วิกิพีเดีย:เนมสเปซ
หน้านี้เป็นหน้าสารสนเทศ ซึ่งอธิบายวัตรที่ตั้งแล้วของชุมชนแก้ไขของบางแง่มุมของบรรทัดฐานและขนบธรรมเนียมของวิกิพีเดีย ทั้งนี้ ไม่ใช่นโยบายหรือแนวปฏิบัติของวิกิพีเดีย เพราะยังไม่ผ่านการพิจารณาอย่างถี่ถ้วนจากชุมชน |
เนมสเปซหัวเรื่อง | เนมสเปซคุย | ||
---|---|---|---|
0 | (หลัก/บทความ) | พูดคุย | 1 |
2 | ผู้ใช้ | คุยกับผู้ใช้ | 3 |
4 | วิกิพีเดีย | คุยเรื่องวิกิพีเดีย | 5 |
6 | ไฟล์ | คุยเรื่องไฟล์ | 7 |
8 | มีเดียวิกิ | คุยเรื่องมีเดียวิกิ | 9 |
10 | แม่แบบ | คุยเรื่องแม่แบบ | 11 |
12 | วิธีใช้ | คุยเรื่องวิธีใช้ | 13 |
14 | หมวดหมู่ | คุยเรื่องหมวดหมู่ | 15 |
100 | สถานีย่อย | คุยเรื่องสถานีย่อย | 101 |
108 | หนังสือ | คุยเรื่องหนังสือ | 109 |
118 | ฉบับร่าง | คุยเรื่องฉบับร่าง | 119 |
828 | มอดูล | คุยเรื่องมอดูล | 829 |
2300 | 2301 | ||
2302 | 2303 | ||
-1 | พิเศษ | ||
-2 | สื่อ |
เนมสเปซของวิกิพีเดีย (อังกฤษ: namespace) คือกลุ่มของหน้าต่าง ๆ ในวิกิพีเดียที่มีชื่อขึ้นต้นด้วยคำบางคำที่สามารถรับรู้ได้โดยซอฟต์แวร์มีเดียวิกิ ตามด้วยเครื่องหมายทวิภาค : ตัวอย่างเช่น เนมสเปซผู้ใช้ หมายถึงหน้าทั้งหมดที่มีชื่อขึ้นต้นด้วย "ผู้ใช้:" เป็นต้น และในกรณีของ เนมสเปซหลัก ซึ่งใช้โดยบทความสารานุกรมจะไม่มีคำอะไรนำหน้า
ขณะนี้วิกิพีเดียมีเนมสเปซ 24 ชื่อ แบ่งเป็นเนมสเปซพื้นฐาน 11 ชื่อ แต่ละชื่อมีเนมสเปซอภิปรายที่เกี่ยวข้อง รวมเป็น 22 ชื่อ และเนมสเปซเสมือนอีก 2 ชื่อ ส่วนชื่ออื่นที่ตั้งขึ้นเองโดยผู้ใช้ ระบบจะไม่ถือว่าเป็นเนมสเปซใหม่ เพราะซอฟต์แวร์ไม่สามารถรับรู้ได้ และชื่ออื่นนั้นจะอยู่ภายใต้เนมสเปซหลัก เหมือนบทความสารานุกรม
เนมสเปซพื้นฐาน
เนมสเปซพื้นฐานของวิกิพีเดียและจุดประสงค์การใช้งานมีดังนี้
- เนมสเปซหลัก หรือ เนมสเปซบทความ (ไม่มีคำขึ้นต้น) รวมบทความสารานุกรม รายชื่อ หน้าแก้ความกำกวม และหน้าเปลี่ยนทางไปยังบทความสารานุกรมทั้งหมดของวิกิพีเดีย
- เนมสเปซโครงการ หรือ เนมสเปซวิกิพีเดีย (ขึ้นต้นด้วย "วิกิพีเดีย:") รวมหน้าประเภทต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับโครงการวิกิพีเดียโดยตรง เช่น นโยบาย แนวปฏิบัติ เรียงความวิกิพีเดีย การประเมินความคืบหน้า การแนะนำ การต้อนรับ การอภิปราย ฯลฯ
- เนมสเปซสถานีย่อย (ขึ้นต้นด้วย "สถานีย่อย:") รวมสถานีย่อย ซึ่งเป็นศูนย์รวมที่ให้ความสำคัญต่อผู้อ่าน ซึ่งช่วยให้ผู้อ่านสามารถค้นหาบทความเฉพาะทางในเรื่องหนึ่ง ๆ และอาจรวมลิงก์เพื่อกระตุ้นให้มีส่วนร่วมในโครงการวิกิที่เกี่ยวข้อง ตัวอย่างเช่น สถานีย่อย:ดนตรี สถานีย่อย:ศาสนา สถานีย่อย:ฟุตบอล
- เนมสเปซผู้ใช้ (ขึ้นต้นด้วย "ผู้ใช้:") รวมหน้าของผู้ใช้ และหน้าอื่น ๆ ที่สร้างโดยผู้ใช้เพื่อใช้งานส่วนบุคคล หน้าในเนมสเปซนี้ยังคงสามารถดูและแก้ไขได้โดยผู้อื่น ดังนั้นไม่ควรเก็บข้อมูลใดที่อาจไม่ปลอดภัยต่อท่าน
- เนมสเปซไฟล์ หรือ เนมสเปซภาพ (ขึ้นต้นด้วย "ไฟล์:") รวมหน้าคำอธิบายไฟล์สำหรับไฟล์ภาพและไฟล์เสียง รวมทั้งใช้สร้างการเชื่อมโยงกับตัวไฟล์เองด้วย ดูไฟล์ทั้งหมดได้ที่ พิเศษ:รายชื่อภาพ ลิงก์ที่ใช้กับไฟล์มีสามรูปแบบดังนี้
- [[ไฟล์:Foobar.jpg]] แทรกไฟล์ภาพลงในหน้าอื่นโดยตรง (ใช้ไม่ได้กับไฟล์เสียง)
- [[:ไฟล์:Foobar.jpg]] สร้างลิงก์ข้อความเชื่อมโยงไปยังหน้าคำอธิบายไฟล์
- [[สื่อ:Foobar.jpg]] สร้างลิงก์ข้อความเชื่อมโยงไปยังไฟล์ภาพหรือไฟล์เสียงโดยตรง
นอกจากนี้คำขึ้นต้น "ภาพ:" สามารถใช้แทน "ไฟล์:" ได้เหมือนกัน ดูรายละเอียดได้ในหัวข้อชื่อแทนเนมสเปซ
- เนมสเปซมีเดียวิกิ (ขึ้นต้นด้วย "มีเดียวิกิ:") รวมข้อความหน้าตาของระบบ เช่นลิงก์และข้อความต่าง ๆ ที่ปรากฏบนหน้าที่ถูกสร้างโดยอัตโนมัติ หน้าทั้งหมดในเนมสเปซนี้จะถูกล็อกถาวร แก้ไขได้เฉพาะระดับผู้ดูแลระบบขึ้นไปเท่านั้น สำหรับข้อความของระบบทั้งหมดดูที่ พิเศษ:ข้อความทั้งหมด
- เนมสเปซแม่แบบ (ขึ้นต้นด้วย "แม่แบบ:") รวมหน้าแม่แบบ คือหน้าที่ใช้เป็นต้นแบบสำหรับข้อมูลส่วนที่คล้ายคลึงกัน เช่นกล่องข้อมูลหรือข้อความมาตรฐาน โดยโยงไปใช้แม่แบบ (transclude) หรือสำเนาเนื้อหาแม่แบบ (substitute) ลงในหน้าอื่น
- เนมสเปซหมวดหมู่ (ขึ้นต้นด้วย "หมวดหมู่:") รวมหน้าที่เป็นหมวดหมู่ ซึ่งแสดงรายชื่อหน้าและหมวดหมู่ย่อยที่ได้เพิ่มเข้ามายังหมวดหมู่นั้น และสามารถใส่ข้อความประกอบเพิ่มเติมได้
- เนมสเปซหนังสือ (ขึ้นต้นด้วย "หนังสือ:") รวมหนังสือของวิกิพีเดีย เป็นการรวบรวมบทความหลายบทความที่เกี่ยวข้องกันเป็นหนังสือหนึ่งเล่ม ใช้สร้างไฟล์เพื่อดาวน์โหลดหรือเอกสารสำหรับการพิมพ์ เช่น en:Book:Final Fantasy VIII เป็นการรวบรวมบทความ 5 บทความที่เกี่ยวข้องกับ Final Fantasy VIII แล้วสั่งจัดพิมพ์เป็นหนังสือเล่มเดียว (วิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่เปิดใช้งานเนมสเปซนี้)
- เนมสเปซวิธีใช้ (ขึ้นต้นด้วย "วิธีใช้:") รวมหน้าที่ให้ข้อมูลช่วยเหลือเกี่ยวกับการใช้งานวิกิพีเดียและซอฟต์แวร์มีเดียวิกิ สำหรับทั้งผู้ใช้สารานุกรมและผู้เขียนบทความ
- เนมสเปซมอดูล (ขึ้นต้นด้วย "Module:" เพื่อให้ทำงานสะดวก) ส่วนขยาย Scribunto สำหรับบรรจุรหัสสคริปต์ลูอา (Lua script) ซึ่งใช้งานในแม่แบบผ่านทางฟังก์ชันแจงส่วนพิเศษอันนอกเหนือจากการทำงานปกติของมีเดียวิกิ
เนมสเปซคุย
เนมสเปซพื้นฐานทั้งหมดมีเนมสเปซคุยที่เกี่ยวข้องสำหรับทุกชื่อ เรียกโดยย่อว่า หน้าคุย หรือ หน้าพูดคุย ส่วนใหญ่จะขึ้นต้นด้วย "คุยเรื่อง–" ตามด้วยเนมสเปซเดิม เว้นแต่ เนมสเปซหลัก กับ เนมสเปซผู้ใช้ ที่ใช้คำต่างออกไป
- เนมสเปซคุยของเนมสเปซหลัก (ขึ้นต้นด้วย "พูดคุย:")
- เนมสเปซคุยของโครงการ (ขึ้นต้นด้วย "คุยเรื่องวิกิพีเดีย:")
- เนมสเปซคุยของสถานีย่อย (ขึ้นต้นด้วย "คุยเรื่องสถานีย่อย:")
- เนมสเปซคุยของผู้ใช้ (ขึ้นต้นด้วย "คุยกับผู้ใช้:")
- เนมสเปซคุยของไฟล์ (ขึ้นต้นด้วย "คุยเรื่องไฟล์:")
- เนมสเปซคุยของมีเดียวิกิ (ขึ้นต้นด้วย "คุยเรื่องมีเดียวิกิ:")
- เนมสเปซคุยของแม่แบบ (ขึ้นต้นด้วย "คุยเรื่องแม่แบบ:")
- เนมสเปซคุยของหมวดหมู่ (ขึ้นต้นด้วย "คุยเรื่องหมวดหมู่:")
- เนมสเปซคุยของหนังสือ (ขึ้นต้นด้วย "คุยเรื่องหนังสือ:") วิกิพีเดียภาษาไทยยังไม่เปิดใช้งานเนมสเปซนี้
- เนมสเปซคุยของวิธีใช้ (ขึ้นต้นด้วย "คุยเรื่องวิธีใช้:")
- เนมสเปซคุยของมอดูล (ขึ้นต้นด้วย "Module talk:")
หน้าต่าง ๆ ของเนมสเปซคุย มีจุดประสงค์เพื่อใช้คุยแนวทางการเปลี่ยนแปลงแก้ไขสำหรับหน้าในเนมสเปซพื้นฐานที่เกี่ยวข้อง แต่หน้าคุยกับผู้ใช้ ใช้เป็นศูนย์รับฝากข้อความหรือเพื่อพูดคุยกับผู้ใช้รายนั้น สำหรับหน้าคุยกับผู้ใช้นี้มีความพิเศษอย่างหนึ่งคือ เมื่อหน้าดังกล่าวถูกแก้ไข ผู้ใช้จะเห็นข้อความเตือนว่า "คุณมีข้อความใหม่" เมื่อล็อกอินหรือกำลังเปิดหน้าใดอยู่ก็ตาม และจะหายไปเมื่อเปิดอ่านหน้าคุยกับผู้ใช้แล้ว (การแก้ไขเล็กน้อยโดยบอตจะไม่ทำให้เกิดข้อความเตือน) ลิงก์ของเนมสเปซคุยจะอยู่คู่กันกับหน้าเนื้อหาหลักเสมอ
เนมสเปซเสมือน
วิกิพีเดียมีเนมสเปซเสมือนสองชื่อ เนมสเปซเหล่านี้ไม่มีเนมสเปซอภิปราย และไม่มีเนื้อหาให้สร้างหรือแก้ไข แต่มีหน้าให้สามารถดูได้
- เนมสเปซพิเศษ (ขึ้นต้นด้วย "พิเศษ:") รวมหน้าที่ถูกสร้างขึ้นโดยซอฟต์แวร์เมื่อถูกเรียก เนื้อหาจะเปลี่ยนไปตามผลที่ระบบคำนวณได้ หน้าพิเศษเหล่านี้มีหน้าที่แตกต่างกันไป เช่น พิเศษ:ปรับปรุงล่าสุด สามารถสร้างเป็นลิงก์ในหน้าอื่นได้ตามปกติ เว้นแต่ว่าหากหน้าพิเศษนั้นต้องใส่พารามิเตอร์เพิ่ม จำเป็นต้องใช้ยูอาร์แอลในการอ้างถึงแบบลิงก์ภายนอก ตัวอย่างเช่น http://th.wikipedia.org/w/index.php?title=พิเศษ:ปรับปรุงล่าสุด&days=3&limit=10 ซึ่งแสดงรายการปรับปรุงล่าสุดภายในสามวันจำนวนสิบรายการ
- เนมสเปซสื่อ หรือ เนมสเปซมีเดีย (ขึ้นต้นด้วย "สื่อ:") ใช้สำหรับเชื่อมโยงข้อความไปยังไฟล์โดยตรง โดยไม่ผ่านหน้าคำอธิบายภาพหรือเสียง ดูเพิ่มที่เนมสเปซไฟล์
ชื่อแทนเนมสเปซ
วิกิพีเดียภาษาไทยมีชื่อแทนเนมสเปซ (alias) จำนวนหนึ่ง ชื่อเหล่านี้สามารถเปลี่ยนเป็นเนมสเปซจริงโดยอัตโนมัติ เมื่อค้นหาหน้าที่ต้องการหรือป้อนลงในยูอาร์แอล เช่น
- "Talk:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "พูดคุย:" (เนมสเปซอภิปรายของเนมสเปซหลัก)
- "File:", "Image:" และ "ภาพ:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "ไฟล์:"
- "File talk:", "Image talk:" และ "คุยเรื่องภาพ:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "คุยเรื่องไฟล์:"
- "Project:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "วิกิพีเดีย:" (วิกิพีเดียภาษาไทยไม่มีชื่อแทน "WP:" ส่วนชื่อ "Wikipedia:" จะเปลี่ยนทางไปที่วิกิพีเดียภาษาอังกฤษ)
- "Project talk:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "คุยเรื่องวิกิพีเดีย:" (วิกิพีเดียภาษาไทยไม่มีชื่อแทน "WT:" กับ "Wikipedia talk:")
- "User:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "ผู้ใช้:"
- "User talk:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "คุยกับผู้ใช้:"
- "MediaWiki:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "มีเดียวิกิ:"
- "MediaWiki talk:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "คุยเรื่องมีเดียวิกิ:"
- "Template:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "แม่แบบ:"
- "Template talk:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "คุยเรื่องแม่แบบ:"
- "Category:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "หมวดหมู่:"
- "Category talk:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "คุยเรื่องหมวดหมู่:"
- "Help:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "วิธีใช้:"
- "Help talk:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "คุยเรื่องวิธีใช้:"
- "Special:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "พิเศษ:"
- "Media:" เป็นชื่อแทนเนมสเปซของ "สื่อ:"
ลิงก์ข้ามภาษาและลิงก์ข้ามโครงการ
คำขึ้นต้นในลิงก์ข้ามภาษาและลิงก์ข้ามโครงการไม่ถือว่าเป็นเนมสเปซ แต่เป็นการเชื่อมโยงหน้าในโครงการอื่นของวิกิมีเดีย ภายนอกเว็บไซต์วิกิพีเดียภาษาไทย เหตุที่กล่าวถึงเนื่องจากลิงก์เหล่านี้ใช้รูปแบบที่คล้ายกับการสร้างลิงก์เนมสเปซ หากลิงก์เหล่านั้นไม่ระบุเนมสเปซภายในโครงการดังกล่าว ลิงก์จะเชื่อมโยงไปที่ เนมสเปซหลัก ของโครงการที่เกี่ยวข้องโดยปริยาย ตัวอย่างคำขึ้นต้นเช่น "m:" หรือ "meta:" สำหรับเมตาวิกิ, "mw:" สำหรับมีเดียวิกิ (ระวังสับสนกับเนมสเปซมีเดียวิกิ), "wikt:" สำหรับวิกิพจนานุกรม, "en:" สำหรับวิกิพีเดียภาษาอังกฤษ, "fr:" สำหรับวิกิพีเดียภาษาฝรั่งเศส ฯลฯ
ตัวอย่าง m:Meta:Babel และ meta:meta:Babel ทั้งสองเชื่อมโยงไปยังหน้า "Babel" ใน เนมสเปซโครงการ (ตัวที่สอง) ของโครงการเมตาวิกิ (ตัวที่หนึ่ง) อีกตัวอย่างหนึ่ง wikt:fr:Discuter:pied/fusion daf เชื่อมโยงไปยังหน้า "pied/fusion daf" ใน เนมสเปซอภิปราย (ตัวที่สาม) ในส่วนของ ภาษาฝรั่งเศส (ตัวที่สอง) ของโครงการวิกิพจนานุกรม (ตัวที่หนึ่ง) อย่าลืมว่าเมื่อต้องการสร้างลิงก์เชื่อมโยงไปยังภาษาอื่นของวิกิพีเดีย ให้เติมทวิภาค : นำหน้าไปด้วยถ้าต้องการให้ลิงก์ปรากฏอยู่ในข้อความ
คุณไม่สามารถสร้างหน้าใด ๆ ที่ขึ้นต้นด้วยลิงก์ข้ามภาษาและลิงก์ข้ามโครงการ สิ่งนี้รวมไปถึงคำขึ้นต้น "w:" และ "th:" ที่ใช้ในโครงการอื่นซึ่งเชื่อมโยงมายังวิกิพีเดียภาษาไทย