ทางพิเศษประจิมรัถยา

ทางพิเศษประจิมรัถยา (ทางพิเศษสายศรีรัช–วงแหวนรอบนอกกรุงเทพมหานคร) เป็นทางพิเศษที่เชื่อมระหว่างฝั่งตะวันตกกับฝั่งตะวันออกของกรุงเทพมหานคร และบางส่วนของจังหวัดนนทบุรี แนวสายทางเริ่มจากถนนกาญจนาภิเษก (บริเวณใกล้โรงงานผลิตน้ำมหาสวัสดิ์ของการประปานครหลวง) มุ่งหน้าไปทางทิศตะวันออกผ่านถนนสวนผัก, ถนนราชพฤกษ์ ข้ามคลองบางกอกน้อย ไปยังสะพานพระราม 6 ข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาไปยังบางซื่อ และไปเชื่อมต่อกับทางพิเศษศรีรัชบริเวณด้านหน้าสถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (จตุจักร) หรือหมอชิต 2 เขตจตุจักร

ทางพิเศษประจิมรัถยา
ทางพิเศษสายศรีรัช–วงแหวนรอบนอกกรุงเทพมหานคร
ทางพิเศษสายศรีรัช–วงแหวนรอบนอกกรุงเทพมหานคร (สีม่วงเข้ม)
ข้อมูลของเส้นทาง
ความยาว	16.7 กิโลเมตร (10.4 ไมล์)
ประวัติ	เปิดให้บริการ 22 สิงหาคม พ.ศ. 2559
ทางแยกที่สำคัญ
ปลายทางทิศตะวันออก	ทางพิเศษศรีรัช (ส่วน C) ในเขตจตุจักร
ปลายทางทิศตะวันตก	ถนนกาญจนาภิเษก (ด้านตะวันตก) ในเขตตลิ่งชัน
ตำแหน่งที่ตั้ง
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	กรุงเทพมหานคร และจังหวัดนนทบุรี
ระบบทางหลวง
ทางพิเศษ

ประวัติ

ทางพิเศษประจิมรัถยาสร้างขึ้นตามพระราชกฤษฎีกากำหนดเขตที่ดินในบริเวณที่ที่จะเวนคืนในท้องที่อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี และเขตทวีวัฒนา เขตตลิ่งชัน เขตบางพลัด เขตบางกอกน้อย เขตบางซื่อ และเขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร พ.ศ. 2555 โดยเหตุผลในการประกาศใช้พระราชกฤษฎีกาฉบับนี้ คือ เนื่องจากมีความจำเป็นต้องก่อสร้าง ทางพิเศษสายศรีรัช–วงแหวนรอบนอกกรุงเทพมหานคร ในท้องที่อำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี และเขตทวีวัฒนา เขตตลิ่งชัน เขตบางพลัด เขตบางกอกน้อย เขตบางซื่อ และเขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร เพื่ออำนวยความสะดวกและความรวดเร็วแก่การจราจรและการขนส่งอันเป็นกิจการสาธารณูปโภค ในการนี้สมควรกำหนดเขตที่ดิน ในบริเวณที่ที่จะเวนคืนในท้องที่ดังกล่าว เพื่อให้เจ้าหน้าที่ หรือผู้ซึ่งได้รับมอบหมายจากเจ้าหน้าที่มีสิทธิเข้าไปทำการสำรวจ และเพื่อทราบข้อเท็จจริงเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์ที่จะต้องเวนคืนที่แน่นอน จึงจำเป็นต้องตราพระราชกฤษฎีกานี้ และมีวัตถุประสงค์ เพื่อขยายโครงข่ายของทางพิเศษในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑลในทางทิศตะวันตก เพื่อแบ่งเบาปริมาณจราจรระดับดินและระบายการจราจรทางด้านทิศตะวันตก ระหว่างกรุงเทพมหานครและจังหวัดใกล้เคียงให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น

การขอพระราชทานชื่อ

นายณรงค์ เขียดเดช ผู้ว่าการการทางพิเศษแห่งประเทศไทย ได้ทำเรื่องขอพระราชทานชื่อโครงการทางพิเศษสายศรีรัช–วงแหวนรอบนอกฯ ผ่านกระทรวงคมนาคมถึงกรมราชเลขานุการในพระองค์ สำนักพระราชวัง โดยเสนอขอพระราชทานจำนวน 3 ชื่อ ได้แก่ ทางพิเศษสายวิถีประจิม, ทางพิเศษสายประจิมรัช และ ทางพิเศษสายบรมราชชนก ทั้งนี้ ชื่อ "ทางพิเศษสายวิถีประจิม" และ "ทางพิเศษสายประจิมรัช" เป็นชื่อที่การทางพิเศษแห่งประเทศไทยเสนอโดยพิจารณาจากแนวสายทางของทางพิเศษเส้นนี้ที่มุ่งหน้าไปทางทิศตะวันตก ส่วนชื่อ "ทางพิเศษสายบรมราชชนก" บริษัท ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน) ซึ่งเป็นผู้รับสัมปทานเสนอขึ้นมาโดยเห็นว่า ทางพิเศษสายศรีรัช–วงแหวนรอบนอกฯ มีแนวเส้นทางที่คู่ขนานไปกับทางยกระดับคู่ขนานลอยฟ้าถนนบรมราชชนนี แต่เมื่อวันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2565 พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานชื่อทางพิเศษสายนี้ว่า ทางพิเศษประจิมรัถยา มีความหมายว่า "เส้นทางไปยังทิศตะวันตก"

ลักษณะทางด่วน

ตอม่อของทางพิเศษประจิมรัถยา ช่วงที่ผ่านเขตตลิ่งชัน

ทางพิเศษประจิมรัถยา (ขวา) ตั้งอยู่ข้างสถานีบางซ่อนของรถไฟฟ้าชานเมือง สายสีแดงอ่อน

• เขตทางด่วนมีความกว้างประมาณ 30 เมตร แบ่งออกเป็น 6 ช่องจราจร (ไป–กลับอย่างละ 3 ช่องจราจร กว้างช่องละประมาณ 3.50 เมตร ไหล่ทางด้านนอกกว้าง 1.50 เมตร ไหล่ทางด้านในกว้าง 0.50 เมตร)
• เขตทางด่วนขึ้น–ลง (Main Line + Ramp) กว้างประมาณ 40-45 เมตร เฉพาะแรมป์กว้างประมาณ 10 เมตร (2 ช่องจราจร) ทางแยกต่างระดับ (กว้างประมาณ 200–300 เมตร)
• มีทางแยกต่างระดับ 3 บริเวณ ทางขึ้น–ลง 6 บริเวณ ประกอบด้วย
  • ทางแยกต่างระดับ 3 แห่ง
    • ทางแยกต่างระดับกาญจนาภิเษก
    • ทางแยกต่างระดับบรมราชชนนี
    • ทางแยกต่างระดับศรีรัช
  • ทางขึ้น–ลง 6 แห่ง
    • ทางขึ้น–ลงกาญจนาภิเษก
    • ทางขึ้น–ลงราชพฤกษ์
    • ทางขึ้น–ลงบางบำหรุ
    • ทางขึ้น–ลงจรัญสนิทวงศ์
    • ทางขึ้น–ลงพระราม 6
    • ทางขึ้น–ลงกำแพงเพชร

โดยเส้นทางส่วนใหญ่จะอยู่แนวเดียวกับเส้นทางรถไฟสายใต้ และโครงการรถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดงอ่อน ของการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.)

รายชื่อทางแยก

รายชื่อทางแยกบน ทางพิเศษประจิมรัถยา ทิศทาง: จตุจักร–ถนนกาญจนาภิเษก (ด้านตะวันตก)

จังหวัด	กม.ที่	ชื่อจุดตัด	ซ้าย	ขวา
จตุจักร–ถนนกาญจนาภิเษก (ด้านตะวันตก)
กรุงเทพมหานคร	16+700	ต่างระดับศรีรัช	ทางพิเศษศรีรัช ไปงามวงศ์วาน, แจ้งวัฒนะ	ทางพิเศษศรีรัช ไปดินแดง, บางนา, ดาวคะนอง
			ถนนกำแพงเพชร 2 ไปแยกรัชวิภา	ถนนกำแพงเพชร 2 ไปสวนจตุจักร
	12+850	แยกทางด่วนประชาราษฎร์ สาย 1	ถนนประชาราษฎร์ สาย 1 ไปบรรจบถนนวงศ์สว่าง และ ถนนพิบูลสงคราม	ถนนประชาราษฎร์ สาย 1 ไปแยกบางโพ, แยกเกียกกาย
	12+625	สะพาน ข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา
	11+950	แยกทางด่วนจรัญสนิทวงศ์	ถนนจรัญสนิทวงศ์ ไปขึ้นสะพานพระราม 7, บรรจบถนนวงศ์สว่าง	ถนนจรัญสนิทวงศ์ ไปบางพลัด
นนทบุรี	7+600	แยกทางด่วนบางกรวย	ถนนเทอดพระเกียรติ ไปอำเภอบางกรวย, วัดชลอ	ถนนสิรินธร ไปบางพลัด, บรรจบถนนบรมราชชนนี
กรุงเทพมหานคร	4+175	ต่างระดับบรมราชชนนี	ถนนราชพฤกษ์ ไปถนนนครอินทร์	ถนนราชพฤกษ์ ไปถนนเพชรเกษม
	0+000	ต่างระดับกาญจนาภิเษก	ถนนกาญจนาภิเษก (ตะวันตก) ไปบางใหญ่	ถนนกาญจนาภิเษก (ตะวันตก) ไปบางแค
สะพาน              กำลังก่อสร้างหรือโครงการในอนาคต

รายชื่อทางเข้า–ออก

รายชื่อทางเข้าออกบน ทางพิเศษประจิมรัถยา

จังหวัด	กม.ที่	ชื่อจุดตัด	หมายเลขทางออก	จุดหมายปลายทาง	หมายเหตุ
บางซื่อ–ฉิมพลี
กรุงเทพมหานคร	0+000	ทางแยกต่างระดับศรีรัช		ทางพิเศษศรีรัช–แจ้งวัฒนะ–ถนนพระราม 9–บางโคล่	ไม่มี
	0+000	ทางขึ้น–ลงประชาราษฎร์ สาย 1	15	ถนนประชาราษฎร์ สาย 1–วงศ์สว่าง–บางโพ	ไม่มี
	0+000	ทางขึ้น–ลงประชาราษฎร์ สาย 1	13	ถนนประชาราษฎร์ สาย 1–วงศ์สว่าง–บางกรวย	ไม่มี
	12+625	สะพาน ข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา
	0+000	ทางขึ้น–ลงจรัญสนิทวงศ์	12	ถนนจรัญสนิทวงศ์–การไฟฟ้าฝ่ายผลิตแห่งประเทศไทย–บางโพ	ไม่มี
	0+000	ทางขึ้น–ลงสิรินธร	9	ถนนสิรินธร–ถนนบรมราชชนนี–ถนนราชพฤกษ์	ไม่มี ึ
	0+000	ทางขึ้น–ลงบรมราชชนนี	6	ถนนสิรินธร–ถนนบรมราชชนนี–บางพลัด	ไม่มี
	0+000	ทางขึ้น–ลงฉิมพลี	2	ถนนกาญจนาภิเษก–บางขุนเทียน–บางบัวทอง	ไม่มี
สะพาน              กำลังก่อสร้างหรือโครงการในอนาคต

โครงการในอนาคต

• โครงการทางเชื่อมศรีรัช–แจ้งวัฒนะ–ทางยกระดับอุตราภิมุข (ช่วงทางเชื่อมศรีรัช–แจ้งวัฒนะเปิดให้สัญจรเมื่อวันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2561)
• ทางพิเศษประจิมรัถยา-วงแหวนฯ รอบที่ 3 (ด้านตะวันตก)

แหล่งข้อมูลอื่น

• การทางพิเศษแห่งประเทศไทย เก็บถาวร 2017-10-18 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน