เป็นพยัญชนะตัวที่ 1 ในบรรดาพยัญชนะ 44 ตัวของอักษรไทย ในลำดับก่อนหน้า จัดอยู่ในกลุ่มอักษรกลางในระบบไตรยางศ์ มีชื่อเรียกกำกับว่า "ก ไก่"

อักษรไทย
รูปพยัญชนะ
รูปสระ
–ั –ํ –ิ ' "
–ุ –ู –็
ฤๅ ฦๅ
รูปวรรณยุกต์
–่ –้ –๊ –๋
เครื่องหมายอื่น ๆ
–์ –๎ –ฺ
เครื่องหมายวรรคตอน
ฯลฯ

อักษร ก เป็นได้ทั้งพยัญชนะต้น แทนเสียง [k] และพยัญชนะสะกด แทนเสียง [k̚] เมื่อเป็นพยัญชนะต้น สามารถควบกับอักษร ได้ เมื่อเป็นตัวสะกด นับเป็นตัวสะกดแม่กก และนับเป็นตัวแทนของตัวสะกดแม่กกด้วย ในหนังสือโบราณ มีการใช้ "ก หัน" คือ อักษร ก สองตัว แทนไม้หันอากาศและตัว ก สะกด ดังนี้ รกก (รัก), หกก (หัก)

อักษร ก นี้ เทียบได้กับอักษรในระบบอักษรอื่น ๆ ของอินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้หลายระบบ เช่น ระบบอักษรเทวนาครี ระบบอักษรมอญพม่า ระบบอักษรขอม เป็นต้น โดยอักษร ก ถือเป็นพยัญชนะตัวแรกเสมอ

ก เพียงตัวเดียวแล้วเติมไม้ไต่คู้ โดยไม่มีสระ สามารถเป็นคำได้หนึ่งคำ คือ ก็ (อ่านว่า เก้าะ) เป็นคำสันธานแปลว่า แล้ว, จึง, ย่อม

ประวัติ

แก้

ก ไก่ เป็นพยัญชนะตัวแรกในประวัติศาสตร์ไทย ที่เชื่อกันว่าดัดแปลงมาจากอักษรปัลลวะของอินเดีย แต่เดิมมีรูปอักษร แต่ไม่มีคำกำกับ เพิ่งมาก่อรูปเมื่อสมัยรัชกาลที่ 3 ต่อมาสมัยรัชกาลที่ 4 จึงเริ่มมีคำกำกับ ก ไก่ ข ไข่ สำหรับให้นักเรียนท่องครบทั้ง 44 ตัว

เสียง

แก้

ลักษณะเสียงทางสัทศาสตร์ จัดเป็นเสียงกัก อโฆษะ (ไม่ก้อง) มีแหล่งกำเนิดเสียงที่โคนลิ้นและเพดานอ่อน สัญลักษณ์แทนเสียงด้วยสัทอักษรสากล คือ /k/

ในตำราภาษาไทยแต่เดิม ถือว่า ก นั้นเป็นพยัญชนะวรรค กะ เรียกว่า กัณฐชะ คือ มีฐานเสียงจากคอ หรือเสียงลงคอ และอยู่ในกลุ่มอโฆษะ ธนิต (เสียงไม่ก้อง ลมน้อย)

ในภาษาถิ่นบางถิ่น เช่น ภาษาถิ่นย่อยของภาษาผู้ไท หรือภาษาไทยถิ่นใต้ ไม่ออกเสียง /ก/ เมื่อเป็นตัวสะกดในพยางค์ที่ประสมด้วยสระเสียงยาว เช่น โลก, ลูก, แยก

การเขียน

แก้

การเขียนอักษร ก ในหนังสือไทย นิยมเริ่มจากด้านล่าง ชิดเส้นบรรทัด ลากขึ้นไปข้างบน วกด้านขวาเล็กน้อย แล้ววกออกซ้าย จากนั้นโค้งขึ้นข้างบน แล้วลดลงไปด้านขวา จากนั้นลากตรงลงด้านลง ขนานกับเส้นที่ลากขึ้นตอนแรก จากนั้นลากลงไปชิดกับเส้นบรรทัด ในแนวเดียวกับจุดเริ่ม (ดูภาพประกอบ)

อ้างอิง

แก้
  • จินดามณี ฉบับหมอบลัดเล. กรุงเทพฯ : โฆษิต,