พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภา
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภา (พ.ศ. 2343 - พ.ศ. 2390) พระราชธิดาพระองค์ที่ 33 ในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาบุญมา
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภา | |
|---|---|
| พระเจ้าบรมวงศ์เธอ | |
| ประสูติ | พ.ศ. 2343 |
| สิ้นพระชนม์ | ในรัชกาลที่ 3 |
| ราชวงศ์ | จักรี |
| พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย |
| พระมารดา | เจ้าจอมมารดาบุญมา |
พระประวัติ แก้
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภา ประสูติเมื่อพ.ศ. 2343[1] เป็นพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ที่ประสูติแต่เจ้าจอมมารดาบุญมา ภายหลังได้เป็นท้าวทรงกันดาล พระองค์ประสูติในขณะที่พระราชบิดายังดำรงพระยศเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ เจ้าฟ้ากรมหลวงอิศรสุนทร เมื่อแรกประสูติจึงดำรงพระยศเป็น หม่อมเจ้าประภา หลังจากพระราชบิดาได้รับพระราชทานอุปราชาภิเษกเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคลแล้วจึงเลื่อนเป็น พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าประภา เมื่อพระราชบิดาครองราชย์จึงได้เลื่อนเป็น พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าประภา
ในสมัยรัชกาลที่ 2 เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย โปรดเกล้าฯ ให้สร้างสวนขวา โดยมีพระเจ้าลูกยาเธอ กรมหมื่นเจษฎาบดินทร์ เป็นแม่กองจัดการสร้าง โปรดฯ ให้ขยายสระที่สร้างตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 1 ออกไป และโปรดให้สร้างเก๋งแพขึ้นในสระ พระราชทานให้เจ้านายฝ่ายในตกแต่งประกวดประขันกันถึง 27 หลัง ในครั้งนั้นพระองค์เจ้าประภาทรงได้รับพระราชทานด้วย ปรากฏใน พระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ รัชกาลที่ 2 เรื่องสร้างสวนขวา ว่า[2]
"...การสร้างสวนขวาครั้งนั้น สร้างพระมหามณเฑียรที่ประทับในสวน... แลให้ขุดสระใหญ่ในสวนนั้นยาว ๓ เส้น ๔ วา กว้าง ๒ เส้น ๘ วา... ทำเก๋งแลก่อภูเขาไว้ริมเกาะ ๆ ละ ๒ เก๋งบ้าง ๓ เก๋งบ้าง ขอบสระใหญ่นั้นให้ก่อภูเขาทำเก๋งลงที่ลาด ๆ ท่วงทีเหมือนอย่างแพจอดไว้รอบสระ เรียกว่าแพ หลังเก๋งแพให้ปลูกต้นไม้ใหญ่ ๆ มีผลต่าง ๆ... แล้วมอบให้พระราชวงษานุวงษ์ฝ่ายน่าฝ่ายใน แลท้าวนางผู้ใหญ่ในพระราชวังที่สมควรจะแต่งเก๋งแต่งแพได้ ให้เปนเจ้าของแต่งแพพระองค์ละแพ... พระองค์เจ้าประภา ๑... รวมพระองค์เจ้ายี่สิบเจ็ดหลัง..."
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภา สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ 3 เมื่อพ.ศ. 2390 พระชันษา 47 ปี[1]
พระอิสริยยศ แก้
| ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภา | |
|---|---|
| การทูล | ใต้ฝ่าพระบาท |
| การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
| การขานรับ | พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ |
- หม่อมเจ้าประภา (พ.ศ. 2343 - พ.ศ. 2349)
- พระเจ้าหลานเธอ พระองค์เจ้าประภา (พ.ศ. 2349 - 7 กันยายน พ.ศ. 2352)
- พระเจ้าลูกเธอ พระองค์เจ้าประภา (7 กันยายน พ.ศ. 2352 - 21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367)
- พระเจ้าน้องนางเธอ พระองค์เจ้าประภา (21 กรกฎาคม พ.ศ. 2367 - พ.ศ. 2390)
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าประภา (พระนามหลังการสิ้นพระชนม์)
อ้างอิง แก้
- ↑ 1.0 1.1 กรมศิลปากร. สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ (2554). ราชสกุลวงศ์ (PDF). กรุงเทพฯ: สำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร. p. 26. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-02-02. สืบค้นเมื่อ 2013-12-21.
- ↑ พระราชพงษาวดาร-กรุงรัตนโกสินทร-รัชกาลที่-๒/๕๖-เรื่องสร้างสวนขวา