หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์

สุวพรรณ สนิทวงศ์
นายพันตรี หม่อมราชวงศ์; สุวพรรณ สนิทวงศ์
	หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์ ในบั้นปลายอายุ
เกิด	12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2406
เสียชีวิต	21 มกราคม พ.ศ. 2470 (63 ปี)
คู่สมรส	จำเริญ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา; ยี่สุ่น สนิทวงศ์ ณ อยุธยา; เงียบ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา; ประยงค์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา
บุตร	23 คน
บิดามารดา	พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ (บิดา); หม่อมเขียน สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (มารดา);

นายพันตรี หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์ หรือชื่อเล่นว่า คุณชายใหญ่^[1] (12 พฤศจิกายน พ.ศ. 2406 – 21 มกราคม พ.ศ. 2470) เป็นโอรสในพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ กับหม่อมเขียน เป็น พระมาตุลา (ลุง) ในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าเยาวภาพงศ์สนิท และสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระยาชัยนาทนเรนทร และเป็นพระปัยกา (ทวด) ในพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี กรมหมื่นสุทธนารีนาถ

ประวัติ

หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ เข้าถวายตัวต่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ตั้งแต่อายุได้ 7 ปี และทรงเลือกให้เดินทางไปศึกษาในต่างประเทศ เพื่อสืบทอดวิชาแพทย์ต่อจากพระบิดา หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์เดินทางไปศึกษาที่สกอตแลนด์ ตั้งแต่ พ.ศ. 2415 เมื่ออายุ 9 ปี จบการศึกษาแพทย์ศาสตร์จากมหาวิทยาลัยเอดินบะระ เดินทางกลับประเทศไทยเมื่อ พ.ศ. 2427

หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ เข้ารับราชการเป็นผู้ช่วยของพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ พระบิดา ทั้งด้านกิจการแพทย์ และการทหาร ได้รับพระราชทานยศพันตรี ช่วยปรับปรุงกิจการทหาร ร่วมจัดตั้งกรมยุทธนาธิการทหาร และเป็นเลขานุการพระบิดา ที่ดำรงตำแหน่งผู้ช่วยผู้บัญชาการทหารเรือ

หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์ กราบบังคมทูลลาออกจากราชการ พร้อมกับพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์ เมื่อ พ.ศ. 2433 เพื่อประกอบกิจการส่วนตัวร่วมกับพระบิดา เป็นผู้ได้รับสัมปทานขุดคลองฝั่งตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา ทางตอนเหนือของพระนคร จากตำบลบ้านใหม่ วัดเทียนถวาย ปทุมธานี ไปถึงนครนายก ในนามบริษัทขุดคลองแลคูนาสยาม คลองนี้ได้รับพระราชทานนามว่า "คลองรังสิตประยุรศักดิ์" หรือ "คลองรังสิต" ^[2]

หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์ ป่วยเป็นโรคไตพิการเรื้อรัง ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 21 มกราคม พ.ศ. 2469 (นับแบบปัจจุบัน พ.ศ. 2470) รวมอายุ 63 ปี 70 วัน พระราชทานเพลิงศพ ณ สุสานหลวงวัดเทพศิรินทราวาส เมื่อวันที่ 29 พฤษภาคม พ.ศ. 2470^[3]

สุวพันธุ์ คือชื่อที่รับพระราชทาน^[4] ชื่อ สุวพรรณ นั้นท่านเปลี่ยนเองในปลายอายุของท่าน^[5] สนิทวงศ์ ในอักษรโรมัน สะกดว่า Sanidvongs^[6] ส่วนชาวต่างชาติเรียกท่านว่า ดอกเตอร์ใหญ่ (Dr. Yai)^[7]

บุตร-ธิดา

เจริญ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา

เจริญ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (สกุลเดิม บุนนาค) ธิดาพระยาอรรคราชนาถภักดี (หวาด บุนนาค) ราชนิกูล มีบุตร-ธิดา 8 คน คือ ^[8]

หม่อมหลวงพงศ์ สนิทวงศ์ ต่อมาได้เป็น มหาอำมาตย์ตรี พระยาชลมารคพิจารณ์ สมรสกับหม่อมหลวงติ๋ว ชุมสาย
หม่อมหลวงต้อม สนิทวงศ์
หม่อมหลวงเป้ สนิทวงศ์ ต่อมาได้เป็น อำมาตย์โท พระสุวพันธุ์พิทยาการ
หม่อมหลวงคลอง สนิทวงศ์ (ไชยันต์) เป็นหม่อมใน พลเรือตรี หม่อมเจ้าถาวรมงคลวงศ์ ไชยันต์
หม่อมหลวงรวง สนิทวงศ์
หม่อมหลวงฟ่อน สนิทวงศ์ (ผดุงชีพ)
หม่อมหลวงธัญญะ สนิทวงศ์
หม่อมหลวงนวม สนิทวงศ์

^[8]

ยี่สุ่น สนิทวงศ์ ณ อยุธยา

ธิดาศาสนาจารย์กิมเฮง มังกรพันธ์ และนางทองอยู่ ปักษานนท์ มีบุตรธิดาจำนวน 4 คน ได้แก่

หม่อมหลวงสร้อยระย้า ยุคล (4 ตุลาคม 2452 — 24 ธันวาคม 2527) สมรสกับพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล
หม่อมหลวงซ้ง สนิทวงศ์ สมรสกับหม่อมเจ้ารำไพศรีสอางค์ รพีพัฒน์
ท่านผู้หญิงพวงร้อย อภัยวงศ์ (28 ธันวาคม 2457 — 17 สิงหาคม 2543)
หม่อมหลวงคงคา สนิทวงศ์

เงียบ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา

หม่อมหลวงพวงแก้ว ณ ระนอง (8 สิงหาคม 2461 — 27 กรกฎาคม 2550)^[9] สมรสกับสง่า ณ ระนอง มีบุตรสี่คน^[10]

ประยงค์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา

มีบุตร รวม 3 คน^{[ต้องการอ้างอิง]}

1 หม่อมหลวง บัว สนิทวงศ์ สมรสกับ นาง แถม สนิทวงศ์ ณ อยุธยา (สกุลเดิม เหลี่ยมจันทร์)

2 หม่อมหลวง นาวี สนิทวงศ์ สมรสกับ นาง อาบ ชูโต

3 หม่อมหลวงประพันธ์ สนิทวงศ์ (29 เม.ย. 2462 - มี.ค. 2546) สมรสกับ ม.ร.ว. ทรงศรี ศรีธวัช

ไม่มีข้อมูล

หม่อมหลวงลำพวน สนิทวงศ์
หม่อมหลวงฟาง สนิทวงศ์
หม่อมหลวงไชย สนิทวงศ์
หม่อมหลวงศรีพรรณ สนิทวงศ์
หม่อมหลวงวิโรจ สนิทวงศ์
หม่อมหลวงมัลลิกา สนิทวงศ์ (กมลคนธ์)
หม่อมหลวงสารภี สนิทวงศ์ (หงสนันทน์)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์

หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์ ได้รับพระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ทั้งสยามและต่างประเทศ ดังนี้

เครื่องราชอิสริยาภรณ์สยาม

พ.ศ. 2456 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 3 ตติยจุลจอมเกล้า (ต.จ.) (ฝ่ายหน้า)^[11]
พ.ศ. 2443 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 4 จัตุรถาภรณ์ช้างเผือก (จ.ช.)^[12]
พ.ศ. 2430 – เหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (ร.ด.ม.(ศ))^[13]
พ.ศ. 2469 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 3 (ป.ป.ร.3)^[14]
พ.ศ. 2436 – เหรียญรัชฎาภิเศกมาลา (ร.ศ.)
พ.ศ. 2440 – เหรียญประพาสมาลา (ร.ป.ม.)
พ.ศ. 2440 – เหรียญราชินี (ส.ผ.)
พ.ศ. 2446 – เหรียญทวีธาภิเศก (ท.ศ.)
พ.ศ. 2450 – เหรียญรัชมงคล (ร.ร.ม.)
พ.ศ. 2451 – เหรียญรัชมังคลาภิเศก รัชกาลที่ 5 (ร.ม.ศ.5)
พ.ศ. 2454 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 6 (ร.ร.ศ.6)
พ.ศ. 2468 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)

เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ

ญี่ปุ่น :
- พ.ศ. 2431 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อาทิตย์อุทัย ชั้นที่ 3^[15]
ปรัสเซีย :
- พ.ศ. 2432 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์นกอินทรีแดง ชั้นที่ 3^[16]
ออสเตรีย-ฮังการี :
- พ.ศ. 2432 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์มงกุฎเหล็ก ชั้นที่ 3^[16]
สหราชอาณาจักรสวีเดนและนอร์เวย์ :
- พ.ศ. 2432 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์ดาวขั้วโลก ชั้นที่ 3^[16]
ฝรั่งเศส :
- พ.ศ. 2433 – เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ ชั้นที่ 5^[17]
รัสเซีย :
- พ.ศ. 2433 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์นักบุญสตานิสลาส ชั้นที่ 2^[18]

ลำดับสาแหรก

ลำดับสาแหรกของหม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์

16. พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช

8. พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย

17. สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินี

4. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงศาธิราชสนิท

18. บุญเกิด

9. ท้าววรจันทร์ (เจ้าจอมมารดาปรางใหญ่ ในรัชกาลที่ 2)

19. ทองอิน

2. พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าสายสนิทวงศ์

10. ด้วง ณ บางช้าง

5. หม่อมแย้ม สนิทวงศ์ ณ อยุธยา

1. หม่อมราชวงศ์สุวพันธุ์ สนิทวงศ์

3. หม่อมเขียน สนิทวงศ์ ณ อยุธยา

อ้างอิง

↑ สุวพันธ์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา. (2470). ข้าวของประเทศสยาม. เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน พระนคร: โสภณพิพรรฒธนากร.
↑ "สายสกุลสนิทวงศ์". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-12-03. สืบค้นเมื่อ 2008-11-20.
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเพลิงศพ, เล่ม ๔๔, ตอน ง, ๒๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๗๐, หน้า ๖๓๑
↑ ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จฯ กรมพระยา. คนดีที่ข้าพเจ้ารู้จัก เล่ม 1. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : ชมรมดำรงวิทยา, 2526. ISBN 9789749557006
↑ พบได้จาก "เข็มกลัดสุวพรรณ" ที่ท่านแจกญาติมิตรในช่วงปลายอายุ
↑ "ลายพระราชหัตถเลขาฯ พระราชทานนามสกุล". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-03-02. สืบค้นเมื่อ 2011-03-28.
↑ หนังสือ The rice of siam พิมพ์แจกในงานพระราชทานเพลิงศพ
↑ ^8.0 ^8.1 อรวรรณ ทรัพย์พลอย. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท ปราชญ์ผู้เป็นกำลังของแผ่นดิน. กรุงเทพฯ : สร้างสรรค์บุ๊คส์, 2552. 352 หน้า. ISBN 978-974-341-578-4
↑ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ เสด็จไปในการพระราชทานเพลิงศพ หม่อมหลวงพวงแก้ว สนิทวงศ์
↑ "ทำเนียบสายตระกูล ณ ระนอง". ณ ระนอง. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-09-07. สืบค้นเมื่อ 14 เมษายน 2558. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๓๐ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๖๗, ๓๐ พฤศจิกายน ๒๔๕๖
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๗ ตอนที่ ๔๔ หน้า ๔๐๑, ๑ กุมภาพันธ์ ๑๐๙
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา, เล่ม ๔ ตอนที่ ๒๔ หน้า ๑๙๑, ๒๓ กันยายน ๑๒๔๙
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายหน้า, เล่ม ๔๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๑๒๘, ๒๖ พฤศจิกายน ๒๔๖๙
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องราชอิสริยยศญี่ปุ่น, เล่ม ๕ ตอนที่ ๒๒ หน้า ๑๗๙, ๓๐ กันยายน ๑๒๕๐
↑ ^16.0 ^16.1 ^16.2 ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๖ ตอนที่ ๔๕ หน้า ๓๙๑, ๙ กุมภาพันธ์ ๑๐๘
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาต เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๗ ตอนที่ ๒ หน้า ๒๑, ๑๓ เมษายน ๑๐๙
↑ ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาต เครื่องราชอิสริยาภรณ์รุสเซีย, เล่ม ๘ ตอนที่ ๔๖ หน้า ๔๑๔, ๗ กุมภาพันธ์ ๑๑๐

แหล่งข้อมูลอื่น

http://www.snidvongs.net/index.php?c_id=0&ct_id=9969&type=customize เก็บถาวร 2020-12-03 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (ในเว็บไซต์ สะกดว่า สุวพรรณ)

บทความชีวประวัตินี้ยังเป็นโครง คุณสามารถช่วยวิกิพีเดียได้โดยการเพิ่มเติมข้อมูล

[1] สุวพันธ์ สนิทวงศ์ ณ อยุธยา. (2470). ข้าวของประเทศสยาม. เก็บถาวร 2016-03-04 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน พระนคร: โสภณพิพรรฒธนากร.

[2] "สายสกุลสนิทวงศ์". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2020-12-03. สืบค้นเมื่อ 2008-11-20.

[3] ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเพลิงศพ, เล่ม ๔๔, ตอน ง, ๒๙ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๗๐, หน้า ๖๓๑

[4] ดำรงราชานุภาพ, สมเด็จฯ กรมพระยา. คนดีที่ข้าพเจ้ารู้จัก เล่ม 1. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ : ชมรมดำรงวิทยา, 2526. ISBN 9789749557006

[5] พบได้จาก "เข็มกลัดสุวพรรณ" ที่ท่านแจกญาติมิตรในช่วงปลายอายุ

[6] "ลายพระราชหัตถเลขาฯ พระราชทานนามสกุล". คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2011-03-02. สืบค้นเมื่อ 2011-03-28.

[7] หนังสือ The rice of siam พิมพ์แจกในงานพระราชทานเพลิงศพ

[กรมหลวงฯ-8] 8.0 ^8.1 อรวรรณ ทรัพย์พลอย. พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงวงษาธิราชสนิท ปราชญ์ผู้เป็นกำลังของแผ่นดิน. กรุงเทพฯ : สร้างสรรค์บุ๊คส์, 2552. 352 หน้า. ISBN 978-974-341-578-4

[9] พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าโสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ เสด็จไปในการพระราชทานเพลิงศพ หม่อมหลวงพวงแก้ว สนิทวงศ์

[10] "ทำเนียบสายตระกูล ณ ระนอง". ณ ระนอง. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิมเมื่อ 2010-09-07. สืบค้นเมื่อ 14 เมษายน 2558. {{cite web}}: ตรวจสอบค่าวันที่ใน: |accessdate= (help)

[11] ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๓๐ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๑๙๖๗, ๓๐ พฤศจิกายน ๒๔๕๖

[12] ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์, เล่ม ๗ ตอนที่ ๔๔ หน้า ๔๐๑, ๑ กุมภาพันธ์ ๑๐๙

[13] ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา, เล่ม ๔ ตอนที่ ๒๔ หน้า ๑๙๑, ๒๓ กันยายน ๑๒๔๙

[14] ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ฝ่ายหน้า, เล่ม ๔๓ ตอนที่ ๐ ง หน้า ๓๑๒๘, ๒๖ พฤศจิกายน ๒๔๖๙

[15] ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องราชอิสริยยศญี่ปุ่น, เล่ม ๕ ตอนที่ ๒๒ หน้า ๑๗๙, ๓๐ กันยายน ๑๒๕๐

[สุวพันธ์-16] 16.0 ^16.1 ^16.2 ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาตเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๖ ตอนที่ ๔๕ หน้า ๓๙๑, ๙ กุมภาพันธ์ ๑๐๘

[17] ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาต เครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ, เล่ม ๗ ตอนที่ ๒ หน้า ๒๑, ๑๓ เมษายน ๑๐๙

[18] ราชกิจจานุเบกษา, พระราชทานพระบรมราชานุญาต เครื่องราชอิสริยาภรณ์รุสเซีย, เล่ม ๘ ตอนที่ ๔๖ หน้า ๔๑๔, ๗ กุมภาพันธ์ ๑๑๐

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]