กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (ประเทศไทย)

หน่วยงานราชการ
(เปลี่ยนทางจาก กระทรวงเกษตราธิการ)

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (อังกฤษ: Ministry of Agriculture and Cooperatives) เป็นหน่วยงานราชการส่วนกลางประเภทกระทรวงของไทย มีหน้าที่เกี่ยวกับการเกษตรกรรม การจัดหาแหล่งน้ำและพัฒนาระบบชลประทาน ส่งเสริมและพัฒนาเกษตรกร ส่งเสริมและพัฒนาระบบสหกรณ์ รวมตลอดทั้งกระบวนการผลิตและสินค้าเกษตรกรรม และราชการอื่นที่กฎหมายกำหนดให้เป็นอำนาจหน้าที่ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ หรือส่วนราชการที่สังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์

ราชอาณาจักรไทย
กระทรวงเกษตรและสหกรณ์
Ministry of Agriculture and Cooperatives
Ministry of Agriculture and Cooperatives Logo 2022.png
ตราพระพิรุณทรงนาค
Lanchakon (1950, p. 69b).svg
ตรารูปแบบเดิม
ภาพรวมหน่วยงาน
ก่อตั้ง1 เมษายน พ.ศ. 2435 (131 ปี)
เขตอำนาจทั่วราชอาณาจักร
สำนักงานใหญ่เลขที่ 3 ถนนราชดำเนินนอก แขวงบ้านพานถม เขตพระนคร กรุงเทพมหานคร 10200
รัฐมนตรี
รัฐมนตรีช่วย
ฝ่ายบริหารหน่วยงาน
  • ประยูร อินสกุล, ปลัดกระทรวง
  • สุรเดช สมิเปรม, รองปลัดกระทรวง
  • เศรษฐเกียรติ กระจ่างวงษ์, รองปลัดกระทรวง
  • อภัย สุทธิสังข์, รองปลัดกระทรวง
หน่วยงานลูกสังกัด
เว็บไซต์https://www.moac.go.th/

ประวัติแก้ไข

กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ก่อตั้งขึ้นเมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2435 ในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในชื่อ กระทรวงเกษตรพานิชการ มี เจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) ขณะมีบรรดาศักดิ์ที่ "พระยาภาสกรวงศ์ "เป็นเสนาบดีคนแรก

ใน พ.ศ. 2439 ได้ยุบรวมกระทรวงเกษตรพานิชการเข้ากับ กระทรวงพระคลังมหาสมบัติ พร้อมกับลดฐานะลงเป็นกรม ๆ หนึ่ง ในวันที่ 3 กันยายน พ.ศ. 2442 มีพระบรมราชโองการแยกกรมเกษตรพานิชการออกมาตั้งเป็นกระทรวงใหม่ใช้ชื่อว่า กระทรวงเกษตราธิการ มี เจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ (หม่อมราชวงศ์หลาน กุญชร) ขณะมีบรรดาศักดิ์ที่พระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์เป็นเสนาบดีคนแรก [1] โดยใช้ หอรัษฎากรพิพัฒน์ เป็นที่ทำการชั่วคราว [2]

ใน พ.ศ. 2475 ได้มีการยุบรวมกระทรวงเกษตราธิการเข้ากับ กระทรวงพาณิชย์และคมนาคม ใช้ชื่อว่า กระทรวงเกษตรพาณิชยการ ต่อมาวันที่ 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2476 ได้มีการเปลี่ยนแปลงชื่อและอำนาจหน้าที่จากกระทรวงเกษตรพาณิชยการเป็น กระทรวงเศรษฐการ [3]ในวันที่ 1 ตุลาคม พ.ศ. 2515 มีประกาศของคณะปฏิวัติ ที่ 216[4]ก่อให้เกิดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และมีปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ คนแรก ได้แก่ ดร.ปรีดา กรรณสูต

 
ธงประจำกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ถูกประดับบริเวณรั้วกระทรวง

รายนามปลัดกระทรวงแก้ไข

รายนาม วาระการดำรงตำแหน่ง
1. พระยาอาหารบริรักษ์ (ผึ่ง ชูโต) 2435 - 2442
2. พระยาศรีสุนทรโวหาร (กมล สาลักษณ์) 2442 - 2453
3. พระยาประชาชีพบริบาล (แย้ม แสงชูโต) 2453 - 2460
4. หม่อมเจ้าฉลาดลบเลอสรร 2460
5. พระยามโนปกรณ์นิติธาดา (ก้อน หุตะสิงห์) 30 มีนาคม 2460 - 15 กันยายน 2462
6. พระยาสรรพกิจเกษตรการ (เกียรติ หุตะสิงห์) 19 เมษายน 2466 - 2474
7. หม่อมเจ้าวิมวาทิตย์ รพีพัฒน์ 2474 - 2476
8. หม่อมเจ้าสกลวรรณากร วรวรรณ 2476 - 2477
9. หลวงเดชสหกรณ์ (หม่อมหลวงเดช สนิทวงศ์) 12 กันยายน 2477 - 5 กุมภาพันธ์ 2485
10. พระประกาศสหกรณ์ (สดับ วีรเธียร) 6 กุมภาพันธ์ 2485 - 12 มีนาคม 2501
11. ขุนวิจิตรพาหนการ (ใหญ่ วิจิตรพาหนการ) 13 มีนาคม 2501 - 31 ธันวาคม 2504
12. หม่อมราชวงศ์จักรทอง ทองใหญ่ 1 มกราคม 2505 - 10 มีนาคม 2512
13. นายแสวง กุลทองคำ 2 พฤษภาคม 2512 - 30 กันยายน 2514
14. นายปรีดา กรรณสูต 1 ตุลาคม 2514 - 10 มีนาคม 2523
15. นายเถลิง ธำรงนาวาสวัสดิ์ [5] 10 มกราคม 2523 - 5 มกราคม 2530
16. นายจุลนภ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา 6 มกราคม 2530 - 30 กันยายน 2533
17. นายยุกติ สาริกะภูติ 1 ตุลาคม 2533 - 30 กันยายน 2535
18. นายสมหมาย สุรกุล [6] 1 ตุลาคม 2535 - 2 กรกฎาคม 2539
19. นายทวีศักดิ์ เสสะเวช [7] 2 กรกฎาคม 2539 - 30 กันยายน 2541
20. นายปีติพงศ์ พึ่งบุญ ณ อยุธยา 1 ตุลาคม 2541 - 12 พฤษภาคม 2546
21. นายบรรพต หงษ์ทอง [8] 22 มิถุนายน 2546 - 30 กันยายน 2550
22. นายจรัลธาดา กรรณสูต [9] 1 ตุลาคม 2550 - 30 กันยายน 2552
23. นายยุคล ลิ้มแหลมทอง 1 ตุลาคม 2552 - 30 กันยายน 2553
24. นายเฉลิมพร พิรุณสาร 1 ตุลาคม 2553 - 30 กันยายน 2554
25. นางสาวสุพัตรา ธนเสนีวัฒน์ 1 ตุลาคม 2554 - 30 กันยายน 2555
26. นายชวลิต ชูขจร 1 ตุลาคม 2555 - 3 กันยายน 2558
27. นายธีรภัทร ประยูรสิทธิ 18 กันยายน 2558 - 30 กันยายน 2560
28. นายเลิศวิโรจน์ โกวัฒนะ 1 ตุลาคม 2560 - 30 กันยายน 2561
29. นายอนันต์ สุวรรณรัตน์ 1 ตุลาคม 2561 - 30 กันยายน 2563
30. นายทองเปลว กองจันทร์ 1 ตุลาคม 2563 - 30 กันยายน 2565
31. นายประยูร อินสกุล 1 ตุลาคม 2565 - ปัจจุบัน

ตราสัญลักษณ์กระทรวงแก้ไข

ตราสัญลักษณ์ของกระทรวงเกษตรและสหกรณ์รูปแบบล่าสุด ประกาศใช้งานเมื่อวันที่ 10 มกราคม พ.ศ. 2565 ในประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง กำหนดภาพเครื่องหมายราชการ ตามพระราชบัญญัติเครื่องหมายราชการ พุทธศักราช 2482 (ฉบับที่ 313)[10]

หน่วยงานในสังกัดแก้ไข

ส่วนราชการแก้ไข

รัฐวิสาหกิจแก้ไข

นอกจากนั้นยังมีหน่วยงานรัฐวิสาหกิจซึ่งมีการจัดองค์กรการบริหารในรูปรัฐวิสาหกิจ คือ

อดีตรัฐวิสาหกิจที่กำกับดูแลแก้ไข

องค์การมหาชนแก้ไข

อ้างอิงแก้ไข

  1. พระบรมราชโองการ ตั้งกระทรวงเกษตราธิการแลเปลี่ยนตำแหน่งเสนาบดี ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 16 ตอน 23 หน้า 302 3 กันยายน ค.ศ. 1899
  2. แจ้งความกระทรวงเกษตราธิการ ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 16 ตอน 26 หน้า 383 24 กันยายน ค.ศ. 1899
  3. พระราชบัญญัติจัดตั้งกระทรวงและกรม พุทธศักราช 2476 ราชกิจจานุเบกษา เล่ม 50 ตอน 0 ก หน้า 172 12 พฤษภาคม พ.ศ. 2476
  4. ประกาศของคณะปฏิวัติ ที่ 216
  5. "เอกสารอ้างอิง1" (PDF).
  6. "เอกสารอ้างอิง2" (PDF).
  7. "เอกสารอ้างอิง3" (PDF).
  8. "เอกสารอ้างอิง5" (PDF).
  9. "เอกสารอ้างอิง6" (PDF).
  10. "เครื่องหมายราชการ และ ตราสัญลักษณ์กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ | กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ :". www.moac.go.th. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2022-02-18. สืบค้นเมื่อ 2022-02-18.
  11. พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๙ [กรมการข้าว]
  12. พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ ๗) พ.ศ. ๒๕๕๒
  13. พระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบับที่ ๑๐) พ.ศ. ๒๕๕๖

ดูเพิ่มแก้ไข

แหล่งข้อมูลอื่นแก้ไข

แม่แบบ:ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์