วิกิพีเดีย

โตเกียว

เมืองหลวงของประเทศญี่ปุ่น
(เปลี่ยนทางจาก จังหวัดโตเกียว)
บทความนี้เกี่ยวกับเมืองหลวงของประเทศญี่ปุ่น สำหรับความหมายอื่น ดูที่ โตเกียว (แก้ความกำกวม)

โตเกียว (ญี่ปุ่น: 東京; โรมาจิ: Tōkyō; ทับศัพท์: โทเกียว) หรือชื่ออย่างเป็นทางการว่า มหานครโตเกียว (ญี่ปุ่น: 東京都; โรมาจิ: Tōkyō-to; ทับศัพท์: โทเกียว-โตะ; อังกฤษ: Tokyo Metropolis) หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งคือ เอโดะ เป็นเมืองหลวงของประเทศญี่ปุ่น มีระบบการปกครองแบบพิเศษซึ่งรวมการปกครองในรูปแบบจังหวัดและเทศบาลนครไว้ด้วยกัน ทั้งนี้ เขตอภิมหานครโตเกียวจัดว่าเป็นเขตเมืองที่ใหญ่ที่สุดในโลก โดยหากนับรวมประชากรทั้งหมดในเขตอภิมหานครโตเกียวแล้วจะมีประชากรมากถึง 40 ล้าน คน [5] โดยอาศัยในเขตเมืองประมาณ 14 ล้านคน[6] ถือเป็นเมืองที่มีประชากรมากที่สุดในโลกเมืองหนึ่ง กรุงโตเกียวตั้งอยู่บริเวณภูมิภาคคันโต คำว่า "โตเกียว" หมายถึง "นครหลวงตะวันออก" กรุงโตเกียวได้รับการยกย่องให้เป็นหนึ่งใน "สี่นครเอกของโลก" ร่วมกับ ลอนดอน, ปารีส และ นิวยอร์ก

โตเกียว

東京
มหานคร
東京都 • มหานครโตเกียว
การถอดเสียงภาษาญี่ปุ่น
 • ฮิระงะนะとうきょうと
 • คันจิ東京都
จากบนซ้าย: ย่านชินจูกุ โตเกียวสกายทรี สะพานสายรุ้ง โตเกียวทาวเวอร์ ย่านชิบูยะ อาคารรัฐสภาญี่ปุ่น พระราชวังหลวงโตเกียว และสถานีรถไฟโตเกียว
ธงของโตเกียว
ธง
ตราอย่างเป็นทางการของโตเกียว
ตรา
โลโกอย่างเป็นทางการของโตเกียว
สัญลักษณ์
เพลง: "โทเกียวโตกะ" (ญี่ปุ่น: 東京都歌,[1] อังกฤษ: Tokyo Metropolitan Song)
ที่ตั้งของโตเกียวในญี่ปุ่น
ที่ตั้งของโตเกียวในญี่ปุ่น
ภาพถ่ายดาวเทียม 23 เขตพิเศษของโตเกียว จากยาน Landsat 7 ของนาซา
ภาพถ่ายดาวเทียม 23 เขตพิเศษของโตเกียว จากยาน Landsat 7 ของนาซา
โตเกียวตั้งอยู่ในประเทศญี่ปุ่น
โตเกียว
โตเกียว
ที่ตั้งของโตเกียวในญี่ปุ่น
พิกัด: 35°41′22.22″N 139°41′30.12″E / 35.6895056°N 139.6917000°E / 35.6895056; 139.6917000พิกัดภูมิศาสตร์: 35°41′22.22″N 139°41′30.12″E / 35.6895056°N 139.6917000°E / 35.6895056; 139.6917000
ประเทศญี่ปุ่น
ภูมิภาคคันโต
เกาะฮนชู
ศูนย์กลางเขตชินจูกุ
เขตการบริหาร23 เขตพิเศษ, 26 นคร, 1 อำเภอ และ 4 กิ่งจังหวัด
การปกครอง
 • องค์กรองค์การบริหารมหานครโตเกียว
 • ผู้ว่ายูริโกะ โคอิเกะ (อิสระ)[2]
พื้นที่(อันดับที่ 45)
 • มหานคร2,194.07 ตร.กม. (847.14 ตร.ไมล์)
ประชากร
 (ส.ค. 2014)[3][4]
 • มหานคร14,000,000 คน
 • ความหนาแน่น6,400 คน/ตร.กม. (17,000 คน/ตร.ไมล์)
 • เขตเมือง40,700,000 คน
 1st
เดมะนิมโตเกียวไอต์ (Tokyoite), โทเกียวจิน (東京人; Tōkyōjin)
เขตเวลาUTC+9 (เวลามาตรฐานญี่ปุ่น)
ISO 3166-2JP-13
ดอกไม้Somei-Yoshino cherry blossom
ต้นไม้แปะก๊วย
นกนกนางนวลหัวดำ
เว็บไซต์www.metro.tokyo.jp

เดิมทีโตเกียวเป็นหมู่บ้านชาวประมงซึ่งรู้จักกันในชื่อ "เอโดะ" กระทั่งเมืองนี้ได้กลายเป็นศูนย์กลางทางการเมืองในช่วงประมาณ ค.ศ. 1603 ในรัฐบาลเอโดะ และได้กลายเป็นหนึ่งในเมืองที่มีประชากรมากที่สุดในโลกในช่วงกลางคริสต์ศตวรรษที่ 18 ด้วยประชากรมากกว่าหนึ่งล้านคน ภายหลังจากการฟื้นฟูเมจิ เมืองหลวงของจักรวรรดิญี่ปุ่นอย่างเกียวโตได้ถูกย้ายมาที่เอโดะ และได้รับการเปลี่ยนชื่อใหม่เป็น "โตเกียว" ซึ่งต่อมาทั้งเมืองได้รับผลกระทบรุนแรงจากแผ่นดินไหวครั้งใหญ่คันโต ค.ศ. 1923 ตามด้วยการทิ้งระเบิดโตเกียว ก่อนจะได้รับการบูรณะอย่างรวดเร็วในช่วงทศวรรษ 1950 หลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่สอง นำไปสู่ยุค “ความมหัศจรรย์ของเศรษฐกิจญี่ปุ่น” ในทศวรรษ 1960 และนับตั้งแต่ ค.ศ. 1943 เป็นต้นมา ได้มีการจัดตั้งมหานครโตเกียวขึ้นเป็นเขตปกครองรูปแบบพิเศษ และมีการแบ่งนครโตเกียวออกเป็น 23 เขต ซึ่งรวมถึงกลุ่มเกาะบริเวณนอกเขตเมืองอีกสองแห่งซึ่งเรียกว่า หมู่เกาะโตเกียว

กรุงโตเกียวได้รับการจัดอันดับให้เป็นเมืองเศรษฐกิจที่ใหญ่ที่สุดในโลก โดยวัดตามผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ และถูกจัดอยู่ในประเภทเมืองอัลฟ่าพลัส (เมืองระดับโลก) ตามเครือข่ายการวิจัยโลกาภิวัตน์และเมืองโลก โตเกียวยังถือเป็นศูนย์กลางทางเศรษฐกิจที่สำคัญที่สุดของประเทศ โดยเป็นส่วนหนึ่งของเขตอุตสาหกรรมหลักในภูมิภาคควบคู่ไปกับ โยโกฮามะ, คาวาซากิ, และ ชิบะ เมืองนี้ยังเป็นที่ตั้งของบริษัทระดับโลกจำนวน 37 แห่งโดยฟอร์จูนโกลบอล 500 (บริษัทชั้นนำ 500 อันดับแรกของโลก)[7] และใน ค.ศ. 2020 โตเกียวได้รับการจัดอันดับอยู่ในอันดับสี่ตามความสามารถในการแข่งขันด้านการเงิน เป็นรองเพียง นครนิวยอร์ก, ลอนดอน และ เซี่ยงไฮ้ และที่นี่ยังเป็นที่ตั้งของโตเกียวสกายทรี สิ่งก่อสร้างที่สูงที่สุดในประเทศญี่ปุ่น[8] รวมถึง "เส้นทางระบายน้ำเขตรอบนอกเมืองหลวง" หรือ "อุโมงค์ยักษ์คัสสึคาเบะ" ซึ่งใช้รับมือเหตุอุทกภัย[9] โตเกียวเมโทรสายกินซะ เปิดให้บริการใน ค.ศ. 1927 ในปัจจุบันถือเป็นเส้นทางรถไฟใต้ดินที่เก่าแก่ที่สุดในภูมิภาคเอเชียตะวันออก[10]

กรุงโตเกียวเคยเป็นเจ้าภาพเหตุการณ์สำคัญระดับโลกหลายครั้ง ได้แก่ กีฬาโอลิมปิกปี 1964 และ 2020, พาราลิมปิกฤดูร้อน 1964 และ 2020 รวมถึงเป็นสถานที่จัดการประชุมสุดยอดกลุ่ม 7 จำนวนสามครั้ง (ค.ศ. 1979, 1986 และ 1993) กรุงโตเกียวยังเป็นศูนย์การทางด้านการวิจัยและการพัฒนาของประเทศ และเป็นที่ตั้งของสถานศึกษาที่มีชื่อเสียงหลายแห่งรวมถึงมหาวิทยาลัยโตเกียว สถานีรถไฟโตเกียว เป็นสถานีรถไฟหลักของภูมิภาค และเป็นหนึ่งในสถานีสำคัญของประเทศ รวมทั้งเปิดให้บริการเครือข่ายรถไฟความเร็วสูงของญี่ปุ่นที่รู้จักกันในชื่อ ชิงกันเซ็ง นอกจากนี้ สถานีสำคัญอย่าง สถานีรถไฟชินจูกุ ถือเป็นหนึ่งในสถานีที่มีผู้ใช้บริการมากติดอันดับโลกในแต่ละวัน เขตพิเศษอื่น ๆ ที่มีชื่อเสียงในโตเกียวได้แก่ เขตชิโยดะ เป็นที่ตั้งของสถานที่สำคัญระดับประเทศสองแห่ง ได้แก่ พระราชวังหลวงของสมเด็จพระจักรพรรดิ และ อาคารสภานิติบัญญัติแห่งชาติ, เขตชินจูกุ ซึ่งเป็นหนึ่งในเขตเศรษฐกิจที่สำคัญ และ เขตชิบูยะ ซึ่งเป็นอีกหนึ่งศูนย์รวมด้านวัฒนธรรม การค้า และ ธุรกิจ

ชื่อเมืองแก้ไข

ดูบทความหลักที่: ชื่อในญี่ปุ่น

โตเกียวเคยเรียกว่า เอโดะ แปลว่าปากน้ำ [11] เมื่อกลายเป็นเมืองหลวงของญี่ปุ่นในปี ค.ศ. 1868 ก็เปลี่ยนชื่อเป็น โตเกียว แปลว่ากรุงตะวันออก (โท 東 "ตะวันออก", เกียว 京 "กรุง")[11] ในตอนต้นยุคเมจิบางครั้งเรียกโตเกียวว่าโทเก ซึ่งเป็นวิธีอ่านอีกแบบของตัวคันจิ แต่ปัจจุบันเลิกใช้แล้ว[12] นอกจากนี้โตเกียวยังมีอีกความหมายหนึ่ง ซึ่งหมายถึงขนมที่ดังเป็นอย่างมากในเมืองไทย เนื่องจากชื่อมีความเหมือนขนมเมืองหลวงอย่างปักกิ่งอีกด้วย

ประวัติศาสตร์แก้ไข

ดูบทความหลักที่: ประวัติศาสตร์โตเกียว
 
พระราชวังหลวง ที่ประทับของ พระจักรพรรดิ
 
โตเกียว ในปี ค.ศ. 1933

โตเกียวแต่เดิมเป็นหมู่บ้านประมงเล็ก ๆ ที่ชื่อเอโดะ ต่อมาใน ค.ศ. 1457 ปราสาทเอโดะได้ถูกสร้างขึ้น และต่อมาในปีทศวรรษที่ 1590 เป็นยุคที่โทกูงาวะ อิเอยาซุได้เริ่มปราบหัวเมืองต่าง ๆ ซึ่งภายหลังจากปราบหัวเมืองต่าง ๆ ลงได้อย่างราบคาบแล้วใน ค.ศ. 1603 เขาได้สถาปนารัฐบาลโชกุนขึ้นปกครองประเทศ โดยมีเอโดะเป็นที่ตั้งของ "บากูฟุ" (รัฐบาลทหาร) และสถาปนาตนขึ้นเป็นโชกุน เมืองเอโดะจึงได้กลายเป็นศูนย์กลางของรัฐบาลทหารของเขาซึ่งมีอำนาจปกครองทั้งประเทศ ในช่วงเวลาต่อมาในยุคเอโดะ เมืองเอโดะก็ขยายตัวขึ้นจนกลายเป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดเมืองหนึ่งในโลก โดยมีประชากรมากกว่า 1 ล้านคนใน คริสต์ศตวรรษที่ 18[13] และเป็นที่ยอมรับว่าเป็นเมืองหลวงของญี่ปุ่น[14] แม้ว่าองค์จักรพรรดิประทับอยู่ในนครหลวงเฮอังเกียว (เกียวโต)

หลังจากนั้นประมาณ 263 ปี ระบอบปกครองภายใต้โชกุนถูกล้มล้างโดยการปฏิรูปเมจิ อำนาจการปกครองจึงกลับคืนมาสู่จักรพรรดิอีกครั้งใน ค.ศ. 1869 จักรพรรดิเมจิทรงย้ายเมืองหลวงมาที่เอโดะและเปลี่ยนชื่อเมืองเป็นโตเกียว โตเกียวจึงกลายเป็นศูนย์กลางทางการปกครองและวัฒนธรรมของประเทศ [15] และการที่จักรพรรดิทรงย้ายมาประทับจึงทำให้โตเกียวกลายเป็นเมืองหลวงอย่างเต็มตัวและปราสาทเอโดะเปลี่ยนเป็นพระราชวังหลวง

ในยุคเมจิ โตเกียวมีการพัฒนาโดยได้รับอิทธิพลจากตะวันตก เช่น การเปิดบริการโทรเลขระหว่างโตเกียวกับโยโกฮามะ ในปี 1869 และการเปิดบริการรถไฟสายแรกระหว่างชิมบาชิและโยโกฮามะในปี ค.ศ. 1872[15]

ภูมิศาสตร์แก้ไข

 
หมู่เกาะโอะงะซะวะระซึ่งมีจุดที่ใต้สุดและตะวันออกสุดของญี่ปุ่น

กรุงโตเกียวตั้งอยู่ในที่ราบคันโตติดกับอ่าวโตเกียว มีขนาดประมาณ 90 กม. จากตะวันออกถึงตะวันตก และ 25 กม. จากเหนือถึงใต้ ทิศตะวันออกติดกับจังหวัดชิบะ ทิศตะวันตกติดกับจังหวัดยามานาชิ ทิศใต้ติดกับจังหวัดคานางาวะ และทิศเหนือติดกับจังหวัดไซตามะ เขตการปกครองของโตเกียวนั้นรวมไปถึงหมู่เกาะอิซุและหมู่เกาะโองาซาวาระด้วย จึงทำให้โตเกียวมีจุดที่อยู่ใต้สุดและตะวันออกสุดของญี่ปุ่นอยู่ในพื้นที่ด้วย

ทางตะวันออกของโตเกียวเป็นที่ราบตะกอนน้ำพาเช่นบริเวณปากแม่น้ำซูมิดะและแม่น้ำเอโดะ พื้นดินค่อนข้างอ่อนจึงทำให้เกิดการทรุดตัวของพื้นดิน[16] อ่าวโตเกียวถูกถมที่เพื่อสร้างพื้นที่ใช้สอยตั้งแต่ยุคเอโดะ[17] และเริ่มมีการถมที่เพื่อสร้างสถานที่กำจัดขยะตั้งแต่ปี 1927[18] ปัจจุบันพื้นที่ประมาณร้อยละ 20 ของอ่าวโตเกียวกลายเป็นพื้นที่ถูกถม[19] ในอำเภอนิชิตามะทางตะวันตกเป็นที่สูง โดยมีเขาคูโมโตริซึ่งมีความสูง 2,017 ม. เป็นจุดที่สูงที่สุดในโตเกียว โตเกียวตั้งอยู่บนรอยเลื่อนที่มีพลังซึ่งอยู่ใกล้ผิวโลกมาก จึงมีการคาดการณ์ว่าอาจจะเกิดแผ่นดินไหวรุนแรงขึ้น[20]

ทั้งหมู่เกาะอิซุและโองาซาวาระเป็นหมู่เกาะภูเขาไฟ หมู่เกาะอิซุมีภูเขาไฟที่ยังมีพลังอยู่จำนวนมาก เช่นภูเขาไฟโอยามะบนเกาะมิยาเกะที่ระเบิดในปี 2000[21] ส่วนหมู่เกาะโองาซาวาระนั้นอยู่ห่างจากแผ่นดินใหญ่มากและมีสัตว์ท้องถิ่นหลายชนิด จนบางครั้งถูกเรียกว่าหมู่เกาะกาลาปาโกสแห่งตะวันออก[22]

ตามการแบ่งเขตภูมิอากาศแบบเคิปเปน โตเกียวอยู่ในเขตภูมิอากาศชุ่มชื้นกึ่งเขตร้อน (Cfa)[23] และตามการแบ่งเขตภูมิอากาศในประเทศญี่ปุ่น โตเกียวอยู่ในเขตภูมิอากาศชายฝั่งมหาสมุทรแปซิฟิก ซึ่งมีลักษณะเด่นคือมีความแตกต่างระหว่างฤดูชัดเจน อากาศเปลี่ยนแปลงง่ายในแต่ละวัน ฤดูร้อนมีอุณหภูมิสูงและฝนตกมาก ฤดูหนาวมีวันที่แดดออกและอากาศแห้ง

โตเกียวเป็นตัวอย่างของปรากฏการณ์เกาะความร้อน ซึ่งเป็นผลจากการปล่อยความร้อนโดยวิธีต่าง ๆ เช่นไอร้อนจากเครื่องปรับอากาศหรือรถยนต์ และการพัฒนาตัวเมืองทำให้มีพื้นที่สีเขียวน้อยลง[24]

ภูมิอากาศแก้ไข

โตเกียวตะวันออกแก้ไข
ข้อมูลภูมิอากาศของ23 เขตพิเศษของโตเกียว[25] (ค.ศ. 1981–2017)
เดือน ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ทั้งปี
อุณหภูมิสูงสุดที่เคยบันทึก °C (°F) 22.6
(72.7) 		24.9
(76.8) 		25.3
(77.5) 		29.2
(84.6) 		32.2
(90) 		36.2
(97.2) 		39.5
(103.1) 		39.1
(102.4) 		38.1
(100.6) 		32.6
(90.7) 		27.3
(81.1) 		24.8
(76.6) 		39.5
(103.1)
อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F) 9.6
(49.3) 		10.4
(50.7) 		13.6
(56.5) 		19.0
(66.2) 		22.9
(73.2) 		25.5
(77.9) 		29.2
(84.6) 		30.8
(87.4) 		26.9
(80.4) 		21.5
(70.7) 		16.3
(61.3) 		11.9
(53.4) 		19.8
(67.6)
อุณหภูมิเฉลี่ยแต่ละวัน °C (°F) 5.2
(41.4) 		5.7
(42.3) 		8.7
(47.7) 		13.9
(57) 		18.2
(64.8) 		21.4
(70.5) 		25.0
(77) 		26.4
(79.5) 		22.8
(73) 		17.5
(63.5) 		12.1
(53.8) 		7.6
(45.7) 		15.4
(59.7)
อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F) 0.9
(33.6) 		1.7
(35.1) 		4.4
(39.9) 		9.4
(48.9) 		14.0
(57.2) 		18.0
(64.4) 		21.8
(71.2) 		23.0
(73.4) 		19.7
(67.5) 		14.2
(57.6) 		8.3
(46.9) 		3.5
(38.3) 		11.6
(52.9)
อุณหภูมิต่ำสุดที่เคยบันทึก °C (°F) -9.2
(15.4) 		-7.9
(17.8) 		-5.6
(21.9) 		-3.1
(26.4) 		2.2
(36) 		8.5
(47.3) 		13.0
(55.4) 		15.4
(59.7) 		10.5
(50.9) 		-0.5
(31.1) 		-3.1
(26.4) 		-6.8
(19.8) 		−9.3
(15.3)
หยาดน้ำฟ้า มม (นิ้ว) 52.3
(2.059) 		56.1
(2.209) 		117.5
(4.626) 		124.5
(4.902) 		137.8
(5.425) 		167.7
(6.602) 		153.5
(6.043) 		168.2
(6.622) 		209.9
(8.264) 		197.8
(7.787) 		92.5
(3.642) 		51.0
(2.008) 		1,528.8
(60.189)
ปริมาณหิมะ ซม (นิ้ว) 5
(2) 		5
(2) 		1
(0.4) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		0
(0) 		11
(4.3)
ความชื้นร้อยละ 52 53 56 62 69 75 77 73 75 68 65 56 62
วันที่มีหยาดน้ำฟ้าโดยเฉลี่ย (≥ 0.5 mm) 5.3 6.2 11.0 11.0 11.4 12.7 11.8 9.0 12.2 10.8 7.6 4.9 114.0
วันที่มีหิมะตกโดยเฉลี่ย 2.8 3.7 2.2 0.2 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.8 9.7
จำนวนชั่วโมงที่มีแดด 184.5 165.8 163.1 176.9 167.8 125.4 146.4 169.0 120.9 131.0 147.9 178.0 1,876.7
แหล่งที่มา: สำนักอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่น (รายงาน ค.ศ. 1872–ปัจจุบัน)[26][27][28]
โตเกียวตะวันตกแก้ไข
ข้อมูลภูมิอากาศของโตเกียวตะวันตก (ค.ศ. 1981–2017)
เดือน ม.ค. ก.พ. มี.ค. เม.ย. พ.ค. มิ.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ทั้งปี
อุณหภูมิสูงสุดเฉลี่ย °C (°F) 6.7
(44.1) 		7.1
(44.8) 		10.3
(50.5) 		16.3
(61.3) 		20.5
(68.9) 		23.0
(73.4) 		26.8
(80.2) 		28.2
(82.8) 		23.9
(75) 		18.4
(65.1) 		13.8
(56.8) 		9.3
(48.7) 		17.1
(62.8)
อุณหภูมิเฉลี่ยแต่ละวัน °C (°F) 1.3
(34.3) 		1.8
(35.2) 		5.0
(41) 		10.6
(51.1) 		15.1
(59.2) 		18.5
(65.3) 		22.0
(71.6) 		23.2
(73.8) 		19.5
(67.1) 		13.8
(56.8) 		8.5
(47.3) 		3.8
(38.8) 		11.9
(53.4)
อุณหภูมิต่ำสุดเฉลี่ย °C (°F) −2.7
(27.1) 		−2.3
(27.9) 		0.6
(33.1) 		5.6
(42.1) 		10.5
(50.9) 		14.8
(58.6) 		18.7
(65.7) 		19.7
(67.5) 		16.3
(61.3) 		10.3
(50.5) 		4.6
(40.3) 		−0.1
(31.8) 		8.1
(46.6)
หยาดน้ำฟ้า มม (นิ้ว) 44.1
(1.736) 		50.0
(1.969) 		92.5
(3.642) 		109.6
(4.315) 		120.3
(4.736) 		155.7
(6.13) 		195.4
(7.693) 		280.6
(11.047) 		271.3
(10.681) 		172.4
(6.787) 		76.7
(3.02) 		39.9
(1.571) 		1,623.5
(63.917)
จำนวนชั่วโมงที่มีแดด 147.1 127.7 132.2 161.8 154.9 109.8 127.6 148.3 99.1 94.5 122.1 145.6 1,570.7
แหล่งที่มา: สำนักอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่น[29]

เขตการปกครองแก้ไข

เขตพิเศษแก้ไข

 
แผนที่แสดงที่ตั้งของ 23 เขตพิเศษ

โตเกียวมี 23 เขตพิเศษ (ญี่ปุ่น: 特別区; โรมาจิ: tokubetsu-ku) ได้แก่

โตเกียวตะวันตกแก้ไข

นอกเหนือเขตพิเศษซึ่งจัดว่าเป็นใจกลางของมหานครโตเกียวแล้ว ทางพื้นที่ฝั่งตะวันตกของ 23 เขตพิเศษยังเป็นที่ตั้งของฝั่งโตเกียวตะวันตก หรือที่ชาวญี่ปุ่นมักเรียกว่า "ฝั่งทามะ" (ญี่ปุ่น: 多摩地域; โรมาจิ: Tamachiiki)" ซึ่งประกอบด้วยนคร 26 แห่ง

นครแก้ไข

 
ที่ตั้งของแต่ละนครใน โตเกียวตะวันตก

26 นครในโตเกียวตะวันตก ได้แก่

อำเภอนิชิตามะแก้ไข

ทางตะวันตกสุดของจังหวัดโตเกียวนั้นเป็นที่ตั้งของอำเภอขนาดใหญ่ชื่อ "อำเภอนิชิตามะ" (ญี่ปุ่น: 西多摩郡; โรมาจิ: Nishitama-gun) เป็นพื้นที่ที่มีภูมิประเทศแบบภูเขา ซึ่งอำเภอนิชิตามะนี้เองเป็นที่ตั้งของภูเขาที่สูงที่สุดในโตเกียวคือเขาคูโมโตริซึ่งมีความสูงกว่า 2,017 เมตร และยังมีทะเลสาบโอกูตามะซึ่งตั้งอยู่ระหว่างรอยต่อกับจังหวัดยามานาชิอีกด้วย อำเภอนิชิตามะประกอบด้วยสามเมืองและหนึ่งหมู่บ้าน ได้แก่

เกาะและกิ่งจังหวัดแก้ไข

 
เกาะฮาจิโจจิมะ ในหมู่เกาะอิซุ

นอกชายฝั่งออกไปนั้น โตเกียวมีหมู่เกาะมากมาย แต่เนื่องจากระยะทางที่ห่างไกลมากจากสำนักงานกรุงโตเกียว ดังนั้นทางรัฐบาลจึงได้ตั้งสำนักงานท้องถื่นขึ้นบนเกาะนั้นเพื่ออำนวยความสะดวกแก่ประชาชน โดยมีหมู่เกาะที่เป็นที่รู้จักอยู่ คือ

หมู่เกาะอิซุเป็นหมู่เกาะภูเขาไฟ และยังเป็นส่วนหนึ่งของอุทยานแห่งชาติฟูจิ-ฮาโกเนะ-อิซุ ซึ่งหมู่เกาะอิซุนี้เป็นที่ตั้งของ 3 กิ่งจังหวัด

หมู่เกาะโองาซาวาระ จากเหนือจรดใต้ประกอบไปด้วยเกาะชิชิจิมะ เกาะนิชิโนะชิมะ เกาะฮาฮาจิมะ เกาะคิตะอิโอ และเกาะมินามิอิโอ ซึ่งโองาซาวาระยังบริหารเกาะเล็ก ๆ ที่ห่างไกลอีกสองเกาะคือเกาะมินามิโตริชิมะ ดินแดนส่วนตะวันออกที่สุดของประเทศญี่ปุ่น ซึ่งตั้งอยู่ห่างจากโตเกียวกว่า 1,850 กม. และเกาะโอกิโนะโตริชิมะ เกาะที่อยู่ใต้สุดของประเทศญี่ปุ่น แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ประชาชนท้องถิ่นแท้ ๆ จะพบเฉพาะบนเกาะชิจิและเกาะฮาฮะเท่านั้น

กิ่งจังหวัด เทศบาลท้องถิ่น ประเภท
ฮาจิโจ ฮาจิโจ เมือง
อาโองาชิมะ หมู่บ้าน
มิยาเกะ มิยาเกะ หมู่บ้าน
มิกูราจิมะ หมู่บ้าน
โอชิมะ โอชิมะ เมือง
โทชิมะ หมู่บ้าน
นีจิมะ หมู่บ้าน
โคซูชิมะ หมู่บ้าน
โองาซาวาระ โองาซาวาระ หมู่บ้าน

เศรษฐกิจแก้ไข

ดูบทความหลักที่: เศรษฐกิจในโตเกียว
 
ธนาคารแห่งประเทศญี่ปุ่น
 
ตลาดหลักทรัพย์โตเกียว

โตเกียวเป็น 1 ใน 3 ศูนย์กลางทางการเงินของโลกร่วมกับนครนิวยอร์กและลอนดอน โตเกียวเป็นเขตเมืองที่มีเศรษฐกิจที่ใหญ่ที่สุดในโลก จากการสำรวจพบว่าในเขตอภิมหานครโตเกียวซึ่งมีประชากรประมาณ 35.2 ล้านคน มี GDP รวม 1.191 ล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2005 (เทียบด้วยความเท่าเทียมกันของอำนาจซื้อ) ทำให้โตเกียวเป็นเขตเมืองที่มี GDP สูงที่สุดในโลก[30] ในปี 2008 มีบริษัท 47 แห่งในรายชื่อ Fortune Global 500 ที่มีฐานอยู่ในโตเกียว ซึ่งมากเป็นเกือบ 2 เท่าของเมืองอันดับ 2 [31]

โตเกียวเป็น 1 ในศูนย์กลางหลักทางการเงินระหว่างประเทศ[32] และมีสำนักงานใหญ่ของวาณิชธนกิจและบริษัทประกันภัยที่ใหญ่ที่สุดในโลกหลายแห่ง ในระหว่างการพัฒนาทางเศรษฐกิจของญี่ปุ่นหลังสงครามโลกครั้งที่สอง ซึ่งเป็นการพัฒนาภายใต้การควบคุมจากทางการ บริษัทใหญ่ ๆ หลายแห่งย้ายสำนักงานใหญ่จากเมืองต่าง ๆ เช่น โอซากะ (ซึ่งเป็นเมืองหลวงทางการค้าในอดีต) มายังโตเกียว โดยหวังว่าจะได้ประโยชน์จากการที่ติดต่อรัฐบาลได้สะดวกขึ้น แต่แนวโน้มนี้ก็ชะลอตัวลงเมื่อประชากรเพิ่มขึ้นและทำให้ค่าครองชีพสูงตามขึ้นไปด้วย

ตลาดหลักทรัพย์โตเกียวเป็นตลาดหลักทรัพย์ที่ใหญ่ที่สุดของญี่ปุ่นและใหญ่เป็นอันดับ 3 ของโลก โดยมูลค่าการซื้อขายในตลาดใหญ่เป็นอันดับ 4 ในปี 2003 โตเกียวมีพื้นที่เพื่อการเกษตรกรรมถึง 8.46 ตร.กม.[33] ตามข้อมูลของกระทรวงเกษตรป่าไม้และประมงญี่ปุ่น การเกษตรกรรมมีมากในพื้นที่โตเกียวตะวันตก โดยสินค้าที่เน่าเปื่อยง่ายเช่นผัก ผลไม้ และดอกไม้สามารถขนส่งอย่างสะดวกและรวดเร็วไปยังตลาดในเขตพิเศษของจังหวัด โดยมี "โคมัตสึนะ" หรือผักโขมเป็นผักเศรษฐกิจ

การคมนาคมแก้ไข

ดูบทความหลักที่: การขนส่งในประเทศญี่ปุ่น
 
เครือข่ายรถไฟฟ้าในโตเกียว

โตเกียวซึ่งเป็นศูนย์กลางของภูมิภาคคันโตตอนใต้ เป็นศูนย์กลางการคมนาคมภายในประเทศและระหว่างประเทศที่ใหญ่ที่สุดของญี่ปุ่น ทั้งทางรถไฟ รถยนต์ และทางอากาศ การขนส่งมวลชนภายในโตเกียวที่สำคัญคือรถไฟและรถใต้ดินที่มีเครือข่ายกว้างใหญ่และมีระบบการขนส่งที่มีประสิทธิภาพ

ภายในโตเกียวมีท่าอากาศยานนานาชาติฮาเนดะ (โตเกียว) ซึ่งให้บริการเที่ยวบินในประเทศเป็นส่วนใหญ่และเป็นสนามบินที่มีจำนวนผู้ใช้บริการมากที่สุดในเอเชีย[34] ท่าอากาศยานนานาชาติหลักคือท่าอากาศยานนานาชาตินาริตะซึ่งอยู่ในจังหวัดชิบะ เกาะต่าง ๆ ในหมู่เกาะอิซุก็มีสนามบินของตนเอง เช่น ท่าอากาศยานฮาจิโจจิมะ ท่าอากาศยานมิยาเกจิมะ ท่าอากาศยานโอชิมะ และมีเที่ยวบินมายังสนามบินฮาเนดะ แต่หมู่เกาะโองาซาวาระยังไม่มีสนามบิน เพราะมีข้อโต้แย้งว่าไม่ควรสร้างสนามบินเพราะจะเป็นภัยคุกคามต่อธรรมชาติของเกาะ[35]

นอกจากนี้รถไฟยังเป็นการคมนาคมหลักในโตเกียว ซึ่งมีเครือข่ายทางรถไฟในเมืองขนาดใหญ่ที่สุดในโลก โดยบริษัทรถไฟญี่ปุ่นตะวันออกเป็นผู้ให้บริการรถไฟที่ใหญ่ที่สุด ซึ่งรวมถึงรถไฟสายยามาโนเตะ ซึ่งวิ่งเป็นวงผ่านสถานีที่สำคัญของโตเกียวเช่นสถานีโตเกียวและชินจูกุ รถไฟฟ้าใต้ดินให้บริการโดยโตเกียวเมโทรและสำนักขนส่งมหานครโตเกียว (โทเอ)

ประชากรแก้ไข

+ ประชากรของโตเกียว[3]
ตามพื้นที่1

จังหวัด
เขตพิเศษ
โตเกียวตะวันตก
เกาะ

12.79 ล้าน
8.653 ล้าน
4.109 ล้าน
28,000

ตามวัย²

เยาวชน (อายุ 0-14)
ทำงาน (อายุ 15-64)
เกษียณ (อายุ 65+)

1.461 ล้าน (11.8%)
8.546 ล้าน (69.3%)
2.332 ล้าน (18.9%)

ตามช่วงเวลา³

กลางวัน
กลางคืน

14.978 ล้าน
12.416 ล้าน

ตามสัญชาติ

ต่างชาติ

364,6534

1 ณ วันที่ 1 ตุลาคม 2007.

² ณ วันที่ 1 มกราคม 2007.

 ³ การสำรวจสำมะโนประชากร ปี 2005

4 ณ วันที่ 1 มกราคม 2006

ผู้พำนักที่ขึ้นทะเบียนแบ่งตามสัญชาติ (ค.ศ. 2012) [36]
สัญญาติ จำนวน
  จีน 161,169
  เกาหลีเหนือ และ   เกาหลีใต้ 99,880
  ฟิลิปปินส์ 27,929
  สหรัฐ 15,901
  อินเดีย 8,313
  เนปาล 8,669
  ไทย 6,906
  สหราชอาณาจักร 5,522
  พม่า 4,781
  ฝรั่งเศส 4,635

โตเกียวมีประชากรทั้งหมดประมาณ 12.79 ล้านคนในเดือนตุลาคม 2007 ซึ่งในจำนวนนั้น 8.65 ล้านคนอาศัยอยู่บริเวณ 23 เขตการปกครองพิเศษในโตเกียว ในเวลากลางวันมีประชากรเพิ่มขึ้นอีกประมาณ 2.5 ล้านคนเนื่องจากมีประชากรจากเมืองใกล้เคียงเดินทางเข้ามาเพื่อทำงานหรือศึกษาเล่าเรียน[37] ปรากฏการณ์นี้จะเป็นได้ชัดในเขตชิโยดะ เขตชูโอ และเขตมินาโตะ ซึ่งมีประชากรมากกว่า 2 ล้านคนในเวลากลางวัน แต่น้อยกว่า 3 แสนคนในเวลากลางคืน

ในปี 2005 ชาวต่างชาติที่อาศัยอยู่ในโตเกียวมากที่สุด 5 เชื้อชาติได้แก่ จีน (123,611 คน) เกาหลี (106,697 คน) ฟิลิปปินส์ (31,077 คน) อเมริกัน (18,848 คน) และอังกฤษ (7,696 คน)[38]

การศึกษาแก้ไข

โตเกียวมีมหาวิทยาลัยและวิทยาลัยหลายแห่ง ซึ่งรวมทั้งมหาวิทยาลัยที่มีชื่อเสียงที่สุดในญี่ปุ่นและมีชื่อเสียงในระดับโลก เช่นมหาวิทยาลัยโตเกียว สถาบันเทคโนโลยีโตเกียว มหาวิทยาลัยวาเซดะ มหาวิทยาลัยนครโตเกียว มหาวิทยาลัยโชวะ มหาวิทยาลัยฮิตตสึบาชิ มหาวิทยาลัยวิทยาศาสตร์แห่งโตเกียว มหาวิทยาลัยเคโอ เป็นต้น[39][40]

ในแต่ละเขตมีโรงเรียนประถมศึกษาและโรงเรียนมัธยมศึกษาตอนต้นซึ่งเป็นการศึกษาภาคบังคับ โรงเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายของรัฐบริหารโดยคณะกรรมการการศึกษาของมหานครโตเกียว นอกจากนี้ยังมีโรงเรียนเอกชนที่เปิดสอนตั้งแต่อนุบาลจนถึงมัธยมศึกษาตอนปลายหลายแห่ง[41]

เมืองพี่น้องแก้ไข

โตเกียวมีเมืองพี่น้อง 11 แห่ง[42]

เมือง ค.ศ.
  นิวยอร์ก 1960
  ปักกิ่ง 1979
  ปารีส 1982
  ซิดนีย์ 1984
  โซล 1988
  จาการ์ตา 1989
  เซาเปาโล 1990
  ไคโร 1990
  มอสโก 1991
  เบอร์ลิน 1994
  โรม 1996

อ้างอิงแก้ไข

  1. ↑ "東京都歌・市歌". Tokyo Metropolitan Government. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-09-11. สืบค้นเมื่อ September 17, 2011.
  2. ↑ อ่านข่าวต่อได้ที่: http://www.thairath.co.th/content/678498
  3. ↑ 3.0 3.1 "Population of Tokyo". Tokyo Metropolitan Government. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-12-23. สืบค้นเมื่อ 2009-01-01.
  4. ↑ "大都市圏・都市圏の人口". Ministry of Internal Affairs and Communications. สืบค้นเมื่อ 2005. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
  5. ↑ "สำเนาที่เก็บถาวร". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-07-26. สืบค้นเมื่อ 2007-06-20.
  6. ↑ รายชื่อเมืองที่มีประชากรสูงที่สุดในโลก (อังกฤษ)
  7. ↑ "Global 500". Fortune (ภาษาอังกฤษ).
  8. ↑ "TOKYO HOTELS". web.archive.org. 2012-04-26. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-04-26. สืบค้นเมื่อ 2022-09-26.
  9. ↑ "Metropolitan Area Outer Underground Discharge Channel | Kasukabe | Japan | AFAR". web.archive.org. 2018-09-14. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2018-09-14. สืบค้นเมื่อ 2022-09-26.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (ลิงก์)
  10. ↑ "Heart of gold: The Ginza Line celebrates its 90th birthday | The Japan Times". web.archive.org. 2020-12-09. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-12-09. สืบค้นเมื่อ 2022-09-26.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (ลิงก์)
  11. ↑ 11.0 11.1 Room, Adrian. Placenames of the World. McFarland & Company (1996), p360. ISBN 0-7864-1814-1.
  12. ↑ "明治東京異聞～トウケイかトウキョウか～東京の読み方" Tokyo Metropolitan Archives (2008). Retrieved on 4 December 2008. (ญี่ปุ่น)
  13. ↑ McClain, James (1994). Edo and Paris: Urban Life and the State in the Early Modern Era. Cornell University Press. p. 13. ISBN 080148183X.
  14. ↑ Sorensen, Andre (2004). The Making of Urban Japan: Cities and Planning from Edo to the Twenty First Century. RoutledgeCurzon. p. 16. ISBN 0415354226.
  15. ↑ 15.0 15.1 "History of Tokyo". Tokyo Metropolitan Government. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-10-12. สืบค้นเมื่อ 2008-12-06.
  16. ↑ Soki Yamamoto. "Case History No. 9.4. Tokyo, Japan" (PDF). UNESCO. Guidebook to studies of land subsidence due to ground-water withdrawal
  17. ↑ Takeshi Endoh. "Historical Review of Reclamation Works in the Tokyo Bay Area" (PDF). Journal of Geography. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2005-12-22. สืบค้นเมื่อ 2008-12-04.
  18. ↑ Hidenori Yokoyama. "Disposing of waste in Tokyo Port" (PDF). Japan Society of Civil Engineers. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2009-02-20. สืบค้นเมื่อ 2008-12-04.
  19. ↑ Anne K. Petry. "Geography of Japan". Stanford University.
  20. ↑ Stefan Lovgren (2005-07-14). "Earthquake Fault Under Tokyo Closer Than Expected, Study Finds". National Geographic. สืบค้นเมื่อ 2008-12-04.
  21. ↑ "The eruption of Miyake island". JAXA. {{cite web}}: Cite ไม่รู้จักพารามิเตอร์ว่างเปล่า : |1= (help)
  22. ↑ Makoto Miyazaki. "Wildlife thrives in 'Oriental Galapagos'". Daily Yomiuri Online. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2009-02-19. สืบค้นเมื่อ 2008-12-04.
  23. ↑ M. C. Peel, B. L. Finlayson, and T. A. McMahon (2007). "Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification" (PDF). Hydrology and Earth System Sciences.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  24. ↑ Inter-Ministry Coordination Committee to Mitigate Urban Heat Island (2004-03). "Outline of the Policy Framework to Reduce Urban Heat Island Effects" (PDF). {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |date= (help)
  25. ↑ The JMA Tokyo, Tokyo (東京都　東京) station is at 35°41.4′N 139°45.6′E, JMA: 気象統計情報>過去の気象データ検索>都道府県の選択>地点の選択
  26. ↑ 気象庁 / 平年値（年・月ごとの値） (ภาษาญี่ปุ่น). สำนักอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่น. สืบค้นเมื่อ December 16, 2014.
  27. ↑ 気象庁 / 平年値（年・月ごとの値） (ภาษาญี่ปุ่น). Japan Meteorological Agency. สืบค้นเมื่อ December 16, 2014.
  28. ↑ 観測史上1～10位の値（ 年間を通じての値） (ภาษาญี่ปุ่น). สำนักอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่น. สืบค้นเมื่อ December 16, 2014.
  29. ↑ "気象庁 / 気象統計情報 / 過去の気象データ検索　/ 平年値（年・月ごとの値）". สำนักอุตุนิยมวิทยาญี่ปุ่น. สืบค้นเมื่อ June 24, 2013.
  30. ↑ PriceWaterhouseCoopers, "UK Economic Outlook, March 2007", page 5. ""Table 1.2 – Top 30 urban agglomeration GDP rankings in 2005 and illustrative projections to 2020 (using UN definitions and population estimates)"" (PDF). สืบค้นเมื่อ 2007-03-09.
  31. ↑ "Global 500 Our annual ranking of the world's largest corporationns". CNNMoney.com. สืบค้นเมื่อ 2008-12-04.
  32. ↑ "Financial Centres, All shapes and sizes". The Economist. สืบค้นเมื่อ 2007-10-14.
  33. ↑ Horticulture Statistics Team, Production Statistics Division, Statistics and Information Department, Ministry of Agriculture, Forestry and Fisheries (July 15, 2003). "Statistics on Cultivated Land Area" (PDF). เก็บ (PDF)จากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-06-24. สืบค้นเมื่อ 2008-10-18.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (ลิงก์)
  34. ↑ "Airports welcome record 4.8 billion passengers in 2007". Airports Council International. 2007. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-02-22. สืบค้นเมื่อ 2008-12-07.
  35. ↑ Rika Nemoto (2008-09-02). "Runways clearing for Ogasawara airport talks". The Asahi Shimbun. เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-09-15. สืบค้นเมื่อ 2008-12-07.
  36. ↑ "Tokyo Statistical Yearbook 2012, Population: 2-4 Foreign Residents by District and Nationality (Year-End Data 2008-2012)" (Excel 97). Bureau of General Affairs, Tokyo Metropolitan Government. สืบค้นเมื่อ January 27, 2015.
  37. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ metropop
  38. ↑ อ้างอิงผิดพลาด: ป้ายระบุ <ref> ไม่ถูกต้อง ไม่มีการกำหนดข้อความสำหรับอ้างอิงชื่อ foreigners
  39. ↑ "The Times Higher Education - QS World University Rankings 2008". Quacquarelli Symonds. สืบค้นเมื่อ 2008-11-11.
  40. ↑ "The World University Rankings 2008". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-06-04. สืบค้นเมื่อ 2009-01-08.
  41. ↑ "東京都高等学校一覧". Japanese Wikipedia (ภาษาญี่ปุ่น). สืบค้นเมื่อ 2007-10-19.
  42. ↑ "Sister Cities (States) of Tokyo - Tokyo Metropolitan Government". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-02-05. สืบค้นเมื่อ 2008-09-16.

แหล่งข้อมูลอื่นแก้ไข

ก่อนหน้า โตเกียว ถัดไป
เฮอังเกียว
(เกียวโตะ) 		   
นครหลวงของญี่ปุ่น
(ตั้งแต่ พ.ศ. 2411) 		  ปัจจุบัน
เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=โตเกียว&oldid=10712565"