รัฐหุ่นเชิด

รัฐบาลหุ่นเชิด (อังกฤษ: Puppet government หรือ Marionette government) หมายถึงสภาพของรัฐที่มีเอกราชแต่เพียงในนาม แต่ถูกควบคุมโดยอำนาจต่างชาติหรือกองทัพอย่างชัดเจน^[1] คำว่า รัฐหุ่นเชิด หมายความถึง รัฐบาลที่ถูกควบคุมโดยอีกรัฐบาลหนึ่ง เหมือนกับการเชิดหุ่นกระบอก^[2] และยังใช้ในความหมายที่รัฐขาดความเป็นเอกราช หรือมีการปกป้องเอกราชในสิ่งที่เป็นอิทธิพลจากต่างชาติหรือกองทัพ^[3]

รัฐหุ่นเชิดยุคแรก

ศตวรรษที่ 19

ในช่วงแรกของรัฐหุ่นเชิดจะเป็นแบบรัฐกึ่งหุ่นเชิดกึ่งบริวารของรัฐบริวารสาธารณรัฐของฝรั่งเศส (French client republic) ของ จักรวรรดิฝรั่งเศสที่หนึ่ง

รัฐหุ่นเชิดในช่วงสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง

สาธารณรัฐประชาชนเบลารุส (1918–1919) เป็นรัฐบริวารของจักรวรรดิเยอรมัน ภายหลังเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพโซเวียต
ราชอาณาจักรโปแลนด์ (1916–1918)
ราชอาณาจักรลิทัวเนีย (พ.ศ. 2461) เป็นรัฐบริวารของจักรวรรดิเยอรมัน
Duchy of Courland and Semigallia (1918)
ราชอาณาจักรฟินแลนด์ (ค.ศ. 1918)

รัฐหุ่นเชิดของจักรวรรดิญี่ปุ่น

จักรวรรดิแมนจูกัว (1932–1945)
เหม่งเจียง
Dadao government (Shanghai 1937-1940)
Reformed Government of the Republic of China
รัฐบาลชั่วคราวสาธารณรัฐจีน (14 ธันวาคม 1937 - 30 มีนาคม 1940)
Nanjing Nationalist Government (March 30, 1940-1945)
East Hebei Autonomous Council
รัฐพม่า (1942-1945)
สาธารณรัฐฟิลิปปินส์ที่ 2 (1943-1945)
รัฐบาลชั่วคราวเสรีอินเดีย (1943-1945)
จักรวรรดิเวียดนาม (มีนาคม–สิงหาคม 1945)
ราชอาณาจักรกัมพูชา (มีนาคม–สิงหาคม 1945)
ราชอาณาจักรลาว

รัฐหุ่นเชิดของนาซีเยอรมนีและฟาสซิสต์อิตาลี

เป็นรัฐที่เป็นของเยอรมนี และ อิตาลี ในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง ในช่วงที่เยอรมนีบุกยึกครองยุโรปได้ทั้งหมด

รัฐหุ่นเชิดของเยอรมนีและอิตาลี

แอลเบเนียของอิตาลี (1940-1943) และ แอลเบเนียของนาซีเยอรมนี (1943-1944)
ฝรั่งเศสเขตวิชี (1942-1944) - รัฐหุ่นเชิดของเยอรมนี
โมนาโก (1943-1945) - รัฐหุ่นเชิดของอิตาลี
รัฐเอกราชมอนเตเนโกร (1941-1943 โดยอิตาลี และ 1943-1944 โดยเยอรมนี)
รัฐผู้พิทักษ์แห่งเซอร์เบีย (1941-1944) - รัฐหุ่นเชิดของเยอรมนี

รัฐหุ่นเชิดของฝ่ายสัมพันธมิตรในช่วงและหลังสงครามโลกครั้งที่สอง

รัฐหุ่นเชิดของสหภาพโซเวียต

ดินแดนที่โซเวียตบุกยึดครอง (ต่อมาถูกผนวกเข้ากับโซเวียต)

สาธารณรัฐประชาชนตูวา (1944-1946) มาจาก เตนนู ตูวา (1921–1944)
สาธารณรัฐประชาธิปไตยฟินแลนด์ (1939-1940) - เป็นดินแดนที่โซเวียตได้จากการรบชนะฟินแลนด์
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตเอสโตเนีย (1940) - ในเดือนมิถุนายน 1940 สาธารณรัฐเอสโตเนีย ได้ถูกบุกยึดโดยสหภาพโซเวียต และในเดือนกรกฎาคม ได้มีการก่อตั้งรัฐบาลหุ่นเชิดขึ้น
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตลัตเวีย (1940) - ในเดือนมิถุนายน 1940 สาธารณรัฐลัตเวีย ได้ถูกบุกยึดโดยสหภาพโซเวียต และในเดือนกรกฎาคม ได้มีการก่อตั้งรัฐบาลหุ่นเชิดขึ้น
สาธารณรัฐสังคมนิยมโซเวียตลิทัวเนีย (1940) - ในเดือนมิถุนายน 1940 สาธารณรัฐลิทัวเนีย ได้ถูกบุกยึดโดยสหภาพโซเวียต และในเดือนกรกฎาคม ได้มีการก่อตั้งรัฐบาลหุ่นเชิดขึ้น
Second East Turkestan Republic (1944-1949)
รัฐบาลประชาชนอาเซอร์ไบจาน (1945-1946)

ดินแดนที่โซเวียตบุกยึดครอง (ต่อมากลายเป็นรัฐบริวาร)

รัฐหุ่นเชิดของสหราชอาณาจักร

ราชอาณาจักรอิรัก (1941-1943)
จักรวรรดิอิหร่าน (1941-1943)

สงครามเย็น

เคอร์ดิสถานอิหร่าน รัฐหุ่นเชิดของจักรวรรดิอิหร่าน
เวียดนามใต้ รัฐหุ่นเชิดของสหรัฐอเมริกา
สาธารณรัฐประชาชนฮังการี รัฐหุ่นเชิดของกติกาสัญญาวอร์ซอ (การปฏิวัติฮังการี ค.ศ. 1956)
เชโกสโลวาเกีย รัฐหุ่นเชิดของกติกา สัญญาวอร์ซอ (การบุกครองเชโกสโลวาเกียของสนธิสัญญาวอร์ซอ)
รัฐเผด็จการทหารแห่งกรีซ รัฐหุ่นเชิดของสหรัฐอเมริกา (สงครามกลางเมืองกรีซ)
ริวกิว รัฐหุ่นเชิดของสหรัฐอเมริกา

หลังสงครามเย็น

สาธารณรัฐคูเวต - รัฐหุ่นเชิดของอิรัก

ปัจจุบัน

ไซปรัสเหนือ - รัฐหุ่นเชิดของตุรกี
เซาท์ออสเซเตีย - รัฐหุ่นเชิดของรัสเซีย
อับฮาเซีย - รัฐหุ่นเชิดของรัสเซีย

อ้างอิง

↑ Constructing the Nation-state. Greenwood Publishing Group. 1995. p. 161. ISBN 0313293988. The term puppet state is used to describe nominal sovereigns under effective foreign control
↑ Shapiro, Stephen (2003). Ultra Hush-hush. Annick Press. p. 38. ISBN 1550377787. Puppet state: a country whose government is being controlled by the government of another country, much as a puppeteer controls the strings on a marionette
↑ Raič, D (2002). Statehood and the Law of Self-determination. Martinus Nijhoff Publishers. p. 81.

ดูเพิ่ม

[1] Constructing the Nation-state. Greenwood Publishing Group. 1995. p. 161. ISBN 0313293988. The term puppet state is used to describe nominal sovereigns under effective foreign control

[2] Shapiro, Stephen (2003). Ultra Hush-hush. Annick Press. p. 38. ISBN 1550377787. Puppet state: a country whose government is being controlled by the government of another country, much as a puppeteer controls the strings on a marionette

[3] Raič, D (2002). Statehood and the Law of Self-determination. Martinus Nijhoff Publishers. p. 81.

[1]

[2]

[3]