พระเจ้าช็องโจแห่งโชซ็อน

พระเจ้าช็องโจ (정조; 28 ตุลาคม ค.ศ. 1752 – 18 สิงหาคม ค.ศ. 1800) บางครั้งเรียกว่า ช็องโจมหาราช (เกาหลี정조대왕; ฮันจา正祖大王) เป็นกษัตริย์องค์ที่ 22 ของ ราชวงศ์โชซ็อน ของเกาหลี หลังจากที่สืบราชบัลลังก์ต่อจาก พระเจ้าย็องโจ พระบรมอัยกาธิราช (ปู่) ของพระองค์ พระองค์ได้พยายามหลายครั้งในการปฏิรูปและปรับปรุงพระราชอาณาจักร

พระเจ้าช็องโจ
朝鮮正祖
조선 정조
King JeongJo of Joseon.jpg
พระราชาองค์ที่ 22 แห่งโชซ็อน
ครองราชย์27 เมษายน ค.ศ. 1776 – 18 สิงหาคม ค.ศ. 1800
รัชสมัย24 ปี 113 วัน
ราชาภิเษก27 เมษายน ค.ศ. 1776
ก่อนหน้าพระเจ้าย็องโจ
ถัดไปพระเจ้าซุนโจ
มเหสีพระนางฮโยอึย
พระสนม
พระราชบุตร
พระนามเต็ม
พระเจ้าช็องโจ
ราชวงศ์โชซ็อน
พระราชบิดาเจ้าชายรัชทายาทซาโด
พระราชมารดาพระนางฮเยกย็องกุง สกุลฮง
ประสูติ28 ตุลาคม ค.ศ. 1752(1752-10-28)
พระราชวังชังกย็อง Flag of the king of Joseon.svg อาณาจักรโชซ็อน
อี ซาน (이산, 李祘)
สวรรคต18 สิงหาคม ค.ศ. 1800(1800-08-18) (47 ปี)
พระราชวังชังกย็อง Flag of the king of Joseon.svg อาณาจักรโชซ็อน
ฝังพระศพสุสานหลวงก็อนลึง เมืองฮวาซ็อง จังหวัดคย็องกี
ช่วงเวลา
เหตุการณ์สำคัญ
พระเจ้าช็องโจแห่งโชซ็อน
ฮันกึล
정조
ฮันจา
正祖
อาร์อาร์Jeongjo
เอ็มอาร์Chŏngjo
ชื่อเกิด
ฮันกึล
이산
ฮันจา
李祘
อาร์อาร์I San
เอ็มอาร์Yi San
พระมหากษัตริย์แห่งราชวงศ์โชซ็อน
Portrait of King Taejo of Joseon.jpgพระเจ้าแทโจ
Coat of Arms of Joseon Korea.svgพระเจ้าจองจง
Taejong.JPGพระเจ้าแทจง
King Sejong-crop.JPGพระเจ้าเซจงมหาราช
Coat of Arms of Joseon Korea.svgพระเจ้ามุนจง
영모전 단종 어진 2.jpgพระเจ้าทันจง
세조 어진 초본.jpgพระเจ้าเซโจ
Coat of Arms of Joseon Korea.svgพระเจ้าเยจง
Coat of Arms of Joseon Korea.svgพระเจ้าซองจง
Coat of Arms of Joseon Korea.svgองค์ชายยอนซัน
Coat of Arms of Joseon Korea.svgพระเจ้าจุงจง
Coat of Arms of Joseon Korea.svgพระเจ้าอินจง
Coat of Arms of Joseon Korea.svgพระเจ้ามยองจง
Coat of Arms of Joseon Korea.svgพระเจ้าซอนโจ
Coat of Arms of Joseon Korea.svgองค์ชายควังแฮ
Coat of Arms of Joseon Korea.svgพระเจ้าอินโจ
Coat of Arms of Joseon Korea.svgพระเจ้าฮโยจง
Coat of Arms of Joseon Korea.svgพระเจ้าฮยอนจง
Sukjong of Joseon.pngพระเจ้าซุกจง
Coat of Arms of Joseon Korea.svgพระเจ้าคยองจง
Portrait of King Yeongjo - Chae Yong Shin (蔡龍臣 1850-1941) Cho Seok-jin (趙錫晉 1853-1920) et (cropped).jpgพระเจ้ายองโจ
King JeongJo of Joseon.jpgพระเจ้าจองโจ
朝鲜纯祖.JPGพระเจ้าซุนโจ
朝鲜宪宗.jpgพระเจ้าฮอนจง
A portrait of Cheoljong.jpgพระเจ้าชอลจง
Korea-Portrait of Emperor Gojong-01.jpgจักรพรรดิโคจง
Emperor Sunjong.jpgจักรพรรดิซุนจง

ต้นพระชนม์แก้ไข

พระองค์เป็นพระโอรสของเจ้าชายรัชทายาทซาโด (사도) กับพระนางฮเยกย็อง (헌경) มีพระนามแรกประสูติว่า อี ซัน (이산)

ใน ค.ศ. 1762 มกุฎราชกุมารซาโด พระบิดา ถูกประหารชีวิตด้วยข้อหาต่าง ๆ ส่วนพระนางฮเยกย็อง พระมารดา ถูกจองจำไว้ ณ พระราชวังชังกย็อง จึงเขียนอัตชีวประวัติเรียก ฮันจุงนก (한중록) พรรณนาพระชนมชีพระหว่างจองจำ

ตำแหน่งมกุฎราชกุมารนั้น อี ซัน ได้สืบทอด ระหว่างอยู่ในตำแหน่ง ได้พบฮง กุก-ย็อง (홍국영) ข้าราชการผู้ซึ่งต่อมาสนับสนุนให้พระองค์ขึ้นครองราชย์ และตรากตรำทำงานเพื่อเพิ่มพูนพระบารมี แต่ภายหลังถูกเนรเทศด้วยข้อกล่าวหาว่า กระหายอำนาจ[1]

เสวยราชย์แก้ไข

มกุฎราชกุมารอี ซัน ขึ้นสู่ราชบัลลังก์โชซ็อนเมื่อ ค.ศ. 1776 เมื่อพระเจ้าย็องโจ พระอัยกาถึงแก่สิ้นพระชนม์ ในวันราชาภิเษกนั้น อี ซัน ทรงประกาศว่า เป็นราชโอรสของมกุฎราชกุมารซาโดผู้วายพระชนม์ ทำให้เหล่าผู้สมรู้ในการวางแผนให้องค์ชายซาโดถึงจุดจบเกิดประหวั่นพรั่นพรึง

หลังขึ้นครองราชย์ อี ซัน ใช้พระนามว่า ช็องโจ (이산) มีพระราชโองการให้ตั้งพระมารดาขึ้นเป็นพระพันปี และพยายามลบล้างมลทินของพระบิดามาเสมอ พระองค์ให้ย้ายราชสำนักไปยังเมืองซูว็อน (수원) เพื่อให้ใกล้สุสานพระบิดา ทั้งยังให้สร้างป้อมฮวาซ็อง (화성) เพื่อคุ้มกันสุสานนั้น ปัจจุบัน ป้อมดังกล่าวเป็นมรดกโลกของยูเนสโก

รัชกาลของพระเจ้าช็องโจนั้นสับสนอลหม่านเพราะปัญหาการเมือง แต่พระองค์ก็ผ่านพ้นมาได้ด้วยความช่วยเหลือของฮง กุก-ย็อง[1]

ปฏิรูปประเทศแก้ไข

พระเจ้าช็องโจทรงปรับปรุงบ้านเมืองในหลาย ๆ ด้าน แม้แรกเริ่มจะเป็นไปได้ยาก เพราะนโยบายแท-พย็อง (탕평; "สุขสวัสดิ์) ที่ดำเนินสืบเนื่องมาแต่รัชกาลพระอัยกา พระองค์จึงพยายามรวบอำนาจการเมืองไว้เพื่อให้การพัฒนาประเทศเป็นผล

การปฏิรูปสำคัญประการหนึ่งที่จัดการในรัชสมัยพระเจ้าช็องโจ คือ การจัดตั้งหอสมุดคยูจังกัก (규장각) เพื่อปรับปรุงจุดยืนของราชวงศ์ในด้านวัฒนธรรมและการเมือง กับทั้งเพื่อแสวงหาราชเสวกที่ทรงภูมิมาช่วยขับเคลื่อนประเทศ นักปฏิรูปหลายคนที่ถูกเว้นวรรคทางการเมืองก็ได้รับโอกาสให้เข้าพัฒนาประเทศในช่วงนี้

พระองค์ได้รับความสนับสนุนจากซิลฮัก (실학) กลุ่มลัทธิขงจื๊อที่มีสมาชิกเป็นบัณฑิตเลื่องชื่ออย่างช็อง ยัก-ยง (정약용), ยู ทึก-กง (유득공), พัก จี-ว็อน (박지원), และ พัก เจ-กา (박제가) ฉะนั้น รัชกาลของพระองค์จึงมีการเติบโตและพัฒนาด้านวัฒนธรรมสมัยนิยม

สวรรคตแก้ไข

ใน ค.ศ. 1800 พระเจ้าช็องโจเสด็จสวรรคตโดยไม่ทราบสาเหตุ พระศพฝังไว้กับพระศพพระมเหสีฮโยอึย (효의) ที่สุสานหลวงก็อนลึง (건릉) เมืองฮวาซ็อง พระเจ้าซุนโจ พระโอรส เสวยราชย์สืบต่อมา[2]

พงศาวลีแก้ไข

  • พระราชบิดา: เจ้าชายรัชทายาทซาโด (사도세자, 1735–1762) ภายหลังได้รับการเฉลิมพระยศขึ้นเป็นกษัตริย์ ทรงพระนามว่า พระเจ้าชังโจ
  • พระราชมารดา: พระนางฮเยกย็อง ตระกูลฮง แห่งพุงซัน (헌경왕후 홍씨, 1735–1815) 惠慶宮 孝康慈禧贞宣徽穆献敬惠嫔 洪氏
  • พระมเหสี: พระนางฮโยอึย ตระกูลคิม แห่งช็องพุง (효의왕후 김씨, 1753–1821) 孝懿王后 金氏
  • พระสนม
    • พระสนมเอกอึยบิน ตระกูลซ็อง แห่งชังนย็อง (의빈 성씨, 1753–1786) 宜嬪 成氏
    • พระสนมเอกว็อนบิน ตระกูลฮง แห่งพงซัน (원빈 홍씨, 1766–1779) 元嬪 洪氏
    • พระสนมเอกฮวาบิน ตระกูลยุน แห่งนัมว็อน (화빈 윤씨, 1765–1824) 和嬪 尹氏
    • พระสนมเอกซูบิน ตระกูลปาร์ค แห่งบันนัม, ภายหลังแต่งตั้งเป็น กาซุนกุง ฮยอนมกซูบี (ฐานันดรศักดิ์สำหรับพระราชชนนีที่ไม่เคยเป็นพระเหสีมาก่อน)(현목수비 박씨, 1770–1822) 嘉順宮 顯穆綏嬪 朴氏
  • พระโอรส
  • พระธิดา
    • องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม (1784 - ?) พระราชธิดาของพระสนมอึยบิน ตระกูลซ็อง แห่งชังนย็อง
    • องค์หญิงไม่ปรากฏพระนาม (1781 - ?) พระราชธิดาของพระสนมฮวาบิน ตระกูลยุน แห่งนัมว็อน
    • องค์หญิงซุกซ็อน (숙선옹주, 1793 - 1836) พระราชธิดาของพระสนมซูบิน ตระกูลพัก แห่งบันนัม

อ้างอิงแก้ไข

  1. 1.0 1.1 Digital Korean studies (Korean site) http://www.koreandb.net/koreanking/html/person/pki60022.htm เก็บถาวร 23 มกราคม 2008 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
  2. "National Heritage – Hwaseong". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-12-30. สืบค้นเมื่อ 2016-11-21.

แหล่งข้อมูลอื่นแก้ไข

ก่อนหน้า พระเจ้าช็องโจแห่งโชซ็อน ถัดไป
พระเจ้าย็องโจ    
กษัตริย์แห่งโชซ็อน
(ค.ศ. 1776–1800)
  พระเจ้าซุนโจ