พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์
นายพลเรือโท[2] พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ (25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2389 - 13 กันยายน พ.ศ. 2455) [3] เป็นพระโอรสในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท มีพระนามเดิมว่า หม่อมเจ้าสาย พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ สถาปนาขึ้นเป็นพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า เมื่อ พ.ศ. 2415 พระองค์เป็นพระปัยกา (ทวด) ในสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
| พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ | |
|---|---|
| พระวรวงศ์เธอ ชั้น 2 พระองค์เจ้าชั้นตรี | |
 | |
| ผู้บัญชาการกรมทหารเรือ | |
| ดำรงตำแหน่ง | 8 เมษายน พ.ศ. 2430 - 14 เมษายน 2433 |
| ประสูติ | 25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2389 |
| สิ้นพระชนม์ | 13 กันยายน พ.ศ. 2455 (66 ปี) |
| หม่อม | หม่อมเขียน สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (ศศิสมิต) |
| พระบุตร | 24 คน |
| ราชสกุล | สนิทวงศ์ |
| ราชวงศ์ | จักรี |
| พระบิดา | พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท |
| พระมารดา | หม่อมแย้ม สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (ณ บางช้าง)[1] |
| รับใช้ | กองทัพเรือสยาม |
|---|---|
| ชั้นยศ | .svg){kind=small} พลเรือโท |
พระประวัติ
แก้พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ ทรงกำกับกรมหมอหลวงแลกรมแสง และทรงเป็นแพทย์ประจำพระองค์ [4] บังคับการเรือกลไฟ แลบังคับการทหารปืนแคตตริงกัน และได้เป็นผู้จัดการทำป้อมปากน้ำและจัดการทหารปืนปากน้ำ รวมถึงจัดการทหารในหัวเมืองตะวันออก นอกจากนี้ยังทรงเป็นเจ้าพนักงานใหญ่ผู้ช่วยผู้บัญชาการทหารเรือ รักษาการแทนผู้บัญชาการทหารเรือคนแรก ระหว่าง พ.ศ. 2430-2433 [5] ทรงเป็นผู้ได้รับสัมปทานขุดคลองทางตอนเหนือของพระนคร ในเขตท้องทุ่งหลวงฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา จากตำบลบ้านใหม่ วัดเทียนถวาย ปทุมธานี ไปถึงนครนายก [6] ในนามบริษัทขุดคลองแลคูนาสยาม [7] ระหว่าง พ.ศ. 2433-2447 ได้รับพระราชทานชื่อว่า "คลองรังสิตประยูรศักดิ์" ตามพระนามของพระเจ้าลูกยาเธอ พระองค์เจ้ารังสิตประยูรศักดิ์ ซึ่งมีศักดิ์เป็นพระนัดดา (หลานตา) ของพระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ แต่ชาวบ้านนิยมเรียกสั้น ๆ ว่า "คลองเจ้าสาย"
บุตร-ธิดา
แก้พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ เสกสมรสกับหม่อมเขียน สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (ศศิสมิต) [8] มีบุตร-ธิดา 8 คน ได้แก่ [9]
- พันตรี หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์ (มีนามลำลองว่าคุณชายใหญ่) [10] [11]
- หม่อมราชวงศ์เนื่อง สนิทวงศ์ ต่อมาได้เป็น เจ้าจอมมารดาหม่อมราชวงศ์เนื่อง ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
- หม่อมราชวงศ์สท้าน สนิทวงศ์ (มีนามลำลองว่าคุณชายกลาง) ต่อมาได้เป็น มหาอำมาตย์เอก พลเอก เจ้าพระยาวงษานุประพัทธ์ เป็นบิดาของหม่อมหลวงบัว กิติยากร พระราชมารดาใน สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง
- หม่อมราชวงศ์ชม สนิทวงศ์ ต่อมาได้เป็น พระตำรวจเอก พระยานาวาพลานุโยค
- หม่อมราชวงศ์สวัสดิ์ สนิทวงศ์ (มีนามลำลองว่าคุณชายใหม่)
- หม่อมราชวงศ์เสงี่ยม สนิทวงศ์ ต่อมาได้เป็นหม่อมห้ามพระราชทานในสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระสวัสดิวัดนวิศิษฎ์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานให้เป็นสะใภ้หลวง[12]
- หม่อมราชวงศ์ทวี สนิทวงศ์ (มีนามลำลองว่าคุณชายปิ๋ว) ต่อมาโปรดเกล้าฯ ให้เป็น หม่อมทวีวัฒนศักดิ์ ราชนิกุล
- หม่อมราชวงศ์หญิงไม่ปรากฏนาม (มีนามลำลองว่าคุณหญิงน้อย) สิ้นชีพตั้งแต่เยาว์
พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ยังมีบุตร-ธิดา ที่เกิดจากภรรยาอื่น ได้แก่
- หม่อมราชวงศ์พิณ สนิทวงศ์ ต่อมาได้เป็น พลเรือตรี พระยานาวาพลพยุหรักษ์
- หม่อมราชวงศ์จวง สนิทวงศ์
- หม่อมราชวงศ์เจียม สนิทวงศ์
- หม่อมราชวงศ์ต้อ สนิทวงศ์ (ปราโมช)
- หม่อมราชวงศ์เตื้อง สนิทวงศ์ [13]
- หม่อมราชวงศ์ตั้น สนิทวงศ์
- หม่อมราชวงศ์ตัน สนิทวงศ์ ต่อมาได้เป็น พลตรี หม่อมสนิทวงศ์เสนี ราชนิกุล สมรสกับ ท่านผู้หญิงแผ้ว สนิทวงศ์เสนี
- หม่อมราชวงศ์บัว สนิทวงศ์ (สวัสดิกุล) [note 1]
- หม่อมราชวงศ์เชื้อ สนิทวงศ์
- หม่อมราชวงศ์จี๊ด สนิทวงศ์
- หม่อมราชวงศ์อั้น สนิทวงศ์
- หม่อมราชวงศ์โต สนิทวงศ์
- หม่อมราชวงศ์ผอบ สนิทวงศ์ (นรเศรษฐ์สนิท)
- หม่อมราชวงศ์ศิริมาน สนิทวงศ์ (สฤษฎิ์ราชโยธิน)
- เจ้าจอมหม่อมราชวงศ์ข้อ ในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว [14]
หลังจากพระองค์สิ้นพระชนม์เมื่อ พ.ศ. 2455 ทายาทได้บริจาคตำหนักส่วนพระองค์ และที่ดินข้างเคียง ก่อตั้งเป็นโรงเรียนสำหรับสตรี ชื่อว่า โรงเรียนสายปัญญา
พระเกียรติยศ
แก้พระอิสริยยศ
แก้- หม่อมเจ้าสาย (25 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2388 – พ.ศ. 2415)
- พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ (พ.ศ. 2426 – 13 กันยายน พ.ศ. 2455)
เครื่องราชอิสริยาภรณ์
แก้เครื่องราชอิสริยาภรณ์ไทย
แก้- พ.ศ. 2429 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์มงกุฎไทย (ป.ม.) - พ.ศ. 2429 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)[15][16] - พ.ศ. 2452 –
เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 5 ชั้นที่ 2 (จ.ป.ร.2)[17]
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
_ribbon.svg){kind=small}
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ
แก้
ปรัสเซีย :
- พ.ศ. 2433 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์นกอินทรีแดง ชั้นที่ 1[18]
- พ.ศ. 2433 –
ออสเตรีย-ฮังการี :
- พ.ศ. 2433 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์เลโอโปลด์ ชั้นที่ 1[18]
- พ.ศ. 2433 –
สหราชอาณาจักรสวีเดนและนอร์เวย์ :
- พ.ศ. 2433 –
เครื่องราชอิสริยาภรณ์ดาวขั้วโลก ชั้นที่ 1[18]
- พ.ศ. 2433 –
ฝรั่งเศส :
- พ.ศ. 2433 –
เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ ชั้นที่ 2[19]
- พ.ศ. 2433 –
_-_Commander_Grand_Cross.svg){kind=small}
พงศาวลี
แก้| พงศาวลีของพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
เชิงอรรถ
แก้- ↑ คนละท่านกับ หม่อมหลวงบัว สนิทวงศ์ ดู บัว สนิทวงศ์ (แก้ความกำกวม)
อ้างอิง
แก้- ↑ สมภพ ภิรมย์, ศาสตราจารย์ น.อ.. "สาแหรกครอบครัว (Family Tree) ลำดับพระมหากษัตริย์ในพระบรมราชจักรีวงศ์เฉพาะสายที่สืบราชสมบัติ". พระเมรุมาศ พระเมรุ และเมรุ สมัยกรุงรัตนโกสินทร์. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ:อมรินทร์การพิมพ์. 2528
- ↑ พระราชทานสัญญาบัตรฝ่ายทหาร
- ↑ ศุภวัฒย์ เกษมศรี, พลตรี หม่อมราชวงศ์, และรัชนี ทรัพย์วิจิตร. พระอนุวงศ์ชั้นหม่อมเจ้าในพระราชวงศ์จักรี. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2549. 360 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-221-818-8
- ↑ ธำรงศักดิ์ อายุวัฒนะ. ราชสกุลจักรีวงศ์ และราชสกุลสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช. กรุงเทพ : สำนักพิมพ์บรรณกิจ, พิมพ์ครั้งที่ 3 พ.ศ. 2544. 490 หน้า. หน้า หน้าที่. ISBN 974-222-648-2
- ↑ ทำเนียบผู้บัญชาการกองทัพเรือ
- ↑ "ประวัติตำบลธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2007-12-12. สืบค้นเมื่อ 2008-01-15.
- ↑ "คลองรังสิตประยุรศักดิ์". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2016-03-04. สืบค้นเมื่อ 2008-01-15.
- ↑ อรวรรณ ทรัพย์พลอย. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท ปราชญ์ผู้เป็นกำลังของแผ่นดิน. กรุงเทพฯ : สร้างสรรค์บุ๊คส์, 2552. 352 หน้า. ISBN 978-974-341-578-4
- ↑ "ราชสกุลสนิทวงศ์". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2008-12-24. สืบค้นเมื่อ 2008-11-18.
- ↑ หม่อมราชวงศ์สุวพรรณ สนิทวงศ์เป็นบิดาของ หม่อมหลวงสร้อยระย้า สนิทวงศ์ (ยุคล)
- ↑ เจ้าสาย เก็บถาวร 2010-07-14 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน จากนิตยสารสกุลไทย ฉบับที่ 2472 ปีที่ 48 ประจำวันอังคารที่ 5 มีนาคม 2545
- ↑ https://www.the101.world/saisawasdee-interview/
- ↑ ประวัติโรงเรียนสายปัญญา
- ↑ องค์ บรรจุน. หญิงมอญ, อำนาจ และราชสำนัก. กรุงเทพฯ : ศิลปวัฒนธรรม, มติชน, 2550. 224 หน้า. ISBN 978-974-02-0059-8
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวราชการ, เล่ม ๑, ตอน ๖, ๑๕ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๒๗, หน้า ๔๖
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, ข่าวราชการ, เล่ม ๑, ตอน ๗, ๒๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๒๗, หน้า ๕๕
- ↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลปัจจุบันฝ่ายหน้า, เล่ม ๒๖, ตอน ๐ ง, ๖ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๕๒, หน้า ๒๖๒๘
- ↑ 18.0 18.1 18.2 "พระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 6 (ตอน 45): หน้า 390. 9 กุมภาพันธ์ 2433. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2562.
{{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help) - ↑ "พระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ" (PDF). ราชกิจจานุเบกษา. เล่ม 7 (ตอน 2): หน้า 21. 13 เมษายน 2433. สืบค้นเมื่อ 23 มิถุนายน 2562.
{{cite journal}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน:|accessdate=(help)
| ก่อนหน้า | พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ | ถัดไป | ||
|---|---|---|---|---|
| กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ (ผู้บัญชาการทหารเรือวังหน้า) เจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (วร บุนนาค) (ผู้บัญชาการทหารเรือวังหลวง) |
|
เจ้าพนักงานใหญ่ผู้ช่วยผู้บัญชาการทหารเรือ (8 เมษายน พ.ศ. 2430 - 14 เมษายน พ.ศ. 2433) |
|
นายพลเรือโท พระวรวงศ์เธอ กรมหมื่นปราบปรปักษ์ |
 | บทความชีวประวัตินี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล |