ประเทศเอธิโอเปีย

เอธิโอเปีย (อังกฤษ: Ethiopia; อามฮารา: ኢትዮጵያ) หรือชื่อทางการคือ สหพันธ์สาธารณรัฐประชาธิปไตยเอธิโอเปีย (Federal Democratic Republic of Ethiopia; อามฮารา: የኢትዮጵያ ፌዴራላዊ ዲሞክራሲያዊ ሪፐብሊክ) เป็นประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเลที่ตั้งอยู่ในส่วนแหลมของทวีปแอฟริกา (Horn of Africa) เป็นหนึ่งในชาติที่มีประวัติศาสตร์อันต่อเนื่องยาวนานที่สุดบนทวีปนี้ ในฐานะชาติอิสระ เอธิโอเปียเป็นประเทศเดียวในแอฟริกาที่ยังคงเอกราชระหว่างยุคล่าอาณานิคมในแอฟริกา (Scramble for Africa) และยังคงเอกราชไว้จนถึง พ.ศ. 2479 ซึ่งกองทัพอิตาลีในสมัยของเบนิโต มุสโสลินีได้เข้ายึดครองประเทศนี้ อังกฤษและเอธิโอเปียปราบกองทัพอิตาลีในพ.ศ. 2484 แต่เอธิโอเปียไม่ได้รับเอกราชใหม่จนถึงการลงนามในสนธิสัญญาระหว่างอังกฤษกับเอธิโอเปีย (Anglo-Ethiopian Agreement) เมื่อธันวาคม พ.ศ. 2487

สหพันธ์สาธารณรัฐประชาธิปไตยเอธิโอเปีย (อามฮารา)
ธงชาติ ตราแผ่นดิน
คำขวัญ: ไม่มี
เพลงชาติ: March Forward, Dear Mother Ethiopia: เดินก้าวไปข้างหน้า เอธิโอเปียที่รัก
เมืองหลวง และ ใหญ่สุด	อาดดิสอาบาบา 9°1′N 38°45′E
ภาษาราชการ	ภาษาอามฮารา
การปกครอง	สหพันธ์ ระบบรัฐสภา สาธารณรัฐรัฐธรรมนูญ
• ประธานาธิบดี	ซาห์เล เวิร์ก ซิวเด
• นายกรัฐมนตรี	อาบีย์ อาห์เม็ด
การก่อตั้ง
• จักรวรรดิเอธิโอเปีย	980 ปีก่อนคริสต์ศักราช
• รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน	พ.ศ. 2534 (ค.ศ. 1991)
พื้นที่
• รวม	1,127,127 ตารางกิโลเมตร (435,186 ตารางไมล์) (26)
• แหล่งน้ำ (%)	0.7
ประชากร
• 2562 ประมาณ	98,665,000 คน (อันดับที่ 14)
• สำมะโนประชากร 2558	98,665,000
• ความหนาแน่น	90.03 ต่อตารางกิโลเมตร (233.2 ต่อตารางไมล์) (อันดับที่ 123)
จีดีพี (อำนาจซื้อ)	2560 (ประมาณ)
• รวม	$ 195.779 พันล้าน
• ต่อหัว	$ 2,112
จีดีพี (ราคาตลาด)	2560 (ประมาณ)
• รวม	$ 79.735 พันล้าน
• ต่อหัว	$ 860
จีนี (2542–2543)	30 ปานกลาง
HDI (2562)	0.485 ต่ำ · อันดับที่ 173
สกุลเงิน	เบอร์ (ETB)
เขตเวลา	UTC+3 (EAT)
• ฤดูร้อน (DST)	UTC+3 (ไม่ใช้)
ขับรถด้าน	ขวามือ
รหัสโทรศัพท์	251
โดเมนบนสุด	.et

ประวัติศาสตร์

ดูบทความหลักที่: ประวัติศาสตร์เอธิโอเปีย

ยุคก่อนประวัติศาสตร์

เอธิโอเปียเป็นดินแดนที่ได้รับอารยธรรมจากอียิปต์และกรีกตั้งแต่สมัยเก่า

สุลต่านอัซซา

ดูบทความหลักที่: สุลต่านอัซซา และ ราชวงศ์มูไดโต

ธงสุลต่านอัซซา.

จักรวรรดิ

ดูบทความหลักที่: จักรวรรดิเอธิโอเปีย

จักรพรรดิเฮลี เซลาสซี

ราชอาณาจักรอิตาลีโจมตีเอธิโอเปียเมื่อ พ.ศ. 2479 และเข้าครอบครองได้สำเร็จใน พ.ศ. 2484 จักรพรรดิองค์สุดท้ายของเอธิโอเปีย เฮลี เซลาสซีที่ 1 เป็นผู้จัดตั้งระบบรัฐสภาเมื่อ พ.ศ. 2474

คอมมิวนิสต์

ดูบทความหลักที่: เดร็ก

ตั้งแต่ พ.ศ. 2515 เกิดความแห้งแล้งอย่างต่อเนื่องจนเกิดความวุ่นวายภายในประเทศ จักรพรรดิเซลาสซีสละราชบัลลังก์เมื่อ พ.ศ. 2517 เปลี่ยนการปกครองเป็นระบอบสาธารณรัฐเมื่อ พ.ศ. 2518 นอกจากนั้นยังเกิดสงครามภายในระหว่างกลุ่มการเมืองและเผ่าต่าง ๆ ที่ได้รับการสนับสนุนจากซูดานและโซมาเลีย พ.ศ. 2521 เอธิโอเปียได้รับความช่วยเหลือจากสหภาพโซเวียตจนรบชนะทหารโซมาเลีย และมีการลงนามในสนธิสัญญาสันติภาพระหว่างกันเมื่อ พ.ศ. 2531

การเมือง

เอธิโอปียปกครองในระบอบประชาธิปไตยแบบสหพันธรัฐ มีประธานาธิบดีเป็นประมุข แบ่งการปกครองเป็น 9 รัฐ และ 2 เขตเป็นการปกครองพิเศษ ได้แก่ อาดดิสอาบาบา และเขตปกครองพิเศษไดร์ดาวา แม้เดิมเอธิโอเปียระบอบกษัตริย์ ในปี 2517 มีการปฏิวัติรัฐประหารยึดอำนาจรัฐบาล และโค่นล้มระบอบกษัตริย์ในปีต่อมา จากนั้นได้ปกครองประเทศด้วยสังคมนิยม และเปลี่ยนเป็นประชาธิปไตยในปี พ.ศ. 2534 แต่อย่างไรก็ตามก็ยังเกิดความวุ่นวายทางการเมืองอยู่เสมอ โดยรัฐบาลถูกกล่าวหาจากฝ่ายค้านว่าทุจริตการเลือกตั้ง

ฝ่ายบริหารได้แก่

• ประธานาธิบดี เป็นประมุขประเทศมาจากการเลือกตั้งโดยสภาผู้แทนราษฏร มีวาระการดำรงตำแหน่ง 6 ปี
• นายกรัฐมนตรี เป็นหัวหน้ารัฐบาล มาจากการเสนอชื่อของพรรครัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง
• ฝ่ายนิติบัญญัติประกอบด้วย 2 สภา ได้แก่
• สภาแห่งสหพันธรัฐมีลักษณะเดียวกับวุฒิสภา มี 112 ที่นั่ง
• สภาผู้แทนราษฏร มี 547 ที่นั่ง

การแบ่งเขตการปกครอง

ประเทศเอธิโอเปียแบ่งเขตการปกครองออกเป็น 9 เขตบริหาร (administrative countries-kililoch) แบ่งย่อยออกมาเป็น 68 เขต และ 2 นครอิสระ (chartered cities-astedader akababiwoch) ได้แก่

• อาดดิสอาบาบา
• เขตอะฟาร์
• เขตอามฮารา
• เขตเบนิสฮันกุล-ฮามุซ
• ไดร์ดาวา
• เขตกัมเบลา
• เขตฮารารี
• เขตโอโรเมีย
• เขตโซมาลี
• เขตเซาเทิร์นเนชันเนทิแนลลิทีแอนด์พีเพิลส์
• เขตทิเกรย์

สภาพทางภูมิศาสตร์

มีสภาพเป็นหุบเขาสูงชันและที่ราบสูง ที่ตั้ง อยู่ในทวีปแอฟริกาตะวันออกบริเวณที่เรียกว่า จะงอยแอฟริกา (Horn of Africa)

• ทิศเหนือ ติดกับเอริเทรีย
• ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ติดกับจิบูตี
• ทิศตะวันออก ติดกับโซมาเลีย
• ทิศใต้ ติดกับเคนยา
• ทิศตะวันตก ติดกับซูดาน

เป็นประเทศที่ไม่มีทางออกสู่ทะเล

พื้นที่ 1,221,900 ตร.กม. (มีขนาดเป็น 2 เท่าของประเทศไทย)

เศรษฐกิจ

เศรษฐกิจเอธิโอเปียยังพึ่งพารายได้จากภาคกสิกรรมเป็นหลัก แม้รัฐบาลจะได้ปฏิรูปที่ดินเพื่อเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร แต่เท่าที่ผ่านมายังไม่ประสบผลสำเร็จ เนื่องจากขาดการวางแผนที่ดี และการเพาะปลูกยังพึ่งพาแหล่งน้ำฝนตามธรรมชาติอยู่เกือบทั้งหมด มีปัญหาการชลประทานรวมทั้งวิธีการเพาะปลูกที่ล้าสมัย ในขณะเดียวกันภาคบริการของเอธิโอเปียก็เติบโตอย่างรวดเร็วจนกระทั่งปัจจุบันมีสัดส่วนประมาณร้อยละ 40 ของรายได้ประชาชาติ โดยภาคส่วนที่มีอัตราการเติบโตสูงได้แก่การบริการที่เกี่ยวกับการท่องเที่ยว การก่อสร้างที่อยู่อาศัยและการคมนาคม รัฐบาลเอธิโอเปียมีนโยบายส่งเสริมการท่องเที่ยว เนื่องจากมีแหล่งท่องเที่ยวมากมายทั้งสถานที่สำคัญทางประวัติศาสตร์ รวมทั้งสัตว์ป่า แต่อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวของเอธิโอเปียยังไม่มีการบริหารจัดการที่ดีเท่าใดนัก และยังล้าหลังเคนยาอยู่มาก ปัจจุบันมีนักท่องเที่ยวต่างชาติเดินทางเข้ามาเอธิโอเปียประมาณปีละ 2 แสนคน

นับตั้งแต่ปี 2534 เป็นต้นมา รัฐบาลได้ดำเนินนโยบายเศรษฐกิจแบบเสรีโดยอิงแนวทางของธนาคารโลก (World Bank) และกองทุนการเงินระหว่างประเทศ (IMF) ภายใต้กรอบนโยบาย Sustainable Development and Poverty Reduction Programme (SDPRP) ตามเงื่อนไขของ IMF และประเทศผู้บริจาคต่าง ๆ ซึ่งถือได้ว่าประสบผลสำเร็จในระดับหนึ่ง แต่ก็ยังไม่เป็นที่พอใจของนักลงทุน และบรรดาประเทศผู้บริจาคต่าง ๆ เนื่องจากการปฏิรูปเศรษฐกิจนำไปสู่ระบบเสรีเป็นไปอย่างค่อยเป็นค่อยไป การแปรรูปรัฐวิสาหกิจยังมีน้อย และโครงสร้างทางเศรษฐกิจ เช่น ถนน และระบบสาธารณูปโภค ยังไม่เอื้อต่อการลงทุนขนาดใหญ่

ความสำเร็จของการปฏิรูปเศรษฐกิจของเอธิโอเปียขึ้นอยู่กับความช่วยเหลือที่ได้รับจากประเทศผู้บริจาคเป็นสำคัญ ซึ่งในช่วงเวลา 12 เดือนที่ผ่านมา ได้มีหลายเหตุการณ์ที่ทำให้ประเทศผู้บริจาคมีความห่วงกังวล เช่น การปราบปรามผู้ประท้วงฝ่ายค้านอย่างรุนแรง สงครามกับกลุ่มมุสลิมหัวรุนแรงในโซมาเลีย และปัญหาชายแดนกับเอริเทรีย นอกจากนี้ กลุ่มกบฏ Ogaden National Liberation Front (ONLF) ยังได้โจมตีฐานขุดเจาะน้ำมันของจีนที่เมือง Ogaden เมื่อเดือนเมษายน 2550 ทำให้ผู้ลงทุนต่างชาติในเอธิโอเปียขาดความมั่นใจ ทั้งนี้ นักวิเคราะห์คาดว่า เศรษฐกิจเอธิโอเปียจะเติบโตในอัตราร้อยละ 7.5 ในปี 2550-2551 มีบริษัทต่างชาติใหม่ ๆ เข้าไปลงทุนในเอธิโอเปีย เช่น Starbucks รวมทั้งการลงทุนการผลิตพลังงานชีวภาพก็เพิ่มขึ้นด้วย

ผลิตภัณฑ์มวลรวมประชาชาติ (GDP)

103.1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (ค่าประมาณ พ.ศ. 2555)

GDP รายหัว (GDP per Capita)

1,200 ดอลลาร์สหรัฐ (ค่าประมาณ พ.ศ. 2553)

อัตราการเติบโตของ GDP

7% (ค่าประมาณ พ.ศ. 2555)

GDP แยกตามภาคการผลิต

ภาคการเกษตร 46.6% ภาคอุตสาหกรรม 14.6% ภาคการบริการ 38.8% (ค่าประมาณ พ.ศ. 2555) อัตราการว่างงาน ไม่มีข้อมูล

อัตราเงินเฟ้อ (Consumer Prices)

21.7% (ค่าประมาณ พ.ศ. 2555)

หนี้สาธารณะ

44.4% จาก GDP (ค่าประมาณ พ.ศ. 2555)

ผลผลิตทางการเกษตร

ธัญพืช ถั่ว กาแฟ เมล็ดน้ำมัน ฝ้าย น้ำตาลก้อน มันสำปะหลัง ต้นแกต ดอกไม้สด หนังสัตว์ โค กระบือ แกะ แพะ ปลา

อุตสาหกรรม

อาหาร เครื่องดื่ม สิ่งทอ หนัง เคมีภัณฑ์ การผลิตโลหะ ซีเมนต์

ดุลบัญชีเดินสะพัด

-2.95 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (ค่าประมาณ พ.ศ. 2555)

มูลค่าการส่งออก

3.163 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (ค่าประมาณ พ.ศ. 2555)

สินค้าส่งออกที่สำคัญ

กาแฟ ต้นแกต ทอง ผลิตภัณฑ์จากหนัง สิ่งมีชีวิต และต้นน้ำมัน

ประเทศคู่ค้า (ส่งออก) ที่สำคัญ

1. จีน 12.2%
2. เยอรมัน 14.2%
3. เบลเยี่ยม 7.8%
4. ซาอุดิอาระเบีย 6.8%
5. สหรัฐอเมริกา 6.3%
6. อิตาลี 5.1% (พ.ศ. 2554)

มูลค่าการนำเข้า

10.6 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (ค่าประมาณ พ.ศ. 2555)

สินค้านำเข้าที่สำคัญ

อาหารและสิ่งมีชีวิต ปิโตรเลียมและผลิตภัณฑ์จากปิโตรเลียม เคมีภัณฑ์ เครื่องจักร เครื่องยนต์ยานพาหนะ ธัญพืช และสิ่งทอ

ประเทศคู่ค้า (นำเข้า) ที่สำคัญ

1. จีน 9.9%
2. สหรัฐอเมริกา 7.6%
3. ซาอุดิอาระเบีย 10%
4. อินเดีย 4.6% (พ.ศ. 2554)

สกุลเงิน

เอธิโอเปีย เบีย (Ethiopian Birr)

สัญลักษณ์เงิน

ETB

อัตราการแลกเปลี่ยนเงินตรา

(ตรวจสอบอัตราแลกเปลี่ยนเงินตราได้ที่นี่)

ประชากร

กลุ่มชาติพันธุ์

• โอโรโม ร้อยละ 34.49
• อามฮารา ร้อยละ 26.89
• โซมาลี ร้อยละ 6.20
• ตีเกรย์ ร้อยละ 6.07
• ซีดามา ร้อยละ 4.01
• กูราจ ร้อยละ 2.53
• โวเลย์ตา ร้อยละ 2.31
• ฮาดียา ร้อยละ 1.74
• อาฟาร์ ร้อยละ 1.73
• กาโม ร้อยละ 1.50
• เคฟฟีโช ร้อยละ 1.18

และชาติพันธุ์อื่น ๆ อีกร้อยละ 11

ศาสนา

จากการสำรวจสำมะโนประชากรปี พ.ศ. 2550 พบว่าชาวเอธิโอเปียร้อยละ 62.8 นับถือศาสนาคริสต์ (ในจำนวนนี้เป็นผู้นับถือนิกายเอธิโอเปียนคอปติกออร์ทอดอกซ์ร้อยละ 43.5 และนิกายอื่น ๆ ร้อยละ 19.3), ร้อยละ 33.9 นับถือศาสนาอิสลาม, ร้อยละ 2.6 นับถือความเชื่อดั้งเดิม และร้อยละ 0.6 นับถือศาสนาอื่น ๆ

วัฒนธรรม

ในวันที่เป็นชนเผ่าจะมีความเป็นเอกลักษณ์ซึ่งดูได้จากหลังคาที่นำมาทำขอหมู่บ้านต่าง ๆ เอธิโอเปียเป็นแหล่งกำเนิดมนุษย์ยุคแรก แต่ไม่ใช่อาณาจักรแรก เพราะยังคงไม่มีความเจริญทางปัญญา แต่มีเครื่องมือเครื่องใช้ที่ประดิษฐ์ขึ้นเก่าแก่ที่สุดในโลก การตั้งชื่อคนแบบเอธิโอเปียนำมาใช้เช่นเดียวกับในประเทศพม่าคือ ใช้ชื่อพ่อหรือปู่แทนนามสกุล (ในเอธิโอเปียไม่มีการล้อชื่อพ่อ แม่จึงใช้แทนนามสกุลได้) การนับวันในเอธิโอเปียใช้ปฏิทินแบบเอธิเปีย ภาษาประจำชาติของเอธิโอเปียคือภาษาเอ็มฮาริคซึ่งเป็นภาษาแรก ๆ ที่มีระบบการเขียนในแอฟริกา