พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์
มหาอำมาตย์เอก มหาเสวกเอก[5] พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ (7 พฤษภาคม พ.ศ. 2398 – 10 สิงหาคม พ.ศ. 2468) อดีตสมุหมนตรี องคมนตรี เสนาบดีกระทรวงมุรธาธร เป็นพระราชโอรสพระองค์ที่ 17 ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติแต่เจ้าจอมมารดากลิ่น พระสนมเอก
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ | |
---|---|
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ ชั้น 4 พระองค์เจ้าชั้นเอก | |
เสนาบดีกระทรวงมุรธาธร | |
ดำรงตำแหน่ง | 1 เมษายน พ.ศ. 2455 — 28 มิถุนายน พ.ศ. 2466[1] |
รัชสมัย | พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว |
ก่อนหน้า | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมขุนพิทยลาภพฤฒิธาดา |
ถัดไป | สมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ |
สมุหมนตรี | |
ดำรงตำแหน่ง | 16 ธันวาคม พ.ศ. 2453 - 10 สิงหาคม พ.ศ. 2468[2] |
อัครราชทูตสยามประจำกรุงลอนดอน | |
ดำรงตำแหน่ง | พ.ศ. 2426 — 2430[3] |
รัชสมัย | พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
ก่อนหน้า | หม่อมเจ้าปฤษฏางค์ ชุมสาย |
ถัดไป | พระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชื่น บุนนาค) |
อัครราชทูตสยามประจำอเมริกา | |
ดำรงตำแหน่ง | พ.ศ. 2427[4] |
รัชสมัย | พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
ก่อนหน้า | หม่อมเจ้าปฤษฏางค์ ชุมสาย |
ถัดไป | พระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชื่น บุนนาค) |
ประสูติ | 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2398 |
สิ้นพระชนม์ | 10 สิงหาคม พ.ศ. 2468 (70 ปี) |
หม่อม | หม่อมสุภาพ หม่อมแช่ม หม่อมเจิม |
พระบุตร | 20 พระองค์ |
ราชสกุล | กฤดากร |
ราชวงศ์ | จักรี |
พระบิดา | พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว |
พระมารดา | เจ้าจอมมารดากลิ่น พระสนมเอก |
ลายพระอภิไธย |
พระประวัติ
แก้พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ มีพระนามเดิมว่า พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ากฤษดาภินิหาร ประสูติเมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2398 โดยประสูติแต่เจ้าจอมมารดากลิ่น พระสนมเอก ธิดาพระยาดำรงราชพลขันธ์ (จุ้ย คชเสนี) บุตรของเจ้าพระยามหาโยธา (ทอเรียะ คชเสนี) ทรงว่าราชการกรมพระนครบาล ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในขณะนั้นเรียกชื่อว่า "คอมมิตตี กรมพระนครบาล" ทรงเป็นผู้ปรับปรุงและจัดระเบียบกิจการตำรวจกรมกองตระเวน ตามแบบอย่างของสิงคโปร์ หลังจากได้โดยเสด็จพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ประพาสสิงคโปร์ เมื่อ ร.ศ. 109 (พ.ศ. 2433) ต่อมาได้พัฒนามาเป็นกิจการตำรวจไทย ในปี พ.ศ. 2417 และทรงเป็นเสนาบดีกรมพระนครบาล[6] เมื่อปี พ.ศ. 2429
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้ตั้งองคมนตรีสภา (เดิมคือ ปรีวีเคาน์ซิล) ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้ากฤษดาภินิหาร (พระอิสริยยศในขณะนั้น) เป็นองคมนตรี[7]ในครั้งนั้นด้วย และทรงเป็นองคมนตรี[8]ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ตลอดพระชนมายุ และยังทรงเป็นรัฐมนตรีสภา เมื่อปี พ.ศ. 2437[9]
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สถาปนาขึ้นเป็น พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นนเรศวรฤทธิ์ เมื่อ พ.ศ. 2418[10] ต่อมา ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็น พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงนเรศรวรฤทธิ์ เมื่อ พ.ศ. 2442 ทรงรับราชการเป็นสมุหมนตรี เสนาบดีกระทรวงโยธาธิการ เสนาบดีกระทรวงมุรธาธร และเสนาบดีที่ปรึกษา[11] เป็นต้น
พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้เป็น พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ เมื่อ พ.ศ. 2454 มีพระนามเต็มว่า
"พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ มหิศวรราชรวิวงศ์ สิทธิประสงค์กฤดาธิการ สุทธสันดานสีตลหฤทัย มไหศวริยราชนิติธาดา สุปรีชาสรรพกิจโกศล วิมลสุจริตจริยานุวัตร พุทธาทิรัตนสรณารักษ์ อุดมศักดิ์บพิตร"[12]
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ ประทับที่วังถนนพระอาทิตย์ ริมแม่น้ำเจ้าพระยา พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้สร้างตำหนักพระราชทานบนที่ดินมรดกของพระองค์ ต่อมาเมื่อทรงเจริญพระชันษาครบ 5 รอบใน พ.ศ. 2460 พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานพระราชทรัพย์สำหรับทรงสร้างตำหนักหลังใหม่ ชื่อ "วังมะลิวัลย์" ส่วนเจ้าจอมมารดากลิ่นยังคงพำนักอยู่ที่ตำหนักเดิม
พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ ประทับที่วังมะลิวัลย์จนสิ้นพระชนม์เมื่อวันที่ 10 สิงหาคม พ.ศ. 2468[13] พระชันษาได้ 70 ปี ใกล้เคียงกับที่เจ้าจอมมารดากลิ่นถึงแก่อนิจกรรมเมื่อปี พ.ศ. 2468 และได้ประดิษฐานพระโกศพระศพ และโกศศพไว้เคียงกันที่ท้องพระโรงของวังมะลิวัลย์ มีพระราชพิธีพระราชทานเพลิงพระศพ ณ พระเมรุ วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนารามราชวรวิหาร
พระโอรสและพระธิดา
แก้พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ ทรงเป็นต้นราชสกุลกฤดากร มีหม่อม 3 ท่าน ได้แก่
- หม่อมสุภาพ (สกุลเดิม: สังขทัย)
- หม่อมแช่ม
- หม่อมเจิม
โดยมีพระโอรสธิดารวมทั้งหมด 20 พระองค์/องค์ เป็นชาย 14 พระองค์/องค์ และหญิง 5 องค์
พระรูป | พระนาม | หม่อมมารดา | ประสูติ | สิ้นพระชนม์/สิ้นชีพิตักษัย | คู่สมรส |
---|---|---|---|---|---|
1. หม่อมเจ้าชาย (ไม่ปรากฏพระนาม) | ไม่ทราบ | 31 พฤษภาคม พ.ศ. 2417 | 1 กันยายน พ.ศ. 2417 | มิได้สมรส | |
2. หม่อมเจ้าอรุณศักดิ์ | ไม่ทราบ | พ.ศ. 2417 | ไม่ทราบปี | มิได้สมรส | |
3. หม่อมเจ้าจรูญศักดิ์กฤดากร (พ.ศ. 2455: พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจรูญศักดิ์กฤดากร) |
ที่ 1 ในหม่อมสุภาพ | 2 กรกฎาคม พ.ศ. 2418 | 5 ตุลาคม พ.ศ. 2471 | หม่อมปรุง หม่อมเชื่อม (อภัยวงศ์) | |
4. หม่อมเจ้าบวรเดช (พ.ศ. 2472: พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช) |
ที่ 2 ในหม่อมสุภาพ | 26 มีนาคม พ.ศ. 2420 | 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2496 | หม่อมทิพวัน (เจ้าทิพวัน ณ เชียงใหม่) หม่อมศรีนวล (เจ้าศรีนวล ณ เชียงใหม่) หม่อมเจ้าหญิงผจงรจิตร์ กฤดากร | |
5. หม่อมเจ้าเสรฐศิริ | ที่ 3 ในหม่อมสุภาพ | 26 มีนาคม พ.ศ. 2423 | 2 พฤศจิกายน พ.ศ. 2500 | หม่อมสนิท (สังขทัย) หม่อมพ้อง (คชเสนี) หม่อมผอบ (ทิพย์เวส) หม่อมเจ้าหญิงสุรีย์ประภา (รพีพัฒน์) | |
6. หม่อมเจ้าหญิง (ไม่ปรากฏพระนาม) | ไม่ทราบ | ไม่ทราบปี | ไม่ทราบปี | มิได้สมรส | |
7. หม่อมเจ้าสิทธิพร
(ท่านชายจ้อน) |
ที่ 4 ในหม่อมสุภาพ | 10 เมษายน พ.ศ. 2426 | 22 มิถุนายน พ.ศ. 2514 | หม่อมทิพ หม่อมละมุน (วูวงศ์) หม่อมศรีพรหมา (เจ้าศรีพรหมา ณ น่าน) | |
8. หม่อมเจ้าอมรทัต (ท่านชายป่อง) |
ที่ 5 ในหม่อมสุภาพ | 29 เมษายน พ.ศ. 2429 | 30 กรกฎาคม พ.ศ. 2495 | หม่อมพร้อยสุพิณ (บุนนาค) หม่อมอู๊ด (ชิตพงษ์ศรี) | |
9. หม่อมเจ้าขจรจรัสฤทธิ์ | ที่ 6 ในหม่อมสุภาพ | 29 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2430 | 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2468 | มิได้สมรส | |
10. หม่อมเจ้าหญิงวรรณวิไลย (ท่านหญิงใหญ่) |
ที่ 1 ในหม่อมแช่ม | 1 สิงหาคม พ.ศ. 2431 | 20 ธันวาคม พ.ศ. 2476 | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นพิไชยมหินทโรดม | |
11. หม่อมเจ้าอิทธิเทพสรรค์ (ท่านชายโป๊ะ) |
ที่ 7 ในหม่อมสุภาพ | 16 มกราคม พ.ศ. 2432 | 19 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2477 | หม่อมเจ้าหญิงสุรีย์ประภา (รพีพัฒน์) | |
12. หม่อมเจ้า (ปุ๋ย) | ไม่ทราบ | ตุลาคม พ.ศ. 2436 | 20 ธันวาคม พ.ศ. 2439 | มิได้สมรส | |
13. หม่อมเจ้าสมัยเฉลิม | ที่ 2 ในหม่อมแช่ม | 20 กันยายน พ.ศ. 2438 | 20 มิถุนายน พ.ศ. 2510 | หม่อมเจ้าหญิงรัสสาทิศ (สวัสดิวัตน์) | |
14. หม่อมเจ้าเสริมสวาสดิ์ | ที่ 1 ในหม่อมเจิม | 11 พฤษภาคม พ.ศ. 2441 | 10 ธันวาคม พ.ศ. 2483 | หม่อมหลวงหญิงแส (สนิทวงศ์) | |
15. หม่อมเจ้าเพิ่มผล | ไม่ทราบ | สิงหาคม พ.ศ. 2441 | 29 ธันวาคม พ.ศ. 2441 | มิได้สมรส | |
16. หม่อมเจ้าหญิงลีลาศหงษ์ (ท่านหญิงเล็ก) | ที่ 3 ในหม่อมแช่ม | 15 เมษายน พ.ศ. 2442 | 2 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2463 | หม่อมเจ้าปรีดิเทพย์พงษ์ เทวกุล | |
17. หม่อมเจ้าหญิง (เล็ก) | ไม่ทราบ | ไม่ทราบปี | ไม่ทราบปี | มิได้สมรส | |
18. หม่อมเจ้าหญิงผจงรจิตร์ | ที่ 2 ในหม่อมเจิม | 30 เมษายน พ.ศ. 2446 | 22 พฤศจิกายน พ.ศ. 2524 | พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช | |
19. หม่อมเจ้าชิดชนก | ที่ 4 ในหม่อมแช่ม | 23 ตุลาคม พ.ศ. 2447 | 10 มีนาคม พ.ศ. 2541 | หม่อมเจ้าหญิงฤดีวรวรรณ (วรวรรณ) หม่อมหลวงหญิงต่อ (ชุมสาย) | |
20. หม่อมเจ้าดิลกฤทธิ์ | ที่ 3 ในหม่อมเจิม | 18 กันยายน พ.ศ. 2451 | 18 มิถุนายน พ.ศ. 2500 | หม่อมราชวงศ์หญิงจันทรรัตน์ (เทวกุล) |
พระนัดดา
แก้พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ มีพระนัดดารวม 37 องค์/คน ดังนี้
- พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าจรูญศักดิ์กฤดากร มีพระโอรสธิดา 5 คน ได้แก่
- หม่อมราชวงศ์บุญระบือ กฤดากร
- หม่อมราชวงศ์บรรลือศักดิ์ กฤดากร
- หม่อมราชวงศ์สมัครสมาน กฤดากร ทั้ง 3 นี้ในหม่อมปรุง
- หม่อมราชวงศ์เจริญศักดิ์ กฤดากร
- หม่อมราชวงศ์หญิงถนอมศักดิ์ กฤดากร ทั้ง 2 นี้ในหม่อมเชื่อม
- พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าบวรเดช มีพระโอรสธิดา 5 คน ได้แก่
- หม่อมราชวงศ์หญิง (ไม่มีนาม) กฤดากร ในหม่อมทิพวัน
- หม่อมราชวงศ์จิรเดช กฤดากร ในหม่อมศรีนวล
- หม่อมราชวงศ์หญิงภรณี รอสส์
- หม่อมราชวงศ์หญิงอัจฉริยา คงสิริ
- หม่อมราชวงศ์หญิงวิภาสิริ วุฒินันท์ ทั้ง 3 นี้ในหม่อมเจ้าหญิงผจงรจิตร์
- หม่อมเจ้าเสรฐศิริ กฤดากร มีโอรสธิดา 8 คน ได้แก่
- หม่อมกฤดากรราชเสนา (หม่อมราชวงศ์เทียมพันธ์ กฤดากร)
- หม่อมราชวงศ์ทันพงศ์ กฤดากร
- หม่อมราชวงศ์ทรงพัฒน์ กฤดากร
- หม่อมราชวงศ์ทัดเผ่า กฤดากร
- หม่อมราชวงศ์เถาพงศ์ กฤดากร
- หม่อมราชวงศ์หญิงวงศ์สิริ ลาภเกษร ทั้ง 6 นี้ในหม่อมสนิท
- หม่อมราชวงศ์อ๊อด กฤดากร ในหม่อมผอบ
- หม่อมราชวงศ์หญิงประภาสิริ กฤดากร ในหม่อมเจ้าหญิงสุรีย์ประภา
- หม่อมเจ้าสิทธิพร กฤดากร มีโอรสธิดา 3 คน ได้แก่
- หม่อมราชวงศ์อำนวยพร กฤดากร ในหม่อมละมุน
- หม่อมราชวงศ์อนุพร กฤดากร
- หม่อมราชวงศ์หญิงเพ็ญศรี ประดิษฐพงศ์ ทั้ง 2 นี้ในหม่อมศรีพรหมา
- หม่อมเจ้าอมรทัต กฤดากร มีโอรสธิดา 4 คน ได้แก่
- หม่อมราชวงศ์หญิงไพเราะ อาภากร
- หม่อมราชวงศ์หญิงเพลินจิต บุรณศิริ
- หม่อมราชวงศ์พงศ์อมร กฤดากร ทั้ง 3 นี้ในหม่อมพร้อยสุพิณ
- หม่อมราชวงศ์หญิงสุทัศนีย์ กฤดากร ในหม่อมอู๊ด
- หม่อมเจ้าหญิงวรรณวิไลย เพ็ญพัฒน์ มีธิดา 1 องค์ ได้แก่
- พรรณเพ็ญแข กฤดากร (ลาออกจากฐานันดรศักดิ์)
- หม่อมเจ้าอิทธิเทพสรรค์ กฤดากร มีโอรส 1 คน ได้แก่
- หม่อมราชวงศ์ฤทธิ์สุรีย์ กฤดากร
- หม่อมเจ้าสมัยเฉลิม กฤดากร มีโอรส 1 คน ได้แก่
- หม่อมราชวงศ์สาทิส กฤดากร
- หม่อมเจ้าเสริมสวาสดิ์ กฤดากร มีโอรสธิดา 5 คน ได้แก่
- หม่อมราชวงศ์พูนสวาท กฤดากร
- หม่อมราชวงศ์ยงสวาสดิ์ กฤดากร
- หม่อมราชวงศ์ทวีสวาท กฤดากร
- หม่อมราชวงศ์สุทธิสวาท กฤดากร
- หม่อมราชวงศ์หญิงสายสวาท กฤดากร
- หม่อมเจ้าหญิงผจงรจิตร์ กฤดากร มีธิดา 3 คน ได้แก่
- หม่อมราชวงศ์หญิงภรณี รอสส์
- หม่อมราชวงศ์หญิงอัจฉริยา คงสิริ
- หม่อมราชวงศ์หญิงวิภาสิริ วุฒินันท์
- หม่อมเจ้าชิดชนก กฤดากร มีโอรสธิดา 3 คน ได้แก่
- หม่อมราชวงศ์สมชนก กฤดากร ในหม่อมเจ้าหญิงฤดีวรวรรณ
- หม่อมราชวงศ์บุตรี วีระไวทยะ
- หม่อมราชวงศ์กฤษต กฤดากร ทั้ง 2 นี้ในหม่อมหลวงหญิงต่อ
- หม่อมเจ้าดิลกฤทธิ์ กฤดากร มีธิดา 1 คน ได้แก่
- หม่อมราชวงศ์หญิงอมรรัตน์ กฤดากร
พระเกียรติยศ
แก้พระอิสริยยศ
แก้- พระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ากฤษดาภินิหาร (7 พฤษภาคม พ.ศ. 2398 - 1 ตุลาคม พ.ศ. 2411)
- พระเจ้าน้องยาเธอ พระองค์เจ้ากฤษดาภินิหาร (1 ตุลาคม พ.ศ. 2411 - พ.ศ. 2418)
- พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหมื่นนเรศรวรฤทธิ์ (พ.ศ. 2418 - 10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2442)[14]
- พระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงนเรศรวรฤทธิ์ (10 พฤศจิกายน พ.ศ. 2442 - 23 ตุลาคม พ.ศ. 2453)[15]
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงนเรศรวรฤทธิ์ (23 ตุลาคม พ.ศ. 2453 - 11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2454)
- พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ (11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2454 - 10 สิงหาคม พ.ศ. 2468)[16]
พระยศ
แก้นายพันโท นายกองตรี พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ | |
---|---|
รับใช้ | กรมทหารมหาดเล็ก กองเสือป่า |
ชั้นยศ | นายพันโท นายกองตรี |
พระยศพลเรือน
แก้- มหาอำมาตย์เอก[17]
- มหาเสวกเอก
พระยศทหาร
แก้- นายพันโท
พระยศเสือป่า
แก้- นายหมู่ใหญ่
- นายกองตรี[18]
ธรรมเนียมพระยศของ พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศวรฤทธิ์ | |
---|---|
ธงประจำพระอิสริยยศ | |
ตราประจำพระองค์ | |
การทูล | ใต้ฝ่าพระบาท |
การแทนตน | ข้าพระพุทธเจ้า |
การขานรับ | พ่ะย่ะค่ะ/เพคะ |
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
แก้พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ ทรงได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทั้งสยามและต่างประเทศ ดังนี้
เครื่องราชอิสริยาภรณ์สยาม
แก้- พ.ศ. 2425 – เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ (ม.จ.ก.) (ฝ่ายหน้า)[19]
- พ.ศ. 2436 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นโบราณมงคลนพรัตนราชวราภรณ์ (น.ร.) (ฝ่ายหน้า)[20]
- พ.ศ. 2452 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 1 ปฐมจุลจอมเกล้าวิเศษ (ป.จ.ว.)[21]
- พ.ศ. 2454 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์รัตนวราภรณ์ (ร.ว.) (ฝ่ายหน้า)[19]
- พ.ศ. 2456 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)[22]
- พ.ศ. 2429 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.)[23]
- พ.ศ. 2454 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์วชิรมาลา (ว.ม.ล.)[24]
- พ.ศ. 2436 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มราชการแผ่นดิน (ร.ด.ม.(ผ))[25]
- พ.ศ. 2447 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มราชการในพระองค์ (ร.ด.ม.(พ))[26]
- พ.ศ. 2446 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)[27]
- พ.ศ. 2447 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 4 ชั้นที่ 2 (ม.ป.ร.2)[28]
- พ.ศ. 2451 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 1 (จ.ป.ร.1)[29]
- พ.ศ. 2453 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 6 ชั้นที่ 1 (ว.ป.ร.1)[30]
- พ.ศ. 2425 – เหรียญสตพรรษมาลา (ส.ม.)
- พ.ศ. 2436 – เหรียญรัชฎาภิเศกมาลา (ร.ศ.)
- พ.ศ. 2440 – เหรียญประพาสมาลา (ร.ป.ม.)
- พ.ศ. 2441 – เหรียญราชินี (ส.ผ.)[31]
- พ.ศ. 2446 – เหรียญทวีธาภิเศก (ท.ศ.)
- พ.ศ. 2450 – เหรียญรัชมงคล (ร.ร.ม.)
- พ.ศ. 2451 – เหรียญรัชมังคลาภิเศก รัชกาลที่ 5 (ร.ม.ศ.5)
- พ.ศ. 2454 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 6 (ร.ร.ศ.6)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ
แก้- โปรตุเกส :
- อิตาลี :
- พ.ศ. 2435 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฏอิตาลี ชั้นที่ 1[32]
- ญี่ปุ่น :
- พ.ศ. 2437 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อาทิตย์อุทัย ชั้นสูงสุดประดับดอกคิริ[33]
- เบราน์ชไวค์ :
- พ.ศ. 2452 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์สิงโตไฮน์ริช ชั้นที่ 1 (พิเศษ)[34]
พงศาวลี
แก้พงศาวลีของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนเรศรวรฤทธิ์ | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
อ้างอิง
แก้- ↑ ดำรงตำแหน่ง เสนาบดีกระทรวงมุรธาธร
- ↑ ดำรงตำแหน่ง สมุหมนตรี
- ↑ "List of Thai Ambassadors in UK". สถานเอกอัครราชทูตไทย ณ กรุงลอนดอน. สืบค้นเมื่อ 19 กรกฎาคม 2563.
{{cite web}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help) - ↑ "List of Thai Ambassadors to the U.S." สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงวอชิงตัน. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2019-06-08. สืบค้นเมื่อ 19 กรกฎาคม 2563.
{{cite web}}
: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=
(help) - ↑ ราชกิจจานุเบกษา,ประกาศพระราชทานยศแก่ข้าราชการในกระทรวงวัง เล่ม 29 หน้า 1405 วันที่ 22 กันยายน 2455
- ↑ ดำรงตำแหน่ง เสนาบดีกรมพระนครบาล
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา,การประชุมองคมนตรี
- ↑ ดำรงตำแหน่ง องคมนตรี
- ↑ ดำรงตำแหน่ง รัฐมนตรีสภา
- ↑ ประวัติศาสตร์การสถาปนาพระยศเจ้านายสมัย ร.5-ร.9 พ.ศ. 2413
- ↑ ดำรงตำแหน่ง สมุหมนตรีเสนาบดี
- ↑ เฉลิมพระยศเจ้านาย เล่ม 2 ฉบับแก้ไขเพิ่มเติม. (กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์กรุงเทพฯ, 2538), หน้า 43.
- ↑ ข่างสิ้นพระชนม์
- ↑ ""เสด็จอานเรศ" -"วุฒิไชยเฉลิมลาภ"". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-10-28. สืบค้นเมื่อ 2021-05-23.
- ↑ ประกาศเลื่อนแลพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงนเรศรวรฤทธิ์
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา,ประกาศ เลื่อนแลตั้งกรมแลตั้งเจ้าพระยา เก็บถาวร 2011-11-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน เล่ม 28 หน้า 1728 11 พฤศจิกายน 2454
- ↑ พระราชทานยศ
- ↑ "พระราชทานยศเสือป่า" (PDF). คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2021-06-24. สืบค้นเมื่อ 2021-06-24.
- ↑ 19.0 19.1 ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จฯ กรมพระยา, ตำนานเครื่องราชอิศริยาภรณ์สยาม, พระนคร, โสภณพิพรรฒธนากร, 2468
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ถวายบังคมพระบรมรูปและพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๑๐ ตอนที่ ๓๔ หน้า ๓๖๘, ๑๙ พฤศจิกายน ๑๑๒
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ฝ่ายหน้า, เล่ม ๒๖ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๘๔๘, ๒๑ พฤศจิกายน ๑๒๘
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๓๐ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๖๒, ๓๐ พฤศจิกายน ๒๔๕๖
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, บัญชีพระราชทานตราเครื่องราชอิสริยยศ, เล่ม ๓ ตอนที่ ๔๖ หน้า ๓๘๖, ๑๕ มีนาคม ๑๒๔๘
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานตราวชิรมาลา, เล่ม ๒๘ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๖๖๕, ๒ กรกฎาคม ๑๓๐
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๑๐ ตอนที่ ๓๙ หน้า ๔๓๕, ๒๔ ธันวาคม ๑๑๒
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเข็มเหรียญดุษฎีมาลา, เล่ม ๒๑ ตอนที่ ๒๗ หน้า ๔๖๕, ๒ ตุลาคม ๑๒๓
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญจักรพรรดิมาลา, เล่ม ๒๐ ตอนที่ ๒๗ หน้า ๔๔๕, ๔ ตุลาคม ๑๒๒
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ ๔, เล่ม ๒๑ ตอนที่ ๓๒ หน้า ๕๖๔, ๖ พฤศจิกายน ๑๒๓
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบันฝ่ายหน้า, เล่ม ๒๕ ตอนที่ ๓๕ หน้า ๑๐๑๒, ๒๙ พฤศจิกายน ๑๒๗
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์, เล่ม ๒๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๒๔๐๙, ๑๑ มกราคม ๑๒๙
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญราชินี, เล่ม ๑๕ ตอนที่ ๒๖ หน้า ๒๘๓, ๒ณ ๕ กันยายน ๑๑๗
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๙ ตอนที่ ๕ หน้า ๑๒, ๑ พฤษภาคม ๑๑๑
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๑๑ ตอนที่ ๓๕ หน้า ๒๗๒, ๒๕ พฤศจิกายน ๑๑๓
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องราชอิสริยาภรณ์เฮนรีดีไลออนกรุงบรันสวิก, เล่ม ๒๗ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๔๕, ๑๐ เมษายน ๑๒๙
- Jeffy Finestone. 2542. สมุดพระรูป พระราชโอรส พระราชธิดา พระราชนัดาใน พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว. ปรียนันทนา รังสิต,ม.ร.ว. โลมาโฮลดิ้ง
- บทความสารคดีเก็บถาวร 2007-09-29 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน