พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงมหิศวรินทรามเรศร์

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงมหิศวรินทรามเรศร์ (27 กันยายน พ.ศ. 2346 – 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2404) เป็นพระราชโอรสในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาเลี้ยง เมื่อวันที่ 27 กันยายน พ.ศ. 2346 มีพระนามเดิมว่า พระองค์เจ้าชายโต เป็นต้นราชสกุล มหากุล

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงมหิศวรินทรามเรศร์
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 2 พระองค์เจ้าชั้นเอก
ประสูติ	27 กันยายน พ.ศ. 2346
สิ้นพระชนม์	10 กรกฎาคม พ.ศ. 2404 (57 ปี)
หม่อม	หม่อมแจ่ม
พระบุตร	15 คน
ราชสกุล	มหากุล
ราชวงศ์	จักรี
พระบิดา	พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย
พระมารดา	เจ้าจอมมารดาเลี้ยง​ ในรัชกาลที่ 2

ในปี พ.ศ. 2367 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นเป็น กรมหมื่นอินทรอมเรศ ต่อมาเมื่อวันที่ 28 สิงหาคม พ.ศ. 2394 พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดเกล้าฯ ให้เลื่อนกรมขึ้นเป็น กรมหลวงมหิศวรินทรามเรศร์

พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงมหิศวรินทรามเรศร์ สิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 10 กรกฎาคม พ.ศ. 2404 สิริพระชันษา 59 ปี

พระโอรส-พระธิดา

• หม่อมเจ้าอิศรญาณ มหากุล (ผู้นิพนธ์อิศรญาณภาษิต)
• หม่อมเจ้าปาน
• หม่อมเจ้าวิลัย (พ.ศ. 2369 – 1 สิงหาคม พ.ศ. 2439)
• หม่อมเจ้ารัฐยา (พ.ศ. 2376 – 19 มีนาคม พ.ศ. 2420)
• หม่อมเจ้าประจง (พ.ศ. 2379 – 4 มีนาคม พ.ศ. 2417)
• หม่อมเจ้าปรานี (สิ้นชีพิตักษัย 23 กันยายน พ.ศ. 2445)
• หม่อมเจ้ารศ (สิ้นชีพิตักษัย 2 กันยายน พ.ศ. 2439)
• หม่อมเจ้าจำรัส (ประสูติแต่หม่อมแจ่ม; พระราชทานเพลิง ณ วัดสระเกศ เมื่อวันที่ 28 เมษายน พ.ศ. 2453)
• หม่อมเจ้าใยยอง (พ.ศ. 2397 – 8 ธันวาคม พ.ศ. 2418)
• หม่อมเจ้าพระธรรมุณหิศธาดา (สีขเรศ วุฑฺฒิสฺสโร) (สิ้นชีพิตักษัย 12 ธันวาคม พ.ศ. 2450)
• หม่อมเจ้าทัศนา (พ.ศ. 2399 – 22 กรกฎาคม พ.ศ. 2436)
• หม่อมเจ้านภา มีโอรส คือ
  • หม่อมราชวงศ์จันทร์ มหากุล
• หม่อมเจ้าแดง (19 ตุลาคม พ.ศ. 2401 – ?)
• หม่อมเจ้านิล มหากุล
• หม่อมเจ้าใหญ่ มหากุล

พระอิสริยยศ

• หม่อมเจ้าโต
• พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าโต
• พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้าโต
• พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้าโต
• พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นอินทรอมเรศ
• พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหมื่นอินทรอมเรศ
• พระเจ้าพี่ยาเธอ กรมหลวงมหิศวรินทรามเรศร์
• พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงมหิศวรินทรามเรศร์

อ้างอิง

• ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-221-818-8
• บรรเจิด อินทุจันทร์ยง. ราชสกุลพระบรมราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : องค์การค้าของคุรุสภา, พิมพ์ครั้งที่ 1 พ.ศ. 2539. หน้า หน้าที่. ISBN 974-005-650-8