ธนาคารไทยพาณิชย์

ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) (อังกฤษ: The Siam Commercial Bank Public Company Limited ชื่อย่อ: SCB) เป็นธนาคารพาณิชย์แห่งแรกและเป็นหนึ่งในห้าธนาคารที่ใหญ่ที่สุดในประเทศไทย ก่อตั้งโดยพระบรมราชานุญาตในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อปี พ.ศ. 2449 โดยเดิมชื่อ ธนาคารสยามกัมมาจล ปัจจุบันมีสาขาทั้งสิ้น 1,070 สาขา

ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน)

อาคารสำนักงานใหญ่ของธนาคารไทยพาณิชย์
ประเภท	บริษัทมหาชนจำกัด
การซื้อขาย	(SET:SCB)
ISIN	TH0015010R16
อุตสาหกรรม	ธุรกิจการเงิน ธนาคาร
ก่อนหน้า	บุคคลัภย์ แบงก์สยามกัมมาจล
ก่อตั้ง	4 ตุลาคม พ.ศ. 2447 (118 ปี ในชื่อบุคคลัภย์) 30 มกราคม พ.ศ. 2449 (117 ปี ในชื่อแบงก์สยามกัมมาจล) 27 มกราคม พ.ศ. 2482 (84 ปี ในชื่อธนาคารไทยพาณิชย์)
ผู้ก่อตั้ง	พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
สำนักงานใหญ่	9 ถนนรัชดาภิเษก แขวงจตุจักร เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร
บุคลากรหลัก	นายกฤษณ์ จันทโนทก, กรรมการ และประธานเจ้าหน้าที่บริหาร
ผลิตภัณฑ์	การธนาคารลูกค้ารายย่อย การธนาคารพาณิชย์ การประกันภัย วาณิชธนกิจ เงินกู้จำนอง การธนาคารลูกค้าบุคคลรายใหญ่ การบริหารความมั่งคั่ง บัตรเครดิต
รายได้	174,900.49 ล้านบาท (2562)
สินทรัพย์	2,963,746.32 ล้านบาท (2562)
ส่วนของผู้ถือหุ้น	400,357.83 ล้านบาท (2562)
พนักงาน	20,000 (พ.ศ. 2552)
บริษัทแม่	SCB X Public Company Limited www.SCBX.com
บริษัทในเครือ	SCB Asset Management SCB Protect SCB Julius Baer SCB Plus
อันดับความน่าเชื่อถือ	Fitch: AA+(tha)
เว็บไซต์	www.scb.co.th

ประวัติ

กิจการของธนาคารเริ่มต้นขึ้นในนาม บุคคลัภย์ (Book Club) ในวันที่ 4 ตุลาคม พ.ศ. 2447 ก่อตั้งโดยพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหมื่นมหิศรราชหฤทัย เนื่องจากขณะนั้นทรงเชื่อว่า สยามประเทศมีความจำเป็นต้องมีระบบการเงินธนาคารเพื่อรองรับการเติบโตทางเศรษฐกิจการเงินของประเทศ หลังจากบุคคลัภย์ขยายตัวทางธุรกิจขึ้นเป็นลำดับ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมพระราชทานอำนาจพิเศษให้จัดตั้ง บริษัท แบงก์สยามกัมมาจล ทุน จำกัด เพื่อประกอบธุรกิจธนาคารพาณิชย์อย่างเป็นทางการตั้งแต่แต่วันที่ 30 มกราคม พ.ศ. 2449

ธนาคารไทยพาณิชย์เป็นธนาคารพาณิชย์ที่มีนัยต่อความเสี่ยงเชิงระบบในประเทศประจำปี 2560 ตามประกาศธนาคารแห่งประเทศไทย ที่ สนส. 17/2560

ลำดับเหตุการณ์สำคัญ

• พ.ศ. 2449 - ธนาคารฯ เปิดทำการในที่ทำการเดิมของบุคคลัภย์ ตำบลบ้านหม้อ อำเภอพระนคร จังหวัดพระนคร
• พ.ศ. 2453 - ธนาคารฯ ย้ายสำนักงานไปยังอาคารตลาดน้อย ตำบลตลาดน้อย อำเภอสัมพันธวงศ์ จังหวัดพระนคร
• พ.ศ. 2455 - ธนาคารฯ เปิดสาขาแห่งแรก ย่านท่าน้ำราชวงศ์ ตำบลสำเพ็ง อำเภอสัมพันธวงศ์ เมื่อวันที่ 16 ตุลาคม
• พ.ศ. 2463 - ธนาคารฯ เปิดสาขาแห่งแรก ในส่วนภูมิภาค คือ สาขาทุ่งสง อำเภอทุ่งสง จังหวัดนครศรีธรรมราช (ปัจจุบันเป็นอาคารคลังพัสดุ ในย่านสถานีรถไฟชุมทางทุ่งสง) เมื่อวันที่ 12 สิงหาคม
• พ.ศ. 2470 - ธนาคารฯ เปิดสาขาในส่วนภูมิภาคแห่งที่สอง คือ สาขาเชียงใหม่ ข้างโรงแรมรถไฟเชียงใหม่ ซึ่งอยู่หน้าสถานีรถไฟเชียงใหม่ อำเภอเมืองเชียงใหม่ จังหวัดเชียงใหม่ เมื่อวันที่ 1 มกราคม
• พ.ศ. 2473 - ธนาคารฯ เปิดสาขาในส่วนภูมิภาคแห่งที่สาม คือ สาขาลำปาง จังหวัดลำปาง นับเป็นสาขาภูมิภาคที่เก่าแก่ที่สุดที่ยังคงให้บริการในที่ทำการเดิมมาจนถึงปัจจุบัน
• พ.ศ. 2476 - ธนาคารฯ ย้ายที่ทำการสาขาเชียงใหม่เข้าสู่ตัวเมืองเชียงใหม่
• พ.ศ. 2482 - ธนาคารฯ เปลี่ยนชื่อภาษาไทยจาก "แบงก์สยามกัมมาจล" เป็น "ธนาคารไทยพาณิชย์" และเปลี่ยนชื่อภาษาอังกฤษจาก "The Siam Commercial Bank, Limited" เป็น "The Thai Commercial Bank, Limited" ตั้งแต่วันที่ 27 มกราคม เป็นต้นไป
• พ.ศ. 2485 - ธนาคารฯ แต่งตั้งนายเล้ง ศรีสมวงศ์ เป็นกรรมการผู้จัดการใหญ่ชาวไทยคนแรก เมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์
• พ.ศ. 2486 - ธนาคารฯ เปิดสาขาในส่วนภูมิภาคแห่งที่สี่ คือสาขานครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา เพื่อให้บริการพ่อค้าประชาชนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ
• พ.ศ. 2489 - ธนาคารฯ เปลี่ยนชื่อภาษาอังกฤษ กลับมาเป็น "The Siam Commercial Bank, Limited"
• พ.ศ. 2505 - ธนาคารฯ เริ่มใช้เครื่องลงบัญชีเดินสะพัด โพสต์-โทรนิก ซึ่งเป็นระบบอิเล็กทรอนิกส์ที่นับว่าทันสมัยที่สุดในยุคนั้น เมื่อวันที่ 15 ตุลาคม
• พ.ศ. 2514 - ธนาคารฯ ได้เปิดอาคารสำนักงานใหญ่แห่งใหม่ที่ถนนเพชรบุรี (ปัจจุบันปรับฐานะเป็นสาขาชิดลม และได้ยกอาคารดังกล่าวไปให้เป็นอาคารสำนักงานใหญ่ของบริษัท ไทยพาณิชย์ประกันชีวิต จำกัด (มหาชน) จากนั้นจึงได้ย้ายไปอยู่ที่อาคารหลังใหม่ติดกับหลังเดิม ซึ่งเปิดใช้งานในปี พ.ศ. 2525)
• พ.ศ. 2516 - ธนาคารฯ เริ่มรับพนักงานสตรีเข้าปฏิบัติงานเป็นครั้งแรก
• พ.ศ. 2525 - ธนาคารฯ เริ่มให้บริการฝากและถอนต่างสาขากับบัญชีเงินฝากครบทุกประเภท เป็นแห่งแรกในประเทศไทย
• พ.ศ. 2526 - ธนาคารฯ เริ่มให้บริการเงินด่วนด้วยเครื่องเอทีเอ็มเป็นครั้งแรก และแห่งแรกในประเทศไทย ตั้งแต่วันที่ 24 มีนาคม ของปีดังกล่าว
• พ.ศ. 2531 - ธนาคารฯ มีปริมาณสินทรัพย์รวม 103,298.1 ล้านบาท เมื่อถึงสิ้นปีดังกล่าว
• พ.ศ. 2532–2535 - ธนาคารฯ ได้รับรางวัล "ธนาคารแห่งปี" (Bank of the Year) จากนิตยสารการเงินธนาคาร เป็นเวลา 4 ปีซ้อน ในฐานะที่เป็นธนาคารพาณิชย์ไทย ที่มีผลงานโดดเด่นอย่างรอบด้าน รวมทั้งการขยายตัวของธนาคารฯ และการเตรียมพร้อมรองรับความเจริญในอนาคต
• พ.ศ. 2536 - ธนาคารฯ เข้าจดทะเบียนเป็นบริษัทมหาชนในตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย ตั้งแต่วันที่ 19 กุมภาพันธ์ เป็นต้นไป โดยใช้ชื่อภาษาไทยว่า "ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน)" และชื่อภาษาอังกฤษว่า "Siam Commercial Bank Public Company Limited"
• พ.ศ. 2539 - ธนาคารฯ ย้ายที่ทำการสำนักงานใหญ่จากถนนเพชรบุรีไปยังอาคารเอสซีบีพาร์กพลาซาบนถนนรัชดาภิเษก กรุงเทพมหานคร ตั้งแต่วันที่ 29 มกราคม เป็นต้นไป
• พ.ศ. 2541–2542 - สืบเนื่องจากวิกฤตทางการเงินในเอเชียเมื่อปี พ.ศ. 2540 ส่งผลต่อเนื่องถึงเศรษฐกิจไทยโดยรวมที่ซบเซาลงอย่างหนักและการดำเนินมาตรการที่เข้มงวดตามกรอบนโยบายของกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (ไอเอ็มเอฟ) ธนาคารฯ จึงต้องรับผลกระทบอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ นับเป็นยุควิกฤตของธนาคารฯ เนื่องจากมีปริมาณสินเชื่อด้อยคุณภาพเพิ่มขึ้นตามลำดับ ทางธนาคารฯ จึงมุ่งมั่นที่จะแก้ไขปัญหาเฉพาะหน้าที่เกิดขึ้น ด้วยความพยายามรักษาระดับของเงินกองทุนให้เพียงพอ การปรับปรุงโครงสร้างหนี้ การปรับปรุงโครงสร้างของธนาคารฯ ตลอดจนตัดทอนค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ร่วมกับการแก้ไขปัญหาในระยะยาวด้วยการเพิ่มทุน ซึ่งล้วนแต่สำเร็จลุล่วงไปด้วยดี ทั้งการเสนอขายหุ้นแก่ผู้ถือหุ้นเดิม ผู้ลงทุนในต่างประเทศ และการออกหุ้นกู้ซึ่งถือเป็นการขายหุ้นเพิ่มทุนครั้งใหญ่ที่สุดของประเทศไทย โดยวารสารการเงินหลายฉบับกล่าวว่าเป็นข้อตกลงที่ควรพิจารณาแห่งปีของเอเชีย ซึ่งมาตรการทั้งหมดนั้น ได้รับความร่วมมือร่วมใจจากพนักงานของธนาคารฯ เป็นอย่างดียิ่ง
• พ.ศ. 2549 - ธนาคารฯ มีปริมาณสินทรัพย์เป็นอันดับที่สาม มูลค่าเกินหนึ่งล้านล้านบาท โดยมีมูลค่าตลาดรวม เพิ่มสูงขึ้นเป็นอันดับหนึ่ง ตลอดจนมีจำนวนสาขา และเครื่องเอทีเอ็มทั่วประเทศ มากที่สุดในประเทศไทย
• พ.ศ. 2553 - ธนาคารฯ ปรับปรุงอัตลักษณ์และตราของธนาคาร ให้มีความเรียบง่ายและทันสมัยมากขึ้น และเปิดดำเนินกิจการจนครบหนึ่งพันสาขา โดยสาขาที่ 1,000 ตั้งอยู่ที่ศูนย์การค้าพาราไดซ์พาร์ค โดยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชดำเนินทรงเปิดที่ทำการเมื่อวันที่ 24 สิงหาคม ของปีดังกล่าว
• พ.ศ. 2555 - บริษัท เงินทุน สินอุตสาหกรรม จำกัด (มหาชน) ได้โอนบรรดากิจการทั้งหมดไปเป็นส่วนหนึ่งของธนาคาร ตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคมของปีดังกล่าว
• พ.ศ. 2558 - ธนาคารไทยพาณิชย์ สำนักงานใหญ่ เขตจตุจักร เกิดเพลิงไหม้ มีผู้เสียชีวิต 1 ราย ได้แก่ นาย เดชา ด้วงชนะ เจ้าหน้าที่ดับเพลิงเขตหลักสี่
• พ.ศ. 2564 - ธนาคารไทยพาณิชย์ ประกาศโอนกิจการธนาคาร และกิจการในเครือทั้งหมดให้ บริษัท เอสซีบี เอ็กซ์ จำกัด (มหาชน) ซึ่งแปรสภาพมาจาก บริษัท ไทยพาณิชย์โฮลดิ้ง จำกัด (มหาชน)
• พ.ศ. 2565 - ธนาคารเริ่มดำเนินการแลกหุ้นเข้าสู่ บมจ.เอสซีบี เอ็กซ์ ซึ่งเป็นบริษัทโฮลดิ้งของกลุ่มธุรกิจไทยพาณิชย์ ตั้งแต่เดือนมีนาคม-เมษายน หลังจากนั้น เอสซีบี เอ็กซ์ จะเป็นผู้ถือหุ้นของธนาคารทั้งหมด เพื่อนำไปสู่การถอนหุ้นธนาคารออกจากตลาดหลักทรัพย์ และให้ซื้อขายหุ้นของบริษัทโฮลดิ้งแทน โดยใช้ชื่อย่อหลักทรัพย์เดิมของธนาคาร คือ SCB คาดว่าการดำเนินการจะเสร็จสิ้นในเดือนพฤษภาคม

บริษัทในเครือ

• SCB Asset Management
• SCB Protect
• SCB Julius Baer
• SCB Plus

กรรมการและผู้บริหารระดับสูง

• ดร. วิชิต สุรพงษ์ชัย, นายกกรรมการ และประธานกรรมการกิจกรรมเพื่อสังคม
• นายอาทิตย์ นันทวิทยา, กรรมการ กรรมการบริหาร และกรรมการเทคโนโลยี
• นายกฤษณ์ จันทโนทก, กรรมการและประธานเจ้าหน้าที่บริหาร

ผู้ถือหุ้นรายใหญ่

• ข้อมูล ณ วันที่ 6 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2564

ลำดับที่	รายชื่อผู้ถือหุ้น	จำนวนหุ้นสามัญ	สัดส่วนการถือหุ้น
1	พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว	793,832,359	23.38%
2	กองทุนรวม วายุภักษ์หนึ่ง โดย บลจ.เอ็มเอฟซี จำกัด (มหาชน)	392,649,100	11.56%
3	กองทุนรวม วายุภักษ์หนึ่ง โดย บลจ.กรุงไทย จำกัด (มหาชน)	392,649,100	11.56%
4	บริษัท ไทยเอ็นวีดีอาร์ จำกัด	346,262,309	10.20%
5	สำนักงานประกันสังคม	109,198,100	3.22%
6	SOUTH EAST ASIA UK (TYPE C) NOMINEES LIMITED	93,227,355	2.75%
7	STATE STREET EUROPE LIMITED	71,172,784	2.10%
8	THE BANK OF NEW YORK MELLON	50,975,962	1.50%
9	NORTRUST NOMINEES LTD-CL AC	43,297,693	1.28%
10	GIC PRIVATE LIMITED	41,617,900	1.23%

แหล่งข้อมูลอื่น

• ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน)
• พิพิธภัณฑ์ธนาคารไทย เก็บถาวร 2020-11-24 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• มูลนิธิสยามกัมมาจล
• โครงการ กล้าใหม่...ใฝ่รู้ เก็บถาวร 2016-10-31 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
• ธนาคารไทยพาณิชย์ ที่เฟซบุ๊ก