ราชวงศ์บูร์บง (ฝรั่งเศส: Maison de Bourbon; สเปน: Casa de Borbón; อังกฤษ: House of Bourbon) เป็นหนึ่งในราชวงศ์ที่สำคัญที่สุดในทวีปยุโรป ซึ่งได้ปกครองประเทศฝรั่งเศสในคริสต์ศตวรรษที่ 16 เป็นต้นมา และเมื่อถึงคริสต์ศตวรรษที่ 18 สมาชิกในราชวงศ์บูร์บงก็ได้ปกครองประเทศสเปน เมืองเนเปิลส์ เกาะซิซิลี และเมืองปาร์มาในประเทศอิตาลีด้วย ในปัจจุบันประเทศที่ยังคงมีสมาชิกในราชวงศ์บูร์บงปกครองอยู่คือราชอาณาจักรสเปนและราชรัฐลักเซมเบิร์ก

ราชวงศ์บูร์บง
ตราแผ่นดินฝรั่งเศส
พระราชอิสริยยศ
ปกครองฝรั่งเศส, สเปน, ลักเซมเบิร์ก, ซิซิลีทั้งสอง, ปาร์มา, โปรตุเกส, บราซิล
เชื้อชาติฝรั่งเศส
บรรพบุรุษราชวงศ์กาเปเตียง
สาขาราชวงศ์ออร์เลออง

ราชวงศ์บูร์บง-อ็องฌู

ราชวงศ์กงเด (สิ้นสุด)


ประมุขพระองค์แรกโรแบร์ เคานต์แห่งแกลร์มง
ผู้นำสกุลองค์ปัจจุบันหลุยส์ อัลฟอนส์เซร์ ดยุกแห่งอ็องฌู, พวกเลจิติมิสต์ ผู้อ้างสิทธิในบัลลังก์ฝรั่งเศส
สมเด็จพระราชาธิบดีเฟลิเปที่ 6 แห่งสเปน
แกรนด์ดุ๊กอองรีที่ 1
ประมุขพระองค์สุดท้ายฝรั่งเศสและนาวาร์: พระเจ้าชาร์ลที่ 10 (1824–1830)

แห่งชาวฝรั่งเศส: พระเจ้าหลุยส์-ฟีลิปที่ 1 (1830–1848)
ปาร์มา: โรแบร์โตที่ 1 (1854–1859)

ซิซิลีทั้งสอง: ฟรานซิสที่ 2 (1859–1861)
สถาปนาค.ศ. 1272
สิ้นสุดฝรั่งเศส (และนาวาร์) ค.ศ. 1830, ปาร์มา ค.ศ. 1859, ซิซิลีทั้งสอง ค.ศ. 1861
ราชวงศ์บูร์บง
ราชอาณาจักรฝรั่งเศส
(ก่อนการปฏิวัติ ค.ศ. 1792)
Bourbon dynasty
Bourbon dynasty
พระเจ้าอ็องรีที่ 4
พระขนิษฐภคินี
แคทเธอรีน ดัชเชสแห่งลอร์เลน
พระราชโอรส-ธิดา
พระเจ้าหลุยส์ที่ 13 แห่งฝรั่งเศส
พระราชินีเอลิซาเบธแห่งสเปน
คริสติน ดัชเชสแห่งซาวอย
เจ้าชายนิโกลาส ดยุกแห่งออร์เลอ็อง
เจ้าชายกาสตง ดยุกแห่งออร์เลอ็อง
พระราชินีอ็องเรียต มารีแห่งอังกฤษ
พระเจ้าหลุยส์ที่ 13
พระราชโอรส
พระเจ้าหลุยส์ที่ 14 แห่งฝรั่งเศส
ฟีลิปที่ 1 ดยุกแห่งออร์เลอ็อง
พระเจ้าหลุยส์ที่ 14
พระราชโอรส-ธิดา
เจ้าชายหลุยส์ โดแฟ็งแห่งฝรั่งเศส
เจ้าหญิงอานน์ เอลิซาเบธแห่งฝรั่งเศส
เจ้าหญิงมารี อานน์แห่งฝรั่งเศส
เจ้าหญิงมารี เตแรซแห่งฝรั่งเศส
เจ้าชายฟีลิป ชาลส์ ดยุกแห่งอ็องฌู
เจ้าชายหลุยส์ ฟร็องซัว ดยุกแห่งอ็องฌู
พระราชนัดดา
(เฉพาะสายโดแฟ็งใหญ่)
เจ้าชายหลุยส์ โดแฟ็งแห่งฝรั่งเศส
พระเจ้าเฟลิเปที่ 5 แห่งสเปน
เจ้าชายชาลส์ ดยุกแห่งเบออรี
พระราชปนัดดา
(เฉพาะสายโดแฟ็งน้อย)
เจ้าชายหลุยส์ ดยุกแห่งเบรอตาญ
เจ้าชายหลุยส์ โดแฟ็งแห่งฝรั่งเศส
พระเจ้าหลุยส์ที่ 15 แห่งฝรั่งเศส
พระเจ้าหลุยส์ที่ 15
พระราชโอรส-ธิดา
หลุยส์ เอลิซาเบธ ดัสเชสแห่งปาร์มา
เจ้าหญิงอ็องเรียตแห่งฝรั่งเศส
เจ้าหญิงมารี หลุยส์แห่งฝรั่งเศส
เจ้าชายหลุยส์ โดแฟ็งแห่งฝรั่งเศส
เจ้าชายฟีลิป ดยุกแห่งอ็องฌู
เจ้าหญิงเอเดลาอีด ดัสเชสแห่งลูวัว
เจ้าหญิงวิกตอรีแห่งฝรั่งเศส
เจ้าหญิงโซฟี ดัสเชสแห่งลูวัว
เจ้าหญิงเตแรซแห่งฝรั่งเศส
เจ้าหญิงหลุยส์แห่งฝรั่งเศส
พระราชนัดดา
(เฉพาะสายโดแฟ็ง)
เจ้าหญิงมารี เตแรซแห่งฝรั่งเศส
เจ้าหญิงมารี เซฟีรินแห่งฝรั่งเศส
เจ้าชายหลุยส์ ดยุกแห่งบูร์กอญ
เจ้าชายซาเวียร์ ดยุกแห่งอากีแตน
พระเจ้าหลุยส์ที่ 16 แห่งฝรั่งเศส
พระเจ้าหลุยส์ที่ 18 แห่งฝรั่งเศส
พระเจ้าชาร์ลที่ 10 แห่งฝรั่งเศส
พระราชินีมารี โกลทีลด์แห่งซาร์ดิเนีย
เจ้าหญิงเอลิซาเบธแห่งฝรั่งเศส
พระเจ้าหลุยส์ที่ 16
พระราชโอรส-ธิดา
พระราชินีมารี เตแรซแห่งฝรั่งเศส
เจ้าชายหลุยส์ โฌแซ็ฟ โดแฟ็งแห่งฝรั่งเศส
พระเจ้าหลุยส์ที่ 17 แห่งฝรั่งเศส
เจ้าหญิงโซฟีแห่งฝรั่งเศส

ราชวงศ์บูร์บงมีต้นกำเนิดเมื่อปีค.ศ. 1272 เมื่อพระราชโอรสพระองค์เล็กในพระเจ้าหลุยส์ที่ 9 แห่งฝรั่งเศสได้เสกสมรสกับทายาทผู้ปกครองแห่งบูร์บง[1] โดยได้มีทายาทสืบราชวงศ์มากว่าสามร้อยปีผ่านทางสาขาบุตรชายคนรอง (cadet branch) โดยมีฐานันดรเป็นขุนนางในปกครองกษัตริย์ของราชวงศ์กาเปเตียงและราชวงศ์วาลัว

ราชวงศ์บูร์บงสายหลักที่มีอาวุโสสูงสุดได้สิ้นรัชทายาทชายในปีค.ศ. 1527 พร้อมกับการตายของชาลส์ที่ 3 ดยุกแห่งบูร์บง ซึ่งทำให้ราชวงศ์บูร์บงสายรอง คือ ราชวงศ์บูร์บง-วองโดม ได้กลายมาเป็นราชวงศ์บูร์บงสายหลักแทน ในปีค.ศ. 1589 หลังจากการสวรรคตของพระเจ้าอ็องรีที่ 3 แห่งฝรั่งเศส ทำให้ราชวงศ์วาลัวสิ้นสุดลง ภายใต้กฎหมายแซลิกทำให้ผู้นำอาวุโสของราชวงศ์บูร์บงในฐานะตัวแทนของทายาทที่ยังมีพระชนม์อยู่ในสายราชวงศ์ที่เป็นสาขาจากราชวงศ์กาเปเตียง ทำให้พระเจ้าอ็องรีที่ 4 แห่งฝรั่งเศส[1]ได้รับราชสมบัติฝรั่งเศสสืบต่อไป

กษัตริย์แห่งราชวงศ์บูร์บงเริ่มการปกครองครั้งแรกในปี พ.ศ. 2098 (ค.ศ. 1555) ที่นาวาร์ (ในปัจจุบันอยู่บริเวณตอนเหนือของสเปนและทางใต้ของฝรั่งเศส) และพอมาถึงปี พ.ศ. 2132 (ค.ศ. 1589) ราชวงศ์บูร์บงก็ได้ปกครองประเทศฝรั่งเศสทั้งประเทศ จนมาถึงสิ้นสุดลงในปี พ.ศ. 2335 (ค.ศ. 1792) เมื่อครั้งการปฏิวัติฝรั่งเศส ถึงแม้จะมีการฟื้นฟูขึ้นมาใหม่อีกครั้ง แต่ก็ดำรงอยู่ได้เพียง 24 ปี ก็ได้มีการล้มล้างระบอบกษัตริย์ลง โดยสายหลักของราชวงศ์บูร์บงได้ถูกล้มล้างลงในการปฏิวัติเดือนกรกฎาคม ปีค.ศ. 1830 ส่วนสายรอง คือ ราชวงศ์ออร์เลออง ได้ปกครองต่อมากว่าอีก 18 ปี (ค.ศ. 1830-1848) จนถูกล้มล้างเช่นกัน

เจ้าชายแห่งกงเดเคยถือเป็นสายรองของราชวงศ์บูร์บงเช่นกันโดยสืบมาจากพระปิตุลาของพระเจ้าเฮนรีที่ 4 แห่งฝรั่งเศส กับเจ้าชายแห่งกงตีก็เป็นสายรองของฝั่งกงเด ทั้งสองสาขานี้ถูกนับถือว่าเป็น เจ้าชายแห่งพระโลหิต (Princes of the blood) ซึ่งเป็นครอบครัวขุนนางชั้นสูงของฝรั่งเศสที่มีบทบาทอย่างต่อเนื่องแม้แต่ในระหว่างลี้ภัยในการปฏิวัติฝรั่งเศส จนกระทั่งสิ้นสุดลงในปีค.ศ. 1830 และค.ศ. 1814 ตามลำดับ

พระเจ้าเฟลีเปที่ 5 แห่งสเปนทรงเป็นกษัตริย์พระองค์แรกแห่งราชวงศ์บูร์บงที่ได้ปกครองประเทศสเปน ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2243 (ค.ศ. 1700) ได้มีการโค่นล้ม แก่งแย่ง และฟื้นฟูใหม่อยู่ตลอดเวลา จนมาถึงปัจจุบันซึ่งมีสมเด็จพระราชาธิบดีเฟลิเปที่ 6 แห่งสเปนทรงเป็นประมุขแห่งประเทศสเปนอยู่ ส่วนทางประเทศลักเซมเบิร์กนั้น ได้มีการอภิเษกสมรสระหว่างราชวงศ์ จึงนับได้ว่าทางฝ่ายราชสำนักลักเซมเบิร์กนั้นก็มีเชื้อสายราชวงศ์นี้เช่นกัน

รายพระนามกษัตริย์แห่งราชวงศ์บูร์บง แก้

  • เฉพาะพระองค์ที่ได้เสด็จขึ้นครองราชย์

ฝรั่งเศส แก้

สเปน แก้

ลักเซมเบิร์ก แก้


  1. 1.0 1.1 Anselme, Père. ‘'Histoire de la Maison Royale de France'’, tome 4. Editions du Palais-Royal, 1967, Paris. pp. 144–146, 151–153, 175, 178, 180, 185, 187–189, 191, 295–298, 318–319, 322–329. (French).