มณฑลของประเทศจีน
เขตการปกครองระดับมณฑล (จีน: 省级行政区; พินอิน: Shěngjí Xíngzhèngqū) หรือ เขตการปกครองระดับที่หนึ่ง (จีนตัวย่อ: 一级行政区; จีนตัวเต็ม: 一級行政區; พินอิน: yī-jí xíngzhèng qū) เป็นเขตการปกครองระดับสูงสุดของสาธารณรัฐประชาชนจีน มีทั้งหมด 34 แห่ง จำแนกเป็น 23 มณฑล (จีน: 省; พินอิน: shěng), 4 นครปกครองโดยตรง, 5 เขตปกครองตนเอง และ 2 เขตบริหารพิเศษ[2] สถานะทางการเมืองของมณฑลไต้หวันและส่วนเล็ก ๆ ของมณฑลฝูเจี้ยนนั้นยังคงเป็นข้อพิพาท ซึ่งอยู่ภายใต้การปกครองของสาธารณรัฐจีน
| เขตการปกครองระดับมณฑล | |
|---|---|
 | |
| หมวดหมู่ | รัฐเดี่ยว |
| ที่ตั้ง |  สาธารณรัฐประชาชนจีน สาธารณรัฐจีน[1] |
| ก่อตั้ง | ค.ศ. 1947 (รัฐธรรมนูญสาธารณรัฐจีน) |
| จำนวน | สาธารณรัฐประชาชนจีน: 33-34* (31 เขตอำนาจโดยตรง + 2 เขตบริหารพิเศษ + 1 พื้นที่พิพาท*) สาธารณรัฐจีน: 22-70* (22 เขตอำนาจโดยตรง + 48 พื้นที่อ้างสิทธิ์*) |
| การปกครอง | รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐสังคมนิยมพรรคการเมืองเดียว (ประเทศจีน) หนึ่งประเทศ สองระบบ (เขตบริหารพิเศษ) รัฐเดี่ยว สาธารณรัฐระบบรัฐสภาในระบอบกึ่งประธานาธิบดี (ไต้หวัน) |
| หน่วยการปกครอง | นครระดับกิ่งมณฑล, จังหวัด, เทศมณฑล |
| เขตการปกครองระดับมณฑล | |||||||||
| ชื่อภาษาจีน | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| อักษรจีนตัวย่อ | 省级行政区 | ||||||||
| อักษรจีนตัวเต็ม | 省級行政區 | ||||||||
| |||||||||
| มณฑล | |||||||||
| ภาษาจีน | 省 | ||||||||
| |||||||||
| ชื่อภาษาทิเบต | |||||||||
| อักษรทิเบต | ཞིང་ཆེན། | ||||||||
| |||||||||
| ชื่อภาษาจ้วง | |||||||||
| ภาษาจ้วง | Swngj | ||||||||
| ชื่อภาษามองโกเลีย | |||||||||
| อักษรมองโกเลีย | ᠮᠤᠵᠢ | ||||||||
| |||||||||
| ชื่อภาษาอุยกูร์ | |||||||||
| ภาษาอุยกูร์ | ئۆلكە | ||||||||
| |||||||||
| ชื่อภาษาแมนจู | |||||||||
| อักษรแมนจู | ᡤᠣᠯᠣ | ||||||||
| อักษรโรมัน | golo | ||||||||
ทุกมณฑลในจีนแผ่นดินใหญ่ (รวมทั้งมณฑลไหหลำ) จะมีคณะกรรมการพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศจีนประจำมณฑล (จีน: 省委; พินอิน: shěngwěi) นำโดยเลขาธิการ (จีน: 书记; พินอิน: shūjì) ซึ่งเลขาธิการคณะกรรมการพรรคมีอำนาจในการบริหารมณฑลมากกว่าผู้ว่าการมณฑล (จีน: 省长/直辖市长/自治区长; พินอิน: shěng zhǎng/ zhí xiá shì zhǎng/ zì zhì qū zhǎng)[3]
รายชื่อเขตการปกครองระดับมณฑล
แก้มณฑล
แก้สาธารณรัฐประชาชนจีนประกอบด้วย 23 มณฑล (省 shěng เฉิ่ง)
| ชื่อ | จีนตัวเต็ม | จีนตัวย่อ | พินอิน | ย่อ | เมืองหลวง | พื้นที่ (ตร.กม.) | ประชากร (2551) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| กวางตุ้ง[a] | 廣東 | 广东 | Guǎngdōng | 粤 yuè | กว่างโจว | 177,900 | 95,440,000 |
| กุ้ยโจว | 貴州 | 贵州 | Guìzhōu | 黔 qián หรือ 贵 gùi | กุ้ยหยาง | 176,100 | 37,930,000 |
| กานซู่ | 甘肅 | 甘肃 | Gānsù | 甘 gān หรือ 陇 lǒng | หลานโจว | 454,000 | 26,280,000 |
| จี๋หลิน | 吉林 | 吉林 | Jílín | 吉 jí | ฉางชุน | 187,400 | 27,340,000 |
| เจียงซู | 江蘇 | 江苏 | Jiāngsū | 苏 sū | หนานจิง (นานกิง) | 102,600 | 76,770,000 |
| เจียงซี | 江西 | 江西 | Jiāngxī | 赣 gàn | หนานชาง | 166,900 | 44,000,000 |
| เจ้อเจียง | 浙江 | 浙江 | Zhèjiāng | 浙 zhè | หางโจว | 101,800 | 51,200,000 |
| ฉ่านซี | 陝西 | 陕西 | Shǎnxī | 陕 shǎn หรือ 秦 qín | ซีอาน | 205,800 | 37,620,000 |
| ชานซี | 山西 | 山西 | Shānxī | 晋 jìn | ไท่หยวน | 156,800 | 34,110,000 |
| ชานตง | 山東 | 山东 | Shāndōng | 鲁 lǔ | จี่หนาน | 156,700 | 94,170,000 |
| ชิงไห่ | 青海 | 青海 | Qīnghǎi | 青 qīng | ซีหนิง | 721,000 | 5,540,000 |
| ซื่อชวน (เสฉวน) | 四川 | 四川 | Sìchuān | 川 chuān หรือ 蜀 shǔ | เฉิงตู (เฉินตู) | 485,000 | 81,380,000 |
| ฝูเจี้ยน (ฮกเกี้ยน)[b] | 福建 | 福建 | Fújiàn | 闽 mǐn | ฝูโจว | 121,400 | 36,040,000 |
| หยุนหนาน (ยูนนาน) | 雲南 | 云南 | Yúnnán | 滇 diān หรือ 云 yún | คุนหมิง | 394,100 | 45,430,000 |
| หูเป่ย์ | 湖北 | 湖北 | Húběi | 鄂 è | อู่ฮั่น | 185,900 | 57,110,000 |
| หูหนาน | 湖南 | 湖南 | Húnán | 湘 xiāng | ฉางชา | 211,800 | 63,800,000 |
| เหอเป่ย์ | 河北 | 河北 | Héběi | 冀 jì | ฉือเจียจวง | 187,700 | 69,890,000 |
| เหอหนาน | 河南 | 河南 | Hénán | 豫 yù | เจิ้งโจว | 167,000 | 94,290,000 |
| เหลียวหนิง | 遼寧 | 辽宁 | Liáoníng | 辽 liáo | เฉิ่นหยาง | 145,900 | 43,150,000 |
| ไห่หนาน (ไหหลำ)[c] | 海南 | 海南 | Hǎinán | 琼 qióng | ไหโข่ว | 33,920 | 8,540,000 |
| อานฮุย | 安徽 | 安徽 | Ānhuī | 皖 wǎn | เหอเฝย์ | 139,400 | 61,350,000 |
| เฮย์หลงเจียง | 黑龍江 | 黑龙江 | Hēilóngjiāng | 黑 hēi | ฮาร์บิน | 460,000 | 38,250,000 |
| ไถวัน (ไต้หวัน)[d] | 臺灣 หรือ 台灣 | 台湾 | Táiwān | 台 tái | ไทเป | 35,581 | 23,519,518 (2559) |
- ↑ ส่วนใหญ่ของมณฑลกวางตุ้งปกครองโดยสาธารณรัฐประชาชนจีน แต่เกาะปราตัสปกครองโดยสาธารณรัฐจีน โดยอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติตงชาหฺวานเจียว
- ↑ ส่วนใหญ่ของมณฑลฝูเจี้ยนปกครองโดยสาธารณรัฐประชาชนจีน แต่อำเภอจินเหมินและอำเภอเหลียนเจียงปกครองโดยสาธารณรัฐจีน โดยอยู่ภายใต้มณฑลฝูเจี้ยนของสาธารณรัฐจีน
- ↑ ส่วนใหญ่ของมณฑลไหหลำปกครองโดยสาธารณรัฐประชาชนจีน แต่เกาะไท่ผิงปกครองโดยสาธารณรัฐจีน โดยเป็นส่วนหนึ่งของเขตฉีจิน นครเกาสฺยง
- ↑ สาธารณรัฐประชาชนจีนถือว่าไต้หวันเป็นมณฑลที่ 23 แต่ปัจจุบันไต้หวันอยู่ภายใต้การปกครองของสาธารณรัฐจีน
เขตปกครองตนเอง
แก้เขตปกครองตนเอง (自治區/自治区 zìzhìqū จื้อจื่อชวี) เป็นเขตการปกครองระดับมณฑล ซึ่งปกครองด้วยชนกลุ่มน้อย ในปัจจุบันมีทั้งหมดอยู่ 5 เขตปกครองตนเอง
| ชื่อ | จีนตัวเต็ม | จีนตัวย่อ | พินอิน | ชนกลุ่มน้อย | ชื่อท้องถิ่น | ย่อ | เมืองหลวง | ประชากร |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| กว่างซีจ้วง (กวางสี) | 廣西壯族自治區 | 广西壮族自治区 | Guǎngxī Zhuàngzú Zìzhìqū | จ้วง | ภาษาจ้วง - Gvangjsih Bouxcuengh Swcigih |
桂 กุ้ย | หนานหนิง | 48,890,000 |
| มองโกเลียใน | 內蒙古自治區 | 内蒙古自治区 | Nèiměnggǔ Zìzhìqū | มองโกล | ภาษามองโกเลีย - ᠥᠪᠦᠷ ᠮᠣᠨᠺᠤᠯᠤᠨ ᠥᠪᠡᠷᠲᠡᠺᠡᠨ ᠵᠠᠰᠠᠬᠤ ᠣᠷᠤᠨ / Öbür Mongghul-un Öbertegen Jasaqu Orun |
内蒙古 เน่ยเหมิงกู่ ᠥᠪᠥᠷ ᠮᠣᠩᠭᠣᠯ |
ฮูฮอต (ฮูเหอเฮ่าเท่อ) | 23,840,000 |
| หนิงเซี่ยหุย | 寧夏回族自治區 | 宁夏回族自治区 | Níngxià Húizú Zìzhìqū | หุย | (ภาษาจีน) | 宁 หนิง | อิ๋นชวน | 5,880,000 |
| ซินเจียงอุยกูร์ | 新疆維吾爾自治區 | 新疆维吾尔自治区 | Xīnjiāng Wéiwúěr Zìzhìqū | อุยกูร์ | ภาษาอุยกูร์ - شىنجاڭ ئۇيغۇر ئاپتونوم رايونى / Shinjang Uyghur Aptonom Rayoni |
新 ซิน | อุรุมชี | 21,815,815 |
| ทิเบต | 西藏自治區 | 西藏自治区 | Xīzàng Zìzhìqū | ทิเบต | ภาษาทิเบต - བོད་རང་སྐྱོང་ལྗོངས / Bod.raṅ.skyoṅ.ljoṅs |
藏 จ้าง | ลาซา | 2,740,000 |
นครปกครองโดยตรง
แก้นครปกครองโดยตรง (直轄市/直辖市 zhíxiáshì จื๋อเสียชื่อ) ของจีนคือเมืองที่มีขนาดใหญ่ และมีการปกครองเทียบเท่ามณฑล ในปัจจุบันมีด้วยกันทั้งหมด 4 เมือง
| ชื่อ | จีนตัวเต็ม | จีนตัวย่อ | พินอิน | ย่อ | พื้นที่ (km²) | ประชากร |
|---|---|---|---|---|---|---|
| เป่ย์จิง (ปักกิ่ง) | 北京 | 北京 | Běijīng | 京 จิง | 16,808 | 20,693,000 (2555) |
| ฉงชิ่ง (จุงกิง) | 重慶 | 重庆 | Chóngqìng | 渝 หยู | 82,300 | 52,100,100 (2558) |
| ช่างไห่ (เซี่ยงไฮ้) | 上海 | 上海 | Shànghǎi | 沪 ฮู่ | 6,340.5 | 34,000,000 (2553) |
| เทียนจิน (เทียนสิน) | 天津 | 天津 | Tiānjīn | 津 จิน | 11,920 | 15,469,500 (2558) |
เขตบริหารพิเศษ
แก้ในปัจจุบันจีนมีเขตบริหารพิเศษอยู่ 2 แห่ง ซึ่งทั้ง 2 นี้เคยเป็นอาณานิคมของชาติตะวันตกมาก่อน[4][5]
| ชื่อ | จีนตัวเต็ม | จีนตัวย่อ | พินอิน | ย่อ | พื้นที่ (km²) | ประชากร | อดีตเจ้าของอาณานิคม |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ฮ่องกง | 香港 | 香港 | Xiānggǎng | 港 กั่ง | 1,104 | 7,234,800 (2557) | อังกฤษ |
| มาเก๊า | 澳門 | 澳门 | Àomén | 澳 เอ่า | 28.6 | 650,900 (2559) | โปรตุเกส |
ดูเพิ่ม
แก้
- เขตการปกครองของประเทศจีน
- เขตการปกครองของประเทศไต้หวัน
- รายชื่อมณฑลของประเทศจีนเรียงตามขนาดพื้นที่
- รายชื่อมณฑลของประเทศจีนเรียงตามจำนวนประชากร
- รายชื่อมณฑลของประเทศจีนเรียงตามความหนาแน่นของประชากร
- รายชื่อมณฑลของประเทศจีนเรียงตามผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ
- มณฑลไต้หวัน (สาธารณรัฐประชาชนจีน) - มณฑลไต้หวันของสาธารณรัฐประชาชนจีน
- มณฑลไต้หวัน - มณฑลไต้หวันของสาธารณรัฐจีน
อ้างอิง
แก้- ↑ Hwang, Jim (October 1999). "Gone with the Times". Taiwan Review. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-02-26. สืบค้นเมื่อ 2012-01-11.
- ↑ "中华人民共和国行政区划 [Administrative Divisions of the People's Republic of China]". Government of China. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-07-23. สืบค้นเมื่อ 2021-11-21.
目前中国有34个省级行政区，包括23个省、5个自治区、4个直辖市、2个特别行政区。[At present, China has 34 provincial level administrative regions, including 23 provinces, 5 autonomous regions, 4 municipalities and 2 special administrative regions.]
- ↑ 省委书记能任免省长吗？省委书记和省长的级别谁大. 周公网讯网 (ภาษาจีน). เก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2017-09-17. สืบค้นเมื่อ 2018-08-20.
- ↑ "Administrative divisions of the People's Republic of China" 中华人民共和国行政区划. 15 June 2005. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-07-23. สืบค้นเมื่อ 5 June 2010.
- ↑ "Chapter II : Relationship between the Central Authorities and the Hong Kong Special Administrative Region, Article 12". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-07-29. สืบค้นเมื่อ 5 June 2010., "Chapter II Relationship between the Central Authorities and the Macau Special Administrative Region, Article 12". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2012-02-05. สืบค้นเมื่อ 5 June 2010.
แหล่งข้อมูลอื่น
แก้
วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ มณฑลของประเทศจีน
วิกิท่องเที่ยว มีคำแนะนำการท่องเที่ยวสำหรับ List of Chinese provinces and regions
- Interactive Dbresearch.com: WebMap เก็บถาวร 2016-04-06 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน — with economic indicators for all Chinese Provinces.