พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ
พลโท พลเรือโท พลอากาศโท พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ หรือ พระองค์ชายเล็ก (อังกฤษ: His Royal Highness Prince Anusorn Mongkolkarn) (1 เมษายน 2458 - 2 มกราคม 2541) [1] เป็นพระโอรสองค์สุดท้องใน สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลทิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ กับ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมเขตรมงคล (พระธิดาใน สมเด็จพระราชปิตุลาบรมพงศาภิมุข เจ้าฟ้าภาณุรังษีสว่างวงศ์ กรมพระยาภาณุพันธุวงศ์วรเดช ซึ่งเป็นพระอนุชาร่วมพระครรโภทรกับพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว) มีพระเชษฐา 2 พระองค์ [2] คือ
| พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ | |
|---|---|
| พระเจ้าวรวงศ์เธอ ชั้น 5 พระองค์เจ้าชั้นโท | |
 | |
| หม่อม | หม่อมฟองจันทร์ ยุคล ณ อยุธยา หม่อมอุบล ยุคล ณ อยุธยา |
| พระบุตร | จันทรจรัสศรี ไพบูลย์เลิศ ภุมรีภิรมย์ เชลล์ มาลินีมงคล อมาตยกุล ปัทมนรังษี เสนาณรงค์ หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล หม่อมเจ้าจุลเจิม ยุคล หม่อมเจ้านภดลเฉลิมศรี ยุคล |
| ราชวงศ์ | จักรี |
| พระบิดา | สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ายุคลทิฆัมพร กรมหลวงลพบุรีราเมศวร์ |
| พระมารดา | พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเฉลิมเขตรมงคล |
| ประสูติ | 1 เมษายน พ.ศ. 2458 |
| สิ้นพระชนม์ | 2 มกราคม พ.ศ. 2541 (82 ปี) |
พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ ทรงศึกษาฝึกงานละครที่อังกฤษและภาพยนตร์ที่ฮอลลีวู๊ด (มีพระนามปรากฏในฐานะผู้ช่วยผู้กำกับสองเรื่อง) [3] ทรงก่อตั้ง บริษัทละโว้ภาพยนตร์ (Lavoa Motion Pic. Prod) สัญลักษณ์พระปรางค์สามยอด สร้างเรื่อง หนามยอกหนามบ่ง เมื่อ พ.ศ. 2483 (เอกสารบางเล่ม กล่าวว่า พ.ศ. 2479) [4]
ทรงเป็นหนึ่งในบรรดาผู้สร้างยุคบุกเบิกและผู้นำความแปลกใหม่มาสู่วงการภาพยนตร์ไทย โดยเฉพาะยุคที่เปลี่ยนจาก 16 ม.ม. มาเป็น 35 ม.ม. มีภาพยนตร์เด่นหลายเรื่อง ได้แก่ นางทาษ, เงิน เงิน เงิน, อีแตน, เกาะสวาทหาดสวรรค์ และ แม่นาคพระนคร
ทรงได้รับรางวัลพิเศษ "ดาราทอง" เนื่องในงานภาพยนตร์แห่งชาติรางวัลพระสุรัสวดี ครั้งที่ 16 ประจำปี พ.ศ. 2535 และการยกย่องเชิดชูเกียรติในฐานะศิลปินแห่งชาติ (ละครและภาพยนตร์) ประจำปี พ.ศ. 2539
ตำแหน่งท้ายสุดทรงรับเป็นองค์อุปถัมภ์ของมูลนิธิหนังไทย ก่อนสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2541 พระชันษา 83 ปี
ครอบครัวแก้ไข
พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ ทรงเสกสมรสกับ หม่อมฟองจันทร์ ยุคล ณ อยุธยา [5] และ หม่อมอุบล ยุคล ณ อยุธยา โดยมีโอรสธิดาดังนี้
หม่อมฟองจันทร์ ยุคล ณ อยุธยาแก้ไข
หม่อมฟองจันทร์ ยุคล ณ อยุธยา หรือ เจ้าฟองจันทร์ อินทขัติย์ เชื้อสายจากตระกูล ณ เชียงใหม่ (นางงามเชียงใหม่ ครั้งที่1 พ.ศ. 2477) โดยมีพิธีแต่งงานแบบชาวเหนือ มีพิธีผูกข้อมือและบายศรีสู่ขวัญโดยเจ้าแก้วนวรัฐ [6][7] มีพระธิดา ได้แก่
- ท่านหญิงจันทรจรัสศรี ไพบูลย์เลิศ พระนามเดิม หม่อมเจ้าหญิงจันทรจรัสศรี ยุคล หรือ ท่านหญิงเล็ก (2 ก.ค. 2480 - 17 พ.ย. 2548) ทรงลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ ประพันธุ์ ไพบูลย์เลิศ
- คัจฉพงศ์ ไพบูลย์เลิศ
- สกลกาจ ไพบูลย์เลิศ
- ท่านหญิงภุมรีภิรมย์ เชลล์ พระนามเดิม หม่อมเจ้าหญิงภุมรีภิรมย์ ยุคล หรือ ท่านหญิงน้อย (22 มี.ค. 2482 - ) ทรงลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ โรมาโน ลุคโก และ ชอง มารี เชลล์
- เกอาตอง ลุคโก
- วาลีลี ลุคโก
- อเล็กซานเดอร์ ลุคโก
- ซาเวียร์ ลุคโก
- ปิแอร์ ลุยจิ ลุคโก
หม่อมอุบล ยุคล ณ อยุธยาแก้ไข
- ท่านหญิงมาลินีมงคล อมาตยกุล พระนามเดิม หม่อมเจ้าหญิงมาลินีมงคล ยุคล หรือ ท่านหยอย (24 มิ.ย. 2483 - ) ทรงลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ อรุณ อมาตยกุล
- ท่านหญิงปัทมนรังษี เสนาณรงค์ พระนามเดิม หม่อมเจ้าหญิงปัทมนรังษี ยุคล หรือ ท่านเม้า (12 ส.ค. 2484 - ) ทรงลาออกจากฐานันดรศักดิ์เพื่อสมรสกับ ทวีศักดิ์ เสนาณรงค์
- ปัทมศักดิ์ เสนาณรงค์
- ปัทมนิฐิ เสนาณรงค์
- ปัทมวดี เสนาณรงค์
- หม่อมเจ้าชาตรีเฉลิม ยุคล หรือ ท่านมุ้ย (29 พ.ย. 2485 - ) เสกสมรสกับ วิยะดา บุษปวณิช มีหม่อมคือ วิยะดา ตรียะกุล (วิยะดา อุมารินทร์), ภรณี เจตสมมา และ กมลา เศรษฐี
- หม่อมราชวงศ์หญิงปัทมนัดดา ยุคล หรือ หญิงนุ้ย ในหม่อมวิยะดา (บุษปวณิช)
- หม่อมราชวงศ์เดชาเฉลิม ยุคล ในหม่อมวิยะดา (บุษปวณิช)
- หม่อมราชวงศ์มงคลชาย ยุคล หรือ ชายเอี่ยว ในหม่อมวิยะดา (ตรียะกุล)
- หม่อมราชวงศ์หญิงสุทธิภาณี ยุคล ในหม่อมภรณี
- หม่อมราชวงศ์เฉลิมชาตรี ยุคล หรือ ชายอดัม ในหม่อมกมลา
- หม่อมราชวงศ์หญิงศรีคำรุ้ง ยุคล หรือ หญิงแมงมุม ในหม่อมกมลา
- หม่อมเจ้าจุลเจิม ยุคล หรือ ท่านใหม่ (22 ม.ค. 2490 - ) เสกสมรสครั้งแรกกับ หม่อมศิริพร ยุคล ณ อยุธยา (เสนาลักษณ์) (1 ส.ค. 2495 - 12 พ.ค. 2532)
- หม่อมราชวงศ์รังษิพันธ์ ยุคล หรือ ชายเหมา ในหม่อมศิริพร
- หม่อมราชวงศ์หญิงจันทรลัดดา ยุคล หรือ หญิงแอร์ ในหม่อมศิริพร
และเสกสมรสครั้งที่สองกับ หม่อมอัญชลี ยุคล ณ อยุธยา (ขัติยสุรินทร์) (26 พ.ค. 2499 -)
- หม่อมราชวงศ์หญิงแม้นนฤมาส ยุคล หรือ หญิงแม้น ในหม่อมอัญชลี
- หม่อมราชวงศ์หญิงจันทรนิภา ยุคล หรือ หญิงไหม ในหม่อมอัญชลี
- หม่อมเจ้าหญิงนภดลเฉลิมศรี ยุคล หรือ ท่านยุ้ย (23 ต.ค. 2496 - )
ผลงานแก้ไข
ภาพยนตร์แก้ไข
.jpg)
.jpg)
ละโว้ภาพยนตร์
หนังเงียบขาวดำ 35 มม.
- 2479 / 2483: หนามยอกหนามบ่ง (แสดงโดย ยม มงคลนัฏ จาก "นางสาวสุวรรณ" และ โปร่ง แสงโสภณ )
หนังสี 16 มม.พากย์
หนังสี 35 มม.ไวด์สกรีน เสียง (พากย์ )ในฟิล์ม
- 2500: ปักธงไชย - บทพระนิพนธ์ บทภาพยนตร์ และลำดับภาพ (พระนามแฝง ล.อัศวดารา )
- 2502: เชลยศักดิ์ - บทภาพยนตร์ และลำดับภาพ รางวัลตุ๊กตาทอง ประจำปี 2502 (ออกแบบและสร้างฉาก)
- 2505: นางทาษ - บทภาพยนตร์ กำกับการแสดง และอำนวยการสร้าง รางวัลตุ๊กตาทอง ประจำปี 2506 (ภาพยนตร์ยอดเยี่ยม ผู้แสดงประกอบหญิง บทประพันธ์ ออกแบบเครื่องแต่งกาย)
หนังสี 35 มม. ซูเปอร์ซีเนสโคป เสียง (พากย์ )ในฟิล์ม
- 2508: เงิน เงิน เงิน / Money,Money,Money - บทพระนิพนธ์ และกำกับการแสดง (หนังซีเนมาสโคปเรื่องแรกของละโว้และของมิตร-เพชรา ครั้งแรกของหนังไทยแนวรีวิวเพลงหลากหลายตลอดเรื่อง รวมดารามากที่สุด ความยาวเกือบ 200 นาที มากที่สุดเท่าที่เคยมีการสร้างกันมาและครั้งแรกที่มีแนวคิดล้ำยุคล้อเลียนการใช้คอมพิวเตอร์สำนักงานซึ่งยังไม่มีใช้กันแพร่หลายในเมืองไทยขณะนั้น รางวัลตุ๊กตาทอง ประจำปี 2508 เพลงประกอบ และโล่เกียรตินิยมคู่ดารานำที่ทำรายได้มากที่สุด) คำขวัญ "เพลงพราว ดาวพรู ดูเพลิน "
- 2511: อีแตน / Miss Tan - บทพระนิพนธ์ และกำกับการแสดง (เรื่องแรกของ อรัญญา นามวงศ์ ในฐานะดารานำ และหนังไทยที่นำเสนอการแสดงชายแต่งหญิง หญิงแต่งชายก่อนแนวคาบาเร่ต์โชว์เป็นที่รู้จักทั่วไปในเวลาต่อมา) คำขวัญ " ดาราเยอะแยะ หัวใจเฮาะแฮะ "
- 2512: เกาะสวาทหาดสวรรค์ / Paradise Island - บทพระนิพนธ์ กำกับการแสดง ลำดับภาพ และคามีโอ (cameo) บทนักกีต้าร์ ร่วมกับ สง่า อารัมภีร คำขวัญ " หวานชื่น ครื้นเครง เพลงเพราะ "
- 2513: แม่นาคพระนคร / Bangkokian Ghostly Love Story - บทพระนิพนธ์ และกำกับการแสดง (หนังไทยลงทุนเทคนิคพิเศษ "ทริค" โดย ม.จ.ชาตรีเฉลิม ยุคล และให้ข่าวว่าพิมพ์สีเทคนิค เรื่องแรกของเมืองไทย , เรื่องสุดท้ายของ กิ่งดาว ดารณี)
- 2513: ฟ้าคะนอง - บทพระนิพนธ์ และกำกับการแสดง (ภาวนา ชนะจิต แสดงหนัง 35 มม.เรื่องแรก) คำขวัญ " ใหม่ที่สุด แปลกที่สุด ยอดเยี่ยมที่สุด "
- 2514: วิวาห์พาฝัน / Marriage Thai Style - บทพระนิพนธ์และกำกับการแสดง (รัชนก ณ เชียงใหม่ สาวประเภทสองชื่อดังเป็นคามิโอครั้งแรกครั้งเดียวบนจอเงิน) คำขวัญ " ครื้นเครง เพลงมาก ดูไม่ยาก สบายตา "
- 2514: มันมากับความมืด - องค์ที่ปรึษา และดาราเกียรติยศ (ครั้งแรกของหนังไซไฟสิ่งมีชีวิตผสมเครื่องจักรกลจากอวกาศและการถ่ายภาพใต้ทะเลในหนังไทย หุ่นสัตว์ประหลาดสั่งจากฮอลลีวู้ด เทคนิคพิเศษโดยทีมงานไทย) คำขวัญ " ตื่นตา มาใหม่ ไม่เหมือนใคร ในปี 2515 " (ฉายปลายปี 2514)
- 2516: เขาชื่อกานต์/ Doctor Kan - องค์ที่ปรึกษา ภาพยนตร์ตีแผ่ปัญหาสังคมทำรายได้สูงและการกล่าวขวัญทั่วไปอย่างกว้างขวาง , แหวนทองเหลือง / Brass Ring - บทพระนิพนธ์ และกำกับการแสดง (หนังไทยเรื่องแรกที่ให้ข่าวว่าฉายระบบวิสต้าวิชั่น และมีพักครึ่งเวลาแบบหนังใหญ่ฮอลลีวู้ด รวมทั้งยังเป็นหนังเรื่องแรกของโลกที่เอาไตเติ้ลไปอยู่ช่วงพัก)
สหมงคลฟิล์ม - ละโว้ภาพยนตร์
หนังสี 35 มม. ซีเนมาสโคป เสียง (พากย์ )ในฟิล์ม
- 2521: น้องเมีย - บทพระนิพนธ์ บทภาพยนตร์ ลำดับภาพ และกำกับการแสดง
- 2523: เครือฟ้า - บทภาพยนตร์ ลำดับภาพ และกำกับการแสดง เวอร์ชันใหม่ ของ สาวเครือฟ้า (2495) รางวัลสุพรรณหงส์ทองคำ ประจำปี 2523 (แต่งกาย-แต่งหน้ายอดเยี่ยม)
พร้อมมิตรภาพยนตร์ (พร้อมมิตรโปรดักชั่น )
หนังสี 35 มม. ไวด์สกรีน ซาวออนฟิล์ม
- องค์ที่ปรึกษา
หนังสือแก้ไข
- ไปเมืองนอก - รางวัลยอดเยี่ยมประเภทสารคดี ของคณะกรรมการยูเนสโก (คำนิยมโดย ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช)
- ตะวันจวนสิ้นแสง - นวนิยายย้อนยุคสะท้อนสังคมก่อนและหลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองในเมืองไทย
- งานเขียนเบ็ดเตล็ดในหนังสือต่วยตูน
เครื่องราชอิสริยาภรณ์แก้ไข
เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นปฐมจุลจอมเกล้า (ป.จ.)[8]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.) [9]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นจตุตถดิเรกคุณาภรณ์ (จ.ภ.)
เหรียญจักรมาลา
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 3[10]
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นสิริยิ่งรามกีรติ ลูกเสือสดุดีชั้นพิเศษ [11]
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.png){kind=small}
พงศาวลีแก้ไข
| ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ | |
|---|---|
| การทูล | ฝ่าพระบาท |
| การแทนตน | เกล้ากระหม่อม/เกล้าหม่อมฉัน |
| การขานรับ | เกล้ากระหม่อม/เพคะ |
อ้างอิงแก้ไข
- ↑ ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-221-818-8
- ↑ กิตติพงษ์ วิโรจน์ธรรมากูร. ย้อนรอยราชสกุลวงศ์ "วังหลวง". กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ดอกหญ้า, พิมพ์ครั้งที่ 4 พ.ศ. 2549. 304 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-941-205-2
- ↑ คำประกาศเกียรติคุณ พลโท พระเจ้าวรวงเธอ พระองค์เจ้าอนุสรมงคลการ ศิลปินแห่งชาติ สำนักงานวัฒนธรรมแห่งชาติ 2539
- ↑ โดม สุขวงศ์ ,ประวัติภาพยนตร์ไทย ,องค์การค้าของคุรุสภา, 2533 ISBN 974-005-244-4 หน้า 34
- ↑ http://freepages.genealogy.rootsweb.com/~royalty/thailand/i351.html#I351
- ↑ พิมาน แจ่มจรัส. รักในราชสำนัก. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์สร้างสรรค์บุ๊คส์, พิมพ์ครั้งที่ 2 พ.ศ. 2544. 448 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-341-064-3
- ↑ กิติวัฒนา (ไชยันต์) ปกมนตรี, หม่อมราชวงศ์. สายพระโลหิตในพระพุทธเจ้าหลวง. กรุงเทพฯ : ดีเอ็มดี, พ.ศ. 2551. 290 หน้า. ISBN 978-974-312-022-0
- ↑ ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ (เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ในวโรกาสฉัตรมงคล) เล่ม ๑๑๓ ตอน ๗ ข ๔ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๓๙ หน้า ๑
- ↑ ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ (ชั้นสายสะพาย จำนวน ๔,๕๒๔ ราย)เล่ม ๑๑๓ ตอน ๒๒ ข ๔ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๙ หน้า ๑
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๔๑, ตอน ๐ ง, ๒ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๖๗, หน้า ๒๔๒๐
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นสิริยิ่งรามกีรติลูกเสือสดุดีชั้นพิเศษ
