ประเทศโปแลนด์

โปแลนด์ (อังกฤษ: Poland; โปแลนด์: Polska [ˈpɔlska] ปอลสกา) หรือชื่อทางการคือ สาธารณรัฐโปแลนด์ (อังกฤษ: Republic of Poland; โปแลนด์: Rzeczpospolita Polska) เป็นประเทศในตอนกลางของยุโรป เขตแดนด้านตะวันตกจรดเยอรมนี ทางใต้จรดสาธารณรัฐเช็กและสโลวาเกีย ทางตะวันออกจรดยูเครนและเบลารุส ส่วนทางเหนือจรดทะเลบอลติก ลิทัวเนีย และแคว้นคาลีนินกราดของรัสเซีย โปแลนด์เคยเป็นดินแดนส่วนหนึ่งของจักรวรรดิรัสเซีย

สาธารณรัฐโปแลนด์ Rzeczpospolita Polska (โปแลนด์)
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
เพลงชาติ: มาซูแร็กดอมบรอฟสกีแยกอ
เมืองหลวง และ ใหญ่สุด	วอร์ซอ
ภาษาราชการ	ภาษาโปแลนด์
การปกครอง	รัฐเดี่ยว ระบบกึ่งประธานาธิบดี สาธารณรัฐรัฐธรรมนูญ
• ประธานาธิบดี	อันด์แชย์ ดูดา
• นายกรัฐมนตรี	มาแตอุช มอราวีแยตสกี
เอกราช  จากรัสเซีย
• สถาปนา	พ.ศ. 1509
• ประกาศ	คริสต์ศตวรรษ 10
• เป็นที่ยอมรับ	11 พฤศจิกายน พ.ศ. 2461
พื้นที่
• รวม	312,679 ตารางกิโลเมตร (120,726 ตารางไมล์) (69)
• แหล่งน้ำ (%)	2.65%
ประชากร
• 2549 ประมาณ	38,635,144 (31)
• สำมะโนประชากร 2557	38,485,779 (2014)
• ความหนาแน่น	123 ต่อตารางกิโลเมตร (318.6 ต่อตารางไมล์) (90)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	2560 (ประมาณ)
• รวม	$ 1.110 ล้านล้าน
• ต่อหัว	$ 29,250
จีดีพี (ราคาตลาด)	2560 (ประมาณ)
• รวม	$ 509.955 พันล้าน
• ต่อหัว	$ 13,429
จีนี (2557)	32.1
HDI (2559)	0.855  · 36th
สกุลเงิน	ซวอตือ (PLN)
เขตเวลา	UTC+1 (CET)
• ฤดูร้อน (DST)	UTC+2 (CEST)
รหัสโทรศัพท์	48
โดเมนบนสุด	.pl (และ .eu ในฐานะส่วนหนึ่งของสหภาพยุโรป)
1ภาษาเบลารุส ภาษาแคสซูเบีย ภาษาเยอรมัน และภาษายูเครน ใช้ในสำนักงานเทศบาล 5 แห่ง แต่ก็ไม่จัดว่าเป็นภาษาราชการในระดับประเทศ 2The adoption of Christianity in Poland is seen by many Poles, regardless of their religious affiliation, as one of the most significant national historical events

รัฐโปแลนด์ก่อตั้งเมื่อมากกว่า 1,000 ปีก่อนภายใต้ราชวงศ์เปียสต์ (Piast dynasty) และถึงยุคทอง ตอนปลายของคริสต์ศตวรรษที่ 16 ภายใต้ราชวงศ์ยาเกียลลอน (Jagiellonian dynasty) เป็นยุคที่โปแลนด์เป็นหนึ่งในประเทศที่ร่ำรวยและมีอำนาจมากที่สุดในยุโรป ในวันที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ. 2334 สภาล่าง (Sejm เซย์ม) ของเครือจักรภพโปแลนด์-ลิทัวเนีย ได้เลือกรับรัฐธรรมนูญพฤษภาคมของโปแลนด์ (May Constitution of Poland) รัฐธรรมนูญร่างฉบับแรกของยุโรป และฉบับที่ 2 ของโลก ตามหลังรัฐธรรมนูญสหรัฐอเมริกา

หลังจากนั้นไม่นาน โปแลนด์ได้ถูกแบ่งเป็นส่วนหนึ่งของจักรวรรดิรัสเซีย ออสเตรีย และ ราชอาณาจักรปรัสเซีย ระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 1 โปแลนด์มีสถานะเป็นราชอาณาจักร และได้รับเอกราชในปี พ.ศ. 2461 หลังสิ้นสุดสงครามโลก ภายใต้ยุคสาธารณรัฐที่ 2 (Second Polish Republic) หลังจากสงครามโลกครั้งที่ 2 โปแลนด์กลายเป็นรัฐบริวารที่เป็นคอมมิวนิสต์ของสหภาพโซเวียตภายใต้สาธารณรัฐประชาชน (People's Republic of Poland) ในพ.ศ. 2532 การเลือกตั้งกึ่งเสรีครั้งแรกในโปแลนด์ หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 สิ้นสุดการดิ้นรนเพื่อเสรีภาพของขบวนการโซลิดาริตี (Solidarity movement) และเป็นการพ่ายแพ้ของผู้นำคอมมิวนิสต์ของโปแลนด์ (โดยก่อนหน้านี่ผู้นำคอมมิวนิสต์ของโปแลนด์ใด้ประกาศใช้กฎอัยการศึกเพื่อปราบการดิ้นรนเพื่อเสรีภาพของขบวนการโซลิดาริตีในปีพ.ศ. 2524 ) มีการก่อตั้งสาธารณรัฐโปแลนด์ที่ 3 (Third Polish Republic) ในปัจจุบัน ตามด้วยการร่างรัฐธรรมนูญใหม่ในปี พ.ศ. 2540 ในปี พ.ศ. 2542 โปแลนด์ได้เข้าร่วมองค์การนาโต และในปี พ.ศ. 2547 ได้เข้าเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพยุโรป

ภูมิศาสตร์

ที่ตั้ง ตั้งอยู่ใจกลางทวีปยุโรป มีพรมแดนติด 7 ประเทศ ได้แก่ ทิศเหนือจรดรัสเซีย (แคว้นคาลีนินกราด) ทิศตะวันออกเฉียงเหนือและทิศตะวันออกจรดลิทัวเนีย เบลารุส และยูเครน ทิศใต้จรดสโลวาเกียและสาธารณรัฐเช็ก ทิศตะวันตกจรดเยอรมนี และทิศเหนือจรดทะเลบอลติก

ภูมิประเทศ เป็นพื้นที่ราบเกือบทั้งประเทศ นอกจากบริเวณชายแดนทางใต้เป็นทิวเขาตาตรา ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของเทือกเขาคาร์เพเทียและภูเขาซูดีทีส ซึ่งมียอดเขาสูงที่สุดคือยอด Rysy สูงจากระดับน้ำทะเล 8,200 ฟุต เป็นพรมแดนธรรมชาติกั้นระหว่างโปแลนด์กับสโลวาเกีย โปแลนด์มีแม่น้ำสายสำคัญคือ แม่น้ำโอเดอร์ที่อยู่ทางตะวันตกเฉียงใต้ และแม่น้ำวิสตูลาที่อยู่ทางตะวันออกของประเทศ

ประวัติศาสตร์

ดูบทความหลักที่: ประวัติศาสตร์โปแลนด์

ร่วมสมัย

โปแลนด์เคยเป็นส่วนหนึ่งของสหภาพโซเวียต ในการรบวอร์ซอ โปแลนด์ต้องสู้กับสหภาพโซเวียตที่มีทหารมากกว่าถึงห้าเท่า แต่ทหารโปแลนด์ที่รักชาติก็สามารถขับไล่รัสเซียออกไปได้ ต่อมาโปแลนด์เกิดความขัดแย้งภายในประเทศ นาซีเยอรมนีได้เรียกร้องผนวกท่าเรือเสรีดานซิกแต่โปแลนด์ปฏิเสธ นาซีเยอรมนีกับสหภาพโซเวียตได้ทำสนธิสัญญาโมโลตอฟ-ริบเบนทรอพและร่วมมือกันเข้ายึดครองโปแลนด์ ในปี พ.ศ. 2482 โดยเยอรมนีจะเข้ายึดด้านตะวันตก ส่วนสหภาพโซเวียตจะเข้ายึดด้านตะวันออก แต่รัฐบาลของโปแลนด์ได้หลบลี้ภัยไปยังประเทศอังกฤษและจัดตั้งเป็นรัฐบาลพลัดถิ่นทำการต่อสู้กับนาซีเยอรมนีต่อไป

ในระหว่างอยู่ภายใต้การครอบครองของนาซีเยอรมัน นาซีได้ทำการกวาดต้อนชาวยิวในโปแลนด์หลายล้านคนไปยังค่ายกักกัน โดยเฉพาะค่ายกักกันเอาชวิตซ์ และทำการสังหารหมู่อย่างโหดและทารุณ ต่อมาในปี 1945 กองทัพแดงแห่งสหภาพโซเวียตได้เข้ายึดครองโปแลนด์และได้ให้ปกครองด้วยระบอบคอมมิวนิสต์ หลังสงครามโลกครั้งที่สองและสงครามเย็น ประเทศโปแลนด์ได้เป็นหนึ่งในสมาชิกของประเทศในยุโรปตะวันออกที่ปกครองด้วยระบอบคอมมิวนิสต์

การเมือง

บริหาร

ดูบทความหลักที่: รัฐบาลโปแลนด์

นิติบัญญัติ

ดูบทความหลักที่: รัฐสภาโปแลนด์

ตุลาการ

ดูบทความหลักที่: กฎหมายโปแลนด์

การแบ่งเขตการปกครอง

โปแลนด์แบ่งเขตการปกครองระดับบนสุดออกเป็น 16 จังหวัด (โปแลนด์: województwa) ได้แก่

ปอมอแชซาคอดแญ  ปอมอแช  วาร์เมีย-มาซูรือ  ปอดลาแช  ลูบุช  วีแยลกอปอลสกา  กูยาวือ-ปอมอแช  ดอลนือชล็อนสก์  ออปอแล  ชล็อนสก์  ชฟีแยนตือ-กชึช  วูช  มาซอฟแช  ลูบลิน  มาวอปอลสกา  ปอตการ์ปาแช

จังหวัด เมืองหลัก ชื่อภาษาโปแลนด์ ชื่อภาษาอังกฤษ กูยาวือ-ปอมอแช กูยาวือ-พอเมอเรเนีย บึดก็อชตช์ / ทอรูน ชฟีแยนตือ-กชึช โฮลีครอสส์ กีแยลต์แซ ชล็อนสก์ ไซลีเซีย คาโตวีตเซ ดอลนือชล็อนสก์ โลว์เออร์ไซลีเซีย วรอตสวัฟ ปอดลาแช พอดลาเคีย เบียวิสตอค ปอตการ์ปาแช ซับคาร์เพเทีย เชชูฟ ปอมอแช พอเมอเรเนีย กดัญสก์ ปอมอแชซาคอดแญ เวสต์พอเมอเรเนีย ชแชชิน มาซอฟแช แมโซเวีย วอร์ซอ มาวอปอลสกา เลสเซอร์โปแลนด์ กรากุฟ ลูบลิน ลูบลิน ลูบลิน ลูบุช ลูบุช กอร์ซูฟเวียลคอปอลสกี / แชลอนากูรา วาร์เมีย-มาซูรือ วาร์เมีย-มาซูเรีย ออลชติน วีแยลกอปอลสกา เกรตเตอร์โปแลนด์ พอซนาน วูช วูช วูช ออปอแล ออปอแล ออปอแล

การปกครองในระดับรองลงไปจากจังหวัดได้แก่

• เทศมณฑล (powiaty) แบ่งเป็น
  • เทศมณฑลท้องถิ่น (powiaty ziemskie) 314 แห่ง และ
  • เทศมณฑลนคร (powiaty grodzkie) 65 แห่ง
• เทศบาล (gminy) 2,478 แห่ง

กองทัพ

ดูบทความหลักที่: กองทัพโปแลนด์

เศรษฐกิจ

โครงสร้างพื้นฐาน

ประชากร

มีประชากรราวๆ 37.97 ล้านคน

เชื้อชาติ

ประชากร 37.97 ล้านคน เป็นชาวโปแลนด์ร้อยละ 98 อีกร้อยละ 2 มีเชื้อสายเยอรมัน เบลารุส ยูเครน ลิทัวเนีย และอื่น ๆ

ภาษา

คนในประเทศนี้ใช้ภาษาโปแลนด์เป็นหลัก

กีฬา

ดูบทความหลักที่: ฟุตบอลทีมชาติโปแลนด์, โปแลนด์ในโอลิมปิก และโปแลนด์ในพาราลิมปิก

วัฒนธรรม

วันหยุด

ดูบทความหลักที่: รายชื่อวันสำคัญของโปแลนด์

แหล่งข้อมูลอื่น

ภาพยนตร์ (on-line)

• Animated history of Poland, (PARP, Expo 2010 Shanghai China)
• Borders of Poland, AD. 990–2008
• Poland under German occupation 1939–1945

ข้อมูลทั่วไป

• Poland.gov.en – Polish national portal
• Polish Information
• กระทรวงการต่างประเทศ (โปแลนด์)
• Chief of State and Cabinet Members
• Poland entry at The World Factbook
• Poland at UCB Libraries GovPubs
• History of Ancient Poland
• ประเทศโปแลนด์ ที่เว็บไซต์ Curlie
• Poland profile from the BBC News
• Poland OECD
• Poland EU
• Poland Encyclopædia Britannica entry
• Wikimedia Atlas of Poland
• ดูข้อมูลทางภูมิศาสตร์ที่เกี่ยวข้องกับ ประเทศโปแลนด์ ที่ OpenStreetMap
• Key Development Forecasts for Poland from International Futures

วัฒนธรรม

• Commonwealth of Diverse Cultures: Poland's Heritage

การท่องเที่ยว

• Poland's Official Travel Website
• About Poland
• Photos from Poland

• สถานเอกอัครราชทูตสาธารณรัฐโปแลนด์ประจำประเทศไทย
• ข้อมูลประเทศโปแลนด์ของกระทรวงการต่างประเทศ