ราชวงศ์ปาห์ลาวี

ราชวงศ์ที่ปกครองอิหร่านช่วงปี 1925 ถึง 1979

ราชวงศ์ปาห์ลาวี (เปอร์เซีย: دودمان پهلوی) เป็นราชวงศ์สุดท้ายของอิหร่าน โดยปกครองอิหร่านปกครองมาเกือบ 54 ปี ระหว่างปี 1925 ถึง 1979

ปาห์ลาวี
ราชวงศ์
ประเทศรัฐจักรวรรดิอิหร่าน
ถิ่นกำเนิดมาซันดารัน
ก่อตั้ง15 ธันวาคม ค.ศ. 1925 (1925-12-15)
ต้นตระกูลพระเจ้าชาห์ เรซา ปาห์ลาวี
ผู้นำคนปัจจุบันเรซา ปาห์ลาวี
ผู้ปกครองคนสุดท้ายพระเจ้าชาห์ โมฮัมหมัด เรซา ปาห์ลาวี
ตระกูลที่เกี่ยวข้องราชวงศ์มูฮัมหมัด อาลี (1941–1948)
สิ้นสุด11 กุมภาพันธ์ ค.ศ. 1979 (1979-02-11)

ราชวงศ์ปาห์ลาวีก่อตั้งโดยนายทหารในกองทัพเปอร์เซีย นามว่า เรซา ข่าน[1] เขาได้รับการเลื่อนตำแหน่งโดยอังกฤษให้เป็นผู้บัญชาการกองพลน้อยคอซแซคเปอร์เซีย[2] ประมาณหนึ่งเดือนต่อมาภายใต้การควบคุมของอังกฤษ กองกำลังสามพันนายเศษนายของเรซา ข่าน ก็มุ่งไปถึงกรุงเตหะรานเพื่อทำรัฐประหารในปี 1921[3] และพื้นที่ส่วนที่เหลือของประเทศถูกยึดครองในปี 1923 ต่อมา พระเจ้าอะห์หมัด ชาห์ กอญัร ถูกบีบให้สละราชสมบัติอย่างเป็นทางการในเดือนตุลาคม 1925 เรซา ข่านจึงสถาปนาราชวงศ์ปาห์ลาวี

หลังจากโค่นล้มราชวงศ์กอญัร พระเจ้าเรซาเริ่มกระบวนการปฏิรูปเพื่อทำให้อิหร่านทันสมัยและมีความเป็นชาตินิยม เช่น การส่งเสริมระบบการศึกษาแบบตะวันตก การลดอิทธิพลของศาสนาในรัฐ และการสร้างโครงสร้างพื้นฐานสมัยใหม่[4]

หลังจากสงครามโลกครั้งที่สอง เรซาถูกบีบบังคับให้สละราชบัลลังก์โดยอังกฤษและสหภาพโซเวียต เนื่องจากความสัมพันธ์ของเขากับนาซีเยอรมนี รัชทายาทของเขา เจ้าชายโมฮัมหมัด เรซา ปาห์ลาวี ได้ขึ้นครองราชย์ในปี 1941 ซึ่งในช่วงการปกครองของพระเจ้าโมฮัมหมัด เรซา อิหร่านประสบกับการพัฒนาเศรษฐกิจและอุตสาหกรรมอย่างรวดเร็ว ผ่านแผน “ปฏิวัติสีขาว” ซึ่งรวมถึงการปฏิรูปที่ดิน สิทธิสตรี และการลงทุน อย่างไรก็ตาม การรวมอำนาจแบบเผด็จการ การคอร์รัปชัน และการใช้ความรุนแรงของตำรวจลับทำให้เกิดความไม่พอใจในหมู่ชน[5]

กระแสความไม่พอใจนำไปสู่การลุกฮือของประชาชนที่เรียกว่าการปฏิวัติอิหร่าน และการกลับมาของรูฮุลลอฮ์ โคมัยนี ผู้นำทางศาสนาในปี 1979 ซึ่งทำให้ราชวงศ์ปาห์ลาวีสิ้นสุดลง และอิหร่านกลายเป็นสาธารณรัฐอิสลามจนถึงปัจจุบัน[6]

ประมุขราชวงศ์ปาห์ลาวี

แก้
ลำดับ ภาพ พระนาม ศักดิ์ เข้ารับตำแหน่ง ลงจากตำแหน่ง
1   พระเจ้า
เรซา ปาห์ลาวี
15 ธันวาคม 1925 16 กันยายน 1941
(สละราชสมบัติ)
2   พระเจ้า
โมฮัมหมัด เรซา ปาห์ลาวี
โอรสในพระเจ้าชาห์ เรซา 16 กันยายน 1941 11 กุมภาพันธ์ 1979
(ถูกถอดจากราชสมบัติ)
27 กรกฎาคม 1980
(สวรรคต)
  พระนางเจ้า
ฟาราห์ ปาห์ลาวี
มเหสีหม้ายในพระเจ้าชาห์โมฮัมหมัด เรซา 27 กรกฎาคม 1980
31 ตุลาคม 1980
3   เจ้าชาย
เรซา ปาห์ลาวี
โอรสในพระเจ้าโมฮัมหมัด เรซา 31 ตุลาคม 1980
ยังอยู่ในตำแหน่ง

อ้างอิง

แก้
  1. Aghaie, Kamran Scot (2011-12-01). The Martyrs of Karbala: Shi'i Symbols and Rituals in Modern Iran (ภาษาอังกฤษ). University of Washington Press. ISBN 978-0-295-80078-3.
  2. Cyrus Ghani; Sīrūs Ghanī (6 January 2001). Iran and the Rise of the Reza Shah: From Qajar Collapse to Pahlavi Power. I.B.Tauris. pp. 147–. ISBN 978-1-86064-629-4.
  3. Brysac, Shareen Blair. "A Very British Coup: How Reza Shah Won and Lost His Throne." World Policy Journal 24, no. 2 (2007): 90–103. Accessed August 8, 2021. http://www.jstor.org/stable/40210096
  4. Axworthy, Michael. A History of Iran: Empire of the Mind. Basic Books, 2008.
  5. Keddie, Nikki R. Modern Iran: Roots and Results of Revolution. Yale University Press, 2006.
  6. Milani, Abbas. The Shah. Palgrave Macmillan, 2011.

แหล่งข้อมูลอื่น

แก้