จังหวัดระยอง
ระยอง เป็นจังหวัดหนึ่งในภาคตะวันออกของประเทศไทย เป็นจังหวัดที่มีรายได้ประชากรต่อหัวสูงที่สุดในประเทศ และผลิตภัณฑ์รวมจังหวัดอยู่ในอันดับที่ 2 ของประเทศไทย เป็นเมืองท่องเที่ยวที่มีแหล่งท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงมากมาย และเป็นเมืองที่มีความสำคัญทางเศรษฐกิจเป็นอย่างมาก ทั้งทางด้านอุตสาหกรรม การท่องเที่ยว และการเกษตรกรรม
จังหวัดระยอง | |
|---|---|
| การถอดเสียงอักษรโรมัน | |
| • อักษรโรมัน | Changwat Rayong |
| คำขวัญ: ผลไม้รสล้ำ อุตสาหกรรมก้าวหน้า น้ำปลารสเด็ด เกาะเสม็ดสวยหรู สุนทรภู่กวีเอก | |
| ประเทศ |  ไทย |
| การปกครอง | |
| • ผู้ว่าราชการ | ชาญนะ เอี่ยมแสง[1] (ตั้งแต่ พ.ศ. 2563) |
| พื้นที่[2] | |
| • ทั้งหมด | 3,552.0 ตร.กม. (1,371.4 ตร.ไมล์) |
| อันดับพื้นที่ | อันดับที่ 57 |
| ประชากร (พ.ศ. 2563)[3] | |
| • ทั้งหมด | 741,524 คน |
| • อันดับ | อันดับที่ 32 |
| • ความหนาแน่น | 208.76 คน/ตร.กม. (540.7 คน/ตร.ไมล์) |
| • อันดับความหนาแน่น | อันดับที่ 14 |
| รหัส ISO 3166 | TH-21 |
| สัญลักษณ์ประจำจังหวัด | |
| • ต้นไม้ | ประดู่ |
| • ดอกไม้ | ประดู่ |
| • สัตว์น้ำ | ปลาพลวงทอง |
| ศาลากลางจังหวัด | |
| • ที่ตั้ง | ภายในศูนย์ราชการจังหวัดระยอง เลขที่ 999 ถนนสุขุมวิท ตำบลเนินพระ อำเภอเมืองระยอง จังหวัดระยอง 21150 |
| • โทรศัพท์ | 0 3869 4000 |
| • โทรสาร | 0 3869 4010 |
| เว็บไซต์ | http://www.rayong.go.th/ |
  | |
 ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย | |
คำว่าระยองเพี้ยนมาจาก "ราย็อง" เป็นภาษาชอง อาจมีความหมายสองอย่าง คือ เขตแดน หรือ ไม้ประดู่ นอกจากนี้ชื่อสถานที่ในจังหวัดระยองยังมีที่มาจากภาษาชอง เช่นคำว่า เพ, ชะเมา, แกลง
ประวัติแก้ไข
สมัยขอมแก้ไข
มีข้อสันนิษฐานที่พอเชื่อได้ว่าระยองน่าจะเป็นเมืองที่สร้างขึ้นในสมัยขอม ประมาณ พ.ศ. 1500 ซึ่งเป็นสมัยที่ขอมมีอิทธิพลในดินแดนสุวรรณภูมิ มีเมืองนครธมเป็นราชธานี สร้างเมืองนครพนมเป็นเมืองหน้าด่านแรก เมืองพิมายเป็นเมืองอุปราชและได้สถาปนาเมืองลพบุรีขึ้นเป็นเมืองสำคัญ ส่วนทางด้านทิศตะวันตกเฉียงใต้ของนครธม มีเมืองจันทบูรหรือจันทบุรีในปัจจุบัน เป็นเมืองหน้าด่านเมืองแรก จึงพออนุมานได้ว่าขอมเป็นผู้สร้างเมืองระยอง แต่ไมปรากฏแน่ชัดว่าสร้างสมัยใด
ด้านหลักฐานทางโบราณคดี พบซากหินสลักรูปต่าง ๆ ที่บ้านดอน บ้านหนองเต่า ตำบลเชิงเนิน คูค่ายและซากศิลาแลงบ้านคลองยายล้ำ ตำบลบ้านค่าย อำเภอบ้านค่าย ซึ่งมีการก่อสร้างแบบขอม[4] ชุมชนที่เก่าที่สุดเท่าที่พบคือ ชุมชมวัดบ้านค่าย เป็นชุมชนคนจีนซึ่งพัฒนาขึ้นมาหลัง พ.ศ. 1700[5]
สมัยกรุงศรีอยุธยาแก้ไข
ระยองเริ่มมีชื่อปรากฏในอัยการตำแหน่งนายทหารหัวเมือง เมื่อปี พ.ศ. 1998 ในสมัยสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ ระบุเมืองระยองเป็นหัวเมืองชั้นตรี มีเจ้าเมืองตำแหน่งออกพระราชภักดีสงคราม[6]
และยังปรากฏชื่อในพงศาวดารเมื่อ พ.ศ. 2113 ในสมัยสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชแห่งกรุงศรีอยุธยา พระยาละแวกเจ้าเมืองเขมรได้บุกรุกเข้ามาดินแดนไทยแถบหัวเมืองชายทะเลด้านตะวันออก แต่ไม่สามารถยึดหัวเมืองได้ จึงกวาดต้อนผู้คนไปยังเขมรรวมถึงชาวเมืองระยองด้วยที่ถูกกวาดต้อนไปไม่น้อย
ในช่วงใกล้เสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 พระยาวชิรปราการหรือพระเจ้าตากสิน แม่ทัพคนสำคัญของกรุงศรีอยุธยา ซึ่งถูกเกณฑ์ให้มารักษากรุงขณะที่ถูกพม่าล้อมระหว่าง พ.ศ. 2306–2310 จนราวเดือนยี่ ท่านได้พิจารณาเห็นแล้วว่ากรุงศรีอยุธยาคงเสียแก่พม่าเป็นแน่แท้ จึงได้รวบรวมพรรคพวกประมาณ 500 คน ออกไปตั้งหลักที่วัดพิชัย แล้วยกทัพมุ่งไปทางตะวันออก พระเจ้าตากได้พักแรมอยู่ที่วัดลุ่มมหาชัยชุมพล สองคืน จึงได้ตั้งค่ายที่บริเวณนี้ จากนั้นจึงได้ยึดเมืองระยองแล้วโปรดให้พักไพร่พลอยู่ในเมือง 7–8 วัน แล้วจึงเสด็จต่อไปจันทบุรีเพื่อยึดที่ตั้งมั่นต่อไป ก่อนกู้อิสรภาพของชาติคืนจากพม่าต่อไป
สมัยรัตนโกสินทร์แก้ไข
ในสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น เมืองมีฐานะเป็นหัวเมืองชั้นจัตวา เป็นหัวเมืองชั้นนอก ขึ้นสังกัดกับกรมท่า หัวเมืองชั้นนอกที่ขึ้นสังกัดกรมท่าในครั้งนั้นมีสามเมืองคือ เมืองระยอง เมืองจันทบูร และเมืองตราด โดยเมื่อปี พ.ศ. 2449 เมืองระยองขึ้นกับมณฑลจันทบุรี จากนั้นเมื่อ พ.ศ. 2451 ได้โอนอำเภอเมืองแกลงจากเมืองจันทบุรีมาขึ้นกับเมืองระยอง
ในสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เปลี่ยนชื่อเมืองระยองมาเป็นจังหวัดระยอง เมื่อ พ.ศ. 2459 โดยยังขึ้นต่อมณฑลจันทบุรี จากนั้นปี พ.ศ. 2474 ยุบมณฑลจันทบุรี จังหวัดระยองย้ายไปขึ้นกับมณฑลปราจีนบุรี ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2476 เมื่อมีการยกเลิกระบบเทศาภิบาล จังหวัดระยองจึงขึ้นต่อกระทรวงมหาดไทย[6]
สัญลักษณ์ประจำจังหวัดแก้ไข
- ตราประจำจังหวัด : ต้นมะพร้าว เกาะเสม็ด และพลับพลาที่ประทับในรัชกาลที่ 5 บนเกาะเสม็ด
- ธงประจำจังหวัด : ธงพื้นสีแดง-เหลือง-น้ำเงิน แบ่งตามแนวตั้ง กลางธงมีภาพตราประจำจังหวัด
- คำขวัญประจำจังหวัด : ผลไม้รสล้ำ อุตสาหกรรมก้าวหน้า น้ำปลารสเด็ด เกาะเสม็ดสวยหรู สุนทรภู่กวีเอก
- พันธุ์ไม้มงคลพระราชทานประจำจังหวัด : ต้นกระทิงหรือสารภีทะเล (Calophyllum inophyllum)
- ต้นไม้ประจำจังหวัด : ต้นประดู่ (Pterocarpus macrocarpus)
- ดอกไม้ประจำจังหวัด : ดอกประดู่
อาณาเขตติดต่อแก้ไข
- ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอศรีราชา อำเภอหนองใหญ่ และอำเภอบ่อทอง จังหวัดชลบุรี
- ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอแก่งหางแมวและอำเภอนายายอาม จังหวัดจันทบุรี
- ทิศใต้ ติดต่อกับอ่าวไทย โดยมีชายฝั่งยาวมากกว่า 100 กิโลเมตร
- ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอสัตหีบและอำเภอบางละมุง จังหวัดชลบุรี
หน่วยการปกครองแก้ไข
การปกครองแบ่งออกเป็น 8 อำเภอ 58 ตำบล 442 หมู่บ้าน
|
การปกครองส่วนท้องถิ่นแก้ไข
เทศบาลนครแก้ไข
มีเทศบาลนคร 1 แห่ง คือ
เทศบาลเมืองและเทศบาลตำบลแก้ไข
มีเทศบาลเมือง 2 แห่ง และเทศบาลตำบล 27 แห่ง คือ
- เทศบาลเมืองมาบตาพุด อำเภอเมืองระยอง/อำเภอนิคมพัฒนา
- เทศบาลเมืองบ้านฉาง อำเภอบ้านฉาง
- เทศบาลตำบลเชิงเนิน อำเภอเมืองระยอง
- เทศบาลตำบลเนินพระ อำเภอเมืองระยอง
- เทศบาลตำบลทับมา อำเภอเมืองระยอง
- เทศบาลตำบลน้ำคอก อำเภอเมืองระยอง
- เทศบาลตำบลบ้านเพ อำเภอเมืองระยอง
- เทศบาลตำบลแกลงกะเฉด อำเภอเมืองระยอง
- เทศบาลตำบลบ้านฉาง อำเภอบ้านฉาง
- เทศบาลตำบลพลา อำเภอบ้านฉาง
- เทศบาลตำบลสำนักท้อน อำเภอบ้านฉาง
- เทศบาลตำบลมาบข่า อำเภอนิคมพัฒนา
- เทศบาลตำบลมาบข่าพัฒนา อำเภอนิคมพัฒนา
- เทศบาลตำบลมะขามคู่ อำเภอนิคมพัฒนา
- เทศบาลตำบลบ้านค่าย อำเภอบ้านค่าย
- เทศบาลตำบลบ้านค่ายพัฒนา อำเภอบ้านค่าย
- เทศบาลตำบลชากบก อำเภอบ้านค่าย
- เทศบาลตำบลบ้านปลวกแดง อำเภอปลวกแดง
- เทศบาลตำบลจอมพลเจ้าพระยา อำเภอปลวกแดง
- เทศบาลตำบลเมืองแกลง อำเภอแกลง
- เทศบาลตำบลสุนทรภู่ อำเภอแกลง
- เทศบาลตำบลปากน้ำกระแส อำเภอแกลง
- เทศบาลตำบลสองสลึง อำเภอแกลง
- เทศบาลตำบลทุ่งควายกิน อำเภอแกลง
- เทศบาลตำบลบ้านนา อำเภอแกลง
- เทศบาลตำบลกองดิน อำเภอแกลง
- เทศบาลตำบลเนินฆ้อ อำเภอแกลง
- เทศบาลตำบลชุมแสง อำเภอวังจันทร์
- เทศบาลตำบลซำฆ้อ อำเภอเขาชะเมา
ประชากรแก้ไข
จากสถิติทางการทะเบียนในจังหวัดระยอง พ.ศ. 2561 พบว่าจังหวัดระยอง มีประชากรทั้งสิ้น 723,316 คน ชาย 355,539 คน ร้อยละ 49.15 หญิง 367,777 คน ร้อยละ 50.85[7] ในด้านแรงงานมีประชากรภาคแรงงาน เมื่อสิ้นไตรมาสที่ 2 ของปี พ.ศ. 2562 รวมทั้งสิ้นจำนวน 585,316 คน จำแนกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ แรงงานในภาคเกษตร และแรงงานนอกภาคเกษตร ซึ่งแบ่งเป็น แรงงานในภาคเกษตร 112,471 คน ร้อยละ 19.22 และแรงงานนอกภาคเกษตร 472,845 คน ร้อยละ 80.78[8]
| ปี | ประชากร | ±% |
|---|---|---|
| 2553 | 626,402 | — |
| 2554 | 637,736 | +1.8% |
| 2555 | 649,275 | +1.8% |
| 2556 | 661,220 | +1.8% |
| 2557 | 674,393 | +2.0% |
| 2558 | 688,999 | +2.2% |
| 2559 | 700,223 | +1.6% |
| 2560 | 711,236 | +1.6% |
| 2561 | 723,316 | +1.7% |
| อ้างอิง:กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย[7] | ||
การศึกษาแก้ไข
สถาบันอุดมศึกษาแก้ไข
- สถาบันวิทยสิริเมธี (สถาบันวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีชั้นสูงระยอง) สนับสนุนการจัดตั้งโดย บริษัท ปตท. จำกัด (มหาชน)
- มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีพระจอมเกล้าพระนครเหนือ วิทยาเขตระยอง
- วิทยาลัยเฉลิมกาญจนาระยอง
- หน่วยวิทยบริการคณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย วัดป่าประดู่ ระยอง
สถาบันอาชีวศึกษาแก้ไข
- วิทยาลัยเทคนิคระยอง อ.เมือง
- วิทยาลัยสารพัดช่างระยอง อ.เมือง
- วิทยาลัยเทคนิคมาบตาพุด อ.เมือง
- วิทยาลัยเทคโนโลยีไออาร์พีซี อ.เมือง
- วิทยาลัยอาชีวศึกษาโปลีเทคนิคระยอง อ.เมือง
- วิทยาลัยเทคโนโลยีระยองบริหารธุรกิจ อ.เมือง
- วิทยาลัยเทคโนโลยีพัฒนเวช ระยอง อ.บ้านฉาง
- วิทยาลัยเทคโนโลยีอักษรบริหารธุรกิจ อ.บ้านฉาง
- วิทยาลัยเทคนิคบ้านค่าย อ.บ้านค่าย
- วิทยาลัยการอาชีพแกลง อ.แกลง
- วิทยาลัยเทคโนโลยีอาเซียนบริหารธุรกิจ อ.แกลง
โรงเรียนมัธยมศึกษาแก้ไข
- โรงเรียนกวงฮั้ว อ.เมือง
- โรงเรียนกำเนิดวิทย์ อ.วังจันทร์
- โรงเรียนแกลง "วิทยสถาวร"อ.แกลง
- โรงเรียนเขาชะเมาวิทยา อ.เขาชะเมา
- โรงเรียนเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระศรีนครินทร์ ระยอง อ.เมือง
- โรงเรียนชำฆ้อพิทยาคม อ.เขาชะเมา
- โรงเรียนชำนาญสามัคคีวิทยา อ.แกลง
- โรงเรียนเซนต์โยเซฟระยอง อ.เมือง
- โรงเรียนนครระยองวิทยาคม (วัดโขดใต้) อ.เมือง
- โรงเรียนนิคมวิทยา อ.นิคมพัฒนา
- โรงเรียนบ้านค่าย อ.บ้านค่าย
- โรงเรียนบ้านฉางกาญจนกุลวิทยา อ.บ้านฉาง
- โรงเรียนปลวกแดงพิทยาคม อ.ปลวกแดง
- โรงเรียนเพรักษมาตาวิทยา อ.เมือง
- โรงเรียนมกุฎเมืองราชวิทยาลัย อ.แกลง
- โรงเรียนมัธยมตากสินระยอง อ.เมือง
- โรงเรียนมาบตาพุดพันพิทยาคาร อ.เมือง
- โรงเรียนระยองวิทยาคม อ.เมือง
- โรงเรียนวัดป่าประดู่ อ.เมือง
- โรงเรียนระยองวิทยาคมนิคมอุตสาหกรรม อ.เมือง
- โรงเรียนระยองวิทยาคมปากน้ำ อ.เมือง
- โรงเรียนวังจันทร์วิทยา อ.วังจันทร์
- โรงเรียนสองภาษาระยอง อ.บ้านฉาง
- โรงเรียนสุนทรภู่พิทยา อ.แกลง
- โรงเรียนห้วยยางศึกษา อ.แกลง
- โรงเรียนอัสสัมชัญระยอง อ.เมือง
สถานที่สำคัญทางเศรษฐกิจและอุตสาหกรรมแก้ไข
_AN1906182.jpg)
- ท่าอากาศยานนานาชาติอู่ตะเภา
- ท่าเรือน้ำลึกมาบตาพุด
- นิคมอุตสาหกรรมมาบตาพุด
- นิคมอุตสาหกรรมเหมราชตะวันออก
- นิคมอุตสาหกรรมผาแดง
- นิคมอุตสาหกรรมอีสเทิร์นซีบอร์ด
- นิคมอุตสาหกรรมอมตะซิตี้
- นิคมอุตสาหกรรมเหมราชอีสเทิร์นซีบอร์ด
- นิคมอุตสาหกรรมเอเชีย
- นิคมอุตสาหกรรมอาร์ ไอ แอล
- นิคมอุตสาหกรรมระยอง (บ้านค่าย)
- นิคมอุตสาหกรรมหลักชัยเมืองยาง
- อ่างเก็บน้ำหนองปลาไหล
- อ่างเก็บน้ำดอกกราย
ผลิตภัณฑ์เกี่ยวกับการเกษตรแก้ไข
อาหารพื้นเมืองแก้ไข
- หมูชะมวง
- แกงส้มหน่อไม้ดองไข่ปลาเรียวเซียว
- น้ำพริกระกำ
- แมงกะพรุนจิ้มน้ำจิ้ม
- แจงลอน
- แกงป่าปลาเห็ดโคน
- ขนมนิ่มนวล
การขนส่งแก้ไข
ระยะทางจากตัวจังหวัดไปอำเภอต่างๆแก้ไข
- อำเภอบ้านค่าย 14 กิโลเมตร
- อำเภอนิคมพัฒนา 26 กิโลเมตร
- อำเภอบ้านฉาง 28 กิโลเมตร
- อำเภอปลวกแดง 44 กิโลเมตร
- อำเภอวังจันทร์ 46 กิโลเมตร
- อำเภอแกลง 49 กิโลเมตร
- อำเภอเขาชะเมา 73 กิโลเมตร
สถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญแก้ไข
อำเภอเมืองระยองแก้ไข
อำเภอแกลงแก้ไข
อำเภอบ้านฉางแก้ไข
อำเภอบ้านค่ายแก้ไข
อำเภอเขาชะเมาแก้ไข
อำเภอนิคมพัฒนาแก้ไข
อำเภอปลวกแดงแก้ไข
อำเภอวังจันทร์แก้ไข
|
อุทยานแห่งชาติแก้ไข
บุคคลที่มีชื่อเสียงแก้ไข
- เพชรา เชาวราษฎร์ นักแสดง
- อำพล ลำพูน นักแสดงและนักร้องจากวงไมโคร
- จิรายุ ละอองมณี นักร้อง นักแสดง
- สมเกียรติ จันทร์พราหมณ์ พิธีกรและนักแสดง
- จักรพันธุ์ ยมจินดา อดีตผู้ประกาศข่าว พิธีกร นักการเมือง
- อ้อย กะท้อน นักร้อง
- เรียม ดาราน้อย นักร้อง
- พิธิวัต สุขจิตธรรมกุล นักฟุตบอล
- กิตติศักดิ์ ระวังป่า อดีตนักฟุตบอล ตำแหน่งผู้รักษาประตู
- หลวงปู่ทิม อิสริโก วัดละหารไร่ อำเภอบ้านค่าย
- สาธิต ปิตุเตชะ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข
- สมเจตน์ สอาด อดีตดารานักแสดง นายแบบ
ดูเพิ่มแก้ไข
อ้างอิงแก้ไข
- ↑ ประกาศสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง แต่งตั้งข้าราชการพลเรือนสามัญ
- ↑ ศูนย์สารสนเทศเพื่อการบริหารและงานปกครอง. กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ข้อมูลการปกครอง." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://www.dopa.go.th/padmic/jungwad76/jungwad76.htm [ม.ป.ป.]. สืบค้น 18 เมษายน 2553.
- ↑ กรมการปกครอง. กระทรวงมหาดไทย. "ประกาศสำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง เรื่อง จำนวนราษฎรทั่วราชอาณาจักร แยกเป็นกรุงเทพมหานครและจังหวัดต่าง ๆ ตามหลักฐานการทะเบียนราษฎร ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2563." [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://stat.bora.dopa.go.th/stat/pk/pk_57.pdf 2564. สืบค้น 6 เมษายน 2564.
- ↑ ประวัติมหาดไทยส่วนภูมิภาคจังหวัดระยอง. ระยอง : ธนชาติการพิมพ์ ,2525.
- ↑ "'ระยอง' ประวัติศาสตร์แห่ง 'ความสุข' บนเส้นทางการค้า 2,000 ปี". มติชน.
- ↑ 6.0 6.1 "พัฒนาการทางประวัติศาสตร์". กองการศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม.
- ↑ 7.0 7.1 "จำนวนประชากรแยกรายอายุ จังหวัดระยอง เดือน ธันวาคม พ.ศ. 2561". ระบบสถิติทางการทะเบียน สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง. สืบค้นเมื่อ 18 พฤศจิกายน 2562. Check date values in:
|access-date=(help) - ↑ "ข้อมูลภาวะการทำงานของประชากร" (PDF). สำนักงานสถิติจังหวัดระยอง. สืบค้นเมื่อ 18 พฤศจิกายน 2562. Check date values in:
|access-date=(help)[ลิงก์เสีย]
แหล่งข้อมูลอื่นแก้ไข
| คอมมอนส์ มีภาพและสื่อเกี่ยวกับ: จังหวัดระยอง |
- เว็บไซต์อย่างเป็นทางการของจังหวัด
- สถานที่ท่องเที่ยวที่สำคัญของจังหวัด Archived 2017-06-22 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
พิกัดภูมิศาสตร์: 12°41′N 101°17′E / 12.68°N 101.28°E
- แผนที่และภาพถ่ายทางอากาศของ จังหวัดระยอง
- แผนที่ จาก มัลติแมป โกลบอลไกด์ หรือ กูเกิลแผนที่
- ภาพถ่ายทางอากาศ จาก เทอร์ราเซิร์ฟเวอร์
- ภาพถ่ายดาวเทียม จาก วิกิแมเปีย