สมเด็จพระราชาธิบดีฆวน การ์โลสที่ 1 แห่งสเปน

สมเด็จพระราชาธิบดีฆวน การ์โลสที่ 1 แห่งสเปน หรือ พระเจ้าฆวน การ์โลสที่ 1 (สเปน: Juan Carlos I; เสด็จพระราชสมภพ 5 มกราคม ค.ศ. 1938) เป็นพระมหากษัตริย์สเปนระหว่าง ค.ศ. 1975–2014

สมเด็จพระราชาธิบดีฆวน การ์โลสที่ 1
สมเด็จพระราชาธิบดีแห่งสเปน
ครองราชย์	22 พฤศจิกายน ค.ศ. 1975 – 19 มิถุนายน ค.ศ. 2014
ราชาภิเษก	27 พฤศจิกายน ค.ศ. 1975
ก่อนหน้า	พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 13 แห่งสเปน
ถัดไป	สมเด็จพระราชาธิบดีเฟลิเปที่ 6 แห่งสเปน
นายกรัฐมนตรี	ดูรายชื่อ คาร์ลอส อาเรียส นาวาโร (1975-1976) เฟรนันโด เด ซานติอาโก (กรกฎาคม 1976) อดอลโฟ ซัวเรซ กอนซาเลซ(1976-1981) ลีโอปอลโด คัลโว-โซเตโล อีบุสเตโล (1981-1982) เฟลิเป กอนซาเลซ มาร์เกซ (1982-1996) โฆเซ มาริอา อัซนาร์ โลเปซ (1996-2004) โฆเซ ลุยส์ โรดริเกซ ซาปาเตโร (2004-2011) มาเรียโน ราฆอย (2011-2014)
คู่อภิเษก	สมเด็จพระราชินีโซเฟียแห่งสเปน
พระราชบุตร	อินฟันตาเอเลนา ดัชเชสแห่งลูโก อินฟันตากริสตินาแห่งสเปน สมเด็จพระราชาธิบดีเฟลิเปที่ 6 แห่งสเปน
พระนามเต็ม ฆวน การ์โลส อัลฟอนโซ บิกตอร์ มาริอาแห่งบูร์บงและบูร์บง-ซิซิลีทั้งสอง
ราชวงศ์	บูร์บง
พระราชบิดา	อินฟันเตฆวน เคานต์แห่งบาร์เซโลนา
พระราชมารดา	เจ้าหญิงมาริอา เด ลัส เมร์เซเดสแห่งบูร์บง-ซิซิลีทั้งสอง เคาน์เตสแห่งบาร์เซโลนา
พระราชสมภพ	5 มกราคม ค.ศ. 1938 โรม ราชอาณาจักรอิตาลี
ศาสนา	โรมันคาทอลิก
ลายพระอภิไธย

พระราชวงศ์แห่งสเปน
สมเด็จพระราชาธิบดีแห่งสเปน สมเด็จพระราชินีแห่งสเปน
เจ้าหญิงแห่งอัสตูเรียส อินฟันตาโซฟิอา สมเด็จพระราชาธิบดีฆวน การ์โลสที่ 1 สมเด็จพระราชินีโซเฟีย ดัชเชสแห่งลูโก ดอนเฟลิเป ดอญญาบิกโตเรีย อินฟันตากริสตินา ดอนอิญญากิ อูร์ดังการิน ดอนฆวน บาเลนติน ดอนปาโบล นิโกลัส ดอนมิเกล ดอญญาอิเรเน พระบุตรในดัชเชสแห่งบาดาโฆซ ดอญญาซิโมเนตา ไวเคานต์เด ลา ตอร์เร ดอนบรูโน ดอนลุยส์ ดอนเฟร์นันโด ดัชเชสแห่งโซเรีย ดยุกแห่งโซเรีย ดอนอัลฟอนโซ ดอญญามาริอา ดัชเชสแห่งกาลาเบรีย

ฟรันซิสโก ฟรังโก ผู้เผด็จการสเปน กำหนดให้สมเด็จพระราชาธิบดีฆวน การ์โลสที่ 1 เป็นประมุขแห่งรัฐองค์ถัดมาใน ค.ศ. 1969 พระองค์เสด็จขึ้นครองราชย์เมื่อวันที่ 22 พฤศจิกายน ค.ศ. 1975 สองวันหลังฟรังโกถึงแก่อสัญกรรม เป็นพระมหากษัตริย์สเปนพระองค์แรกนับแต่ ค.ศ. 1931 ไม่นานจากนั้น สมเด็จพระราชาธิบดีฆวน การ์โลสทรงริเริ่มการปฏิรูปเพื่อทลายระบอบฟรังโกและเริ่มต้นการเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยของประเทศสเปน ซึ่งนำไปสู่การอนุมัติรัฐธรรมนูญแห่งสเปน ค.ศ. 1978 ในการลงประชามติ ซึ่งสถาปนาระบอบราชาธิปไตยภายใต้รัฐธรรมนูญ สมเด็จพระราชาธิบดีฆวน การ์โลสยังทรงมีบทบาทสำคัญในการหยุดยั้งความพยายามรัฐประหารเมื่อ ค.ศ. 1981

สมเด็จพระราชาธิบดีฆวน การ์โลสที่ 1 ทรงเป็นหนึ่งในราชสันตติวงศ์ในสมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียแห่งสหราชอาณาจักร (ราชวงศ์ฮันโนเฟอร์) พระเจ้าหลุยส์ที่ 14 แห่งฝรั่งเศส (ราชวงศ์บูร์บง) จักรพรรดิคาร์ลที่ 5 แห่งจักรวรรดิโรมันอันศักดิ์สิทธิ์ (ราชวงศ์ฮับส์บูร์ก) และพระมหากษัตริย์ราชวงศ์ซาวอยแห่งอิตาลีอีกด้วย

สมเด็จพระราชาธิบดีฆวน การ์โลสที่ 1 ได้อภิเษกสมรสกับสมเด็จพระราชินีโซเฟีย มีพระโอรสธิดารวม 3 พระองค์

เมื่อวันที่ 2 มิถุนายน ค.ศ. 2014 มาเรียโน ราฆอย นายกรัฐมนตรีแห่งสเปน ประกาศว่าสมเด็จพระราชาธิบดีฆวน การ์โลสที่ 1 จะทรงสละราชสมบัติแก่เจ้าชายเฟลิเปแห่งอัสตูเรียส เนื่องจากปัญหาสุขภาพและเรื่องอื้อฉาวในราชวงศ์ นับเป็นพระมหากษัตริย์พระองค์ที่สามของยุโรปที่สละราชสมบัติแก่องค์รัชทายาทในรอบสองปี ต่อจากสมเด็จพระราชินีนาถเบียทริกซ์แห่งเนเธอร์แลนด์ และสมเด็จพระราชาธิบดีอัลแบร์ที่ 2 แห่งเบลเยียม โดยพระองค์ทรงลงพระปรมาภิไธยสละราชสมบัติ ณ พระราชวังซาร์ซูเอลา ชานกรุงมาดริด ซึ่งมีผลในเวลาเที่ยงคืนของวันที่ 19 มิถุนายน ค.ศ. 2014 แต่พระองค์ก็ยังทรงดำรงพระยศพระมหากษัตริย์แห่งสเปนเช่นเดิม

พระราชประวัติ

ขณะยังทรงพระเยาว์

สมเด็จพระราชาธิบดีฆวน การ์โลสที่ 1 เสด็จพระราชสมภพในขณะที่พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 13 แห่งสเปน พระอัยกาของพระองค์ ทรงกำลังลี้ภัยทางการเมืองหลังจากการประกาศก่อตั้งสาธารณรัฐสเปนที่ 2 เมื่อเจริญพระชนมายุได้ 10 พรรษา พระองค์ได้เสด็จกลับสเปนเพื่อเข้ารับการศึกษาขั้นต้นที่โรงเรียนซานเซบัสเตียน (San Sebastián) และทรงสำเร็จการศึกษาเมื่อ ค.ศ. 1954 ที่สถาบันซานอิซิโดรในกรุงมาดริด ทั้งนี้พระองค์ทรงมีพระเชษฐภคินี พระราชขนิษฐา และพระราชอนุชาร่วมพระอุทร 3 พระองค์ คือ

• อินฟันตาปีลาร์ ดัชเชสแห่งบาดาโคซ (30 กรกฎาคม ค.ศ. 1936 – 8 มกราคม ค.ศ. 2020)
• อินฟันตามาร์การีตา ดัชเชสแห่งโซเรีย (ประสูติ 6 มีนาคม ค.ศ. 1939)
• อินฟันเตอัลฟอนโซแห่งสเปน (3 ตุลาคม ค.ศ. 1941 – 29 มีนาคม ค.ศ. 1956)

หลังจากได้ทรงจบการศึกษาในโรงเรียนเตรียมทหารซาราโกซาใน ค.ศ. 1957 แล้วพระองค์ก็ได้เข้ารับการศึกษาโรงเรียนทหารเรือที่เมืองปอนเตเบดรา และโรงเรียนทหารอากาศที่เมืองมูร์เซียต่อ

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นมงคลยิ่งราชมิตราภรณ์ (ร.ม.ภ.) (ประเทศไทย)
• เครื่องขัตติยราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติคุณรุ่งเรืองยิ่งมหาจักรีบรมราชวงศ์ฝ่ายหน้า (ม.จ.ก.) (ประเทศไทย)

พงศาวลี

พงศาวลีของสมเด็จพระราชาธิบดีฆวน การ์โลสที่ 1 แห่งสเปน

16. อินฟันเตฟรันซิสแห่งสเปน ดยุกแห่งการ์ดิช               8. พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 12 แห่งสเปน                       17. สมเด็จพระราชินีนาถอีซาเบลลาที่ 2 แห่งสเปน               4. พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 13 แห่งสเปน                             18. อาร์ชดยุกคาร์ล แฟร์ดินันด์แห่งออสเตรีย               9. อาร์ชดัชเชสมาเรีย คริสตินาแห่งออสเตรีย                       19. อาร์ชดัชเชสอีลิซาเบธ ฟรันซิสกาแห่งออสเตรีย               2. อินฟันเตควนแห่งสเปน เคานต์แห่งบาร์เซโลนา                                   20. เจ้าชายอเล็กซันเดอร์แห่งเฮ็สเซินและไรน์               10. เจ้าชายไฮน์ริชแห่งบัทเทนแบร์ก                       21. เคาน์เตสยูเลีย เฮาเคอ               5. วิกตอเรีย ยูจีนีแห่งบัทเทนแบร์ก สมเด็จพระราชินีแห่งสเปน                             22. เจ้าชายอัลเบิร์ตซัคเซิน-โคบูร์กและโกทา               11. เจ้าหญิงเบียทริซแห่งสหราชอาณาจักร                       23. สมเด็จพระราชินีนาถวิกตอเรียแห่งสหราชอาณาจักร               1. สมเด็จพระราชาธิบดีฆวน การ์โลสที่ 1 แห่งสเปน                                         24. สมเด็จพระเจ้าแฟร์ดีนันด์ที่ 2 แห่งซิซิลีทั้งสอง               12. เจ้าชายอัลฟองโซแห่งซิซิลีทั้งสอง เคานต์แห่งกาแซร์ตา                       25. อาร์ชดัชเชสมาเรีย เทเรซาแห่งออสเตรีย               6. เจ้าชายการ์โลสแห่งซิซิลีทั้งสอง                             26. เจ้าชายฟรันซิสแห่งซิซิลีทั้งสอง เคานต์แห่งตราปานี               13. เจ้าหญิงมารีอา อันโตนีเอตตาแห่งซิซิลีทั้งสอง                       27. อาร์ชดัชเชสมาเรีย อีซาเบลลาแห่งออสเตรีย               3. เจ้าหญิงมารีอา เดลัสเมอร์เซเดสแห่งบูร์บง-ซิซิลีทั้งสอง                                   28. เจ้าชายแฟร์ดีน็อง ฟิลิปแห่งออร์เลออง ดยุกแห่งออร์เลออง               14. เจ้าชายฟีลิปแห่งออร์เลออง เคานต์แห่งปารีส                       29. ดัชเชสเฮเลเนอแห่งเมกเคลนบูร์ก-ชเวรีน               7. เจ้าหญิงหลุยส์แห่งออร์เลออง                             30. เจ้าชายอ็องตวนแห่งออร์เลออง ดยุกแห่งมงเพนซีเยร์               15. เจ้าหญิงมารี อิซาเบลแห่งออร์เลออง                       31. อินฟันตาลุยซา เฟรนันดาแห่งสเปน

อ้างอิง

ก่อนหน้า		สมเด็จพระราชาธิบดีฆวน การ์โลสที่ 1 แห่งสเปน		ถัดไป
ฟื้นฟูระบอบราชาธิปไตย ลำดับก่อนหน้าโดย พระเจ้าอัลฟอนโซที่ 13		พระมหากษัตริย์สเปน (22 พฤศจิกายน ค.ศ. 1975 – 19 มิถุนายน ค.ศ. 2014)		สมเด็จพระราชาธิบดีเฟลิเปที่ 6
ฟรันซิสโก ฟรังโก		ประมุขแห่งรัฐสเปน (22 พฤศจิกายน ค.ศ. 1975 – 19 มิถุนายน ค.ศ. 2014)		สมเด็จพระราชาธิบดีเฟลิเปที่ 6