ, เล่ม ๕๑ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๐๑๐, ๑๑ พฤศจิกายน ๒๔๗๗
  34. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญช่วยราชการเขตภายใน เก็บถาวร 2022-05-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๖๐ ตอนที่ ๔๔ ง หน้า ๒๖๙๔, ๒๔ สิงหาคม ๒๔๘๖
  35. ราชกิจจานุเบกษา, ส่งเครื่องราชอิสริยาภรณ์ไปพระราชทาน, เล่ม ๔๖ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๑๑๑, ๘ ธันวาคม ๒๔๗๒
  36. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์รัชกาลที่ ๘ เก็บถาวร 2022-04-07 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๖๗ ตอนที่ ๓๙ ง หน้า ๓๐๓๙, ๑๘ กรกฎาคม ๒๔๙๓
  37. ราชกิจจานุเบกษา, แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ เก็บถาวร 2022-12-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, เล่ม ๗๐ ตอนที่ ๑๐ ง หน้า ๕๓๐, ๓ กุมภาพันธ์ ๒๔๙๖
  38. ประกาศรับ ลีเจียนออฟเมอริต ชั้นผู้บังคับบัญชา

แหล่งข้อมูลอื่นแก้ไข

ก่อนหน้า ผิน ชุณหะวัณ ถัดไป
จอมพล หลวงพิบูลสงคราม   ผู้บัญชาการทหารบก
(28 พฤษภาคม พ.ศ. 2491 - 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2497)
  จอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์