ถนนรัชดาภิเษก (อักษรโรมัน: Thanon Ratchadaphisek) หรือถนนวงแหวนรอบในกรุงเทพมหานคร เริ่มจากสะพานข้ามคลองบางกอกใหญ่ ผ่านสะพานกรุงเทพ ตัดผ่านถนนพระรามที่ 3 ถนนสุขุมวิท ถนนเพชรบุรี ถนนพระราม 9 ถนนลาดพร้าว ถนนวิภาวดีรังสิต ถนนประชาชื่น ถนนกรุงเทพฯ-นนทบุรี ข้ามสะพานพระราม 7 เข้าเขตอำเภอบางกรวย จังหวัดนนทบุรี ตัดกับถนนบางกรวย-ไทรน้อย ลอดใต้สะพานพระราม 6 เข้าเขตกรุงเทพมหานคร รวมกับถนนจรัญสนิทวงศ์ และมาบรรจบที่ทางแยกท่าพระ

ถนนรัชดาภิเษก
แผนที่
Ratchadaphisek Road Asok junction.jpg
ถนนรัชดาภิเษกที่ทางแยกอโศกมนตรี
ข้อมูลของเส้นทาง
ความยาว45 กิโลเมตร (28 ไมล์)
มีขึ้นเมื่อพ.ศ. 2519–ปัจจุบัน
ทางแยกที่สำคัญ
ถนนวงแหวนรอบในกรุงเทพมหานคร
จากสะพานข้ามคลองบางกอกใหญ่ ในเขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพมหานคร
ถึงแยกท่าพระ ในเขตบางกอกใหญ่ กรุงเทพมหานคร

ประวัติ

แก้
 
แผนที่แสดงแนวถนนรัชดาภิเษกทั้งหมด (แสดงด้วยเส้นสีแดงเข้ม)

ถนนรัชดาภิเษกเป็นถนนที่สร้างขึ้นตามกระแสพระราชดำริในพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ที่พระราชทานเกี่ยวกับการแก้ไขปัญหาการจราจรในเขตนครหลวงกรุงเทพธนบุรี เมื่อ พ.ศ. 2514 จอมพล ถนอม กิตติขจร นายกรัฐมนตรีในขณะนั้น ได้เข้าเฝ้าเพื่อกราบบังคมทูลเรื่องพระราชพิธีรัชดาภิเษก (Silver Jubilee) พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวได้พระราชทานแนวพระราชดำรัสเพื่อแก้ไขปัญหาการจราจรเป็นครั้งแรก โดยมีพระราชประสงค์ให้สร้างถนนเพิ่มขึ้นเป็นถนนวงแหวนเพื่อพระราชทานเป็นของขวัญแก่ประชาชนแทนการสร้างพระบรมราชานุสาวรีย์ เนื่องในวโรกาสพระราชพิธีรัชดาภิเษก คณะรัฐมนตรีได้มีมติเมื่อวันที่ 16 มีนาคม พ.ศ. 2514 ให้จัดสร้างถนนวงรอบขึ้นน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเป็นพระบรมราชานุสรณ์ในวโรกาสพระราชพิธีรัชดาภิเษก ซึ่งพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรได้เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติครบ 25 ปี ในวันที่ 9 มิถุนายน โดยรัฐบาลได้กราบบังคมทูลขอพระราชทานชื่อถนนวงรอบว่า "ถนนรัชดาภิเษก" พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ได้เสด็จพระราชดำเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงวางศิลาฤกษ์การก่อสร้างถนนรัชดาภิเษก ณ บริเวณเชิงสะพานกรุงเทพ ตัดกับถนนเจริญกรุงเมื่อวันที่ 8 มิถุนายน บริเวณแนวถนนตัดจากสะพานกรุงเทพผ่านถนนเจริญกรุง และต่อเชื่อมจนครบวงแหวน ปัจจุบันถือเป็นถนนวงแหวนรอบใน โดยมีถนนกาญจนาภิเษก (ทางหลวงพิเศษหมายเลข 9) เป็นถนนวงแหวนรอบนอก ถนนวงแหวนรอบในส่วนที่ 1 เริ่มจากทางแยกท่าพระถึงถนนเพชรบุรี ส่วนที่ 2 จากถนนพระรามที่ 4 ถึงทางแยกท่าพระ รวมระยะทางประมาณ 45 กิโลเมตร และเริ่มเปิดใช้ถนนใน พ.ศ. 2519 แม้ว่าจะมีการเปิดใช้ถนน แต่ก็ยังเป็นถนนวงแหวนที่ไม่สมบูรณ์มากนัก เนื่องจากมีปัญหาเรื่องการเวนคืนที่ดินในการก่อสร้าง อย่างไรก็ตาม ทางรัฐบาลก็ดำเนินการก่อสร้างถนนรัชดาภิเษกส่วนที่เหลือเรื่อยมา จนกระทั่งแล้วเสร็จเป็นถนนวงแหวนอย่างสมบูรณ์ในสมัยรัฐบาลนายชวน หลีกภัย เมื่อปี พ.ศ. 2536

ถนนวงแหวนรอบในรัชดาภิเษกนั้นมิได้สร้างใหม่ขึ้นทั้งหมด บางช่วงเป็นถนนและซอยที่มีอยู่แต่เดิม ได้แก่ ถนนวงศ์สว่าง (ช่วงสะพานพระราม 7 ถึงทางแยกวงศ์สว่าง), ซอยอโศก-ดินแดง (ช่วงทางแยกพระราม 9 ถึงทางแยกอโศก-ถนนเพชรบุรีตัดใหม่), ซอยสุขุมวิท 21 (ซอยอโศก) (ช่วงถนนสุขุมวิททางแยกอโศก-ถนนเพชรบุรีตัดใหม่), ถนนนางลิ้นจี่ตอนปลายหรือถนนเลียบแม่น้ำเจ้าพระยา (ช่วงทางแยกสาธุประดิษฐ์ถึงแยกถนนนางลิ้นจี่), ถนนมไหสวรรย์ (ช่วงทางแยกถนนตกถึงทางแยกมไหสวรรย์) และถนนจรัญสนิทวงศ์ (ช่วงทางแยกท่าพระถึงสะพานพระราม 6)

เมื่อมีการโครงการตัดถนนรัชดาภิเษกจึงเวนคืนที่ดินเพื่อตัดถนนเชื่อมเข้าหากัน เมื่อเสร็จสิ้นโครงการแล้วถนนบางช่วงใช้ชื่อว่าถนนรัชดาภิเษกแต่บางช่วงยังใช้ชื่อถนนตามเดิม ดังนี้ ถนนวงศ์สว่าง (ช่วงสะพานพระราม 7 ถึงทางแยกวงศ์สว่าง), ถนนรัชดาภิเษก (ช่วงทางแยกวงศ์สว่างถึงทางแยกพระราม 9), ถนนอโศก-ดินแดง (ช่วงทางแยกพระราม 9 ถึงทางแยกอโศก-เพชรบุรี), ถนนอโศกมนตรี (ช่วงทางแยกอโศกมนตรีถึงทางแยกอโศก-เพชรบุรี), ถนนรัชดาภิเษก (ช่วงทางแยกอโศกมนตรี-ทางแยกท่าพระ) และถนนจรัญสนิทวงศ์ (ช่วงทางแยกท่าพระถึงสะพานพระราม 6)

ก่อนวิกฤตการณ์การเงินในเอเชีย พ.ศ. 2540 รัฐบาลในขณะนั้นมีนโยบายต้องการสร้างถนนเศรษฐกิจสายใหม่ทดแทนถนนสีลม ซึ่งแออัดและการจราจรติดขัด จึงมองหาทำเลที่ตั้งใหม่ ซึ่งได้ลงตัวที่ถนนรัชดาภิเษก ช่วงตั้งแต่แยกถนนตกจนถึงแยก ณ ระนอง โดยจัดตั้งเป็นถนนเศรษฐกิจสายใหม่ตามนโยบายของรัฐบาล ใช้ชื่อว่า ถนนพระรามที่ 3 ซึ่งรัฐบาลได้ลงทุนโครงสร้างพิ้นฐานโดยขยายถนนเป็น 6 ช่องจราจรไป-กลับ และขุดคลองกลางถนนให้มีขนาดใหญ่ขึ้น

นอกจากนี้ถนนรัชดาภิเษกยังมีถนนอีกส่วนหนึ่ง เชื่อมระหว่างทางแยกพระรามที่ 3-รัชดา (ช่วงใกล้เชิงสะพานพระราม 9) กับทางแยกพระรามที่ 3-รัชดา (ช่วงโรงเรียนนนทรีวิทยา) ถนนนี้เกิดขึ้นจากสร้างทางพิเศษเฉลิมมหานครหรือทางด่วนขั้นที่ 1 ได้สร้างถนนด้านใต้ทางยกระดับเพื่อลดระยะทางของถนนพระรามที่ 3 ซึ่งอ้อมโค้งตามแม่น้ำเจ้าพระยา ลดระยะทางได้ประมาณ 3 กิโลเมตร เป็นถนนเลียบใต้ทางด่วน มีทางขึ้นลงทางพิเศษเฉลิมมหานคร

อนึ่ง ถนนรัชดาภิเษก (ช่วงตั้งแต่สะพานคลองน้ำแก้วถึงทางแยกพระราม 9) เป็นเส้นแบ่งเขตการปกครองระหว่างเขตดินแดงกับเขตห้วยขวาง

สถานที่สำคัญที่ถนนตัดผ่าน

แก้
 
ถนนรัชดาภิเษก ช่วงเดอะมอลล์ ท่าพระ
  1. สำนักงานอัยการสูงสุด
  2. ศาลแพ่ง ศาลอาญา และศาลอุทธรณ์
  3. ศาลแขวงพระนครเหนือ
  4. ศาลภาษีอากรกลาง
  5. สำนักงานคณะกรรมการกำกับและส่งเสริมการประกอบธุรกิจประกันภัย
  6. กรมส่งเสริมการค้าระหว่างประเทศ กระทรวงพาณิชย์
  7. ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย
  8. สถานเอกอัครราชทูตสาธารณรัฐประชาชนจีนประจำประเทศไทย
  9. สถานเอกอัครราชทูตสเปนประจำประเทศไทย
  10. สวนเบญจกิติ
  11. ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์
  12. ตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย
  13. มหาวิทยาลัยราชภัฏจันทรเกษม
  14. โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาพัฒนาการ รัชดา
  15. เอสซีบีพาร์กพลาซา

รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล

แก้

ถนนรัชดาภิเษกนี้ยังมีบางส่วนที่เป็นทางวิ่งของรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล โดยมีสถานีที่ตั้งอยู่บนถนนรัชดาภิเษกทุกช่วงดังนี้

  1. สถานีรัชดาภิเษก
  2. สถานีสุทธิสาร
  3. สถานีห้วยขวาง
  4. สถานีศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย
  5. สถานีพระราม 9
  6. สถานีเพชรบุรี
  7. สถานีสุขุมวิท
  8. สถานีศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์
  9. สถานีท่าพระ
  10. สถานีจรัญฯ 13
  11. สถานีไฟฉาย
  12. สถานีบางขุนนนท์
  13. สถานีบางยี่ขัน
  14. สถานีสิรินธร
  15. สถานีบางพลัด
  16. สถานีบางอ้อ

รายชื่อทางแยก

แก้
รายชื่อทางแยกบน ถนนรัชดาภิเษก ทิศทาง: ตามเข็มนาฬิกา (ด้านซ้าย: ออกจากเมือง, ด้านขวา: เข้าเมือง)
จังหวัด อำเภอ/เขต กม.ที่ ชื่อจุดตัด ซ้าย ขวา
  ถนนรัชดาภิเษก (ด้านตะวันออก)
กรุงเทพมหานคร จตุจักร ทางแยกต่างระดับรัชวิภา เชื่อมต่อจาก:   ถนนรัชดาภิเษก (ด้านตะวันตก) จากแยกด่วนรัชดาภิเษก
ไม่มี   ถนนกำแพงเพชร 2 ไปสถานีขนส่งผู้โดยสารกรุงเทพ (จตุจักร)
  ทางยกระดับอุตราภิมุข ไป ดินแดง, บางนา, ดาวคะนอง   ทางยกระดับอุตราภิมุข ไป ท่าอากาศยานดอนเมือง, รังสิต
  ถนนวิภาวดีรังสิต ไปบางเขน, ท่าอากาศยานดอนเมือง, รังสิต   ถนนวิภาวดีรังสิต ไปแยกลาดพร้าว, ดินแดง
แยกรัชโยธิน   ถนนพหลโยธิน ไปแยกเสนานิคม   ถนนพหลโยธิน ไปแยกลาดพร้าว
แยกรัชดา-ลาดพร้าว   ถนนลาดพร้าว ไปบางกะปิ   ถนนลาดพร้าว ไปแยกลาดพร้าว
ดินแดง แยกรัชดา-สุทธิสาร   ถนนสุทธิสารวินิจฉัย ไปถนนลาดพร้าว   ถนนสุทธิสารวินิจฉัย ไป   ถนนวิภาวดีรังสิต
แยกห้วยขวาง   ถนนประชาราษฎร์บำเพ็ญ ไปถนนประชาอุทิศ   ถนนประชาราษฎร์บำเพ็ญ ไปถนนประชาสงเคราะห์
แยกเทียมร่วมมิตร   ถนนเทียมร่วมมิตร ไปแยกประชาอุทิศ (เหม่งจ๋าย) ไม่มี
แยกพระราม 9   ถนนพระราม 9 ไปรามคำแหง   ถนนอโศก-ดินแดง (ช่วงแยกพระราม 9 ถึง แยกประชาสงเคราะห์) ไปดินแดง
ราชเทวี แยกด่วนอโศก   ถนนจตุรทิศ ไปถนนพระราม 9   ถนนจตุรทิศ ไปถนนราชปรารภ
แยกอโศก-เพชรบุรี   ถนนเพชรบุรี ไปคลองตัน   ถนนเพชรบุรี ไปประตูน้ำ
วัฒนา แยกสุขุมวิท 21 ซอย 1   ซอยแยกไปซอยสุขุมวิท 23   ซอยสุขุมวิท 21 ซอย 1
คลองเตย แยกอโศกมนตรี   ถนนสุขุมวิท ไปเอกมัย   ถนนสุขุมวิท ไปเพลินจิต
แยกพระรามที่ 4   ถนนพระรามที่ 4 ไปพระโขนง   ถนนพระรามที่ 4 ไปวิทยุ
แยก ณ ระนอง   ถนนสุนทรโกษา ไปแยกศุลกากร ไม่มี
  ถนน ณ ระนอง ไปคลังน้ำมัน ไม่มี
ยานนาวา   สะพาน ข้ามทางรถไฟสายแม่น้ำ
  สะพาน ข้ามถนนนางลิ้นจี่
แยกรัชดา-นราธิวาส   ถนนนราธิวาสราชนครินทร์ ไปถนนพระรามที่ 3   ถนนนราธิวาสราชนครินทร์ ไปสาทร
ตรงไป:   ถนนรัชดาภิเษก (ด้านใต้) ไป แยกด่วนสาธุประดิษฐ์
  ถนนรัชดาภิเษก (ด้านใต้)
กรุงเทพมหานคร ยานนาวา แยกรัชดา-นราธิวาส เชื่อมต่อจาก:   ถนนรัชดาภิเษก (ด้านตะวันออก) จากแยก ณ ระนอง
  ถนนนราธิวาสราชนครินทร์ ไปถนนพระรามที่ 3   ถนนนราธิวาสราชนครินทร์ ไปสาทร
บางคอแหลม แยกเจริญราษฎร์   ถนนเจริญราษฎร์ ไปสาทร ไม่มี
  สะพานพระราม 3 (ช่องทางหลัก) ข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา
แยกถนนตก   ถนนเจริญกรุง ไปสาทร   ถนนตก ไปท่าเรือถนนตก
  สะพานกรุงเทพ ข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา
ธนบุรี แยกบุคคโล   ถนนเจริญนคร ไปราษฎร์บูรณะ   ถนนเจริญนคร ไปแยกเจริญนครเหนือ
แยกมไหสวรรย์   ถนนสมเด็จพระเจ้าตากสิน ไปดาวคะนอง   ถนนสมเด็จพระเจ้าตากสิน ไปวงเวียนใหญ่
  สะพานพระราม 3 (ช่องทางหลัก) ข้ามแม่น้ำเจ้าพระยา
  ทางลอดใต้แยกรัชดา (ช่องทางหลัก) ลอดใต้แยกรัชดา-ราชพฤกษ์ ไปท่าพระ
แยกรัชดา-ราชพฤกษ์   ถนนราชพฤกษ์ ไปถ.เพชรเกษม /ถ.บรมราชชนนี   ถนนราชพฤกษ์ ไปสะพานสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช
แยกตลาพลู   ชิดซ้ายถนนเทิดไท ไปถ.วุฒากาศ ไม่มี
  สะพานตลาดพลู ข้ามแยกตลาพลู
บางกอกใหญ่   สะพานตลาดพลู ข้ามคลองบางกอกใหญ่
  ทางลอดใต้แยกท่าพระ (ช่องทางหลัก) ลอดใต้แยกท่าพระ ไปพาณิชยการธนบุรี
แยกท่าพระ   ถนนเพชรเกษม ไปบางแค   ถนนเพชรเกษม ไปวงเวียนใหญ่
ตรงไป: ถนนรัชดาภิเษก (ต้านตะวันตก) ไปพาณิชยการธนบุรี
  ถนนรัชดาภิเษก (ด้านตะวันตก)
กรุงเทพมหานคร บางกอกใหญ่ แยกท่าพระ เชื่อมต่อจาก:   ถนนรัชดาภิเษก (ด้านตะวันออก) จากแยกรัชดา-ราชพฤกษ์
  ถนนเพชรเกษม ไปบางแค   ถนนเพชรเกษม ไปวงเวียนใหญ่
  ทางลอดใต้แยกท่าพระ (ช่องทางหลัก) ลอดใต้แยกท่าพระ จากแยกรัชดา-ราชพฤกษ์
แยกพาณิชยการธนบุรี   ถนนพาณิชยการธนบุรี ไปบางแวก ไม่มี
บางกอกน้อย จรัญสนิทวงศ์ ซอย 23 จรัญสนิทวงศ์ ซอย 20
  ทางลอดใต้แยกไฟฉาย (ช่องทางหลัก) ลอดใต้แยกไฟฉาย ไปบรมราชชนนี
แยกไฟฉาย   ถนนพรานนก-พุทธมณฑล สาย 4 ไปราชพฤกษ์   ถนนพรานนก ไปพรานนก
ถนนเลียบทางรถไฟสายใต้ ไปตลิ่งชัน ถนนสุทธาวาส ไปโรงพยาบาลศิริราช
แยกบางขุนนนท์ ถนนบางขุนนนท์ ไปตลิ่งชัน จรัญสนิทวงศ์ ซอย 32
  สะพานบางกอกน้อย ข้ามคลองบางกอกน้อย
บางกอกน้อย /บางพลัด   ทางลอดใต้แยกบรมราชชนนี (ช่องทางหลัก) ลอดใต้แยกบรมราชชนนี ไปบรมราชชนนี
แยกบรมราชชนนี ถนนบรมราชชนนี ไปพุทธมณฑล ถนนบรมราชชนนี ไปพระปิ่นเกล้า
      สะพาน              กำลังก่อสร้างหรือโครงการในอนาคต

อ้างอิง

แก้

แหล่งข้อมูลอื่น

แก้

13°47′33″N 100°34′27″E / 13.792556°N 100.574194°E / 13.792556; 100.574194