มนตรี พงษ์พานิช

มนตรี พงษ์พานิช (9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2486 - 12 มิถุนายน พ.ศ. 2543) อดีตรองนายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีว่าการหลายกระทรวง อาทิ กระทรวงพาณิชย์ กระทรวงคมนาคม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ และกระทรวงสาธารณสุข และเป็นผู้อนุมัติ "โครงการโฮปเวลล์" เมื่อปี พ.ศ. 2533 เมื่อครั้งดำรงตำแหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม

มนตรี พงษ์พานิช ม.ป.ช., ม.ว.ม., ป.ภ.
รองนายกรัฐมนตรี
ดำรงตำแหน่ง 25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539 – 24 ตุลาคม พ.ศ. 2540
นายกรัฐมนตรี	พลเอก ชวลิต ยงใจยุทธ
ดำรงตำแหน่ง 28 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2539 – 17 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539
นายกรัฐมนตรี	บรรหาร ศิลปอาชา
ดำรงตำแหน่ง 7 เมษายน พ.ศ. 2535 – 10 มิถุนายน พ.ศ. 2535
นายกรัฐมนตรี	พลเอก สุจินดา คราประยูร
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2486
เสียชีวิต	12 มิถุนายน พ.ศ. 2543 (56 ปี) กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
พรรคการเมือง	กิจสังคม
คู่สมรส	คุณหญิงธิดา พงษ์พานิช
ศาสนา	พุทธ
ลายมือชื่อ

ประวัติ

มนตรี พงษ์พานิช เกิดเมื่อวันที่ 9 พฤศจิกายน พ.ศ. 2486 เป็นบุตรของนายจำรัส กับนางพริ้ง พงษ์พานิช มีพี่น้อง 9 คน ด้วยครอบครัวที่มีฐานะปานกลาง มนตรีร่อนเร่ไปอยู่กับพี่ชายที่ทำงานอยู่เชียงใหม่ จนเรียนจบชั้น ม.6 จากโรงเรียนยุพราชวิทยาลัย มีน้องชายคนหนึ่ง คือ เสริมศักดิ์ พงษ์พานิช อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย ในรัฐบาล ดร.ทักษิณ ชินวัตร

มนตรี พงษ์พานิช เรียนจบชั้น ม.6 จากโรงเรียนยุพราชวิทยาลัย สำเร็จการศึกษาระดับอาชีวศึกษาจากวิทยาลัยช่างกลปทุมวัน เมื่อปี พ.ศ. 2505 เมื่อจบจากช่างกลปทุมวัน แล้วได้เข้าทำงานที่ โรงกลั่นน้ำมันบางจาก แล้วลาออกมาเป็นลูกจ้างกรมทางหลวง ก่อนสอบชิงทุนไปเรียนที่โรงเรียนช่างกลระดับสูงในเยอรมนีตะวันตก เทียบเท่าปริญญาโท และ ปริญญาตรีวิศวกรรมศาสตรบัณฑิต (วิศวกรรมไฟฟ้ากำลัง) จาก Staatliche Ingenieur Institute Konstanz ประเทศเยอรมัน เมื่อเรียนจบจึงไปฝึกงานที่สวิตเซอร์แลนด์ ก่อนกลับเมืองไทย มนตรีไปทำงานกับ บริษัท บี.กริมแอนด์โก เป็นนายช่างใหญ่ จากนั้นก็ลาออกไปตั้งบริษัท มณีพันธ์ จำกัด ค้าขายข้าวอยู่ที่อยุธยา และแต่งงานกับ คุณหญิงธิดา พงษ์พานิช ลูกสาวคหบดีกรุงเก่าตระกูลหงษ์ทอง

เขาสมรสกับคุณหญิงธิดา พงษ์พานิช (สกุลเดิม หงษ์ทอง) มีบุตร-ธิดา 2 คน

ชีวิตการเมือง

มนตรี พงษ์พานิช เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดพระนครศรีอยุธยาที่ถือว่าเป็นนักการเมืองที่มีแนวคิดทันสมัย(modernize) มีผลงานในการผลักดันโครงการพัฒนาจังหวัดหลายโครงการ อาทิ ผลักดันงบประมาณสร้างสถานีตำรวจภูธรปากท่า อำเภอท่าเรือ การก่อสร้างสถานีอนามัยตำบลโพธิ์เอนแห่งที่สอง ผลักดันงบประมาณก่อสร้างทางหลวงชนบทเพื่อเชื่อมการคมนาคมระหว่างอำเภอท่าเรือ-อำเภอนครหลวง เพื่อมุ่งเข้าสู่ตัวเมืองพระนครศรีอยุธยา การบำรุงซ่อมแซมเส้นทางท่องเที่ยวสายนครหลวง-บ้านไผ่หนองต้นโพธิ์ ซึ่งเป็นแหล่งผลิตมีดอรัญญิก การสร้างสะพานข้ามแม่น้ำป่าสัก ที่อำเภอท่าเรือเพื่อเชื่อมเทศบาลท่าเรือเข้ากับฝั่งตะวันออกของแม่น้ำป่าสัก การสร้างสะพานข้ามแม่น้ำป่าสักที่ตำบลโพธิ์เอน เพื่ออำนวยความสะดวกด้านการเดินทางแก่ประชาชนและความสะดวกในการรักษาความสงบในชุมชน การสร้างสะพานข้ามแม่น้ำป่าสักที่อำเภอนครหลวงเพื่อเชื่อมอำเภอภาชี นครหลวง และบางปะหัน เข้ากับถนนสายเอเชีย การขยายเส้นทางสายเอ 32 หรือสายเอเชียเป็นถนนนซุปเปอร์ไฮเวย์ที่มุ่งสู่ภาคเหนือ ผลักดันงบประมาณในการพัฒนาแหล่งน้ำบาดาลมากกว่า 200 แห่งรวมถึงการพัฒนาแหล่งน้ำบาดาลให้กลายเป็นระบบประปาหมู่บ้านและตำบล นอกจากนี้ยังเป็นผู้ริเริ่มโครงการจำนำข้าวเปลือกให้แก่เกษตรกร บทบาทในสภาผู้แทนราษฎรที่ส่งผลต่อกฎหมายระดับชาติที่สำคัญคือ การแก้ไขกฎกระทรวงคมนาคม เพื่ออนุญาตให้รถกระบะขนาดไม่เกินหนึ่งตันสามารถวิ่งได้บนถนนหลวงโดยสามารถให้เป็นรถโดยสารส่วนบุคคลได้มาถึงปัจจุบัน นอกจากนี้นายมนตรี พงษ์พานิช ยังถือได้ว่าเป็นส.ส.คนแรก ๆ ที่พยายามผลักดันการขยายเขตไฟฟ้าเข้าสู่พื้นที่ในท้องถิ่นห่างไกล รวมถึงการผลักดันไฟฟ้าส่องสว่างตามทางสาธารณะในชนบทซึ่งในอดีตเมื่อกว่า 20 ปีก่อน ถือเป็นเรื่องยากสำหรับการขยายเขตไฟฟ้าสาธารณะในชนบท

มนตรี พงษ์พานิช เป็นคนหนึ่งที่ได้ชื่อว่าเป็นศิษย์รักของปรมาจารย์ซอยสวนพลู "หม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมช" เคยเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจังหวัดพระนครศรีอยุธยา หลายสมัย ตั้งแต่การเลือกตั้งในปี พ.ศ. 2519 ถึง พ.ศ. 2539 รวม 9 สมัย เป็นอดีตหัวหน้าพรรคกิจสังคม นอกจากนี้แล้วยังเคยดำรงตำแหน่งสำคัญทางการเมือง ได้แก่ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม (พ.ศ. 2524) รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย (พ.ศ. 2529) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ (พ.ศ. 2529) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม (พ.ศ. 2531) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ (พ.ศ. 2538) รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (พ.ศ. 2539) และรองนายกรัฐมนตรี (พ.ศ. 2535 , 2539)

มนตรี พงษ์พานิช เป็นผู้มีบทบาทสำคัญภายหลังจากรัฐบาลพลเอกชวลิต ยงใจยุทธ ถึงกาลล่มสลาย นายมนตรี พงษ์พานิช นำพรรคกิจสังคมแหกขั้วเดิม มาจับมือกับพรรคประชาธิปัตย์จัดตั้งรัฐบาล "ชวน 2" ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงขั้วการเมือง

การตรวจสอบทรัพย์สินของคณะ รสช.

ในการยึดอำนาจของคณะรักษาความสงบเรียบร้อยแห่งชาติ (รสช.) ได้แต่งตั้งคณะกรรมการตรวจสอบทรัพย์สิน ปรากฏว่านายมนตรี พงษ์พานิช เป็น 1 ใน 10 นักการเมืองที่ถูกยึดทรัพย์ในครั้งนี้จำนวนกว่า 336.5 ล้านบาท แต่ในที่สุดศาลยุติธรรมก็ได้พิพากษาให้คืนทรัพย์สินทั้งหมดแก่นายมนตรี ในเวลาต่อมาภายหลังคณะรสช.และเข้าสู่ระบอบประชาธิปไตย

ปั้นปลายของชีวิต

ในช่วงปลายชีวิตนายมนตรี พงษ์พานิช ป่วยเป็นมะเร็งปอด ที่รุมเร้าอย่างหนักจนสุขภาพทรุดโทรม จึงค่อยๆ ลดบทบาทตัวเองลงในเวทีการเมือง ประกอบกับเกิดปัญหาภายในพรรคกิจสังคม นายมนตรีจึงลาออกจากตำแหน่งหัวหน้าพรรค และใช้ชีวิตบั้นปลายอย่างสงบที่บ้านซอยพรรณีจนกระทั่งเสียชีวิต ปิดฉากนักการเมืองเจ้าของสมญา "จอมโปรเจ็กต์" ตลอดกาล

รางวัลและเกียรติยศ

• พ.ศ. 2529 ได้รับพระราชทานยศกองอาสารักษาดินแดนเป็น นายกองเอก มนตรี พงษ์พานิช

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

• พ.ศ. 2530 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)
• พ.ศ. 2529 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)
• พ.ศ. ไม่ปรากฎ – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 1 ปฐมดิเรกคุณาภรณ์ (ป.ภ.)

อ้างอิง

ก่อนหน้า		มนตรี พงษ์พานิช		ถัดไป
สุรัตน์ โอสถานุเคราะห์		รัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ (7 พฤศจิกายน 2529 – 4 สิงหาคม 2531)		สุบิน ปิ่นขยัน
เสนาะ เทียนทอง		รัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข (25 พฤศจิกายน พ.ศ. 2539 - 24 ตุลาคม พ.ศ. 2540)		สมศักดิ์ เทพสุทิน