ไกรศักดิ์ ชุณหะวัณ

ไกรศักดิ์ ชุณหะวัณ (8 ตุลาคม 2490 – 11 มิถุนายน 2563) เป็นนักการเมืองชาวไทย เคยดำรงตำแหน่งรองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ สมาชิกวุฒิสภา จังหวัดนครราชสีมา และสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรระบบสัดส่วน

ไกรศักดิ์ ชุณหะวัณ ม.ป.ช., ม.ว.ม., ต.จ.
ไกรศักดิ์ ในปี พ.ศ. 2551
สมาชิกวุฒิสภา
ดำรงตำแหน่ง 22 มีนาคม พ.ศ. 2543 – 22 มีนาคม พ.ศ. 2549
สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแบบสัดส่วน
ดำรงตำแหน่ง 23 ธันวาคม พ.ศ. 2550 – 10 พฤษภาคม พ.ศ. 2554
รองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์
ดำรงตำแหน่ง 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2551 – สิงหาคม พ.ศ. 2554
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	8 ตุลาคม พ.ศ. 2490 จังหวัดพระนคร ประเทศไทย
เสียชีวิต	11 มิถุนายน พ.ศ. 2563 (72 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
พรรคการเมือง	ประชาธิปัตย์ (2531–2563)
คู่สมรส	อโนทัย ชุณหะวัณ
บุตร	ธิษะณา ชุณหะวัณ สิริจรรยา ชุณหะวัณ
บุพการี	ชาติชาย ชุณหะวัณ (บิดา) บุญเรือน ชุณหะวัณ (มารดา)
ศิษย์เก่า	มหาวิทยาลัยจอร์จ วอชิงตัน มหาวิทยาลัยลอนดอน

ประวัติ

ไกรศักดิ์ ชุณหะวัณ เกิดวันที่ 8 ตุลาคม พ.ศ. 2490 มีชื่อเล่นว่า "โต้ง" เป็นบุตรชายคนเดียวของ พลเอก ชาติชาย ชุณหะวัณ อดีตนายกรัฐมนตรี และ ท่านผู้หญิง บุญเรือน ชุณหะวัณ เขาเคยมีบทบาทเป็นหนึ่งในทีมที่ปรึกษาบ้านพิษณุโลก ซึ่งเป็นทีมที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี ในสมัยรัฐบาลของบิดา

ไกรศักดิ์ สมรสกับอโณทัย ชุณหะวัณ มีธิดา 2 คน คือ ธิษะณา ชุณหะวัณ (ชื่อเล่น : แก้วตา) สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรกรุงเทพมหานคร และสิริจรรยา ชุณหะวัณ (ชื่อเล่น : ขวัญตา)

การศึกษา

นายไกรศักดิ์ สำเร็จการศึกษาปริญญาตรีศิลปศาสตรบัณฑิต สาขาความสัมพันธ์ระหว่างประเทศ จากมหาวิทยาลัยจอร์จวอชิงตัน สหรัฐอเมริกา เมื่อ พ.ศ. 2517 และปริญญาโทศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต สาขาเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ศึกษา (การเมือง) จากวิทยาลัยบูรพคดีศึกษาและการศึกษาแอฟริกา มหาวิทยาลัยลอนดอน (School of Oriental and African Studies - SOAS) สหราชอาณาจักร เมื่อ พ.ศ. 2520

การทำงาน

หลังจบการศึกษา นายไกรศักดิ์กลับมาเป็นอาจารย์สอนหนังสือที่มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และเป็นนักวิชาการอิสระที่ได้ชื่อว่าค่อนข้างเอียงซ้าย แต่เมื่อพลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ รับตำแหน่งนายกรัฐมนตรี เมื่อ พ.ศ. 2532 ก็ได้ลาออกจากราชการมาเป็นคณะที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี ร่วมกับ บวรศักดิ์ อุวรรณโณ, สุรเกียรติ์ เสถียรไทย และพันศักดิ์ วิญญรัตน์ หลังจากนั้น จึงหันมาทำงานพัฒนาการเมือง และสมัครรับเลือกตั้งสมาชิกวุฒิสภา เมื่อปี พ.ศ. 2543

บทบาทการเมือง

ในฐานะที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี (พลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ) พ.ศ. 2532 เป็นผู้แทนพิเศษของรัฐบาลไทย ในการประชุมเพื่อแก้ปัญหา กรณีพิพาทในประเทศกัมพูชา ร่วมเจรจาสันติภาพในประเทศกัมพูชา, ลาว, เวียดนาม ผลักดันนโยบายแปรสนามรบเป็นสนามการค้า ผลักดันให้มีการก่อสร้างสะพานมิตรภาพไทย-ลาว ร่วมเจรจาแก้ไขมาตรการกีดกันทางการค้ากับสหรัฐอเมริกา (มาตรา 301) และร่วมเจรจาและผลักดันให้มีการก่อตั้งเอเปค (APEC)

ในฐานะประธานกรรมาธิการการต่างประเทศ วุฒิสภา ตลอดระยะเวลา 6 ปี (พ.ศ. 2543-2549) ติดตามตรวจสอบนโยบายของรัฐบาลชวน และรัฐบาลทักษิณ ตลอดระยะเวลา 6 ปี

หลังรัฐประหาร 2549

หลังการรัฐประหารในประเทศไทย พ.ศ. 2549 ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี รัฐบาลพลเอกสุรยุทธ์ จุลานนท์ มีมติเมื่อวันที่ 28 พฤศจิกายน 2549 แต่งตั้งนายไกรศักดิ์ เป็นกรรมการบริหารสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (สบร.) หรือ Office of Knowledge Management and Development (OKMD)

ไกรศักดิ์ มีบทบาทในการผลักดันให้รัฐบาลพลเอกสุรยุทธ์ จุลานนท์ รื้อฟื้นคดีฆ่าตัดตอน 2,500 ราย ที่เกิดขึ้นในระหว่างการประกาศทำสงครามยาเสพติด ในสมัยรัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ทำให้กรมสอบสวนคดีพิเศษ (ดีเอสไอ) เร่งคลี่คลายคดีฆ่าตัดตอนซึ่งเกิดขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. 2546 ต่อมาได้รับแต่งตั้งจากมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 14 สิงหาคม 2550 เป็นกรรมการอิสระตรวจสอบ ศึกษาและวิเคราะห์การกำหนดนโยบายปราบปรามยาเสพติดให้โทษ และการนำนโยบายไปปฏิบัติจนเกิดความเสียหายต่อชีวิต ร่างกาย ชื่อเสียงและทรัพย์สินของประชาชน (คตน.) เพื่อตรวจสอบนโยบายของรัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ที่นำไปสู่การฆ่าตัดตอน 2,500 ราย โดยคณะกรรมการดังกล่าวมีหน้าที่ตรวจสอบ สอบสวน ศึกษาและวิเคราะห์ เพื่อให้ได้ข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการกำหนดนโยบายปราบปรามยาเสพติด ซึ่งนำไปสู่การสูญเสียชีวิตและทรัพย์ของประชาชน รวมทั้งกำหนดมาตรการแก้ไข และเยียวยาผู้เสียหายจากมาตรการดังกล่าว

ปี พ.ศ. 2550 นายไกรศักดิ์ได้สมัครเป็นสมาชิกพรรคประชาธิปัตย์พร้อมกับเพื่อน สว.อิสระทางภาคอีสานหลายคน เช่น พญ.มาลินี สุขเวชชวรกิจ อดีต ส.ว.นครสวรรค์, นายพิเชฐ พัฒนโชติ อดีต ส.ว.นครราชสีมา เป็นต้น เพื่อลงรับสมัครเลือกตั้งในปลายเดือนธันวาคม 2550 ในฐานะขุนพลภาคอีสานของพรรคประชาธิปัตย์

ในการเลือกตั้ง 23 ธันวาคม พ.ศ. 2550 นายไกรศักดิ์ ชุณหะวัณ ลงสมัครรับเลือกตั้ง ส.ส. ระบบสัดส่วน เขต 5 พรรคประชาธิปัตย์ ในลำดับที่ 1 และสามารถชนะการเลือกตั้ง ภายหลังการเลือกตั้ง 23 ธันวาคม พ.ศ. 2550 และมีการจัดตั้งรัฐบาลนายสมัคร สุนทรเวช พรรคประชาธิปัตย์ที่เป็นฝ่ายค้านพรรคเดียวได้ประกาศจัดตั้ง รัฐบาลเงา หรือ ครม.เงา ขึ้น ในเดือนกุมภาพันธ์ พ.ศ. 2551 และ นายไกรศักดิ์ ชุณหะวัณ ได้รับเลือกจากที่ประชุมพรรค ให้ทำหน้าที่ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์เงา

เมื่อวันที่ 15 กรกฎาคม พ.ศ. 2551 พรรคประชาธิปัตย์ได้จัดการประชุมใหญ่วิสามัญประจำปี เพื่อเลือกตั้งคณะกรรมการบริหารพรรคชุดใหม่ตามข้อบังคับพรรค และ นายไกรศักดิ์ ชุณหะวัณ ได้รับเลือกให้ดำรงตำแหน่ง รองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ รับผิดชอบดูแลพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ

ถึงแก่อนิจกรรม

นายไกรศักดิ์ ถึงแก่อนิจกรรม เมื่อวันที่ 11 มิถุนายน พ.ศ. 2563 ด้วยโรคมะเร็ง ในวัย 72 ปี มีพิธีพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 21 กันยายน พ.ศ. 2563 ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส

บทความและข้อเขียนทางวิชาการ

• พ.ศ. 2521 การพัฒนาของการด้อยพัฒนา ที่ระลึกในวันสถาปนาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
• พ.ศ. 2523 การปฏิวัติเบ็ดเสร็จในกัมพูชา วารสารเศรษฐศาสตร์การเมือง
• พ.ศ. 2526 การพัฒนาอุตสาหกรรมทุนไทย ปัญหาทางทฤษฎีว่าด้วยการพัฒนากับการวิเคราะห์ข้อมูล วารสารเศรษฐศาสตร์การเมือง
• พ.ศ. 2538 ทุน การเมือง และชนชั้นในไทย วารสารเศรษฐศาสตร์การเมือง
• พ.ศ. 2545 ไทยในสถานการณ์โลก วารสารราชบัณฑิตยสถาน ฉบับเฉลิมพระเกียรติ ธันวาคม 2545 ร่วมกับ ดร.วรศักดิ์ มหัทธโนบล

ผลงานภาษาอังกฤษ

• Consequences of October 6th Coup in Thailand, in Roots of Conflicts in Thailand. Ed.Andrew Turten; Bertrand Russel Press. ผลกระทบจากการรัฐประหารในประเทศไทย 6 ตุลา 2519 ในจุดกำหนดของความขัดแย้ง) 2520
• Growth and Industrialization in Thailand, Journal of Contemporary Asia : 1986 (วิวัฒนาการทางอุตสาหกรรมและการเจริญเติบโตของทุนภายในประเทศ)

ความสามารถด้านภาษาต่างประเทศ

• นายไกรศักดิ์ ชุณหะวัณ สามารถใช้ภาษาอังกฤษ , ฝรั่งเศส, สเปน ได้ดี

ประสบการณ์ทำงาน

• พ.ศ. 2520 ถึง 2536 เป็นอาจารย์ประจำภาควิชารัฐศาสตร์และรัฐประศาสนศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ วิชา การเมืองการปกครองของสหภาพโซเวียต, รัฐศาสตร์เบื้องต้น, ประวัติศาสตร์เศรษฐศาสตร์การเมืองในประเทศเอเชียอาคเนย์ , การเมืองการปกครองของสาธารณรัฐประชาชนจีน, การเมืองการปกครองของประเทศเอเชียอาคเนย์ และการเมืองการปกครองของไทย นอกจากนี้ ยังเป็นอาจารย์พิเศษปริญญาโท คณะเศรษฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและ คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร
• พ.ศ. 2532 ถึง 2534 ประธานที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี สมัยพลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ ด้านนโยบายการต่างประเทศ เป็นผู้ผลักดันนโยบายด้านต่างประเทศที่สำคัญ ๆ ในรัฐบาลพลเอกชาติชาย เช่น การเจรจาสันติภาพในประเทศกัมพูชา , นโยบาย “แปรสนามรบ ให้เป็นสนามการค้า” ,ผลักดันให้มีการก่อสร้างสะพานมิตรภาพไทย-ลาว ทั้งสองแห่ง เจรจาแก้ไขมาตรการกีดกันทางการค้ากับสหรัฐอเมริกา (มาตรา301) ร่วมเจรจาและผลักดันให้มีการก่อตั้งเอเปก (APEC)
• พ.ศ. 2539 ถึง 2542 ที่ปรึกษาผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร สมัยนายพิจิตต รัตตกุล ด้านมลพิษและสิ่งแวดล้อม
• พ.ศ. 2543 ถึง 2549 ดำรงตำแหน่งสมาชิกวุฒิสภา จังหวัดนครราชสีมา และ ประธานกรรมาธิการการต่างประเทศ วุฒิสภา
• พ.ศ. 2547 ถึง 2549 รองประธานกลุ่มสมาชิกรัฐสภาอาเซียนเพื่อพม่า Asean Inter-Parliamentary Myanmar Caucus หรือ AIPMC
• พ.ศ. 2552 ถึง 2553 ประธานกลุ่มสมาชิกรัฐสภาอาเซียนเพื่อพม่า Asean Inter-Parliamentary Myanmar Caucus หรือ AIPMC
• พ.ศ. 2550 กรรมการบริหารสำนักงานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (OKMD) , ที่ปรึกษาคณะกรรมการหอศิลป์ กทม., กรรมการอิสระตรวจสอบ ศึกษาและวิเคราะห์การกำหนดนโยบายปราบปรามยาเสพติดให้โทษและการนำนโยบายไปปฏิบัติจนเกิดความเสียหายต่อชีวิต ร่างกาย ชื่อเสียงและทรัพย์สินของประชาชน (คตน.)
• พ.ศ. 2551 ถึง 2554  : สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรระบบสัดส่วน และรองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์, ประธานกรรมาธิการการพัฒนาการเมือง การสื่อสารมวลชน และการมีส่วนร่วมของประชาชน สภาผู้แทนราษฎร
• ปัจจุบัน ประธานมูลนิธิพลเอกชาติชาย ชุณหะวัณ, ประธานมูลนิธิเพื่อนป่า (ภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็น มูลนิธิฟรีแลนด์ เก็บถาวร 2011-07-26 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน) , ประธานกรรมการบริหารมูลนิธิศิลปวัฒนธรรมแห่งกรุงเทพมหานคร

ผลงานศิลปะ

ร่วมเล่นดนตรีในงานฉลองความสัมพันธ์ ไทย-พม่า พ.ศ. 2551

• พ.ศ. 2550 นิทรรศการภาพถ่าย "ฝันถึงท้องฟ้า"
• พ.ศ. 2551 ภาพยนตร์สารคดี "พลเมืองจูหลิง" ร่วมกับ มานิต ศรีวานิชภูมิ และ อิ๋ง กาญจนวณิชย์

อัลบั้มภาคพิเศษ

• คาราวะ คาราวาน (2537)

คอนเสิร์ต

• คอนเสิร์ต 60 ปี วีรชนคนกล้า (29 เมษายน 2551)
• คอนเสิร์ตเพื่อช้าง (24 กันยายน 2547)
• คอนเสิร์ต ให้พ่อและเพื่อน (2 พฤศจิกายน 2545)
• คอนเสิร์ต 25 ปี คาราวาน (25 เมษายน 2542)

ผลงานกำกับ

• พลเมืองจูหลิง (2553)

ผลงานภาพยนตร์

• ดอกไม้ในทางปืน (2542)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2547 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2544 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. 2535 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้า (ต.จ.) (ฝ่ายหน้า)

แหล่งข้อมูลอื่น

• เว็บไซต์ ของ นายไกรศักดิ์ ชุณหะวัณ เก็บถาวร 2009-03-05 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• เว็บไซต์ ครม.เงา พรรคประชาธิปัตย์ เก็บถาวร 2019-05-25 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• เว็บไซต์ศูนย์ข้อมูลนักการเมือง ThaisWatch.com
• เว็บไซต์นโยบายพรรคประชาธิปัตย์ เฉพาะภาคอีสาน เก็บถาวร 2008-02-11 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• Walk through with senator Kraisak Choonhawan เก็บถาวร 2007-09-27 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (Video) เป็นแขกรับเชิญพิเศษของ AboutTV นำชมนิทรรศการศิลปะนานาชาติ เวนิส เบียนนาเล่ ครั้งที่ 50 เมื่อวันที่ 12 มิถุนายน 2546 ที่เมืองเวนิส ประเทศอิตาลี
• ภาพนายไกรศักดิ์ ชุณหะวัณ จาก flickr
• คลิปการปราศรัย
• Kraisak Choonhavan ที่อินเทอร์เน็ตมูวีเดตาเบส