รายพระนามและชื่อภรรยาในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

นี่คือรายพระนามรายนามพระมเหสี เจ้าจอมมารดา และเจ้าจอมในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

รายพระนามและรายนาม

แก้
พระมเหสี
พระฉายาลักษณ์ พระนาม ชาติตระกูล พระราชบุตร
  1.สมเด็จพระศรีสุริเยนทราบรมราชินี[1]
(สมเด็จพระเจ้าหลานเธอ เจ้าฟ้าบุญรอด)
เจ้าขรัวเงิน แซ่ตัน (ภมรบุตร)
สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์
  2.สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้ากุณฑลทิพยวดี
(พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าจันทบุรี)
พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช
เจ้าจอมมารดาทองสุก (เจ้าคำสุกแห่งเวียงจันทน์)
เจ้าจอมมารดา
พระฉายาลักษณ์ นาม ชาติตระกูล พระราชบุตร
  3. สมเด็จพระศรีสุลาลัย(เจ้าจอมมารดาเรียม) พระยานนทบุรีศรีมหาอุทยาน (บุญจัน)
คุณเพ็ง นนทบุรีศรีมหาอุทยาน
  4. เจ้าจอมมารดาสี หรือ เจ้าคุณพี
(สี บุณยรัตพันธุ์)
ธิดาเจ้าพระยาศรีธรรมาธิราช (บุญรอด บุณยรัตพันธุ์)
  5. เจ้าจอมมารดาสวน ไม่ปรากฏ
  6. เจ้าจอมมารดาแจ่มใหญ่ ไม่ปรากฏ
  • พระองค์เจ้าหญิงทับทิม
  7. เจ้าจอมมารดาเหมใหญ่ ไม่ปรากฏ
  8. เจ้าจอมมารดาศิลา ธิดาขรัวยายฟักทอง (บุตรีขุนสนิทภิรมย์ แห่งราชินิกุล ณ บางช้าง)
  9. เจ้าจอมมารดาสั้น ไม่ปรากฏ
  10. เจ้าจอมมารดากรุด หรือ กรุง ไม่ปรากฏ
  11. เจ้าจอมมารดาม่วงใหญ่ ไม่ปรากฏ
  • พระองค์เจ้าหญิงไม่มีพระนาม
  12. เจ้าจอมมารดานิ่ม
(นิ่ม บุญ-หลง)
ธิดาเจ้าพระยาพระคลัง (หน)
  13. เจ้าจอมมารดาเกด ไม่ปรากฏ
  14. เจ้าจอมมารดาอิน ไม่ปรากฏ
  15. เจ้าจอมมารดาเหมเล็ก ไม่ปรากฏ
  • พระองค์เจ้าชายไม่ปรากฏพระนาม
  • พระองค์เจ้าชายโคมเพชร
  • พระองค์เจ้าชายไม่ปรากฏพระนาม
  16. เจ้าจอมมารดาทรัพย์ ไม่ปรากฏ
  17. เจ้าจอมมารดาปราง นายบุญเกิด
นางทองอิน แห่งสายราชินิกุลณ บางช้าง
  • พระองค์เจ้าชายเนตร
  18. เจ้าจอมมารดาบุนนาค ไม่ปรากฏ
  19. เจ้าจอมมารดาทองอยู่ ไม่ปรากฏ
  • พระองค์เจ้าชายอำไพ
  20. เจ้าจอมมารดาม่วงซอ ไม่ปรากฏ
  • พระองค์เจ้าชายอัมพร
  21. เจ้าจอมมารดาอ้น ไม่ปรากฏ
  • พระองค์เจ้าชายไม่ปรากฏพระนาม
  22. เจ้าจอมมารดาบุญมา ไม่ปรากฏ
  23. เจ้าจอมมารดาน้อย ไม่ปรากฏ
  • พระองค์เจ้าชายขัตติยวงศ์
  24. เจ้าจอมมารดาทับทิม
(ทับทิม ณ บางช้าง)
ธิดานายเอม บุตรชายคนแรกของขุนสนิทภิรมย์
  25. เจ้าจอมมารดาน้อยระนาด ไม่ปรากฏ
  26. เจ้าจอมมารดาเลี้ยง ไม่ปรากฏ
  27. เจ้าจอมมารดาปรางใหญ่ นายบุญเกิด
นางทองอิน แห่งสายราชินิกุลณ บางช้าง
  28. เจ้าจอมมารดาพะวา พระสาครบุรี
ลิ้ม สาครบุรี
  29. เจ้าจอมมารดาทองดี ธิดาพระยาธรรมาฯ (สด)
  30. เจ้าจอมมารดากล้ำ ไม่ปรากฏ
  • พระองค์เจ้าหญิงดวงจันทร์
  31. เจ้าจอมมารดาลูกจันทน์ใหญ่ ไม่ปรากฏ
  • พระองค์เจ้าหญิงนิ่มนวล
  32. เจ้าจอมมารดาหนูจีน ไม่ปรากฏ
  • พระองค์เจ้าหญิง (แฝด)
  • พระองค์เจ้าหญิง (แฝด)
  33. เจ้าจอมมารดาพิม ไม่ปรากฏ
  34. เจ้าจอมมารดาเอม หรือ เอมบุษบา
(เอม สุรคุปต์)
ธิดาพระยารัตนจักร (หงส์ทอง สุรคุปต์)
  35. เจ้าจอมมารดาอัมพา หรือ อัมพากาญจหนา
(อัมพา ไกรฤกษ์)
ธิดาพระอินทรอากร (อิน ไกรฤกษ์)
  36. เจ้าจอมมารดานวล ไม่ปรากฏ
  • พระองค์เจ้าหญิงพันแสง
  37. เจ้าจอมมารดาพุ่ม ไม่ปรากฏ
  • พระองค์เจ้าชายเน่า
  38. เจ้าจอมมารดาลูกจันทน์ ไม่ปรากฏ
  • พระองค์เจ้าหญิงโสภา
  39. เจ้าจอมมารดาแย้ม ธิดาพระยาไกรเพชรรัตน์สงคราม (ทองดี)
  • พระองค์เจ้าหญิงมารยาตร
  40. เจ้าจอมมารดาลูกจันทน์เล็ก ธิดาเจ้าสุก แห่งหลวงพระบาง
เจ้าจอม
รูป พระนาม ชาติตระกูล หมายเหตุ
  41. เจ้าจอมอำพัน
(อำพัน สนธิรัตน์)
ธิดาพระยารัตนพิพิธ (สน สนธิรัตน์)
  42. เจ้าจอมยี่สุ่น
(ยี่สุ่น ไกรฤกษ์)
พระยาไกรโกษา (ฤกษ์ ไกรฤกษ์)
คุณหญิงไกรโกษา (จุ้ย)
  43. เจ้าจอมเพ็ง หรือ เพ็งบาหยัน
(เพ็ง สุรคุปต์)
ธิดาพระยารัตนจักร (หงส์ทอง สุรคุปต์)
  44. เจ้าจอมแสง
(แสง สุรคุปต์)
พระเทพเพ็ชรรัตน์ (นาค สุรคุปต์)
ฉิม เทพเพ็ชรรัตน์
ต่อมาเป็นหม่อมในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงรักษ์รณเรศ[2]
  45. เจ้าจอมนิ่ม ธิดาเจ้าพระยามหาเสนา (น้อย) ได้รับพระราชทานเครื่องยศเช่นเดียวกับเจ้าจอมมารดา [2]
  46. เจ้าจอมพุ่ม
(พุ่ม บุญ-หลง)
ธิดาเจ้าพระยาพระคลัง (หน)
  47. เจ้าจอมทองคำ ธิดาเจ้าพระยาธรรมา[3]
  48. เจ้าจอมทัพ ธิดาเจ้าพระยารัตนาพิพิธ[3]
  49. เจ้าจอมน้อย ธิดาเจ้าพระยาพลเทพ (ฉิม)[3]
  50. เจ้าจอมน้อยพระแสง ธิดาพระยาสุรเสนา (ฉิม)[3]
  51. เจ้าจอมน้อยใหญ่
(น้อยใหญ่ ณ นคร)
ธิดาเจ้าพระยานครศรีธรรมราช (น้อย ณ นคร)[3]
  52. เจ้าจอมพลับ ธิดาพระยาศรีราชอากร[3]
  53. เจ้าจอมหงษ์ ธิดาพระยาจุฬาราชมนตรี[3]
  54. เจ้าจอมอิ่ม

(อิ่มย่าหรัน)

ธิดาพระยาโชฎึกราชเศรษฐี[3] อดีตเจ้าจอมในสมเด็จพระบวรราชเจ้ามหาเสนานุรักษ์
  55. เจ้าจอมจีบ[4] หรือ จิตร[5]
(จีบ อหะหมัดจุฬา)
ธิดาพระยาจุฬาราชมนตรี (เถื่อน)[5]
  56. เจ้าจอมสาหร่าย ไม่ปรากฏ
  57. เจ้าจอมบัวทอง ธิดาพระศรีสมบัติ (เลี้ยง)[3]
  58. เจ้าจอมปราง ธิดาเจ้าพระยาอภัยราชา (ปิ่น)

อ้างอิง

แก้
  1. พระนางมิได้รับการสถาปนาพระอิสริยยศให้สูงขึ้นแต่อย่างใดในรัชกาล แต่คนทั้งปวงก็เข้าใจว่าเป็นพระมเหสี ดังปรากฏความว่า "...[ในแผ่นดินสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย] ท่านได้เจ้าฟ้าหญิง ซึ่งเปนพระธิดาของสมเด็จพระเจ้าพี่นางในพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก เปนพระชายา ...ครั้นเมื่อท่านเปนเจ้าแผ่นดินขึ้น ก็มิได้แต่งตั้งยศศักดิ์อันใดอีก แต่คนทั้งปวงเข้าใจว่าท่านเป็นพระมเหสี เรียกว่า สมเด็จพระพันพรรษาฯ นี้คำเดียวกับพันปี เปนคำให้พร..." ดู พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. ธรรมเนียมราชตระกูลในกรุงสยาม. พ.ศ. 2421 อ้างใน ดารณี ศรีหทัย. สมเด็จรีเยนต์. กรุงเทพฯ:มติชน. 2554, หน้า 66
  2. 2.0 2.1 ส. พลายน้อย. พระบรมราชินีและเจ้าจอมมารดาแห่งราชสำนักสยาม. พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ:ฐานบุ๊คส์. 2554, หน้า 270
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 พระราชพงษาวดาร-กรุงรัตนโกสินทร-รัชกาลที่-๒/๕๖-เรื่องสร้างสวนขวา
  4. ศิลปวัฒนธรรม. มัสยิดต้นสน ศิลปะวัฒนธรรมผสมผสาน ย่านบางกอกใหญ่ เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน. เรียกดูเมื่อ 25 เมษายน 2556
  5. 5.0 5.1 จักรพันธ์ กังวาฬ. และคนอื่น ๆ. กรุ่นกลิ่นอารยธรรมเปอร์เซียในเมืองสยาม. กรุงเทพฯ : มติชน. 2550, หน้า 162
  • สาระ มีผลกิจ. ราชสำนักฝ่ายในสมัยรัตนโกสินทร์. กรุงเทพฯ : มิวเซียมเพรส, 2551. 296 หน้า. ISBN 9744516817 ข้อผิดพลาดพารามิเตอร์ใน {{ISBN}}: checksum
  • ส.พลายน้อย. พระบรมราชินีและเจ้าจอมมารดาแห่งราชสำนักสยาม. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์ฐานบุ๊คส์, ครั้งที่ 5 พ.ศ. 2554. 368 หน้า. ISBN 9786167058580

ดูเพิ่ม

แก้