มณฑลหูหนาน

หูหนาน (จีน:  湖南) เป็นมณฑลหนึ่งของสาธารณรัฐประชาชนจีน ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในภาคกลาง-ใต้ของประเทศ ตั้งอยู่บริเวณตอนกลางของลุ่มน้ำแม่น้ำแยงซี มีอาณาเขตติดต่อกับมณฑลหูเป่ย์ทางทิศเหนือ มณฑลเจียงซีทางทิศตะวันออก มณฑลกวางตุ้งและเขตปกครองตนเองกวางซีทางทิศใต้ มณฑลกุ้ยโจวทางทิศตะวันตก และฉงชิ่งทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือ มีเมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุดคือ ฉางชา ซึ่งตั้งอยู่ริมแม่น้ำเซียง ประชากรในมณฑลของปี ค.ศ. 2014 มีจำนวนกว่า 67 ล้านคน และมีพื้นที่ประมาณ 210,000 ตารางกิโลเมตร ทำให้เป็นมณฑลที่มีประชากรมากเป็นอันดับ 7 และมีพื้นที่มากเป็นอันดับ 10 ของประเทศจีน ผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศของมณฑลในปี ค.ศ. 2018 มีมูลค่ามากกว่า 500 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งเป็นหนึ่งในหน่วยการปกครองที่มีเศรษฐกิจที่ใหญ่ที่สุด 30 อันดับแรกของโลก

มณฑลหูหนาน 湖南省
มณฑล
การถอดเสียงชื่อมณฑล
• ภาษาจีน	หูหนานเฉิ่ง (湖南省 Húnán Shěng)
• อักษรย่อ	HN / เซียง (湘 Xiāng)
(ตามเข็มนาฬิกาจากด้านบน) อู่หลิงยฺเหวียน เมืองเก่าเฟิ่งหวง หอคอยเยฺว่หยาง ภูเขาเทียนเหมิน สถาบันเยฺว่หลู่
แผนที่แสดงที่ตั้งของมณฑลหูหนาน
พิกัด: 28°06′46″N 112°59′00″E
ตั้งชื่อจาก	湖, hú – ทะเลสาบ 南, nán – ทิศใต้ "ทิศใต้ของทะเลสาบ" (ทะเลสาบต้งถิง)
เมืองหลวง (และเมืองประชากรมากสุด)	ฉางชา
จำนวนเขตการปกครอง	14 จังหวัด, 122 อำเภอ, 1,933 ตำบล (ค.ศ. 2018), 29,224 หมู่บ้าน (ค.ศ. 2018)
การปกครอง
• เลขาธิการพรรค	ตู้ เจียหาว (杜家毫)
• ผู้ว่าการ	สฺวี่ ต๋าเจ๋อ (许达哲)
พื้นที่
• ทั้งหมด	210,000 ตร.กม. (80,000 ตร.ไมล์)
อันดับพื้นที่	อันดับที่ 10
ความสูงจุดสูงสุด	2,115.2 เมตร (6,939.6 ฟุต)
ประชากร  (ค.ศ. 2014)
• ทั้งหมด	67,370,000 คน
• อันดับ	อันดับที่ 7
• ความหนาแน่น	320 คน/ตร.กม. (830 คน/ตร.ไมล์)
• อันดับความหนาแน่น	อันดับที่ 13
ประชากรศาสตร์
• องค์ประกอบทางชาติพันธุ์	ฮั่น – 90% ถู่เจีย – 4% ม้ง – 3% ต้ง – 1% เย้า – 1% อื่น ๆ – 1%
• ภาษาและภาษาถิ่น	กลุ่มภาษาจีน: ภาษาเซียง, ภาษาจีนกั้น, ภาษาจีนกลางตะวันตกเฉียงใต้, Xiangnan Tuhua, Waxiang, ภาษาฮักกา ไม่ใช่กลุ่มภาษาจีน: Xong, ภาษาถู่เจีย, Mien, ภาษาต้ง
รหัส ISO 3166	CN-HN
GDP (ค.ศ. 2018)	3.64 ล้านล้านเหรินหมินปี้ 549.00 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 9)
• ต่อหัว	57,540 เหรินหมินปี้ 8,341 ดอลลาร์สหรัฐ (อันดับที่ 16)
HDI (ค.ศ. 2018)	0.751 สูง · อันดับที่ 15
เว็บไซต์	enghunan.gov.cn

มณฑลหูหนาน
"Hunan" in Chinese characters
ภาษาจีน	湖南
Xiang	ɣu˩˧ nia˩˧ (fu-lã)
ความหมายตามตัวอักษร	"South of the (Dongting) Lake"
การถอดเสียง ภาษาจีนกลางมาตรฐาน ฮั่นยฺหวี่พินอิน Húnán จู้อิน ㄏㄨˊ   ㄋㄢˊ กั๋วยฺหวี่หลัวหม่าจื้อ Hwunan เวด-ไจลส์ Hu2-nan2 IPA [xǔ.nǎn] ( ฟังเสียง) ภาษาอู๋ อักษรโรมัน Wu去 noe平 ภาษาเซียง IPA ɣu˩˧ nia˩˧ (fu-lã) ภาษากวางตุ้งมาตรฐาน อักษรโรมันแบบเยล Wùh-nàahm IPA [wȕːnȁːm] ยฺหวิดเพ็ง Wu4-naam4 ภาษาหมิ่นใต้ ไถหลัว Ôo-lâm

คำว่า หูหนาน เมื่อแปลตรงตัวหมายถึง "ทิศใต้ของทะเลสาบ" ซึ่งก็คือทะเลสาบต้งถิง ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของมณฑล ชื่อย่อของมณฑลคือ "เซียง" (จีน: 湘 Xiāng) ตั้งตามชื่อของแม่น้ำเซียง ซึ่งไหลจากทิศใต้ไปยังทิศเหนือผ่านมณฑลหูหนาน นับว่าเป็นส่วนหนึ่งของระบบทางไหลน้ำที่ใหญ่ที่สุดในมณฑล

พื้นที่ของมณฑลหูหนานเริ่มอยู่ภายใต้การปกครองของจีนเมื่อประมาณ 350 ปีก่อนคริสตกาล โดยตอนนั้นเป็นส่วนหนึ่งของรัฐฉู่ มณฑลหูหนานเป็นบ้านเกิดของนักปฏิวัติคอมมิวนิสต์จีน เหมา เจ๋อตง ผู้ซึ่งเป็นบิดาผู้ก่อตั้งสาธารณรัฐประชาชนจีน มณฑลหูหนานในปัจจุบันเป็นที่อยู่อาศัยของชนกลุ่มน้อยบางกลุ่ม เช่น ถู่เจีย และม้ง ส่วนชาติพันธุ์ส่วนใหญ่คือ ชาวฮั่น ภาษาที่ใช้พูดกันในมณฑล เช่น ภาษาเซียง ภาษาจีนกั้น และภาษาจีนกลางตะวันตกเฉียงใต้

มณฑลหูหนานตั้งอยู่ทางฝั่งใต้ของแม่น้ำแยงซี สถานที่ที่น่าสนใจในมณฑล เช่น อู่หลิงยฺเหวียน ซึ่งได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นแหล่งมรดกโลกโดยยูเนสโกเมื่อปี ค.ศ. 1992 เมืองหลวงของมณฑล ฉางชา ตั้งอยู่ทางตะวันออกของมณฑล ซึ่งปัจจุบันเป็นศูนย์กลางที่สำคัญทั้งด้านการค้า การผลิต และการขนส่ง

ภูมิศาสตร์

มณฑลหูหนานตั้งอยู่บนลองจิจูด 108 องศา 47 ลิปดาถึง 114 องศา 45 ลิปดา ตะวันออก และละติจูด 24 องศา 39 ลิปดาถึง 30 องศา 28 ลิปดาเหนือ ทางตอนใต้ของทะเลสาบต้งถิง (洞庭湖) ทะเลสาบใหญ่ทางตอนกลางของแม่น้ำแยงซี มีเนื้อที่ 211,800 ตารางกิโลเมตร

มณฑลหูหนานมีพื้นที่ติดต่อดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับ มณฑลหูเป่ย์ ประเทศจีน
• ทิศใต้ ติดต่อกับ เขตปกครองตนเองกวางซีจ้วง และมณฑลกวางตุ้ง ประเทศจีน
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับ มณฑลเจียงซี ประเทศจีน
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับ มณฑลเสฉวน และมณฑลกุ้ยโจว ประเทศจีน

มณฑลหูหนานมีเทือกเขาโอบล้อมถึง 3 ด้าน ด้านตะวันออกมีเทือกเขามู่ฟู่และเทือกเขาหลัวเซียว ด้านใต้มีแนวเขาอู๋หลิ่งซัน ด้านตะวันตกมีเทือกเขาอู่หลิงและเทือกเขาเสี่ยว์เฟิง ยอดเขาทางตะวันตกของมณฑลส่วนใหญ่มีความสูงเหนือระดับน้ำทะเลมากกว่า 1,000 เมตร

มณฑลหูหนานมีสภาพอากาศแบบมรสุมเขตร้อนภาคพื้นทวีปเอเซียกลาง ได้รับอิทธิพลของลมตะวันออก อุณหภูมิเฉลี่ย/ปี 16–18 องศาเซลเซียส ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ย 1,200–1,700 มิลลิเมตร/ปี สภาพอากาศมี 3 ลักษณะเด่น คือ สภาพอากาศแบบสมดุล มีแสงแดด และแหล่งน้ำเพียงพอ อากาศอบอุ่น

ประชากร

มีประชากร 67,370,000 คน ความหนาแน่น 320 คน/ตารางกิโลเมตร จีดีพี 3.64 ล้านล้านเหรินหมินปี้ (57,540 เหรินหมินปี้/หัว) ประชากรส่วนใหญ่เป็นชาวฮั่น

การแบ่งเขตการปกครอง

แผนที่	#	จังหวัด	อักษรจีน	พินอิน	ศูนย์กลางการปกครอง	จำนวนประชากร
	— นครระดับจังหวัด —
	1	ฉางชา	长沙市	Chángshā Shì	เย่ว์ลู่	7,044,118
	2	ฉางเต๋อ	常德市	Chángdé Shì	อู่หลิง	5,747,218
	3	เฉินโจว	郴州市	Chénzhōu Shì	ไป่หู	4,581,778
	4	เหิงหยาง	衡阳市	Héngyáng Shì	เยี่ยนเฟิง	7,141,462
	5	หวายหว่า	怀化市	Huáihuà Shì	เหอเฉิง	4,741,948
	6	เหลาตี้	娄底市	Lóudǐ Shì	เหลาซิ่ง	3,785,627
	7	เฉาหยาง	邵阳市	Shàoyáng Shì	ช่วงฉิง	7,071,826
	8	เซี่ยงถาน	湘潭市	Xiāngtán Shì	เย่ว์ถัง	2,748,552
	9	อี้หยาง	益阳市	Yìyáng Shì	เหอชาน	4,313,084
	10	หยงโจว	永州市	Yǒngzhōu Shì	เหลิงฉุ่ยถาน	5,180,235
	11	เย่ว์หยาง	岳阳市	Yuèyáng Shì	เย่ว์หยางเหลา	5,477,911
	12	จางเจียเจี้ย	张家界市	Zhāngjiājiè Shì	หยงติ้ง	1,476,521
	13	จูโจว	株洲市	Zhūzhōu Shì	เทียนหยวน	3,855,609
	— จังหวัดปกครองตนเอง —
	14	เขตปกครองตนเองชนชาติถูเจี้ยและม้ง ซ่างซี	湘西土家族苗族自治州	Xiāngxī Tǔjiāzú Miáozú Zìzhìzhōu	ฉีโฉ่ว	2,547,833

ดูเพิ่ม

• รัฐฉู่

แหล่งข้อมูลอื่น

• วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ มณฑลหูหนาน
• เว็บไซต์มณฑลหูหนาน
•  Chisholm, Hugh, บ.ก. (1911). "Hu-nan" . สารานุกรมบริตานิกา ค.ศ. 1911 (11 ed.). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยเคมบริดจ์.