วิกิพีเดีย

ประเทศศรีลังกา

สาธารณรัฐในเอเชียใต้

พิกัดภูมิศาสตร์: 7°N 81°E / 7°N 81°E / 7; 81

ศรีลังกา (สิงหล: ශ්‍රී ලංකා, ออกเสียง [ʃriː laŋkaː]; ทมิฬ: இலங்கை, ออกเสียง [ilaŋɡaj]) มีชื่ออย่างเป็นทางการว่า สาธารณรัฐสังคมนิยมประชาธิปไตยศรีลังกา (สิงหล: ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය; ทมิฬ: இலங்கை சனநாயக சோசலிசக் குடியரசு) เป็นประเทศเกาะในเอเชียใต้ ตั้งอยู่ในมหาสมุทรอินเดีย ทางตะวันตกเฉียงใต้ของอ่าวเบงกอลและทางตะวันออกเฉียงใต้ของทะเลอาหรับ โดยมีอ่าวมันนาร์และช่องแคบพอล์กคั่นเกาะออกจากอนุทวีปอินเดีย ศรีลังกามีพรมแดนทางทะเลร่วมกับอินเดียและมัลดีฟส์ ศรีชยวรรธนปุระโกฏเฏเป็นเมืองหลวงทางกฎหมาย ส่วนโคลัมโบเป็นเมืองที่ใหญ่ที่สุดและศูนย์กลางทางการเงิน

สาธารณรัฐสังคมนิยมประชาธิปไตยศรีลังกา

ශ්‍රී ලංකා ප්‍රජාතාන්ත්‍රික සමාජවාදී ජනරජය (สิงหล)
இலங்கை சனநாயக சோசலிசக் குடியரசு (ทมิฬ)
ที่ตั้งของศรีลังกา
เมืองหลวงศรีชยวรรธนปุระโกฏเฏ (นิติบัญญัติ)[1]
โคลัมโบ (บริหารและตุลาการ)[2]
6°56′N 79°52′E / 6.933°N 79.867°E / 6.933; 79.867
เมืองใหญ่สุดโคลัมโบ
ภาษาราชการสิงหล
ทมิฬ[3]
ภาษาที่ได้รับการรับรองอังกฤษ
กลุ่มชาติพันธุ์
(ค.ศ. 2012[4])
74.9% สิงหล
11.2% ศรีลังกาเชื้อสายทมิฬ
9.2% ศรีลังกาเชื้อสายมัวร์
4.2% อินเดียเชื้อสายทมิฬ
0.5% อื่น ๆ
ศาสนา
(ค.ศ. 2012)
70.2% พุทธ (ศาสนาประจำชาติ)[5]
12.6% ฮินดู
9.7% อิสลาม
7.4% คริสต์
0.1% อื่น ๆ/ไม่มี
เดมะนิมชาวศรีลังกา
การปกครองรัฐเดี่ยว สาธารณรัฐระบบกึ่งประธานาธิบดี
รนิล วิกรมสิงหะ
ทิเนษ คุณวรรธนะ
มหินทะ ยาปา อเพวรรธนะ[6]
ชยันตะ ชยสูริยะ
สภานิติบัญญัติรัฐสภา
เป็นเอกราช 
• ก่อตั้งอาณาจักร[7]
543 ปีก่อนคริสต์ศักราช
• ก่อตั้งราชรัฐ[8]
437 ปีก่อนคริสต์ศักราช
ค.ศ. 1796
ค.ศ. 1815
4 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1948
22 พฤษภาคม ค.ศ. 1972
7 กันยายน ค.ศ. 1978
พื้นที่
• รวม
65,610 ตารางกิโลเมตร (25,330 ตารางไมล์) (อันดับที่ 120)
4.4
ประชากร
• ค.ศ. 2020 ประมาณ
เพิ่มขึ้น22,156,000[9] (อันดับที่ 57)
• สำมะโนประชากร ค.ศ. 2012
20,277,597[10]
337.7 ต่อตารางกิโลเมตร (874.6 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 24)
จีดีพี (อำนาจซื้อ) ค.ศ. 2021 (ประมาณ)
• รวม
เพิ่มขึ้น 306,997 ล้านดอลลาร์สหรัฐ[11] (อันดับที่ 56)
เพิ่มขึ้น 13,909 ดอลลาร์สหรัฐ[11] (อันดับที่ 88)
จีดีพี (ราคาตลาด) ค.ศ. 2021 (ประมาณ)
• รวม
เพิ่มขึ้น 84,532 ล้านดอลลาร์สหรัฐ[11] (อันดับที่ 64)
เพิ่มขึ้น 3,830 ดอลลาร์สหรัฐ[11] (อันดับที่ 113)
จีนี (ค.ศ. 2016)39.8[12]
ปานกลาง
เอชดีไอ (ค.ศ. 2019)เพิ่มขึ้น 0.782[13]
สูง · อันดับที่ 72
สกุลเงินรูปีศรีลังกา (Rs) (LKR)
เขตเวลาUTC+5:30 (เวลามาตรฐานศรีลังกา)
รูปแบบวันที่
  • วว-ดด-ปปปป
  • ปปปป-ดด-วว
ไฟบ้าน230 โวลต์–50 เฮิรตซ์
ขับรถด้านซ้าย
รหัสโทรศัพท์+94
รหัส ISO 3166LK
โดเมนบนสุด
เว็บไซต์
www.gov.lk

ศรีลังกามีจำนวนประชากรประมาณ 22 ล้านคน (ค.ศ. 2020) และเป็นรัฐหลายชนชาติซึ่งเป็นถิ่นฐานของวัฒนธรรม ภาษา และชาติพันธุ์ที่หลากหลาย ชาวสิงหลเป็นประชากรส่วนใหญ่ของประเทศ ชาวทมิฬซึ่งเป็นชนกลุ่มน้อยขนาดใหญ่ก็มีบทบาทสำคัญในประวัติศาสตร์ของเกาะเช่นกัน กลุ่มชาติพันธุ์อื่น ๆ ที่ปักหลักอยู่ที่นี่มาอย่างยาวนาน ได้แก่ ชาวมัวร์ ชาวเบอร์เกอร์ (Burgher) ชาวมลายู ชาวจีน และชนพื้นเมืองแว็ททา[14]

ประวัติศาสตร์ที่มีการบันทึกไว้ของศรีลังกามีอายุย้อนไปถึง 3,000 ปี โดยปรากฏหลักฐานการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ที่มีอายุอย่างน้อย 125,000 ปี[15] งานเขียนทางศาสนาพุทธที่เก่าแก่ที่สุดของศรีลังกาซึ่งมีชื่อเรียกโดยรวมว่าพระไตรปิฎกภาษาบาลีมีอายุย้อนไปถึงการสังคายนาครั้งที่ 4 ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อ 29 ปีก่อนคริสต์ศักราช[16][17] ศรีลังกายังได้รับสมญานามว่า "หยดน้ำตาของอินเดีย" และ "ยุ้งฉางตะวันออก" โดยทำเลที่ตั้งทางภูมิศาสตร์และท่าเรือน้ำลึกของศรีลังกาทำให้เกาะนี้มีความสำคัญทางยุทธศาสตร์อย่างมากตั้งแต่สมัยแรกเริ่มของเส้นทางสายไหมโบราณมาจนถึงเส้นทางสายไหมทางทะเลในปัจจุบัน[18][19][20] เนื่องจากทำเลที่ตั้งได้ส่งผลให้ศรีลังกากลายเป็นศูนย์กลางการค้าที่สำคัญ ทั้งชาวตะวันออกไกลและชาวยุโรปจึงรู้จักเกาะแห่งนี้มานานแล้วตั้งแต่สมัยอาณาจักรอนุราธปุระ (377 ปีก่อนคริสต์ศักราช–ค.ศ. 1017) ในช่วงวิกฤตการณ์ทางการเมืองครั้งใหญ่ในอาณาจักรโกฏเฏ โปรตุเกสได้เดินทางมาถึงศรีลังกาและพยายามที่จะควบคุมการค้าทางทะเลของเกาะ โดยส่วนหนึ่งของศรีลังกาตกอยู่ในความครอบครองของโปรตุเกสในเวลาต่อมา ภายหลังสงครามสิงหล–โปรตุเกส เนเธอร์แลนด์และอาณาจักรกัณฏิได้เข้าควบคุมพื้นที่ดังกล่าว จากนั้นดินแดนในความครอบครองของเนเธอร์แลนด์ก็ตกไปอยู่ในมือของบริเตนซึ่งต่อมาขยายอำนาจควบคุมไปทั่วทั้งเกาะและตั้งเป็นอาณานิคมซีลอนตั้งแต่ ค.ศ. 1815 ถึง ค.ศ. 1948 ขบวนการเรียกร้องเอกราชทางการเมืองระดับชาติเกิดขึ้นในช่วงต้นคริสต์ศตวรรษที่ 20 และใน ค.ศ. 1948 ซีลอนก็กลายเป็นประเทศในเครือจักรภพ ประเทศในเครือจักรภพนี้มีรัฐสืบเนื่องต่อมาคือสาธารณรัฐนามว่าศรีลังกาตั้งแต่ ค.ศ. 1972 ประวัติศาสตร์ศรีลังกาในสมัยหลังมานี้แปดเปื้อนไปด้วยสงครามกลางเมืองซึ่งกินเวลานาน 26 ปี โดยเริ่มขึ้นใน ค.ศ. 1983 และสิ้นสุดลงอย่างเด็ดขาดเมื่อกองทัพศรีลังกาเอาชนะกองทัพพยัคฆ์ปลดปล่อยทมิฬอีแลมได้ใน ค.ศ. 2009[21]

ศรีลังกาเป็นประเทศกำลังพัฒนาโดยอยู่อันดับที่ 72 ในดัชนีการพัฒนามนุษย์ เป็นประเทศในเอเชียใต้ที่มีอันดับสูงสุดในแง่การพัฒนาและมีรายได้ต่อหัวที่สูงเป็นอันดับที่ 2 ในเอเชียใต้ อย่างไรก็ตาม วิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจอย่างต่อเนื่องได้ส่งผลให้เกิดการล่มสลายของสกุลเงิน อัตราเงินเฟ้อที่เพิ่มขึ้น และวิกฤตการณ์ทางมนุษยธรรมอันเนื่องมาจากการขาดแคลนสิ่งของจำเป็นอย่างรุนแรง วิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจยังนำไปสู่การปะทุของการประท้วงตามท้องถนน โดยประชาชนได้เรียกร้องให้ประธานาธิบดีและรัฐบาลลาออกจากตำแหน่งจนเป็นผลสำเร็จ[22] เกาะนี้มีประวัติศาสตร์อันยาวนานในการมีส่วนร่วมกับกลุ่มความร่วมมือระหว่างประเทศในสมัยใหม่ โดยเป็นสมาชิกผู้ก่อตั้งสมาคมเอเชียใต้เพื่อความร่วมมือระดับภูมิภาค (ซาร์ก) และเป็นสมาชิกสหประชาชาติ เครือจักรภพแห่งประชาชาติ กลุ่ม 77 และขบวนการไม่ฝักใฝ่ฝ่ายใด

ภูมิศาสตร์ แก้ไข

 
เมืองกัณฏิล้อมรอบด้วยป่าไม้และแหล่งน้ำ

ส่วนใหญ่เป็นที่ราบลูกคลื่น มีภูเขาสูง มีที่ราบเป็นบริเวณแคบ มีพรมแดนทางทะเลทิศตะวันตกเฉียงเหนือติดกับประเทศอินเดีย

ภูมิอากาศ แก้ไข

อากาศช่วงพื้นที่ราบลุ่ม ภูมิอากาศของโคลัมโบจะอยู่ประมาณที่ 27 องศาเซลเซียส ในพื้นที่ราบสูงอากาศจะเย็น อุณหภูมิสามารถลงถึง 16 องศาเซลเซียส จากภูเขาที่มีความสูง 2,000 เมตร เหนือระดับน้ำทะเล แดดออกตลอดทั้งวัน ช่วงลมมรสุมอากาศของศรีลังกา ลมมรสุมทางตะวันออกเฉียงใต้จะพาฝนมาด้วยตั้งแต่เดือน พ.ค. ถึง ก.ค. และพัดต่อไปทางตะวันตกเฉียงเหนือ ทางตอนใต้และทางภาคกลาง แต่ภาคเหนือและภาคตะวันออกจะได้รับอิทธิพลลมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือ ในช่วงเดือน ธ.ค. ถึง ม.ค.

ประวัติศาสตร์ แก้ไข

บทความหลัก: ประวัติศาสตร์ศรีลังกา

ยุคก่อนประวัติศาสตร์ แก้ไข

ชาวสิงหลและชาวทมิฬเข้ามาตั้งรกรากอยู่ในศรีลังกาประมาณ 500 ปี และ 300 ปีก่อนคริสต์ศักราชตามลำดับ โดยต่างก็อพยพมาจากประเทศอินเดีย อาณาจักรสิงหลได้ก่อตั้งขึ้นในบริเวณที่ราบทางภาคเหนือของศรีลังกา โดยมีเมืองอนุราธปุระเป็นเมืองหลวงแห่งแรกยาวนานถึงประมาณ 1,200 ปี ต่อมาในศตวรรษที่ 13 จึงได้เสื่อมลง พร้อมกับการเกิดขึ้นของอาณาจักรทมิฬ โดยมีเมืองโปลอนนารุวาเป็นเมืองหลวงยาวนานประมาณ 200 ปี ชาวทมิฬจึงได้อพยพไปตั้งอาณาจักรแจฟฟ์นาทางคาบสมุทรแจฟฟ์นา ตอนเหนือของประเทศ ส่วนชาวสิงหลได้ถอยร่นลงไปตั้งรกรากอยู่ทางใต้ ก่อตั้งเป็นอาณาจักรกัณฏิ ซึ่งมีกัณฏิเป็นเมืองหลวง นอกจากนี้ก็มีอาณาจักรโกฏเฏและอาณาจักรรุหุนะ โดยอาณาจักรแคนดีเป็นอาณาจักรที่มีอำนาจมากที่สุดประมาณศตวรรษที่ 15

ยุคโบราณ แก้ไข

อาณานิคม แก้ไข

บทความหลัก: บริติชซีลอน

อิทธิพลของตะวันตกเริ่มเข้ามามีบทบาทในศรีลังกา เริ่มจากโปรตุเกส เนเธอร์แลนด์ และอังกฤษ ตามลำดับ โดยมาทำการค้าตามเมืองท่าด้านตะวันตกของประเทศ และในปี พ.ศ. 2048 (ค.ศ. 1505) โปรตุเกสได้เข้ายึดครองพื้นที่บริเวณชายฝั่งทะเลและปกครองประเทศก่อนที่ชาวดัตช์จะเข้าครอบครองดินแดนศรีลังกาในปี พ.ศ. 2201 (ค.ศ. 1658) และต่อมาอังกฤษสามารถครอบครองศรีลังกาเป็นเมืองขึ้นในปี พ.ศ. 2358 (ค.ศ. 1815) ภายใต้อนุสัญญากัณฏิ รวมเวลาที่ศรีลังกาตกเป็นเมืองขึ้นของต่างประเทศหลายศตวรรษ และอังกฤษได้ใช้ศรีลังกาเป็นฐานปฏิบัติการทางทหารที่สำคัญแห่งหนึ่งในมหาสมุทรอินเดียในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ศรีลังกาได้รับเอกราชจากอังกฤษ เมื่อวันที่ 4 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2491 (ค.ศ. 1948)

การเมืองการปกครอง แก้ไข

นิติบัญญัติ แก้ไข

รัฐสภาเป็นระบบสภาเดียวโดยสมาชิกทั้งหมด 225 คน ได้รับเลือกจากประชาชนทุก ๆ 6 ปี ผู้มีสิทธิออกเสียงต้องมีอายุ 18 ปีขึ้นไป ประธานาธิบดีมาจากการเลือกตั้งโดยตรงของประชาชน อยู่ในตำแหน่ง 6 ปี มีฐานะเป็นประมุขของประเทศและหัวหน้ารัฐบาล เป็นผู้แต่งตั้งนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรี และมีอำนาจถอดถอนนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรี

พรรคการเมือง แก้ไข

ปัจจุบันมีพรรคการเมืองใหญ่น้อยประมาณ 30 พรรค มีพรรคการเมืองสำคัญ ๆ ได้แก่

  • พรรค Sri Lanka Freedom Party (SLFP)
  • พรรค United National Party (UNP)
  • พรรค Tamil United Liberation Front (TULF)
  • พรรค Ceylon Workers’ Congress (CWC)
  • พรรค Sri Lanka Mahajana Party (SLMP)
  • พรรค Janatha Vimukti Peramuna (JVP) หรือ People’s Liberation
  • พรรค Sri Lanka Muslim Congress (SLMC)

การเมืองภายในของศรีลังกาปัจจุบัน แก้ไข

ศรีลังกาเป็นประเทศที่ประกอบด้วยประชากรหลายเชื้อชาติ ศาสนา แต่การเมืองภายในมีพรรคการเมืองที่สำคัญเพียง 2 พรรคของชนชาติสิงหล คือ SLFP (Sri Lanka Freedom Party) และพรรค UNP (United National Party) ที่แข่งขันช่วงชิงอำนาจทางการเมือง พรรคการเมืองอื่น ๆ ซึ่งเป็นพรรคของชนเชื้อสายทมิฬและชนกลุ่มน้อยอื่น ๆ เป็นพรรคย่อยและมีความสำคัญน้อย นับแต่ศรีลังกาได้รับเอกราชจากอังกฤษในปี 2491 (ค.ศ. 1948) จนถึงปัจจุบันพรรค SLFP และพรรค UNP ผลัดกันเป็นรัฐบาลมาโดยตลอด โดยทั้งสองพรรคดังกล่าวนิยมระบอบประชาธิปไตยเหมือนกัน แต่ต่างกันที่นโยบายเศรษฐกิจของพรรค SLFP มีลักษณะเป็นสังคมนิยม ในขณะที่พรรค UNP มีนโยบายเศรษฐกิจเสรี

การแบ่งเขตการปกครอง แก้ไข

 
จังหวัดในศรีลังกา

ศรีลังกาประกอบด้วย 9 จังหวัด (สิงหล: පළාත; ทมิฬ: மாகாணம்) ดังนี้ (ชื่อเมืองหลักของจังหวัดอยู่ในวงเล็บ)

อ้างอิง แก้ไข

  1. ↑ "Sri Jayewardenepura Kotte". Encyclopædia Britannica. สืบค้นเมื่อ 12 May 2020.
  2. ↑ "Colombo". Encyclopædia Britannica. สืบค้นเมื่อ 12 May 2020.
  3. ↑ "Official Languages Policy". languagesdept.gov.lk. Department of Official Languages. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2021-04-12. สืบค้นเมื่อ 20 May 2021.
  4. ↑ "South Asia: Sri Lanka". CIA. 22 September 2021.
  5. ↑ https://www.state.gov/reports/2018-report-on-international-religious-freedom/sri-lanka/
  6. ↑ "Hon. Mahinda Yapa Abeywardena elected as the New Speaker". Parliament of Sri Lanka. 20 August 2020. สืบค้นเมื่อ 23 August 2020.
  7. ↑ De Silva, K. M. (1981). A History of Sri Lanka. University of California Press. ISBN 978-0-19-561655-2. A History of Sri Lanka.
  8. ↑ Nicholas, C. W.; Paranavitana, S. (1961). A Concise History of Ceylon. Colombo University Press.
  9. ↑ "Mid‐year Population Estimates by District & Sex, 2016 ‐ 2021". statistics.gov.lk. Department of Census and Statistics. สืบค้นเมื่อ 1 October 2021.
  10. ↑ "Census of Population and Housing 2011 Enumeration Stage February–March 2012" (PDF). Department of Census and Statistics – Sri Lanka. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 6 December 2013. สืบค้นเมื่อ 15 July 2014.
  11. ↑ 11.0 11.1 11.2 11.3 "World Economic Outlook Database, April 2021". IMF.org. International Monetary Fund. สืบค้นเมื่อ 10 April 2021.
  12. ↑ "Gini Index". World Bank.
  13. ↑ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. สืบค้นเมื่อ 16 December 2020.
  14. ↑ "Vedda". Encyclopædia Britannica. สืบค้นเมื่อ 15 July 2014.
  15. ↑ Roberts, Brian (2006). "Sri Lanka: Introduction". Urbanization and sustainability in Asia: case studies of good practice. ISBN 978-971-561-607-2.
  16. ↑ Jack Maguire (2001). Essential Buddhism: A Complete Guide to Beliefs and Practices. Simon and Schuster. p. 69. ISBN 978-0-671-04188-5. ... the Pali canon of Theravada is the earliest known collection of Buddhist writings ...
  17. ↑ "Religions – Buddhism: Theravada Buddhism". BBC. 2 October 2002.
  18. ↑ Bandaranayake, Senake (1990). "Sri Lankan Role in the Maritime Silk Route". Sri Lanka and the silk road of the sea. p. 21. ISBN 978-955-9043-02-7.
  19. ↑ British Prime Minister Winston Churchill described the moment a Japanese fleet prepared to invade Sri Lanka as "the most dangerous and distressing moment of the entire conflict". – Commonwealth Air Training Program Museum, The Saviour of Ceylon เก็บถาวร 22 ตุลาคม 2007 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  20. ↑ "A Brief History of Sri Lanka". localhistories.org. สืบค้นเมื่อ 14 August 2017.
  21. ↑ Reuters Sri Lanka wins civil war, says kills rebel leader เก็บถาวร 16 ตุลาคม 2015 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน Reuters (18 May 2009). Retrieved 18 November 2012.
  22. ↑ Ellis-Petersen, Hannah (9 April 2022). "'We're finished': Sri Lankans pushed to the brink by financial crisis". The Observer (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 9 April 2022.

หมายเหตุ แก้ไข

ข้อมูลและอ่านเพิ่ม

แหล่งข้อมูลอื่น แก้ไข

รัฐบาล

ภาพรวมและข้อมูล

ประวัติศาสตร์

แผนที่

  Wikimedia Atlas of Sri Lanka

การค้า

เข้าถึงจาก "https://th.wikipedia.org/w/index.php?title=ประเทศศรีลังกา&oldid=11008877"